Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/4511-400/15/AD
z 19 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2015 r. (data wpływu 2 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia skutków podatkowych sądowego zniesienia małżeńskiej wspólności majątkowej z datą wsteczną - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia skutków podatkowych sądowego zniesienia małżeńskiej wspólności majątkowej z datą wsteczną.

W ww. wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Za lata 2011-2013 Wnioskodawczyni dokonała rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych łącznie ze współmałżonkiem (zmarłym dnia 3 stycznia 2015 r.), zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tych latach między Wnioskodawczynią a jej małżonkiem istniała wspólność majątkowa. Podatek został rozliczony terminowo i prawidłowo zgodnie z obowiązującymi w ww. okresie przepisami. W dniu 16 czerwca 2014 r. wyrokiem sądu ustanowiono rozdzielność majątkową pomiędzy Wnioskodawczynią a mężem z datą wsteczną, tj. od 1 stycznia 2011 r. Niniejsze orzeczenie stało się prawomocne z dniem 8 lipca 2014 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawczyni zobowiązana jest dokonać korekty podatku dochodowego za lata 2011-2013?
2. Jeżeli tak, to czy zostanie obciążona odsetkami?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie jest Ona zobowiązana do korekty podatku dochodowego za lata 2011-2013, gdyż w tym czasie spełniała wraz z mężem przesłanki do wystąpienia z wnioskiem o łączne opodatkowanie. W tym okresie bowiem istniała między nimi wspólność małżeńska. Orzeczenie sądu wprawdzie wywiera skutek z datą wsteczną, jednakże składając zeznania w tych latach Wnioskodawczyni wraz z mężem nie mieli świadomości istnienia między nimi rozdzielności majątkowej - pozostawali w ustawowej wspólności. W dacie składania wspólnych zeznań spełniali zatem warunek łącznego rozliczenia. W ocenie Wnioskodawczyni nie jest uregulowane w ustawie, że w przypadku ustanowienia rozdzielności majątkowej po rozliczeniu podatku, należy dokonać korekty rozliczonego podatku. Wykazane w deklaracji dane i wysokość zobowiązania podatkowego były zgodne ze stanem faktycznym. Nie wystąpiła zaległość podatkowa, gdyż podatek został zapłacony terminowo, a nadpłata wykazana w deklaracji była należna i zgodna z przepisami podatkowymi. Zobowiązanie podatkowe wygasło na skutek jego zapłaty. Z uwagi na fakt, że rozdzielność majątkowa została ustanowiona przez sąd po rozliczeniu podatku dochodowego, Wnioskodawczyni uważa, że zobowiązanie podatkowe nie występuje i w związku z tym nie powinna dokonać korekty podatku rozliczonego za lata 2011-2013.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U . z 2012 r., poz. 361 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w latach 2011 – 2013, małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy mogą być, z zastrzeżeniem ust. 8, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26c; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.

W świetle powołanego powyżej przepisu art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym z warunków korzystania przez małżonków z możliwości wspólnego opodatkowania dochodów jest istnienie między nimi wspólności majątkowej. Zatem zniesienie wspólności majątkowej przez sąd skutkuje utratą prawa do preferencyjnego sposobu opodatkowania dochodów i jest – co do zasady – równoznaczne z koniecznością złożenia przez małżonków odrębnych zeznań podatkowych.

W myśl art. 52 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2015 r., poz. 583) z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu (art. 52 § 2 ww. ustawy).

W konsekwencji wydania przez sąd orzeczenia o ustanowieniu między małżonkami rozdzielności majątkowej ustrój ten między małżonkami obowiązuje zatem od dnia, który został oznaczony w wyroku.

Zauważyć należy, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 czerwca 2006 r., sygn. akt II FSK 867/05 stwierdził: „w konsekwencji wydania przez sąd orzeczenia o ustanowieniu między małżonkami rozdzielności majątkowej / art. 52 par. 1 Krio/ ustrój ten obowiązuje między małżonkami od dnia, który został oznaczony w wyroku / art. 52 par. 2 Krio w zw. z art. 54 Krio/ - tak SN w uchwale z dnia 27 marca 1972 r., III CZP 69/70 - OSN 1973, nr 2 poz. 20, zob. także J. Pietrzykowski, [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2003, s. 499, powołujący wskazane orzeczenie oraz literaturę odnośnie do tego zagadnienia”.

