Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/4512-474/15/AW
z 24 lipca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112 poz. 770 ze zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 kwietnia 2015 r. (data wpływu 28 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie ustalenia czy Wnioskodawca wypełnił przesłanki dotyczące świadczenia usług prawniczych lub doradczych i w związku z powyższym utracił status podatnika zwolnionego z VAT, z którego korzystał na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT oraz czy występując w imieniu swoich klientów Wnioskodawca zachowa prawo do korzystania ze zwolnienia z podatku VAT w oparciu o postanowienia art. 113 ust. 1 ustawy o VAT – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 maja 2015 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie

ustalenia czy Wnioskodawca wypełnił przesłanki dotyczące świadczenia usług prawniczych lub doradczych i w związku z powyższym utracił status podatnika zwolnionego z VAT, z którego korzystał na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT oraz czy występując w imieniu swoich klientów Wnioskodawca zachowa prawo do korzystania ze zwolnienia z podatku VAT w oparciu o postanowienia art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (zdarzenie przyszłe):

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Przedmiotem jego działalności jest świadczenie usług księgowo-rachunkowych jako biuro rachunkowe. Z tytułu prowadzonej działalności nie jest podatnikiem VAT (korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług). W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca wykonuje wyłącznie usługi księgowo-rachunkowe, nie świadczy usług doradztwa podatkowego, dotychczas nie wypełniał również, ani nie składał deklaracji podatkowych w imieniu swoich klientów (z którymi ma zawarte umowy o świadczenie usług księgowych), ani dla innych osób.

Klientami Wnioskodawcy są przede wszystkim niewielkie firmy (zazwyczaj jednoosobowa działalność gospodarcza korzystające ze zwolnienia z VAT) oraz wspólnoty mieszkaniowe. W I kwartale 2015 r. część klientów Wnioskodawcy złożyła w urzędzie skarbowym pełnomocnictwo UPL-1 wskazując w nim Wnioskodawcę jako osobę upoważnioną do składania w ich imieniu deklaracji podatkowych drogą elektroniczną. Niektórzy z klientów Wnioskodawcy złożyli również w urzędzie skarbowym ogólne pełnomocnictwo dla niego, w którym upoważnili Wnioskodawcę do „załatwiania w urzędzie skarbowym wszelkich spraw związanych z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą, w szczególności do podpisywania, składania i odbierania w ich imieniu: zgłoszeń identyfikacyjnych NIP, VAT-R oraz zgłoszeń aktualizacyjnych, wszystkich obowiązujących sprawozdań, wszystkich deklaracji podatkowych, zeznań podatkowych, jak również do składania wyjaśnień oraz składania i odbierania wszelkich pism i druków ściśle związanych z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą”. Udzielenie Wnioskodawcy powyższego pełnomocnictwa przez jego klientów miało ułatwić współpracę oraz podnieść konkurencyjność biura Wnioskodawcy przez możliwość zastępowania jego klientów w bieżących kontaktach z urzędem skarbowym, składaniu deklaracji i zeznań podatkowych w ich imieniu, przyspieszeniu obiegu dokumentów i pism urzędowych (korespondencja z urzędu trafia bezpośrednio do Wnioskodawcy, a nie najpierw do jego klienta, a dopiero potem do Wnioskodawcy) oraz udzielaniu przez Wnioskodawcę wyjaśnień dotyczących bieżących omyłek jego klientów lub wątpliwości urzędu skarbowego związanych z prowadzoną przez nich działalnością (np. wyjaśnienie mylnie opisanego przelewu podatkowego). W założeniach dotyczących wzajemnej współpracy nie było takiego zamiaru, aby złożone pełnomocnictwo o wyżej zacytowanej treści upoważniało Wnioskodawcę do reprezentowania jego klienta w postępowaniu podatkowym (lub kontrolnym), gdyż Wnioskodawca nie jest doradcą podatkowym.

