Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/4511-425/15/AD
z 25 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 2 marca 2015 r. (data wpływu 4 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu utraconych zarobków otrzymanego z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu utraconych zarobków otrzymanego z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku.

W ww. wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Od dnia 8 kwietnia 2013 r. Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie usług wspomagających transport lądowy (PKD - 52.21 Z). Z tytułu prowadzonej działalności podlega ubezpieczeniu. W dniu 31 maja 2014 r. Wnioskodawca uległ wypadkowi drogowemu. Z ubezpieczenia OC sprawczyni za pośrednictwem firmy dochodzącej odszkodowania na rzecz Wnioskodawcy zostało wypłacone odszkodowanie z tytułu utraconych zarobków za okres przebywania na zwolnieniu lekarskim. Odszkodowanie zostało wypłacone na podstawie art. 361 Kodeksu cywilnego. W wydanej decyzji przedstawiony został sposób wyliczenia, według którego od dochodów brutto Wnioskodawcy osiągniętych w 2013 r. odliczono składki na ubezpieczenie ZUS oraz podatek dochodowy. Wobec powyższego wypłacona została kwota netto odszkodowania (odjęto także wypłacony zasiłek chorobowy z ZUS). W 2013 r. Wnioskodawca opłacał podatek dochodowy na zasadach ogólnych. Od dnia 1 stycznia 2014 r. zmienił formę opodatkowania na ryczałt 5,5%. W styczniu 2015 r. Wnioskodawca złożył do urzędu skarbowego zeznanie PIT-28. Następnie w lutym otrzymał informację, że w związku z otrzymanym odszkodowaniem za utracone korzyści powinien odprowadzić podatek.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z powyższym odszkodowanie jest zwolnione z opodatkowania, czy też może Wnioskodawca powinien zrobić korektę zeznania PIT-28?

W ocenie Wnioskodawcy, gdyby ubezpieczyciel wypłacił Mu kwotę brutto wtedy powinien odprowadzić 5,5% podatku, wliczając odszkodowanie jako przychód z działalności za 2014 r. Natomiast w sytuacji gdy dostał kwotę netto podatek powinna uiścić ewentualnie firma odszkodowawcza. Opłacenie podatku przez Jego osobę od kwoty netto, którą otrzymał, gdzie już i tak odprowadzono 18% podatku, uważa za krzywdzące. Wnioskodawca podaje, że zdaniem ubezpieczyciela odszkodowanie zostało prawidłowo wypłacone na Jego rzecz w kwocie netto i jest tym samym zwolniony z opodatkowania. Takie też stanowisko zajmuje firma odszkodowawcza. Wnioskodawca uważa, że jest zwolniony z opodatkowania, ponieważ wypłacono mu kwotę netto odszkodowania, tj. dokładnie tę kwotę, która pozostałaby Mu do dyspozycji gdyby uzyskał ją podczas pracy z działalności i odprowadził należne składki ZUS i podatek dochodowy. W ocenie Wnioskodawcy - zgodnie z art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego, na podstawie którego wypłacono Mu odszkodowanie - otrzymał korzyści, które mógłby osiągnąć gdyby Mu szkody nie wyrządzono.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem;

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.

W myśl art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 31 maja 2014 r. Wnioskodawca uległ wypadkowi drogowemu. Z ubezpieczenia OC sprawczyni, za pośrednictwem firmy dochodzącej odszkodowania, na rzecz Wnioskodawcy zostało wypłacone odszkodowanie z tytułu utraconych zarobków za okres przebywania na zwolnieniu lekarskim.

Ogólne warunki, zasady podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie ubezpieczeń majątkowych i osobowych określa ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2013 r., poz. 950). Natomiast zasady zawierania i wykonywania umów obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych określa ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 392).

Zgodnie z ww. ustawą, do ubezpieczeń obowiązkowych należy ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, zwane dalej „ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych" (art. 4 pkt 1 ww. ustawy).

Umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków (art. 9 ust. 1 ww. ustawy).

Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia (art. 34 ust. 1 ww. ustawy).

Na podstawie art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Stosownie do art. 805 § 2 ww. ustawy, świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

1. przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
2. przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Zgodnie z art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest rodzajem ubezpieczenia majątkowego, o którym mowa w art. 822 ustawy Kodeks cywilny. Świadczenie należne od ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia OC ma wyrównywać uszczerbek majątkowy powstały już w wyniku wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę osobie trzeciej.

Stosownie do art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego).

Mając na uwadze przywołane przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie, jako świadczenie wypłacone z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego -polisy OC sprawcy wypadku drogowego korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowanie to nie mieści się bowiem w zakresie wyłączeń wskazanych w tym przepisie. Nie jest związane ze szkodą w składniku majątku związanym z działalnością gospodarczą ani dochodem, o którym mowa w art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Otrzymana kwota nie podlega więc opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawcy należało jednak uznać za nieprawidłowe, jakkolwiek jest ono zbieżne z oceną organu co do skutku – braku opodatkowania otrzymanego odszkodowania. Skutek ten Wnioskodawca nieprawidłowo wywodzi bowiem z tego, że wartość odszkodowania wyliczono według wartości netto.

Mając na uwadze przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie można zgodzić się ze stanowiskiem, że gdyby Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie wyliczone według utraconego zarobku w kwocie brutto to powinien je rozpatrywać jako przychód, a skoro podstawę obliczenia wysokości odszkodowania były zarobki netto, to nie należy odprowadzić podatku lub podatek powinna uiścić ewentualnie firma odszkodowawcza.

Jak wykazano bowiem uprzednio, otrzymane odszkodowanie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a sposób ustalenia wysokości odszkodowania nie ma znaczenia dla możliwości zastosowania tego zwolnienia.

Jednocześnie organ podatkowy wyjaśnia, że ocenie w niniejszej interpretacji podlegają wyłącznie skutki podatkowe otrzymania przedmiotowego odszkodowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, natomiast organ podatkowy nie ma uprawnień do rozstrzygnięcia, na jaką kwotę powinno być ustalone odszkodowanie, nie ocenia rozliczeń pomiędzy Wnioskodawcą, a ubezpieczycielem pod względem wad prawnych oraz naruszeń przepisów prawa podatkowego. Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa.

W związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny załączonej do wniosku kserokopii decyzji o przyznaniu odszkodowania, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i. jego stanowiskiem. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć ojej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.