Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB3/423-536a/14/AW
z 21 stycznia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2014 r. (data wpływu 14 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie obowiązku sporządzenia dokumentacji, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w związku z zawartą umową cash poolingu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie m.in. obowiązku sporządzenia dokumentacji, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w związku z zawartą umową cash poolingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

Wnioskodawca jest działającą według prawa polskiego spółką prawa handlowego. Jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od wartości dodanej VAT i VAT UE oraz podatnikiem podatku dochodowego osób prawnych.

W ramach struktury organizacyjnej Spółka jest członkiem międzynarodowej grupy kapitałowej D. składającej się ze spółek zlokalizowanych w różnych krajach (zwanej dalej Grupą).

Spółka zamierza przystąpić do systemu wspólnego zarządzania płynnością grupy, którym ma zostać objęta także Spółka, tzw. cash pooling.

Wnioskodawca jako polski podmiot prawny, odpowiednio zarejestrowany na terenie Polski i polski rezydent podatkowy, zamierza przystąpić do nierzeczywistego cash poolingu tzw. notional cash pooling, połączonego z zasadą cash pooling zero-balancing stosowaną dla rachunku bankowego krajowego w walucie PLN, w korespondencji z rachunkiem bankowym zagranicznym w walucie PLN. System ten ma polegać na konsolidacji rachunków bankowych w ich znaczeniu ekonomicznym, co będzie realizowane w oparciu o umowy cash pooling i poprzez nierzeczywiste skompensowanie wszystkich sald rachunków bankowych uczestników systemu dokonane przez Bank (istota notional cash pooling). W systemie cash pooling, oprócz Spółki będą uczestniczyć także inne podmioty wchodzące w skład Grupy, które są bezpośrednio poprzez właściciela lub pośrednio spółki córki powiązane ze Spółką, gdyż tworzą razem grupę kapitałową. Przystąpienie do systemu realizowane jest poprzez podpisanie indywidualnej umowy z pool leaderem oraz stosownych umów bankowych.

Funkcje pool leadera, tj. koordynatora systemu zarządzania płynnością w ramach struktury cash pooling będzie pełnić spółka z kraju UE, która pełni rolę centrum finansowo-rozliczeniowego Grupy. Istotą powyższego jest realizacja celu cash poolingu stosowanego w grupie kapitałowej między innymi w zakresie ustalenia skompensowanego poziomu odsetek dla pool leadera łącznie dla wszystkich uczestniczących kont bankowych poprzez skompensowanie odsetek dodatnich i ujemnych, i w zależności od kierunku nadwyżki uznanie na rzecz pool leadera lub obciążenia pool leadera tak ustalonymi odsetkami skumulowanymi.

Spółki uczestniczące w systemie cash pooling będą uznawane i/lub obciążane przez pool leadera odsetkami naliczonymi od poszczególnych swoich sald kont bankowych uczestników przez bank obsługujący system. W związku z powyższym aby przystąpić do systemu cash pooling Spółka zamierza otworzyć rachunki bankowe własne dla walut PLN oraz EUR w państwie Unii EuropejskieJ, tzw. rachunki zagraniczne, nierezydenta w znaczeniu terytorium H., a rachunki bankowe utworzone poza granicami kraju w sensie terytorium Polski, oraz dodatkowo otworzy rachunek krajowy w walucie PLN, rachunek krajowy, polskiego rezydenta.

W wyniku zawartych umów pewną kontrolę operacyjną dysponowania nad środkami zgromadzonymi na rachunkach krajowych i rachunkach zagranicznych będzie sprawował pool leader, według warunków i na zasadach ustalonych z bankiem obsługującym system cash pooling dla Grupy, tj. B. Rolą tego banku w systemie cash pooling jest zapewnienie technicznej struktury cash poolingu.

Analizując stan faktyczny należy zaznaczyć i stwierdzić, że Spółka będzie realizowała system cash pooling przy zastosowaniu dwóch konstrukcji umów, tzn. notional cash pooling oraz zero-balancing cash pooling. Pierwsza konstrukcja odnosi się do rachunków bankowych zagranicznych w walutach PLN i EUR natomiast druga do rachunku bankowego krajowego w walucie PLN.

