Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/443-1501/14/BS
z 16 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 25 listopada 2014 r. (data wpływu 1 grudnia 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 grudnia 2014 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą. Przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest świadczenie usług w zakresie pośrednictwa w udzielaniu kredytów i pożyczek (PKD 66.19.Z – pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych). Usługi te są przez Wnioskodawcę świadczone na podstawie zawartej przez niego w ramach prowadzonej działalności umowy o współpracy z podmiotem świadczącym usługi w zakresie pośrednictwa finansowego (dalej: Operator). Usługi świadczone przez Operatora polegają na współpracy z instytucjami finansowymi (bankami, funduszami inwestycyjnymi, towarzystwami funduszy inwestycyjnych lub powierniczych, zakładami ubezpieczeń, funduszami powierniczymi, towarzystwami emerytalnymi, funduszami emerytalnymi i domami maklerskimi) i przedstawianiu ich oferty klientom. Wnioskodawca nie zawierał żadnych umów o współpracy bezpośrednio z instytucjami finansowymi. W ramach umowy o współpracę zawartej z Operatorem Wnioskodawca, działając na zlecenie Operatora, przedstawia klientom ofertę instytucji finansowych, które współpracują z Operatorem na podstawie odrębnych umów (których Wnioskodawca nie jest stroną), i pośredniczy w zawieraniu umów pomiędzy klientami a instytucjami finansowymi. Operator nie sprzedaje własnych produktów finansowych, a jedynie zobowiązał się do pośredniczenia w świadczeniu usług finansowych przez instytucje finansowe na podstawie zawartych z tymi instytucjami umów. Wykonując umowę zawartą z Operatorem, Wnioskodawca (działając na zlecenie Operatora) faktycznie pośredniczy w zawieraniu umów pomiędzy klientami a instytucjami finansowymi. Wnioskodawca jest postrzegany przez klientów jako osoba działająca z ramienia Operatora.

Zgodnie z zawartą z Operatorem umową o współpracy w ramach tej umowy Wnioskodawca zobowiązał się do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, w dystrybucji produktów znajdujących się w ofercie Operatora, w szczególności poprzez pozyskiwanie klientów. Wnioskodawca jest zobowiązany do pozyskiwania na rzecz Operatora klientów w celu zawarcia przez nich za pośrednictwem Operatora umów kredytowych lub umów mających za przedmiot inne produkty finansowe, w szczególności poprzez:

1. udostępnianie klientom informacji o możliwości skorzystania z produktów finansowych oferowanych przez Operatora, w szczególności o kredytach bankowych i produktach regularnego oszczędzania;
2. podejmowanie czynności przygotowawczych zmierzających do umożliwienia zawarcia umowy pomiędzy klientem a bankiem lub instytucją finansową;
3. czynną współpracę z przedstawicielami Operatora w celu maksymalizacji wyników.

Ponadto zgodnie z umową o współpracy zawartą z Operatorem Wnioskodawca jest zobowiązany do:

1. niezwłocznego przekazywania Operatorowi informacji związanych z zatajeniem prawdy lub podaniem nieprawdy przez klienta w związku z pozyskiwaniem klienta oraz zawieraniem lub wykonywaniem przez niego umów z bankami lub instytucjami finansowymi;
2. niezwłocznego informowania Operatora o wszelkich okolicznościach świadczących o wykorzystaniu lub próbie wykorzystania banków lub instytucji finansowych dla celów mających związek z przestępstwem, o którym mowa w art. 299 ustawy Kodeks karny lub w celu ukrycia działań przestępczych, o których uzyskał informację w związku z wykonywaniem umowy;
3. rzetelnego rejestrowania danych klientów oraz sprzedanych produktów w systemie informatycznym nie później niż do ostatniego dnia miesiąca, w którym nastąpiło uruchomienie produktu; za rzetelną rejestrację rozumie się odznaczenie w systemie informatycznym właściwej kwoty, parametrów uruchomienia (w tym nazwę instytucji finansowej, datę, kwotę) i statusu wniosku;
4. dostarczania do centrali Operatora oryginałów formularza zgody na przetwarzanie danych osobowych, podpisanego przez klienta, który został zarejestrowany w systemie informatycznym. Wnioskodawca zobowiązany jest do dostarczenia formularza zgody na przetwarzanie danych osobowych uzyskanych w danym miesiącu kalendarzowym do 10. dnia następnego miesiąca;
5. działania ze szczególną dbałością o dobro klienta, nie narażając na uszczerbek interesu i dobrego imienia banków, instytucji finansowych współpracujących z Operatorem, ani samego Operatora, oraz dążenia do maksymalnej efektywności świadczonych usług poprzez podejmowanie stałych i aktywnych działań dla pozyskania osób zainteresowanych zawarciem umów z bankami lub instytucjami finansowymi;
6. rzetelnego informowania klientów o warunkach i rodzajach usług oferowanych przez banki i instytucje finansowe współpracujące z Operatorem;
7. pomoc klientom w wypełnianiu dokumentów związanych z zawieranymi umowami;
8. przestrzegania standardów obowiązujących u Operatora w zakresie jakości obsługi klienta;
9. wykonywania wszystkich obowiązków wynikających z umowy z zachowaniem najwyższej staranności uwzględniając zawodowy charakter prowadzonej działalności. Wnioskodawca ponosi pełną odpowiedzialność materialno-finansową za działania i zaniechania pracowników i współpracowników związane z wykonywaniem i realizacją umowy.

