Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-231/14/TJ
z 19 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 23 września 2014 r. (data wpływu 26 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania zniesienia współwłasności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania zniesienia współwłasności.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W 1997 r. Wnioskodawca wraz z żoną, na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i darowizny, nabył w ramach wspólności ustawowej majątkowej lokal niemieszkalny nr 1, składający się ze sklepu i zaplecza, o łącznej powierzchni 24,98 m², z którym to lokalem związany jest udział wynoszący 306/1000 części we wspólnych częściach budynku i we własności działki gruntu nr 75/1.

Za zgodą M. i A. S., właścicieli drugiego z lokali niemieszkalnych, wyodrębnionego w budynku znajdującym się na działce gruntu nr 75/1, na własny koszt i własnym staraniem Wnioskodawca zmienił przeznaczenie części wspólnej nieruchomości i rozbudował budynek – pawilon handlowy, w którym wyodrębnione są dwa przedmiotowe lokale niemieszkalne, w ten sposób, że do lokalu Wnioskodawcy dokonano – w wyniku dobudowy – fizycznego dołączenia (wyłączając tym samym z części wspólnej nieruchomości) sali sprzedaży o powierzchni 10,77 m² oraz – również w wyniku rozbudowy części wspólnej nieruchomości – przedsionka z komorą dostaw, o powierzchni użytkowej 23,70 m². W następstwie powyższych czynności powstał w miejsce dotychczasowego lokalu nowy lokal o tym samym nr 1, składający się z przedsionka z komorą dostaw, dwóch sali sprzedaży oraz zaplecza socjalnego, o łącznej powierzchni użytkowej 59,84 m², z którym to lokalem związany jest odpowiednio udział w nieruchomości wspólnej. Zamiarem Wnioskodawcy jest dokonanie częściowego nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej w ten sposób, że dobudowana sala sprzedaży o powierzchni 10,77 m² oraz przedsionek z komorą dostaw o powierzchni 23,70 m², wyłączone z nieruchomości wspólnej, zostaną dołączone do lokalu niemieszkalnego nr 1 i w jego miejsce ustanowiona zostanie odrębna własność lokalu niemieszkalnego nr 1 o łącznej powierzchni 59,84 m², z którym to lokalem związany będzie udział w nieruchomości wspólnej.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy w opisanej sytuacji planowana czynność częściowego nieodpłatnego zniesienia współwłasności podlega podatkowi od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawcy, planowana czynność nieodpłatnego częściowego zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej, w następstwie której dojdzie do ustanowienia odrębnej własności lokalu niemieszkalnego nr 1 nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Wnioskodawca wyjaśnia, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlegają wyłącznie czynności, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 1 ustawy, tj. czynności prawne, których skutkiem jest nieodpłatne nabycie rzeczy lub praw majątkowych przez osoby fizyczne. Nabycie majątku tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności jest jedną z tych czynności, które ustawodawca objął zakresem przedmiotowym ustawy. Tymczasem – jak wskazuje Wnioskodawca – opisana we wniosku czynność nie prowadzi do definitywnego zniesienia współwłasności, tylko ustanowienia odrębnej własności lokalu, co oznacza, że wraz żoną Wnioskodawca pozostanie współwłaścicielem nieruchomości wspólnej, o której mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o własności lokali. Umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu nie prowadzi więc do całkowitego wyjścia ze współwłasności. Pozostaje współwłasność gruntu oraz części budynku i innych urządzeń nie przeznaczonych do użytku właścicieli poszczególnych lokali, mająca charakter współwłasności przymusowej, która nie może być zniesiona dopóki trwa odrębna własność lokali. Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca powołuje interpretację Dyrektora Izby skarbowej w Poznaniu, nr ILPB2/436-104/13-4/WM.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Natomiast stosownie do ust. 2 ww. przepisu podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, że jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca wraz z żoną jest współwłaścicielem lokalu niemieszkalnego nr 1, składającego się ze sklepu i zaplecza, z którym to lokalem związany jest udział we wspólnych częściach budynku i we własności działki gruntu. Za zgodą właścicieli drugiego z lokali niemieszkalnych, wyodrębnionego w budynku znajdującym się na tej samej działce gruntu, na własny koszt i własnym staraniem Wnioskodawca zmienił przeznaczenie części wspólnej nieruchomości i rozbudował budynek – pawilon handlowy, w którym wyodrębnione są dwa przedmiotowe lokale niemieszkalne, w ten sposób, że do lokalu Wnioskodawcy dokonano – w wyniku dobudowy – fizycznego dołączenia (wyłączając tym samym z części wspólnej nieruchomości) sali sprzedaży o powierzchni 10,77 m² oraz – również w wyniku rozbudowy części wspólnej nieruchomości – przedsionka z komorą dostaw, o powierzchni użytkowej 23,70 m². W następstwie powyższych czynności powstał w miejsce dotychczasowego lokalu nowy lokal o tym samym nr 1, składający się z przedsionka z komorą dostaw, dwóch sali sprzedaży oraz zaplecza socjalnego, o łącznej powierzchni użytkowej 59,84 m², z którym to lokalem związany jest odpowiednio udział w nieruchomości wspólnej. Zamiarem Wnioskodawcy jest dokonanie częściowego nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej w ten sposób, że dobudowana sala sprzedaży o powierzchni 10,77 m² oraz przedsionek z komorą dostaw o powierzchni 23,70 m², wyłączone z nieruchomości wspólnej, zostaną dołączone do lokalu niemieszkalnego nr 1 i w jego miejsce ustanowiona zostanie odrębna własność lokalu niemieszkalnego nr 1 o łącznej powierzchni 59,84 m², z którym to lokalem związany będzie udział w nieruchomości wspólnej.

