Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/415-732/14-2/MS
z 18 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 19 września 2014 r. (data wpływu 22 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w wynika działu spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w wynika działu spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 28 lutego 2009 r. zmarła mama Wnioskodawcy . W skład masy spadkowej po zmarłej wchodził lokal mieszkalny o Nr 44 o powierzchni użytkowej 34,91 m² położony w budynku wielomieszkaniowym wraz z prawem wieczystego użytkowania w części 0,0080 działki gruntu o pow. 1082 m² kwadratowe (całość), o wartości 260.000 zł (słownie: dwieście sześćdziesiąt tysięcy złotych). Na podstawie notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 27 maja 2009 r. spadek po mamie na podstawie art. 926 § 1 w związku z art. 959 Kodeksu Cywilnego nabyli z mocy ustawy synowie: Krzysztof i Andrzej (Wnioskodawca) po 1/2 części spadku każdy.

Na podstawie Zaświadczenia Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 19 października 2009 r. wynika, że jako spadkobierca z obowiązku podatkowego od nabycia w spadku po mamie udziału wynoszącego 1/2 części ww. lokalu mieszkalnego Wnioskodawca został zwolniony na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W dniu 7 stycznia 2010 r. przed notariuszem wraz z bratem Krzysztofem Wnioskodawca zawarł umowę o dział spadku po mamie w części dotyczącej ww. lokalu mieszkalnego Nr 44, w wyniku którego brat Wnioskodawcy nabył cały ww. lokal mieszkalny o wartości 260.000 zł (słownie: dwieście sześćdziesiąt tysięcy) i zobowiązał się do spłaty na rzecz Wnioskodawcy kwotę 130.000 zł (słownie: sto trzydzieści tysięcy) do dnia 15 lutego 2010 r.

W dniu podpisania aktu notarialnego zapłacone zostały: podatek od czynności cywilnoprawnych, taksa notarialna, podatek od towarów i usług oraz opłaty skarbowe.

Zgodnie z umową o dział spadku do dnia 15 lutego 2010 r. Wnioskodawca otrzymał od brata Krzysztofa kwotę 130.000 zł, będącą równowartością połowy nieruchomości (ww. lokalu mieszkalnego) stanowiącej masę spadkową po matce, a kwota spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego.

W dniu 22 kwietnia 2011 r. na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w Urzędzie Skarbowym Wnioskodawca złożył PIT-39 (Zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2010) oraz tego samego dnia na stosowny rachunek Urzędu Skarbowego Wnioskodawca przelał kwotę podatku w wysokości 24.700 zł (słownie: dwadzieścia cztery tysiące siedemset złotych). Identyfikator zobowiązania: Podatek - Umowa o Dział Spadku po Henryce.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w związku w opisanym stanem faktycznym przyjęcie spłaty od brata, wynikającej z umowy o dział spadku, w kwocie stanowiącej ekwiwalent posiadanego przez Wnioskodawcę udziału w spadku wystąpiła okoliczność braku podstaw do opodatkowania tej spłaty podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
   
2. Czy zapłacony już podatek od tej spłaty należy traktować jako podatek nienależny ?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa, otrzymana przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności spłata ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku nie spowodowała powstania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym nienależnie został od Wnioskodawcy pobrany podatek w wysokości 24.700 zł (stanowiący 19% od spłaty) na podstawie PIT-39 za 2010 rok z dnia 22 kwietnia 2011 r. i należy się Wnioskodawcy jego zwrot. Istotnym znaczeniem jest okoliczność, że spłata w wyniku działu spadku nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego, a czynność prawna została dokonana wyłącznie między Wnioskodawcą, a Jego bratem będącymi jedynymi spadkobiercami. Zdaniem Wnioskodawcy w opisanym stanie faktycznym nie powstał przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpłatnie zbycie nieruchomości bądź jej części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkaniowego lub użytkowego oraz prawa do domu rodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej oraz prawa wieczystego użytkowania gruntu, jeżeli nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane
przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie
lub wybudowanie stanowi źródło przychodu.