Wnioskodawca m.in. przyjmuje od klientów dokumenty i przekazuje je instytucjom finansowym, sprawdza prawidłowość ich wypełnienia, weryfikuje i potwierdza zgodność danych klientów oraz kieruje ich do właściwych oddziałów instytucji finansowych w celu zawarcia umów.

Strony obecnie realizują, ww. umowę o współpracy wyłącznie w odniesieniu do kredytów bankowych i pożyczek (Wnioskodawca pozyskuje klientów wyłącznie do zawarcia tego rodzaju umów). Niniejszy wniosek dotyczy zatem wyłącznie tych usług.

W ramach ww. umowy o współpracy Wnioskodawca nie świadczy usług doradczych (w szczególności Wnioskodawca nie jest doradcą klienta).

Wnioskodawca nie gwarantuje klientowi osiągnięcia rezultatu w postaci udzielenia klientowi kredytu przez bank. Wnioskodawca nie jest stroną umów zawieranych pomiędzy klientami a instytucjami finansowymi, nie ma wpływu na treść tych umów, ani nie jest zainteresowany ukształtowaniem tej treści w jakikolwiek konkretny sposób. Dotyczy to również Operatora.

Zgodnie z ww. umową o współpracy w zamian za wyżej opisane czynności Wnioskodawcy należna jest prowizja płatna na podstawie wystawionej przez Wnioskodawcę faktury VAT lub rachunku. Faktura/rachunek są wystawiane Operatorowi. Prowizja jest wypłacana w miesięcznych okresach rozliczeniowych. Wnioskodawca nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia od klientów, którym oferuje produkty finansowe zgodnie z umową o współpracy, jak również nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia od instytucji finansowych, których produkty finansowe oferuje.

Równolegle Operator zatrudnia Wnioskodawcę na podstawie umowy o pracę na stanowisku mobilnego specjalisty do spraw dokumentacji bankowej (jedynie na część etatu). W ramach tej umowy Wnioskodawca odpowiada za podpisywanie wniosków składanych do banków i otrzymuje za to określone w umowie o pracę wynagrodzenie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy usługi świadczone przez Wnioskodawcę na podstawie opisanej w stanie faktycznym umowy o współpracy korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT)?

W ocenie Wnioskodawcy, usługi świadczone na podstawie opisanej w stanie faktycznym umowy o współpracy stanowią usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych i korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W świetle art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Jednocześnie w świetle art. 43 ust. 13 ustawy o VAT zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 38, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 38. Zgodnie z art. 43 ust. 14 ustawy o VAT zasady tej nie stosuje się jednak do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Zwolnień wymienionych w tym ostatnim przepisie nie stosuje się - zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy o VAT - do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.

W myśl art. 8 ust. 2a ustawy o VAT w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Jak wynika z umowy o współpracy zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a jego kontrahentem współpracującym z instytucjami finansowymi (Operatorem), Wnioskodawca jest na podstawie tej umowy zobowiązany do pośredniczenia w dystrybucji produktów finansowych, w szczególności poprzez pozyskiwanie klientów w celu zawarcia przez nich za pośrednictwem Operatora umów kredytowych lub umów mających za przedmiot inne produkty finansowe. W tym celu zgodnie z zawartą umową, Wnioskodawca w szczególności:

1. udostępnia klientom informacje o możliwości skorzystania z produktów finansowych oferowanych przez Operatora, w szczególności o kredytach bankowych i produktach regularnego oszczędzania;
2. podejmuje czynności przygotowawcze zmierzające do umożliwienia zawarcia umowy pomiędzy klientem a bankiem lub instytucją finansową;
3. czynnie współpracuje z przedstawicielami Operatora w celu maksymalizacji wyników.