W sensie ogólnym notional cash pooling charakteryzuje się brakiem fizycznego transferu środków pomiędzy rachunkami bankowymi uczestników i pool leadera. Fundusze są przekazywane wyłącznie w sposób nierzeczywisty. Salda, które podlegają rozliczeniu, tzw. rachunki bankowe uczestników (debetowe i/lub kredytowe), rzeczywiście są pozostawiane na własnych rachunkach bankowych uczestników systemu, zaś odsetki naliczane są od kwoty netto skompensowanych zgromadzonych przez uczestników sald rachunków bankowych.

Odnośnie rachunku krajowego zastosowano zasadę zero-balancing cash pooling, w zakresie tym, że środki wydatkowane i/lub zgromadzone będą na koniec każdego dnia zerowane na/z rachunkiem krajowym w walucie PLN i rozliczane z rachunkiem zagranicznym w walucie PLN Spółki, który będzie podlegał systemowi notional cash pooling do wartości 0 na koniec dnia roboczego.

W sensie ekonomicznym poprzez umowy bankowe i w ramach systemu cash pooling grupa kapitałowa zamierza zoptymalizować zarządzanie środkami finansowymi uczestników umowy cash poolingu poprzez poprawę płynności jej uczestników, zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi oraz zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego dla Grupy i poszczególnych jej uczestników. Powyższe będzie realizowane także dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu sumy dziennych sald rachunków bankowych uczestników (dodatnich i ujemnych). Dzięki takiemu rozwiązaniu wynik odsetkowy zewnętrzny grupy jest bardziej korzystny, niż w przypadku oddzielnego inwestowania nadwyżek i ponoszenia kosztów finansowania przez posiadaczy poszczególnych rachunków poza tym systemem. Oprocentowanie posiadanych środków oraz oprocentowanie zadłużenia Spółki na rachunkach bankowych będzie naliczane według zasad rynkowych wynikających z umowy zawartej pomiędzy bankiem obsługującym system cash pooling i pool leaderem do której zamierza przystąpić Spółka. Naliczenie będzie następować dla każdej waluty oraz każdego konta rachunku bankowego osobno. Bank uzna lub obciąży rachunek odsetkowy pool leadera skompensowanymi odsetkami w ramach systemu cash pooling, tzw. odsetki netto całej grupy cash poolowej.

Natomiast uznania lub obciążenia naliczonymi odsetkami dodatnimi bądź ujemnymi poszczególnych uczestników w tym Wnioskodawcy dokonywał będzie pool leader dla każdego uczestnika i dla każdego rachunku bankowego osobno, przy zastosowaniu naliczeń banku obsługującego tzw. odsetki brutto wszystkich uczestników.

Przedstawiając stan faktyczny [powinno być: zdarzenie przyszłe] należy stwierdzić, że jedynymi transakcjami przychodowymi i kosztowymi uzyskiwanymi przez Spółkę będą otrzymywane i/lub płacone odsetki od rachunków bankowych. Innych kosztów i wydatków na rzecz pool leadera Spółka nie będzie otrzymywała i ponosiła.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy w tak przedstawionym stanie faktycznym [powinno być: zdarzeniu przyszłym] umowa cash poolingowa podlega pod regulacje ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie regulacji:

1. art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dokumentacja cen transferowych) – obowiązek dokumentacyjny transfer pricing w zakresie systemu cash pooling?
2. odnośnie istnienia ograniczenia do zaliczania do kosztów opłat odsetkowych w świetle art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych cienka kapitalizacja oraz ryzyko zaliczania i wykazania płaconych odsetek i ich wysokość – rozliczane metodą kasową pod względem ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
3. przy saldach dodatnich i otrzymywania odsetek, czy zastosowanie znajdą przepisy art. 21, 22 i 26 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tzw. podatku u źródła [certyfikat rezydencji umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania]?