W oparciu o takie ogólne pełnomocnictwo (złożone osobiście przez klientkę Wnioskodawcy w urzędzie skarbowym w dniu 18 lutego 2015 r.), Wnioskodawca złożył dniu 10 marca 2015 r. (osobiście w ww. urzędzie skarbowym) brakujące dokumenty, o które wnioskował urząd skarbowy w związku z prowadzonym postępowaniem o zwrot kwot wydatkowanych przez klientkę Wnioskodawcy na zakup kas fiskalnych oraz złożył oświadczenie, że w roku 2013 r. klientka Wnioskodawcy nie osiągnęła żadnych przychodów. Wniosek o zwrot środków wydatkowanych na zakup kas fiskalnych został złożony osobiście przez klientkę Wnioskodawcy w dniu 18 lutego 2015 r. Działalność gospodarczą rozpoczęła ona pod koniec 2013 r. i od samego początku Wnioskodawca prowadził – jako biuro rachunkowe – jej księgowość, tym samym informacja o wysokości jej przychodów wynikała bezpośrednio z prowadzonych na jej rzecz przez Wnioskodawcę ewidencji (książka przychodów i rozchodów). Decyzja o zwrocie środków wydatkowanych na zakup kas fiskalnych została wydana przez urząd skarbowy w dniu 26 marca 2015 r. i przesłana Wnioskodawcy – jako pełnomocnikowi – listem poleconym (Wnioskodawca otrzymał w dniu 4 marca 2015 r.).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy wobec faktu uzupełnienia (w zastępstwie swojej klientki) brakujących dokumentów w prowadzonym przez urząd skarbowy postępowaniu w sprawie zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas fiskalnych oraz złożeniu oświadczenia dotyczącego braku przychodów wnioskodawczyni za rok 2013, Wnioskodawca wypełnił przesłanki dotyczące świadczenia usług prawniczych (o których mowa w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. a ustawy o VAT) lub doradczych (o których mowa w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b ustawy o VAT) i w związku z powyższym z dniem wykonania powyższych czynności (tj. z dniem 10 marca 2015 r.) Wnioskodawca utracił status podatnika zwolnionego z VAT, z którego korzystał na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT?
2. Czy – jeżeli odpowiedź na pytanie nr 1 jest przecząca – występując w imieniu swoich klientów w kontaktach z urzędem skarbowym (w oparciu o pełnomocnictwo UPL-1 lub pełnomocnictwo ogólne, którego treść Wnioskodawca przytoczył w opisie stanu faktycznego) i nie reprezentując ich w postępowaniach podatkowych lub kontrolnych (do czego – zgodnie z np. wyrokiem NSA z 11 kwietnia 2008 r., sygn. akt II FSK 128/08 – Wnioskodawca potrzebowałby odrębnego, szczegółowego pełnomocnictwa, którego nie może otrzymać gdyż nie jest doradcą podatkowym, adwokatem ani radcą prawnym), Wnioskodawca zachowa prawo do korzystania ze zwolnienia z podatku VAT w oparciu o postanowienia art. 113 ust. 1 ustawy o VAT?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy,

1. wykonując w imieniu swojej klientki tylko czynności formalne (złożenie dokumentów uzupełniających złożony przez nią osobiście wniosek o zwrot kwot wydatkowanych na zakup kas fiskalnych, złożenie oświadczenia o jej przychodach z działalności gospodarczej za rok 2013, którą to informację Wnioskodawca posiadał jako osoba prowadząca księgowość firmy swojej klientki od chwili jej założenia), Wnioskodawca nie świadczył usług doradczych, ani prawniczych i tym samym nie utracił prawa do korzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT (na podstawie art. 113 ust.1 ustawy o VAT);
2. występując przed urzędami skarbowymi w imieniu swoich klientów w oparciu o pełnomocnictwo, którego treść Wnioskodawca przytoczył w pkt 68 niniejszego wniosku, Wnioskodawca nie świadczy, ani nie będzie świadczył usług doradczych ani prawniczych i w związku z tym może nadal korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.
   