Zgodnie z art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego spadek nabywa się z chwilą jego otwarcia,
zaś otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Zgodnie z art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. W myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W wyniku działu spadku prawa majątkowe przyznane poszczególnym spadkobiercom stosownie do wielkości udziałów spadkowych przechodzą na nich. W konsekwencji ustaje wspólność majątku spadkowego. W przypadku działu spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość połączonego ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, nie powstaje automatycznie obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tytułu zbycia tej nieruchomości, jeśli suma spłaty na rzecz danego spadkobiercy nie przekracza wartości przysługującego mu udziału w spadkowego.

Podobne stanowisko można znaleźć w wyroku WSA w Poznaniu z maja 2013 r. sygn. akt I SA/Po 918/12, że nie do przyjęcia jest objęcie opodatkowaniem na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodów otrzymanych w dziale spadku jako spłaty wynikającej ze zniesienia współwłasności.

Zdaniem Wnioskodawcy na podstawie przedstawionego stanu faktycznego otrzymanie przez Wnioskodawcę spłaty od brata w kwocie 130.000 zł, będącej połową wartości masy spadkowej w postaci ww. mieszkania o wartości 260.000 zł, nie wywołało skutku w postaci przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W oparciu o zaistniały stan faktyczny, zdaniem Wnioskodawcy zapłacony przez Niego podatek dochodowy od osób fizycznych PIT-39 z dnia 22 kwietnia 2011 r. na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, powinien zostać potraktowany jako kwota nadpłaty nienależnie zapłaconego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), źródłem przychodu jest – z zastrzeżeniem ust. 2 - odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiła po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedna lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

Stosownie do art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego – jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Z przedstawionego stanu faktycznego wywieść należy, że w dniu 28 lutego 2009 r. zmarła mama Wnioskodawcy. W skład masy spadkowej po zmarłej wchodził lokal mieszkalny wraz z prawem wieczystego użytkowania. Na podstawie notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia spadek po mamie nabył z mocy ustawy Wnioskodawca z bratem po 1/2 części spadku każdy. W dniu 7 stycznia 2010 r. przed notariuszem wraz z bratem Wnioskodawca zawarł umowę o dział spadku po mamie w części dotyczącej ww. lokalu mieszkalnego Nr 44, w wyniku którego brat Wnioskodawcy nabył cały ww. lokal mieszkalny i zobowiązał się do spłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty pieniężnej.

Wnioskodawca otrzymał od kwotę pieniężną, będącą równowartością połowy nieruchomości (ww. lokalu mieszkalnego) stanowiącej masę spadkową po matce, a kwota spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego. Wnioskodawca przelał kwotę podatku na rachunek Urzędu Skarbowego.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku kwoty nie przekraczającej wartości posiadanego udziału w spadku nie spowodowało powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego, a umowa została zawarta wyłącznie między spadkobiercami. W rezultacie na Wnioskodawcy z tytułu otrzymania spłaty, nie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Natomiast w związku z tym, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku kwoty nie przekraczającej wartości posiadanego udziału w spadku nie spowodowało powstania przychodu z odpłatnego zbycia, nie należało podatku ujmować w zeznaniu podatkowym. W konsekwencji spowodowało to, powstanie po stronie Wnioskodawcy nadpłaty, o zwrot której Wnioskodawca może się ubiegać we właściwym urzędzie skarbowym.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 72 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) za nadpłatę uważa się kwotę:

1. nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku;
2. podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
3. zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji, o której mowa w art. 30 § 4, określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
4. zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.
   
   

W myśl art. 75 § 1 ww. ustawy, jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku. Ponadto z § 2 pkt 1 lit. a) powyższego przepisu wynika, że uprawnienie to przysługuje również podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania, jeżeli w zeznaniach (deklaracjach) rocznych, wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek albo wykazali nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej.

Zwrot nienależnie zapłaconego podatku następuje zgodnie z przepisami rozdziału 9 Ordynacji podatkowej (nadpłata) i należy do kompetencji właściwego dla podatnika urzędu skarbowego.

W odniesieniu do powołanego we wniosku wyroku wskazać należy, że orzeczenie to nie jest wiążące dla tutejszego organu, bowiem dotyczy tylko konkretnej indywidualnej sprawy, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko w tej sprawie rozstrzygnięcie w niej zawarte jest wiążące.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.