Naczelny Sąd Administracyjny w powyższym wyroku nie miał więc wątpliwości, że konsekwencją wydania orzeczenia ustanawiającego rozdzielność majątkową z datą wsteczną jest obowiązywanie tego ustroju od dnia wskazanego w wyroku.

Odnosząc zatem stan faktyczny do wyżej przytoczonych przepisów nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni, że ze względu na fakt, że rozdzielność majątkowa została ustanowiona przez sąd po rozliczeniu podatku dochodowego, zobowiązanie podatkowe nie występuje, w związku z tym nie powinna dokonać korekty podatku rozliczonego za lata 2011-2013. Skoro bowiem sąd w stosunku do Wnioskodawczyni orzekł o zniesieniu wspólności majątkowej małżonków z datą wsteczną od 1 stycznia 2011 r., to po uprawomocnieniu się wyroku obowiązana była do skorygowania swoich zeznań podatkowych złożonych za lata 2011 - 2013, gdyż w tym stanie nie miała uprawnień do korzystania z tzw. wspólnego rozliczenia małżonków.

Ponadto, odnosząc się do stanowiska Wnioskodawczyni dotyczącego kwestii zobowiązań podatkowych wskazać należy, że na podstawie art. 26 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) w brzmieniu obowiązującym w dacie zaistnienia zdarzenia, podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki.

Z kolei, art. 29 tej ustawy reguluje, jako wyjątek od zasady odpowiedzialności podatkowej podatnika przewidzianej w art. 26, zagadnienie z zakresu odpowiedzialności podatkowej osób pozostających w związku małżeńskim oraz m.in. skutków podatkowych zniesienia wspólności majątkowej dla ich odpowiedzialności podatkowej.

W przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność podatkowa obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka (art. 29 § 1 Ordynacji podatkowej). Skutki prawne zniesienia wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu (art. 29 § 2 pkt 2 Ordynacji podatkowej).

Użyte w art. 29 § 2 pkt 2 Ordynacji podatkowej stwierdzenie: „przed dniem zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu” należy rozumieć jako dzień wskazany w prawomocnym orzeczeniu sądu znoszącym wspólność majątkową, a nie - dzień uprawomocnienia się wyroku. Należy zaznaczyć, że taka wykładnia obowiązującego przepisu jest spójna z tezą wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 sierpnia 2005 r. sygn. akt FSK 2103/04, w którym Sąd stwierdził:

„Jeżeli (…) w orzeczeniu znoszącym wspólność majątkową wskazana zostanie data tego zniesienia, to zgodnie ze znowelizowanym art. 29 § 2 pkt 2 Ordynacji podatkowej, ta właśnie data będzie miała znaczenie, o ile wyrok ten stanie się wyrokiem prawomocnym”.

Należy zaznaczyć, że złożenie korekty dotyczącej zwiększenia przychodów, spowoduje powstanie zaległości podatkowej. Zaległością podatkową na podstawie art. 51 § 1 Ordynacji podatkowej jest podatek niezapłacony w terminie płatności. Natomiast na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 tej ustawy, na równi z zaległością podatkową traktuje się także: ”nadpłatę, jeżeli w zeznaniu lub w deklaracji, o których mowa w art. 73 § 2, została wykazana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, a organ podatkowy dokonał jej zwrotu lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych bądź bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych”. Zgodnie z przepisem art. 53 § 1, § 4, § 5 cytowanej ustawy od zaległości podatkowych naliczane są odsetki za zwłokę.

Oznacza to, że jeżeli w wyniku złożonych korekt zeznań za lata 2011-2013 zobowiązanie podatkowe za ten rok ulegnie zwiększeniu Wnioskodawczyni obowiązana będzie do dokonania wpłaty zobowiązania wraz z należnymi odsetkami za zwłokę. Odsetki w tym przypadku zgodnie z art. 53 § 5 pkt 1 Ordynacji podatkowej nalicza się za okres: od dnia, w którym urząd skarbowy zwrócił nadpłatę wykazaną w pierwotnym zeznaniu, do dnia wpłaty równowartości nienależnie otrzymanej kwoty (włącznie z tym dniem).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.