   

Zgodnie z informacją przekazaną przez Ministra Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 9 kwietnia 2015 r., znak PT3.8101.2.2015.AEW.16 – „czynności reprezentowania podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach m.in. podatkowych i celnych, o których mowa w art. 2 ust.1 pkt 4 ustawy o doradztwie podatkowym (…) pomimo zdefiniowania ich dla potrzeb ustawy o doradztwie podatkowym jako czynności doradztwa podatkowego mają z reguły charakter usług prawniczych”.

Zdaniem Wnioskodawcy zastępowanie swoich klientów w kontaktach z urzędem skarbowym przez niego jako właściciela biura rachunkowego (w oparciu o pełnomocnictwo, którego treść Wnioskodawca przytoczył w pkt 68 niniejszego wniosku), nie jest „czynnością reprezentowania podatników, płatników i inkasentów przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach m.in. podatkowych i celnych, o których mowa w art. 2 ust.1 pkt 4 ustawy o doradztwie podatkowym” i tym samym nie stanowi świadczenia usług prawniczych. Czynności, do wykonywania których upoważnia Wnioskodawcę udzielone mu pełnomocnictwo ogólne, usprawniają pracę jego biura, przyspieszają obieg dokumentacji i informacji (pomiędzy Wnioskodawcą, jego klientem i urzędem) podnosząc tym samym konkurencyjność firmy Wnioskodawcy. Są to czynności typowo biurowe (np. odbiór korespondencji, czy składanie pism korygujących np. opisy na przelewach podatkowych) lub czynności nierozerwalnie związane ze świadczonymi przez Wnioskodawcę usługami księgowymi jak np. udzielanie bieżących wyjaśnień dotyczących księgowości firm swoich klientów, wysokości ich obrotów, składanie deklaracji podatkowych lub wniosków o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami. Do tego typu działania nie jest potrzebna wiedza prawnicza, dlatego Wnioskodawca uważa, że takie działanie nie jest „świadczeniem usług prawniczych”, o których mowa w ww. interpretacji ogólnej.

Pojęcie „usługi prawnicze” nie jest zdefiniowane w ustawie o VAT. Nie jest również zdefiniowane w ustawie Prawo o adwokaturze, ustawie o radcach prawnych czy też w ustawie o doradztwie podatkowym. Ustawa o radcach prawnych definiuje pojęcie „pomocy prawnej” – w art. 4 tejże ustawy jest powiedziane, że „wykonywanie zawodu radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej”, a „świadczenie pomocy prawnej (…) polega w szczególności na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy" (art. 6 ust .1). Podobnie art. 4 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze: „Zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami”. Należy też podkreślić, że zarówno radca prawny, jak i adwokat i doradca podatkowy są tytułami podlegającymi ochronie prawnej i przysługują osobom posiadającym stosowne wykształcenie i wiedzę. I to właśnie tylko osoby o specjalistycznej wiedzy mogą świadczyć pomoc prawną, na którą składają się niewątpliwie „usługi prawnicze”.

Natomiast zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności „działalność prawnicza” została ujęta w grupie 69 kasie 10 podklasie Z i obejmuje:

• reprezentowanie interesów jednej strony przeciw drugiej stronie przed sądem lub innym ciałem orzekającym, prowadzone przez adwokatów, radców prawnych lub pod ich nadzorem (doradztwo i reprezentowanie w sprawach cywilnych, w sprawach karnych, w przypadkach sporów pracowniczych),
• doradztwo prawne i ogólne konsultacje, przygotowywanie dokumentów prawnych w zakresie: statutów, umów, porozumień i innych dokumentów związanych z prowadzeniem firm, dokumentacji patentowej i praw autorskich oraz przygotowywanie innych dokumentów prawnych, np. testamentów, pełnomocnictw,
• działalność notariuszy, komorników, sędziów, rzeczników patentowych, radców prawnych, mediatorów sądowych.
  