Strony obecnie realizują ww. umowę o współpracy wyłącznie w odniesieniu do kredytów bankowych i pożyczek (Wnioskodawca pozyskuje klientów wyłącznie do zawarcia tego rodzaju umów), a zatem usługi świadczone przez Wnioskodawcę należy zakwalifikować jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek.

Ustawa o VAT nie zawiera definicji pośrednictwa. W związku z tym należy dokonać wykładni językowej i uznać, że pośrednictwo w świadczeniu usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych to działalność zmierzająca do skontaktowania, skojarzenia ze sobą potencjalnych stron umów kredytu lub pożyczki. Polega ona w szczególności na szczegółowym przedstawianiu oferty podmiotów udzielających kredytów i pożyczek pieniężnych potencjalnym klientom oraz przekazaniu tym podmiotom informacji o klientach zainteresowanych ich ofertą. Usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów i pożyczek obejmują również pomoc w wypełnianiu dokumentów niezbędnych do zawarcia ww. umów, czynności wstępnej weryfikacji, czy dany klient spełnia wymogi stawiane przez instytucję finansową, itp. Z istoty usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów i pożyczek wynika, że jest to zespół różnych czynności, których celem jest doprowadzenie do zawarcia umowy pomiędzy klientem a instytucją finansową. Żadna z czynności składających się na usługę pośrednictwa nie ma znaczenia ekonomicznego w oderwaniu od pozostałych i nie może służyć osiągnięciu jakiegokolwiek gospodarczego celu. Wykonanie tylko jednej bądź jedynie niektórych z tych czynności nie będzie mogło doprowadzić do osiągnięcia celu w postaci zawarcia umowy pomiędzy klientem a instytucją finansową i w związku z tym nie będzie stanowiło usługi, za którą Wnioskodawcy należy się jakiekolwiek wynagrodzenie. Poszczególne czynności w oderwaniu od siebie, bądź w połączeniu jedynie z niektórymi z nich, są bezcelowe i w sensie ekonomicznym nie stanowią żadnego świadczenia, a zatem nie mogą być traktowane jak jakakolwiek usługa. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie zarówno w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE, jak również w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych.

W wyroku z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, sygn. akt C-453/05, Trybunał Sprawiedliwości UE stwierdził, że „(...) pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wpłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. W tym kontekście celem takiej działalności jest uczynić wszystko co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy (...)”.

W wyroku z dnia 26 czerwca 2013 r., sygn. akt I FSK 923/12, Naczelny Sąd Administracyjny wskazał: „Celem świadczonych przez skarżącą usług jest skojarzenie dwóch stron i doprowadzenie do zawarcia umowy między użytkownikiem a instytucją finansową. Skoro bowiem użytkownik po zapoznaniu się z przedstawioną przez skarżącą ofertą instytucji finansowych może wybrać odpowiedni dla niego produkt i go zakupić lub zgłosić zainteresowanie nim, to stworzona zostaje możliwość nawiązania kontaktu z instytucją finansową i nabycia jej produktu. Zdaniem NSA takim działaniem spółka spełnia wynikający z powołanych wyżej orzeczeń TSUE warunek uczynienia wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sama spółka jako pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem uznać należy, że w przedstawionym stanie faktycznym spółka świadczy usługi pośrednictwa finansowego korzystające ze zwolnienia z opodatkowania VAT. (...) usługi polegające na prezentacji i możliwości zapoznania się z ofertą instytucji finansowych, a w przypadku zainteresowania produktem danej instytucji finansowej stworzenia użytkownikowi możliwości kontaktu z doradcą lub możliwości pobrania, wypełnienia i złożenia wniosku, a następnie zawarcia umowy i nabycia danego produktu finansowego, stanowią usługi pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych określonych w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarowi usług (...).”

Na marginesie należy zaznaczyć, że jak trafnie wskazuje Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej - „zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem.” (tak Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 05 czerwca 1997 r. w sprawie Sparekassernes Datacenter (SDC) przeciwko Skatteministeriet, sygn. akt C-2/95).

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy usługi świadczone przez Niego na podstawie opisanej w stanie faktycznym umowy o współpracy stanowią usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych i korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.