Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP3/4512-719/15/UH
z 14 grudnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 2 i 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. 2015, poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 21 września 2015 r. (data wpływu 28 września 2015 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego na rzecz członka Spółdzielni – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 września 2015 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie
opodatkowania podatkiem VAT ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego na rzecz członka Spółdzielni.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis stanu faktycznego:

Spółdzielnia (Wnioskodawca) jest czynnym podatnikiem podatku VAT, składa deklaracje VAT-7 i odprowadza podatek należny. Spółdzielni w związku z realizacją budownictwa przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Spółdzielnia wypełnia zadania statutowe polegające na zaspakajaniu potrzeb mieszkaniowych swoich członków przez realizację budownictwa mieszkaniowego.

Budowane lokale spełniają warunki budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w rozumieniu art. 41 ust. 12b ustawy o VAT.

Członkowie, dla których Spółdzielnia buduje mieszkania wnoszą wkład budowlany zgodnie z zawartą na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych umową o budowę lokalu. Przedmiotowa umowa zobowiązuje strony do zawarcia po wybudowaniu lokalu umowy o ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia jego własności.

Na mocy art. 18 ust 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych członek spółdzielni zobowiązany jest do wniesienia wkładu budowlanego na poczet realizowanego lokalu. Wysokość wkładu budowlanego odpowiada całości kosztów budowy przypadających na jego lokal. Należy podkreślić, że Spółdzielnia nie uzyskuje zysku z tytułu realizacji budownictwa mieszkaniowego.

Po zrealizowaniu mieszkań i rozliczeniu inwestycji Spółdzielnia przenosi prawo do wybudowanego lokalu mieszkalnego na członka. Ustanowienie prawa do lokalu jest czynnością nieodpłatną.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego jest czynnością opodatkowaną podatkiem VAT, skoro w świetle przedstawionego wyżej stanu faktycznego Spółdzielnia nie dokonuje odpłatnej dostawy mieszkania, a członek dla którego realizowana jest inwestycja pokrywa jedynie koszt jej realizacji?

Stanowisko Gminy:

Zdaniem Spółdzielni ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego na rzecz członka Spółdzielni nie powinno stanowić podstawy opodatkowania podatkiem VAT. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, a zgodnie z art. 7 ust. 5 przez dostawę towarów rozumie się ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu..., a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Natomiast w świetle ustawy z dnia 16 września 1982 r. prawo spółdzielcze, oraz ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych nie można utożsamiać przeniesienia własności lokalu z jego odpłatnym zbyciem – sprzedażą, gdyż w wyniku przeniesienia prawa własności następuje przekształcenie tego prawa, nie zaś zbycie. Jednocześnie należy zwrócić uwagę na bardzo istotny fakt, że Spółdzielnia nie uzyskuje dochodu – zysku z tytułu realizacji budownictwa mieszkaniowego, ponieważ członek wnosi wkład budowlany na pokrycie jedynie kosztów budowy jego lokalu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Wyjaśnić należy, że z odpłatnością za dostawę towarów mamy do czynienia w sytuacji, gdy pomiędzy świadczeniem (dostawą) a zapłatą istnieje adekwatny związek. Odpłatność może przybierać różne formy, przy czym nie jest warunkiem to, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową – zapłata w innym towarze lub usłudze albo mieszaną – zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

O czynności dokonanej za wynagrodzeniem można zatem mówić w sytuacji, gdy:

• istnieje ścisły związek pomiędzy wykonanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami,
• wynagrodzenie może być wyrażone w pieniądzu,
• związek, o którym mowa powyżej, ma charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za dane świadczenie.
  
  

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 29 a ust. 1 ustawy, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2014 r. podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2–5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak stanowi art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tj. Dz.U. z 2013 r., poz. 1222 ze zm.), celem spółdzielni mieszkaniowej, zwanej dalej „spółdzielnią”, jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Spółdzielnia mieszkaniowa nie może odnosić korzyści majątkowych kosztem swoich członków, w szczególności z tytułu przekształceń praw do lokali (art. 1 ust.11 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).

Stosownie do art. 1 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, przedmiotem działalności spółdzielni może być:

1. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych;

1¹ (uchylony);

2. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych;
3. budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów;
4. udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych;
5. budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.
   
   

W myśl art. 18 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, z członkiem spółdzielni ubiegającym się o ustanowienie odrębnej własności lokalu spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa ta, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, powinna zobowiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu, umowy o ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, a ponadto powinna zawierać:

1. zobowiązanie członka spółdzielni do pokrywania kosztów zadania inwestycyjnego w części przypadającej na jego lokal przez wniesienie wkładu budowlanego określonego w umowie;
2. określenie zakresu rzeczowego robót realizowanego zadania inwestycyjnego, które będzie stanowić podstawę ustalenia wysokości kosztów budowy lokalu;
3. określenie zasad ustalania wysokości kosztów budowy lokalu;
4. określenie rodzaju, położenia i powierzchni lokalu oraz pomieszczeń do niego przynależnych;
5. inne postanowienia określone w statucie.
   
   

Z kolei w myśl art. 18 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, członek, o którym mowa w ust. 1, wnosi wkład budowlany według zasad określonych w statucie i w umowie, o której mowa w ust. 1, w wysokości odpowiadającej całości kosztów budowy przypadających na jego lokal. Jeżeli część wkładu budowlanego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu, członek jest obowiązany do spłaty tego kredytu wraz z odsetkami w części przypadającej na jego lokal.

Jak wynika z opisu stanu faktycznego Spółdzielnia realizując zadania statutowe w zakresie budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Spółdzielnia buduje mieszkania dla swoich członków, którzy wnoszą wkład budowlany. Umowa na budowę lokalu zobowiązuje strony do zawarcia po wybudowaniu lokalu umowy o ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia jego własności. Członek Spółdzielni zobowiązany jest do wniesienia wkładu budowlanego w wysokości odpowiadającej całości kosztów budowy lokalu. Po zrealizowaniu mieszkań i rozliczeniu inwestycji Spółdzielnia przenosi prawo do wybudowanego lokalu mieszkalnego na członka wnoszącego wkład budowlany.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa na tle opisu stanu faktycznego stwierdzić należy, że czynność ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego, stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel i będzie to czynność odpłatna. Zatem odpłatnością będzie wartość wniesionego wkładu budowalnego. Wnioskodawca wskazał, że członkowie, dla których buduje mieszkania wnoszą wkład budowlany, zgodnie z zawartą na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych umową na budowę lokalu. Mocą zawartej miedzy stronami powyższej umowy, po wybudowaniu lokalu zostanie ustanowiona odrębna własność lokalu mieszkalnego i nastąpi przeniesienie jego własności na członka Spółdzielni.

Podsumowując: czynność ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego na rzecz członka Spółdzielni, stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel i jest to czynność odpłatna a zatem jest to czynność podlegająca opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zaznaczenia wymaga, że interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego … , po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.