  

Jak wynika z powyższego zestawienia podstawowym kryterium umożliwiającym odróżnienie usług prawniczych od innych usług powinno być kryterium podmiotowe, dotyczące wykształcenia świadczących je osób. Usługi prawnicze są to świadczenia o charakterze intelektualnym, dlatego o ich należytym wykonywaniu decydują przede wszystkim inwencja, wiedza i wykształcenie osób je wykonujących. Reprezentowanie stron przed sądami wymaga znajomości szczegółowych procedur postępowania, analogicznie postępowanie przed organami administracji państwowej, w tym przed urzędami skarbowymi. Niewątpliwie do usług prawniczych należy reprezentowanie podatnika podczas postępowania podatkowego lub kontrolnego przez doradcę podatkowego, do czego jednak udzielone Wnioskodawcy przez jego klientów pełnomocnictwa go nie upoważniają. Aby Wnioskodawca mógł reprezentować swojego klienta w postępowaniu podatkowym lub kontrolnym, tenże klient musiałby udzielić mu odrębnego, szczególnego pełnomocnictwa do reprezentowania go w danym postępowaniu (zgodnie z poglądem reprezentowanym np. przez NSA w wyroku z dnia 11 kwietnia 2008 r., sygn. akt II FSK 128/08). Dlatego Wnioskodawca uważa, że reprezentując w przyszłości swoich klientów w oparciu o pełnomocnictwo w brzmieniu, którego treść Wnioskodawca przytoczył powyżej, nie będzie świadczył usług prawniczych, ani doradztwa podatkowego, a tym samym będzie mógł nadal korzystać ze statusu podatnika zwolnionego z VAT na mocy art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle art. 7 ust. 1 tej ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Jak wynika z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Według art. 113 ust. 2 tej ustawy do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

1.wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;

2.odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

1. transakcji związanych z nieruchomościami,
2. usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
3. usług ubezpieczeniowych

-jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;

3.odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Z treści art. 113 ust. 4 ww. ustawy wynika, że podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9 pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, a w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia od pierwszej wykonanej czynności – przed dniem wykonania tej czynności.

Stosownie do art. 113 ust. 5 cyt. ustawy, jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Jak stanowi art. 113 ust. 9 ustawy zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1.

W myśl art. 113 ust. 10 ustawy jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 9, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Na podstawie art. 113 ust. 11 powołanej ustawy podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.

Na mocy art. 113 ust. 11a przytoczonej ustawy przepis ust. 11 stosuje się odpowiednio do podatnika będącego osobą fizyczną, który przed zakończeniem działalności gospodarczej utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, a następnie rozpoczął ponownie wykonywanie czynności, o których mowa w art. 5.

Z kolei przepis art. 113 ust. 13 ustawy o VAT stanowi, że zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:

1.dokonujących dostaw:

1. towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
2. towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
• energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0),
  
• wyrobów tytoniowych,
  
• samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
3. budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
4. terenów budowlanych,
5. nowych środków transportu;
   
   

2.świadczących usługi:

1. prawnicze,
2. w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
3. jubilerskie;
   
   

3.nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Biorąc pod uwagę powołany powyżej przepis art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT stwierdzić należy, że ze zwolnienia podmiotowego od podatku nie korzystają m.in. usługi prawnicze oraz w zakresie doradztwa.

W tym miejscu podkreślić należy, że ani ustawa o podatku od towarów i usług, ani przepisy wykonawcze do niej, nie definiują pojęcia doradztwa. W potocznym rozumieniu termin „doradztwo” obejmuje szereg usług doradczych, tj.: podatkowe, prawne, finansowe. Zakres znaczeniowy pojęcia „usługi w zakresie doradztwa” jest szerszy niż termin „usługi w zakresie doradztwa podatkowego”.

