Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPP2/443-243/11-5/12-S/BM
z 4 lipca 2012 r.
Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
|
Rodzaj dokumentu
interpretacja indywidualna
Sygnatura
IPTPP2/443-243/11-5/12-S/BM
Data
2012.07.04
Autor
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi
Temat
Podatek od towarów i usług --> Zakres opodatkowania --> Przepisy ogólne --> Czynności opodatkowane
Podatek od towarów i usług --> Podatnicy i płatnicy --> Podatnicy
Podatek od towarów i usług --> Wysokość opodatkowania --> Stawki --> Stawki podatku
Słowa kluczowe
prawa autorskie
stowarzyszenia
świadczenie usług
zarząd
Istota interpretacji
Wnioskodawca z tytułu wykonywanych czynności jest podatnikiem podatku od towarów i usług, jednakże nie należy tego wywodzić z art. 8 ust. 2a ustawy o VAT.Do usług wykonywanych przez Wnioskodawcę nie ma zastosowania preferencyjna stawka.
Wniosek ORD-IN  541 kB
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …z dnia …... sygn. akt….., uprawomocnionym w dniu 23 marca 2012 r., stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 czerwca 2011 r. (data wpływu 15 czerwca 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 8 września 2011 r. (data wpływu 9 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:
UZASADNIENIE W dniu 15 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika z tytułu świadczonych usług na rzecz posiadaczy urządzeń reprograficznych, importerów i producentów urządzeń reprograficznych oraz czystych nośników, ośrodków informacji i dokumentacji oraz stawki podatku. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 8 września 2011 r. o doprecyzowanie stanu faktycznego. W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny. Wnioskodawca jest organizacją zbiorowego zarządzania w rozumieniu art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (zwanej dalej upa) i wykonuje zadania statutowe w zakresie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi do utworów naukowych i technicznych. Celami Wnioskodawcy jest przede wszystkim: zbiorowe zarządzanie i ochrona praw autorskich w zakresie reprodukcji, wprowadzania do obrotu, wprowadzania do pamięci komputera, zwielokrotniania i rozpowszechniania, a także działania na rzecz rozwoju nauki i techniki oraz zabezpieczenia i ochrony majątkowych interesów twórców dzieł naukowych i technicznych. Powyższą działalność Wnioskodawca prowadzi w oparciu o zezwolenie udzielone przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w formie konstytutywnej decyzji administracyjnej, wydanej dnia ……, zmienionej decyzją z dnia ….. Zakres zadań realizowanych przez Wnioskodawcę w ramach zbiorowego zarządu prawami autorskimi określają przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z przepisem art. 20 pkt 5 upa Wnioskodawca ma m. in. obowiązek inkasowania i podziału opłat od producentów i importerów kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urządzeń reprograficznych umożliwiających pozyskiwanie kopii całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu oraz związanych z nimi czystych nośników. Natomiast zgodnie z przepisem art. 201 upa Wnioskodawca ma obowiązek inkasowania i podziału opłat od posiadaczy urządzeń reprograficznych prowadzących działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich. Zasady realizacji ww. obowiązków określają przepisy rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 czerwca 2003 r. w sprawie opłat uiszczanych przez posiadaczy urządzeń reprograficznych (Dz. U. Nr 132, poz. 1232) oraz rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów (Dz. U. Nr 105, poz. 991). Nadto, zgodnie z przepisem art. 30 ust. 1 i ust. 2 upa Wnioskodawca jest również uprawniony do pobierania wynagrodzeń za odpłatne udostępnianie egzemplarzy fragmentów utworów przez ośrodki informacji lub dokumentacji. Członkami Stowarzyszenia mogą być, zgodnie z postanowieniami statutu, zarówno osoby fizyczne (twórcy) jak i osoby prawne (w szczególności wydawcy), którym przysługują prawa do dzieł naukowych i technicznych. Na mocy udzielonego zezwolenia oraz przepisów upa Wnioskodawca zarządza zbiorowo prawami wydawców i twórców do utworów naukowych i technicznych w odniesieniu do wszystkich podmiotów, którym prawa te przysługują. Powyższe zadania Stowarzyszenie realizuje niezależnie od tego czy dany podmiot powierzył mu swe prawa w zarząd, a także niezależnie od tego czy w ogóle udało się zidentyfikować uprawnionego z tytułu danego prawa (vide art. 105 ust. 1 oraz art. 106 upa). Tym samym w ramach realizacji zadania statutowego działa również na rzecz nie-członków, w