Niniejsza interpretacja dotyczy pytania dotyczy pytania oznaczonego we wniosku numerem 1. W zakresie pozostałych pytań zostaną Spółce wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Prezentując własne stanowisko – w zakresie pytania oznaczonego we wniosku numerem 1 – Jednostka wskazuje, że zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, według stanu obowiązującego w roku 2014, podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami – w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 – lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji, obejmującej:

1. określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko),
2. określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty,
3. metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji,
4. określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach – w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot,
5. wskazanie innych czynników – w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne czynniki,
6. określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń – w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

Powyższy obowiązek – na podstawie art. 9a ust. 2 ww. ustawy – obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

1. 100 000 EUR – jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7, albo
2. 30 000 EUR – w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
3. 50 000 EUR – w pozostałych przypadkach.

Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnicy są zobowiązani do przedłożenia dokumentacji w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania tej dokumentacji przez te organy.

Wyrażone w Euro wielkości progów zaprezentowane powyżej przelicza się dla potrzeb art. 9a według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującym w ostatnim dniu roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy w którym transakcja została zawarta a objęta obowiązkiem dokumentacyjnym.

Definicja podmiotów powiązanych została umieszczona w art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. I tak, jeżeli:

1. podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej „podmiotem krajowym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
2. osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej „podmiotem zagranicznym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
3. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów, albo
4. podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
5. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów

i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały – dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Z powyższych przepisów wynika, że dla spełnienia wymogu sporządzania wspomnianej dokumentacji podatkowej, konieczne jest jednoczesne ziszczenie się dwóch warunków. Po pierwsze musimy mieć do czynienia z transakcją oraz po drugie – taka transakcja musi mieć miejsce między podmiotami powiązanymi.

Pojęcie „transakcja” nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego ani cywilnego, zatem można uznać, że nie posiada ono definicji legalnej. W takim przypadku należy posłużyć się znaczeniem słownikowym, transakcja to operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług lub umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług, też zawarcie takiej umowy. W przypadku Spółki transakcje związane są z przystąpieniem do systemu cash pooling, otrzymywaniem i/lub płaceniem odsetek na rzecz lub od pool leadera.

Analizując przepisy prawa podatkowego w zakresie podmiotów powiązanych należy zaznaczyć że Wnioskodawca jest polską spółką kapitałową wchodzącą w skład Grupy międzynarodowej. W ramach Grupy Spółka stanie się uczestnikiem systemu zarządzania środkami pieniężnymi opartego na zasadach notional cash poolingu i cash pooling zero-balancing. Uczestnicy systemu cash pooling jak i pool leader są spółkami powiązanymi bezpośrednio lub pośrednio ze sobą, co ustalono na podstawie przedstawionego stanu faktycznego.

Ponadto choć umowa cash poolingu nie została uregulowana w polskim systemie prawnym, jest zatem tzw. umową nienazwaną w rozumieniu prawa cywilnego. Mając na względzie charakter tej umowy i jej cele, ma ona cechy charakteryzujące udostępnienie kontroli dysponowania określonej kwoty pieniędzy w zamian za odpowiednie wynagrodzenie – odsetki otrzymane, lub korzystania przez Uczestnika z określonych kwoty pieniędzy za odpowiednie wynagrodzenie – odsetki płacone. Zatem faktycznym jej celem jest udostępnianie środków pieniężnych (w formie transferów wirtualnych – nierzeczywistych) między podmiotami z grupy oraz osiąganie przez te podmioty korzyści skali w tym w postaci poziomu ceny odsetek.

Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia oraz fakt że nierzeczywiste transfery środków dokonywane są w systemie cash pooling pomiędzy bankiem, pool leaderem i uczestnikami, są oni ich odbiorcami założeń i celu systemu jako umowy optymalizującej zarządzanie środkami finansowymi oraz jednocześnie odbiorcami i płatnikami należnych odsetek.

Zdaniem Spółki, nawet w opisanym zdarzeniu, gdy warunki umowy, wysokość oprocentowania odsetek ustala niepowiązany z uczestnikami systemu bank w ramach każdej waluty, wirtualne transfery środków mogą nie odzwierciedlać warunków rynkowych. Przez warunki podlegające ocenie należy – zdaniem Wnioskodawcy – analizować zarówno wysokość (poziom) odsetek, jak i poziom zadłużenia.