Wobec braku w ustawie definicji doradztwa należy posiłkowo odwołać się do wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego PWN 2006, pod pojęciem „doradcy” należy rozumieć „tego, kto doradza”. Natomiast „doradzać”, w myśl powołanego wyżej Słownika Języka Polskiego PWN 2006, oznacza „udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie”. Doradztwo jest zatem udzieleniem fachowych zaleceń, porad, np. ekonomicznych czy finansowych. Użyty w ustawie o podatku od towarów i usług termin „usługi w zakresie doradztwa” należy rozumieć w związku z tym szeroko.

Jednym z rodzajów doradztwa jest doradztwo podatkowe.

Jak stanowi art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 41 poz. 213 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym od 10 sierpnia 2014 r., czynności doradztwa podatkowego obejmują:

1. udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami;
2. prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie;
3. sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie;
4. reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach wymienionych w pkt 1.
   
   

Stosownie do art. 2 ust. 2 tej ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 10 sierpnia 2014 r., zawodowe wykonywanie czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 4, zastrzeżone jest wyłącznie dla podmiotów uprawnionych w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 10 sierpnia 2014 r., podmiotami uprawnionymi do zawodowego wykonywania czynności, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1, są:

1. osoby fizyczne wpisane na listę doradców podatkowych;
2. adwokaci i radcowie prawni;
3. biegli rewidenci.
   
   

Stosownie do art. 3 ust. 2 cyt. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 10 sierpnia 2014 r., podmiotami uprawnionymi do zawodowego wykonywania czynności, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4, są:

1. osoby fizyczne wpisane na listę doradców podatkowych;
2. adwokaci i radcowie prawni.
   
   

Zasady wykonywania czynności w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych określa ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Zgodnie z art. 76a ust. 1 tej ustawy usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością gospodarczą, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, polegającą na świadczeniu usług w zakresie czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2-6.

W myśl art. 76a ust. 3 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 10 sierpnia 2014 r., działalność, o której mowa w ust. 1, mogą wykonywać przedsiębiorcy, pod warunkiem, że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby, które:

1. mają pełną zdolność do czynności prawnych;
2. nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za przestępstwa określone w rozdziale 9.
   
   

Ustawa o VAT przywołując pojęcie usług w zakresie doradztwa (zakres tego pojęcia obejmuje również doradztwo podatkowe), nie odwołuje się jednak wprost do innych aktów prawnych, w tym do ustawy o doradztwie podatkowym, zatem do celów stosowania przepisu art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b ustawy o VAT definicją czynności doradztwa podatkowego, stworzoną na potrzeby uregulowania zawodu doradcy podatkowego, można posiłkować się jedynie pomocniczo – decydujące znaczenie ma więc w omawianym zakresie wykładnia językowa.

W konsekwencji, biorąc pod uwagę wykładnię językową terminu „doradztwo” oraz potoczne rozumienie tego terminu, jak również brzmienie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o doradztwie podatkowym, należy zauważyć, iż doradztwo podatkowe sensu stricto obejmuje czynności polegające na udzielaniu porad z zakresu podatków czy też wskazywaniu sposobu postępowania w sprawie związanej z podatkami, w tym również na opracowaniu pewnej koncepcji czy strategii, którą podmiot np. podatnik może wykorzystać w prowadzonej przez siebie działalności np. do podjęcia lub zaniechania konkretnego działania. Tym samym z katalogu czynności uznawanych za doradztwo podatkowe w rozumieniu ustawy o doradztwie podatkowym, do celów stosowania przepisu art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b ustawy o VAT, za czynności o charakterze doradczym powinny zostać uznane tylko czynności polegające na udzielaniu takim podmiotom jak: podatnicy, płatnicy i inkasenci, osoby trzecie odpowiedzialne za zaległości podatkowe oraz następcy prawni podatników, płatników lub inkasentów, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami. Powyższe znajduje również potwierdzenie w uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 maja 2007 r. sygn. K 42/05.