tym na rzecz osób nieznanych w momencie wykonania usługi statutowej. Realizując obowiązki, o których mowa Wnioskodawca działa w imieniu własnym, ale na rzecz osób trzecich - twórców dzieł naukowych i naukowo technicznych. Działalność Stowarzyszenia odbywa się więc wobec członków - w ramach tzw. powierzenia powierniczego, wobec nie członków zidentyfikowanych - jako negotorium gestor, zaś wobec nie-członków nieznanych – jako przedstawiciel ustawowy. Konsekwencją tak skonstruowanego modelu zbiorowego zarządu jest fakt, iż w momencie zainkasowania opłat od posiadaczy urządzeń reprograficznych oraz producentów czystych nośników w art. 30 ust. 2 upa Wnioskodawca nie dysponuje wiedzą jakim konkretnie uprawnionym przekazać pobrane opłaty. Jednak zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 czerwca 2003 r. w sprawie opłat uiszczanych przez posiadaczy urządzeń reprograficznych (Dz. U. Nr 132, poz. 1232) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów (Dz. U. Nr 105, poz. 991) Stowarzyszenie jest uprawnione do pobierania opłat wyłącznie na rzecz twórców. Podobna sytuacja ma miejsce również w wypadku poboru wynagrodzenia, o którym mowa w art. 30 ust. 2 upa. Zgodnie bowiem z przepisem art. 18 ust. 3 upa prawo do wynagrodzenia, o którym mowa powyżej nie może zostać zbyte, a co za tym idzie uprawnionym z tego tytułu będzie wyłącznie twórca, któremu to prawo pierwotnie przysługuje. Twórcą natomiast może być tylko i wyłącznie osoba fizyczna. Ponadto nie będzie ono podlegało dziedziczeniu, gdyż jest to prawo, którego realizacja uzależniona jest od osobistych cech zmarłego (ewentualny spadkobierca nie ma możliwości uzyskania przymiotu twórcy w stosunku do danego dzieła naukowego bądź naukowo technicznego). Co za tym idzie nie ma możliwości aby wynagrodzenie o którym mowa w art. 30 ust. 2 należało się innemu podmiotowi niż osoba fizyczna. W związku z wejściem w życie w dniu 1 kwietnia 2011r. przepisów ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach (Dz. U. Nr 64, poz. 332) która dodała, do ustawy o VAT art. 8 ust. 2a w brzmieniu: w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i sam wyświadczył te usługi. Sytuacja opisana w hipotezie tego przepisu znajduje odniesienie do Stowarzyszenia, które w relacjach z posiadaczami urządzeń reprograficznych, producentami i importerami czystych nośników oraz ośrodkami informacji lub dokumentacji zobowiązanymi do zapłaty wynagrodzenia zawsze działa w imieniu własnym, ale na rzecz osób trzecich – twórców dzieł naukowych i naukowo technicznych. W piśmie z dnia 8 września 2011 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, w kwestii odpłatności usług, w świadczeniu których bierze udział Stowarzyszenie, wskazano, iż zarówno usługi na rzecz posiadaczy urządzeń reprograficznych, producentów i importerów czystych nośników, zobowiązanych do wnoszenia opłat jak i na rzecz ośrodków informacji i dokumentacji, w świadczeniu których bierze udział Wnioskodawca mają charakter odpłatny. Sposób określania opłat należnych z tytułu tychże usług został określony w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904 z późn. zm.) oraz wydanych na podstawie delegacji ustawowej rozporządzeniach:
W praktyce sposób wnoszenia i określenia wysokości opłat/wynagrodzeń przedstawia się następująco:
Do wnoszenia opłat zobowiązany jest każdy posiadacz urządzeń reprograficznych (kserokopiarek, skanerów, drukarek itd.), prowadzący działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osób trzecich (vide art. 201 ust. 1 upa w zw. z § 2 pkt 1 rozp. MKrep). Opłata wynosi odpowiednio 1%, 1,5% lub 3% od wpływów uzyskanych w danym okresie z ww. działalności - w zależności od tego jaki procent zwielokrotnianych przez danego zobowiązanego materiałów stanowią utwory kopiowane dla własnego użytku osobistego osób trzecich (vide § 2 rozp. MKrep). Wnioskodawca jest organizacją zbiorowego zarządzania uprawnioną do pobierania opłat wyłącznie na rzecz twórców, opłaty na rzecz wydawców pobiera natomiast Stowarzyszenie (vide § 3 rozp. MKrep). Opłaty wnoszone są za okresy kwartalne, wraz z informacją od danego zobowiązanego, na podstawie której nastąpiło rozliczenie (vide § 4 rozp. MKrep). To na konkretnym posiadaczu urządzeń reprograficznych ciąży zatem obowiązek ustalenia struktury zwielokrotnianych materiałów oraz wyliczenie opłaty należnej za dany kwartał. Po wniesieniu opłat Wnioskodawca dokonuje ich podziału pomiędzy uprawnione podmioty, po uprzednim potrąceniu uzasadnionych i udokumentowanych kosztów poniesionych w celu dochodzenia i podziału opłat (vide § 6 rozp. MKrep).