Celem nadrzędnym wynikającym z analizy teoretycznej umowy cash poolingu jest ograniczenie – u podmiotów uczestniczących – kosztów związanych z finansowaniem prowadzonej przez nie działalności oraz lepsze warunki oprocentowania lokat oraz innych warunków od transakcji finansowych dokonywanych z bankiem przez pool leadera i uczestników systemu cash pooling.

Jeżeli w związku z uczestnictwem w umowie u każdego z uczestników systemu saldo odsetek otrzymanych nad ewentualnie odsetkami zapłaconymi jest wyższe od analogicznego salda, jakie podmiot taki zrealizowałby, gdyby w umowie nie uczestniczył, lecz pożyczał środki finansowe na prowadzoną działalność i jednocześnie lokował swoje środki, dokonując tych czynności z podmiotami niepowiązanymi według zasad rynkowych, to należy przyjąć, że dzięki tej umowie wyżej wspomniany cel jest zrealizowany. Stwierdzenie, czy postanowienia danej umowy odbiegają od warunków rynkowych, może wymagać w konkretnym przypadku porównania treści swobodnie zawartych umów ze standardowymi warunkami, określonymi w ofercie bankowej. W szczególności prawdopodobieństwo, że umowne uregulowania mogą odbiegać od rynkowych istnieje, kiedy administratorem rozliczeń staje się podmiot z grupy, natomiast konstrukcja i warunki funkcjonowania cash poolingu zostają określone w umowie zawartej przez podmioty przystępujące do tego porozumienia i będące podmiotami powiązanymi, co znajduje odzwierciedlenie w stanie faktycznym.

Odnośnie zastosowania przepisu art. 11 i art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do opisanego powyżej stanu faktycznego systemu cash pooling, przepis ustawy nie wyłącza obowiązku dokumentowania transakcji między podmiotami powiązanymi dokonywanych w ramach systemu umów cash poolingu. Tym samym dokumentacja taka powinna zawierać te informacje, które są niezbędne do oceny, że Spółka uczestnicząca w takiej umowie osiąga wyższe korzyści (np. w postaci niższych kosztów), niż gdyby lokował i pożyczał środki finansowe od podmiotów z nim niepowiązanych. Z dokumentacji tej wynikać powinien także ekwiwalentny charakter takiej umowy. Dzięki systemowi cash pooling poprawia się zarządzanie płynnością finansową w ramach Grupy przez optymalizuje zarządzania przepływami pieniężnymi. Opisany system cash pooling jest systemem, w którym biorą udział podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, czyli powiązane ze sobą w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 tej ustawy.

Zdaniem Spółki, w zaprezentowanym stanie faktycznym zostaną spełnione przesłanki wynikające z art. 9a i art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w związku z czym Spółka będzie zobowiązana do sporządzania dokumentacji podatkowej w tym zakresie, o ile nastąpi wypełnienie przesłanki dotyczącej przekroczenia rocznej wartości zawieranych transakcji, o której mowa w art. 9a ust. 2 tej ustawy oraz gdy warunki dotyczące charakteru transakcji zostaną spełnione.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm.) – w brzmieniu obowiązującym w dniu złożenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej – podatnicy dokonujący transakcji, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami – w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 – lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, jeżeli jedną ze stron takiej umowy jest podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji z uwzględnieniem wymogów wymienionych w punktach 1-6 tego artykułu.

W obecnym brzmieniu przepis ten stanowi, że podatnicy dokonujący transakcji, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami – w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 – lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, jeżeli jedną ze stron takiej umowy jest podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji, obejmującej wymogi wymienione w punktach 1-6 tego artykułu.

Nadmienić przy tym należy, że zmiany wprowadzone do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dniem 1 stycznia 2015 r. mocą art. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U., poz. 1328) pozostają bez wpływu na rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie.

Na podstawie art. 9a ust. 2 ww. ustawy, obowiązek sporządzenia dokumentacji występuje w przypadku, gdy łączna kwota (lub jej równowartość) transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

1. 100.000 EURO – jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7, albo
2. 30.000 EURO – w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
3. 50.000 EURO – w pozostałych przypadkach.