Natomiast czynności polegające na prowadzeniu ksiąg i ewidencji podatkowych z istoty swej bliskie są działalności zawodowej osób uprawnionych do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, czyli czynnościom księgowym, a czynności polegające na sporządzaniu deklaracji i zeznań podatkowych mają w znacznej mierze charakter techniczny, a nie prawny, choćby z tego względu, że sporządzane są na podstawie innych dokumentów, w szczególności ksiąg rachunkowych (vide uzasadnienie ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego). Tym samym czynności te nie stanowią doradztwa, o którym mowa w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b ustawy o VAT, niezależnie od tego, że zostały uznane za czynności doradztwa podatkowego w rozumieniu ustawy o doradztwie podatkowym (art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 tej ustawy).

Odnosząc się natomiast do czynności reprezentowania podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach m.in. podatkowych i celnych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o doradztwie podatkowym, wskazania wymaga, że czynności te pomimo zdefiniowania ich dla potrzeb ustawy o doradztwie podatkowym jako czynności doradztwa podatkowego mają z reguły charakter usług prawniczych, których świadczenie również nie może być objęte zwolnieniem na podstawie art. 113 ustawy o VAT.

Podsumowując, w sytuacji gdy Wnioskodawca (niezależnie od jego statusu czy też posiadania określonych uprawnień) będzie świadczył wyłącznie usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych lub też sporządzania (wypełniania) zeznań i deklaracji podatkowych i nie będzie świadczył usług doradczych lub prawniczych (takich jak wskazane np. w art. 2 ust. 1 pkt 1 lub pkt 4 ustawy o doradztwie podatkowym) – nie znajdą zastosowania przepisy art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. a lub lit. b ustawy o VAT. Jeżeli natomiast Wnioskodawca (niezależnie od jego statusu czy też posiadania określonych uprawnień) będzie świadczył usługi o charakterze doradczym lub prawniczym (np. wskazane w art. 2 ust. 1 pkt 1 lub pkt 4 ustawy o doradztwie podatkowym) – znajdą zastosowanie odpowiednio przepisy art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. a lub lit. b ustawy o VAT.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że w ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca wykonuje wyłącznie usługi księgowo-rachunkowe, nie świadczy usług doradztwa podatkowego, dotychczas nie wypełniał również, ani nie składał deklaracji podatkowych w imieniu swoich klientów (z którymi ma zawarte umowy o świadczenie usług księgowych), ani dla innych osób.

Niektórzy z klientów Wnioskodawcy złożyli również w urzędzie skarbowym ogólne pełnomocnictwo dla niego, w którym upoważnili Wnioskodawcę do „załatwiania w urzędzie skarbowym wszelkich spraw związanych z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą, w szczególności do podpisywania, składania i odbierania w ich imieniu: zgłoszeń identyfikacyjnych NIP, VAT-R oraz zgłoszeń aktualizacyjnych, wszystkich obowiązujących sprawozdań, wszystkich deklaracji podatkowych, zeznań podatkowych, jak również do składania wyjaśnień oraz składania i odbierania wszelkich pism i druków ściśle związanych z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą”.

W oparciu o takie ogólne pełnomocnictwo Wnioskodawca złożył dniu 10 marca 2015 r. osobiście brakujące dokumenty, o które wnioskował urząd skarbowy w związku z prowadzonym postępowaniem o zwrot kwot wydatkowanych przez klientkę Wnioskodawcy na zakup kas fiskalnych oraz złożył oświadczenie, że w roku 2013 r. klientka Wnioskodawcy nie osiągnęła żadnych przychodów. Wniosek o zwrot środków wydatkowanych na zakup kas fiskalnych został złożony osobiście przez klientkę Wnioskodawcy w dniu 18 lutego 2015 r.

Należy tu wskazać, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 czerwca 2013 r. sygn. akt I FSK 1094/12 stwierdził, iż „(…) posiadanie pełnomocnictw o szerokim zakresie nie uzasadnia twierdzenia, że skarżąca świadczyła usługi doradztwa, bowiem (…) pełnomocnictwa te były przez skarżącą wykorzystywane do podpisywania i składania deklaracji podatkowych w imieniu mocodawców”.