Do wnoszenia opłat zobowiązany jest każdy podmiot produkujący lub importujący do Polski (bez względu na kraj pochodzenia) w celu sprzedaży określone urządzenia reprograficzne bądź czyste nośniki (vide art. 20 ust. 1 upa w zw. z § 1, § 4 oraz zał. nr 3 do rozp. MKimp.). Wysokość opłat uzależniona jest od rodzaju urządzenia reprograficznego/czystego nośnika i waha się od 1% do 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży. Wnioskodawca jest organizacją zbiorowego zarządzania uprawnioną do pobierania opłat z tytułu produkcji/importu urządzeń reprograficznych/czystych nośników określonych w załączniku nr 3 do rozporządzenia wyłącznie na rzecz twórców, opłaty na rzecz wydawców pobiera natomiast Stowarzyszenie (vide § 4 rozp. MKimp). Opłaty wnoszone są za okresy kwartalne, wraz z informacją od danego zobowiązanego, na podstawie której dokonywane jest rozliczenie (vide § 6 rozp. MKrep). To na konkretnym producencie/importerze ciąży zatem obowiązek wskazania ilości i rodzaju urządzeń reprograficznych/czystych nośników oraz wyliczenie opłaty należnej za dany kwartał. Po wniesieniu opłat Wnioskodawca dokonuje ich podziału pomiędzy uprawnione podmioty, po uprzednim potrąceniu uzasadnionych i udokumentowanych kosztów poniesionych w celu dochodzenia i podziału opłat (vide § 8 rozp. MKimp).
Zgodnie z art. 30 ust. 1 upa twórca albo właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi jest uprawniona do pobierania od ośrodków informacji lub dokumentacji wynagrodzenia za odpłatne udostępnianie egzemplarzy fragmentów utworów. Wysokość wynagrodzenia każdorazowo ustalana jest przez Stowarzyszenie z uwzględnieniem regulacji art. 110 upa, zgodnie z którym wysokość wynagrodzeń dochodzonych w zakresie zbiorowego zarządzania przez organizacje zbiorowego zarządzania powinna uwzględniać wysokość wpływów osiąganych z korzystania z utworów i przedmiotów praw pokrewnych, a także charakter i zakres korzystania z tych utworów i przedmiotów praw pokrewnych. Pobór wynagrodzeń odbywa się w systemie półrocznym, w oparciu o dane przekazane przez ośrodki informacji i dokumentacji oraz uprawnionych twórców. Wnioskodawca wskazał, że nie powinno budzić wątpliwości, iż twórcy, którzy w różny sposób zgadzają się na wykorzystywanie przysługujących im praw w działalności osób trzecich i otrzymują w związku z tym wynagrodzenie za pośrednictwem Wnioskodawcy świadczą usługi w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej również ustawa VAT). Beneficjentem tych usług w dosłownym tego słowa znaczeniu nie jest Wnioskodawca, a faktyczni użytkownicy praw - posiadacze urządzeń reprograficznych / producenci lub importerzy czystych nośników / ośrodki informacji i dokumentacji. Niezależnie więc od tego czy twórcy w sposób wyraźny udzielają licencji w rozumieniu przepisów upa czy też w sposób dorozumiany wyrażają zgodę na pobieranie na ich rzecz opłat w związku z możliwością naruszenia przysługujących im praw, jak również niezależnie czy są to podmioty znane czy nieznane Stowarzyszeniu, świadczą oni usługę w rozumieniu VAT, zaś Stowarzyszenie bierze udział w świadczeniu tych usług. Stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy VAT w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Wnioskodawca wskazał, że jak wykazano we wniosku, ww. przepis znajdzie zastosowanie do Wnioskodawcy. Mając powyższe na uwadze, dla celów podatku VAT na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy VAT przyjmuje się, iż Wnioskodawca nabywa usługi od twórców, a następnie sam wyświadcza je podmiotom zobowiązanym i w tym zakresie, działa w charakterze podatnika VAT w stosunku do wyświadczanej na rzecz danego podmiotu usługi. Zastosowanie do usług, w świadczeniu których bierze udział Stowarzyszenie fikcji prawnej z art. 8 ust. 2a ustawy VAT pociąga natomiast za sobą istotne konsekwencje w zakresie określenia odpłatności (wynagrodzenia) za te usługi, a w rezultacie również podstawy opodatkowania podatkiem VAT. Mianowicie, zastosowanie fikcji z art. 8 ust. 2a ustawy VAT przesądza, iż podstawa opodatkowania powinna być ustalana na podstawie art. 30 ust. 3 w zw. z art. 29 ust. 1 ustawy VAT, a nie na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT. Jak wynika z art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT podstawę opodatkowania czynności maklerskich, czynności wynikających z zarządzania funduszami