Z uwagi na powyższe, konieczność sporządzenia dokumentacji transakcji zachodzi w przypadku, gdy spełnione są kumulatywnie następujące warunki:

• dochodzi do transakcji,
• transakcja jest realizowana pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz
• łączna kwota transakcji przekracza kwoty wskazane w art. 9a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przepis art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie wyłącza obowiązku dokumentowania transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, dokonywanych w ramach usługi cash poolingu.

Umowa cash poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu, dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling, którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy.

Umowa cash poolingu nie została uregulowana w polskim systemie prawnym, jest zatem tzw. umową nienazwaną w rozumieniu prawa cywilnego. Jednakże, biorąc pod uwagę charakter tej umowy i jej cele, stwierdzić należy, że ma ona cechy zbliżone do umowy pożyczki (udostępnienie określonej kwoty pieniędzy w zamian za odpowiednie wynagrodzenie – odsetki). Faktycznym celem ww. umowy jest udostępnianie środków pieniężnych (w formie transferów rzeczywistych, jak również tzw. wirtualnych) pomiędzy podmiotami z grupy oraz osiąganie przez te podmioty korzyści w postaci odsetek. Jest to zatem rodzaj pożyczek udzielanych pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w tym systemie. Jednocześnie, jak wynika z art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przez pożyczkę (zdefiniowaną na potrzeby art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ww. ustawy) rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy.

Zatem, przepływy środków finansowych dokonywane w ramach umowy cash poolingu wypełniają przesłanki umowy pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a zatem stanowią transakcje w rozumieniu art. 9a tej ustawy.

Definicja podmiotów powiązanych została umieszczona w art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. I tak – treść przepisów w brzmieniu obowiązującym w dniu złożenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej – jeżeli:

1. osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej „podmiotem krajowym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
2. osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej podmiotem zagranicznym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
3. ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów, albo
4. podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
5. ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów;

• i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały – dochody danego podatnika oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Z obecnego brzmienia tych przepisów – zmiany te pozostają jednakże bez wpływu na rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie – wynika, że jeżeli:

1. osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej „podmiotem krajowym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
2. osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej "podmiotem zagranicznym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
3. ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów;
4. podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
5. ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów;

• i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały – dochody danego podatnika oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Zgodnie z art. 11 ust. 5a omawianej ustawy, posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu, o którym mowa w ust. 1 i 4, oznacza sytuację, w której dany podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział nie mniejszy niż 5%.

Na podstawie art. 11 ust. 5b tej ustawy, określając wielkość udziału pośredniego, jaki podmiot posiada w kapitale innego podmiotu, przyjmuje się zasadę, że jeżeli jeden podmiot posiada w kapitale drugiego podmiotu określony udział, a ten drugi posiada taki sam udział w kapitale innego podmiotu, to pierwszy podmiot posiada udział pośredni w kapitale tego innego podmiotu w tej samej wysokości; jeżeli wartości te są różne, za wysokość udziału pośredniego przyjmuje się wartość niższą.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, z którego wynika, że uczestnicy systemu zarządzania środkami pieniężnymi są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie zostanie spełniona przesłanka wynikająca z art. 9a ust. 1 tej ustawy, w związku z czym Spółka będzie zobowiązana do sporządzania dokumentacji podatkowej, o ile nastąpi wypełnienie przesłanki dotyczącej przekroczenia rocznej wartości zawieranych transakcji, o której mowa w art. 9a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Reasumując, w związku z uczestnictwem Wnioskodawcy w przedstawionej w zdarzeniu przyszłym strukturze cash poolingu, na Spółce spoczywał będzie obowiązek dokumentacyjny wynikający z art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli wartość transakcji między uczestnikami struktury przekroczy w danym roku podatkowym wartości określone w art. 9a ust. 2 tej ustawy.

Tym samym – odnosząc powyższe wprost do postawionego przez Spółkę pytania – stwierdzić należy, że zdarzenie przyszłe przedstawione przez Spółkę (umowa cash poolingowa) podlega pod unormowania ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie regulacji art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dokumentacja cen transferowych).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.