Odnosząc się do pytania pierwszego Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę czynności opisane we wniosku, należy uznać, że przedłożenie na wniosek urzędu skarbowego przez Wnioskodawcę (działającego na podstawie udzielonego przez klientkę ogólnego pełnomocnictwa) brakujących dokumentów związanych z prowadzonym postępowaniem o zwrot kwot wydatkowanych na zakup przez klientkę kas rejestrujących wraz z oświadczeniem o braku przychodów danej klientki w 2013 r. (sporządzonym na podstawie danych z prowadzonej przez Wnioskodawcę podatkowej księgi przychodów i rozchodów) jest czynnością techniczną, która nie nosi znamion świadczenia usług prawniczych czy doradztwa.

Ponadto Wnioskodawca we wniosku wskazuje, że w założeniach dotyczących wzajemnej współpracy nie było takiego zamiaru, aby złożone pełnomocnictwo upoważniało Wnioskodawcę do reprezentowania jego klienta w postępowaniu podatkowym (lub kontrolnym), gdyż Wnioskodawca nie jest doradcą podatkowym. Ponadto we własnym stanowisku w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego Wnioskodawca podkreśla, iż niewątpliwie do usług prawniczych należy reprezentowanie podatnika podczas postępowania podatkowego lub kontrolnego przez doradcę podatkowego, do czego jednak udzielone mu przez jego klientów pełnomocnictwa go nie upoważniają.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania nr 1 należy co do zasady uznać za prawidłowe, przy czym należy stwierdzić, że reprezentacja klientów przed organami kontrolującymi nie musi zawsze automatycznie, jak uważa Wnioskodawca, świadczyć o tym, że są to usługi prawnicze czy w zakresie doradztwa, a tylko wtedy gdy obsługa ta będzie zawierała elementy doradztwa lub usług prawniczych.

W świetle powyższych wyjaśnień Wnioskodawcy, także wykonywane na podstawie udzielonych przez klientów pełnomocnictw ogólnych czynności obejmujące: podpisywanie, składanie i odbieranie w imieniu klientów: zgłoszeń identyfikacyjnych NIP, VAT-R oraz zgłoszeń aktualizacyjnych, wszystkich obowiązujących sprawozdań, wszystkich deklaracji podatkowych, zeznań podatkowych, jak również składanie wyjaśnień oraz składanie i odbieranie wszystkich pism i druków ściśle związanych z prowadzoną przez nich działalnością – nie stanowią usług doradczych ani prawniczych.

Tym samym również odpowiedź na pytanie nr 2 należy uznać za prawidłową, o ile jednak nie będą wykonywane inne czynności, które zostałyby uznane za doradztwo lub usługi prawnicze.

Końcowo należy również wskazać, że przedstawiony przez Wnioskodawcę i realizowany przez niego zakres czynności wskazywałby na udzielenie pełnomocnictwa rodzajowego (gatunkowego).

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz powołane uregulowania prawne należy stwierdzić, że opisanych przez Wnioskodawcę czynności ze względu na ich techniczny charakter nie można uznać za doradztwo lub usługi prawnicze, o których mowa w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. a i lit. b ustawy o VAT.

Reasumując, Wnioskodawca będzie mógł korzystać ze zwolnienia podmiotowego od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, w związku z wykonywaniem usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych przy założeniu, że – jak wskazano we wniosku – Wnioskodawca nie będzie wykonywać usług o charakterze doradczym ani prawniczym, nie będzie udzielać porad, opinii ani wskazywać sposobu postępowania w sprawie związanej z podatkami, ani też wykonywać którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT wykluczających prawo do zwolnienia podmiotowego.

Jeżeli jednak faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, zwolnienie utraci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego – stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) – w szczególności w przypadku wykonywania jakichkolwiek usług doradczych bądź prawniczych – lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163 poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.