W związku z tak przedstawionym zdarzeniem wskazać należy, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.) samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, zwane dalej „lokalami”, mogą stanowić odrębne nieruchomości. Z ust. 2 tego przepisu wynika, że samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

Z kolei z ust. 4 ww. przepisu wynika, że do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej „pomieszczeniami przynależnymi”.

Jak natomiast stanowi art. 3 ust. 1 cytowanej ustawy w razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali. Nie można żądać zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej, dopóki trwa odrębna własność lokali. Ustęp 2 tego przepisu stanowi natomiast, że nieruchomość wspólną stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o własności lokali odrębną własność lokalu można ustanowić w drodze umowy, a także jednostronnej czynności prawnej właściciela nieruchomości albo orzeczenia sądu znoszącego współwłasność.

Umowa o ustanowieniu odrębnej własności lokalu powinna być dokonana w formie aktu notarialnego; do powstania tej własności niezbędny jest wpis do księgi wieczystej (art. 8 ust. 2).

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 tej ustawy umowa o ustanowieniu odrębnej własności lokalu powinna określać w szczególności:

1. rodzaj, położenie i powierzchnię lokalu oraz pomieszczeń do niego przynależnych,
2. wielkość udziałów przypadających właścicielom poszczególnych lokali w nieruchomości wspólnej.

W kontekście powołanych przepisów wyjaśnić należy, że w literaturze i orzecznictwie podkreśla się, że przewidziana w ustawie o własności lokali nieruchomość wspólna jest kategorią współwłasności o charakterze szczególnym, do której przepisy Kodeksu cywilnego mogą mieć zastosowanie jedynie posiłkowo. Umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu nie prowadzi do całkowitego wyjścia ze współwłasności. Powyższe wynika z faktu, że pozostaje współwłasność gruntu oraz części budynku i innych urządzeń nie przeznaczonych do użytku właścicieli poszczególnych lokali, mająca charakter współwłasności przymusowej, która nie może być zniesiona, dopóki trwa odrębna własność lokali.

W rezultacie stwierdzić należy, że skoro w opisie zdarzenia przyszłego wskazano, że na skutek zawarcia umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu nie dojdzie do całkowitego zniesienia współwłasności – czynność ta dotyczyć będzie bowiem wyłącznie tych fragmentów nieruchomości wspólnej, o którą powiększony został lokal niemieszkalny należący do Wnioskodawcy i Jego żony, a z którym to lokalem nadal związany będzie udział w nieruchomości wspólnej – to nabycie takie nie będzie skutkować powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Opodatkowaniu tym podatkiem podlega bowiem definitywne wyjście ze stosunku współwłasności, na skutek którego dochodzi do nieodpłatnego przysporzenia w majątku współwłaścicieli, a z takim w przedstawionej sytuacji nie mamy do czynienia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.