inwestycyjnymi, czynności wynikających z umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa, umowy komisu lub innych usług o podobnym charakterze stanowi dla prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, agenta, zleceniobiorcy lub innej osoby świadczącej usługi o podobnym charakterze - kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usługi, pomniejszona o kwotę podatku, z zastrzeżeniem ust. 3. Powyższy przepis wyraźnie więc stanowi o tym, że jego zastosowanie dotyczy wyłącznie takich sytuacji, do których nie znajduje zastosowania art. 30 ust. 3 ustawy VAT, zgodnie z którym w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku. Innymi słowy art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT znajduje zastosowanie wyłącznie do tego rodzaju pośredników którzy (z różnych względów konstrukcyjnych) nie działają w oparciu o fikcję prawną z art. 8 ust. 2a ustawy VAT. W szczególności znajduje on zastosowanie do sytuacji gdzie agent/pośrednik nie wchodzi w bezpośrednie stosunki prawne z użytkownikami, która to sytuacja nie ma miejsca w przedmiotowej sprawie, gdyż Wnioskodawca zawsze działa na rzecz twórców, ale w relacjach z podmiotami zobowiązanymi występuje w imieniu własnym. Mając powyższe na uwadze Wnioskodawca stwierdza, że tzw. zwrot kosztów inkasa potrącany przez Wnioskodawcę z tytułu świadczenia usługi zbiorowego zarządzania prawami autorskimi nie będzie opodatkowany odrębnie na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT, ale będzie podlegał opodatkowaniu w ramach tzw. łańcucha usług. Zastosowanie art. 8 ust. 2a do Stowarzyszenia ex lege przesądza bowiem o tym, że zastosowanie znajdzie również art. 30 ust. 3 ustawy VAT, a co za tym idzie usługa zbiorowego zarządzania prawami nie będzie opodatkowywana w sposób odrębny na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT. Biorący udział w świadczeniu usług na rzecz posiadaczy urządzeń reprograficznych/ producentów i importerów czystych nośników / ośrodków informacji i dokumentacji Wnioskodawca powinien zatem uwzględnić w podstawie opodatkowania VAT kwotę uzyskaną tytułem zwrotu kosztów inkasa tj. opodatkować całość wpływów od tych podmiotów. Wnioskodawca wskazał zatem, że odpłatnością za usługi, w świadczeniu których bierze udział będzie całość kwoty należnej z tytułu opłaty/wynagrodzenia za dany okres rozliczeniowy od danego podmiotu zobowiązanego, w tym również udokumentowane i uzasadnione koszty poniesione w celu poboru opłat/wynagrodzeń, które Wnioskodawca ma prawo potrącić. W konsekwencji podstawa opodatkowania powinna zostać ustalona w oparciu o art. 30 ust. 3 ustawy VAT, zaś regulacja art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT nie znajdzie w przypadku Wnioskodawcy zastosowania. Należy zaznaczyć, iż odrębne opodatkowanie kwoty zwróconych kosztów w związku z usługą statutową zbiorowego zarządzania prawami autorskimi świadczoną na rzecz reprezentowanych twórców oznaczałoby de facto dwukrotne opodatkowanie tej samej usługi - raz w ramach łańcucha usług poprzez zastosowanie art. 8 ust. 2a i art. 30 ust. 3 ustawy VAT i po raz kolejny poprzez zastosowania art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT. Jak łatwo zauważyć podobne działanie byłoby niedopuszczalne w świetle podstawowych zasad konstrukcyjnych podatku od towarów i usług. Jednocześnie Wnioskodawca zaznacza, iż powyższe stanowisko jest zgodne nie tylko z wyraźnymi przepisami ustawy VAT, ale również pozostaje w zgodzie z zasadą powszechności opodatkowania VAT. Zakładając, że usługa statutowa zbiorowego zarządzania prawami autorskimi do dzieł naukowych i technicznych świadczona na rzecz twórców powinna być opodatkowywana w sposób odrębny na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT, znaczna część usług nigdy nie podlegałaby opodatkowaniu ze względu na fakt, że usługa ta jest świadczona na rzecz zbiorowego, niezidentyfikowanego podmiotu, a w licznych przypadkach na rzecz podmiotu nieznanego Wnioskodawcy. Na mocy art. 106 ust. 1 upa organizacja zbiorowego zarządzania jest zobowiązana wykonywać swe zadania statutowe na rzecz każdego uprawnionego z prawa autorskiego czy pokrewnego, niezależnie od tego czy jest on formalnym członkiem danego stowarzyszenia oraz czy w ogóle uprawniony jest organizacji znany. W konsekwencji ochroną obejmowane są również podmioty w ogóle nie znane organizacji. Przy przyjęciu natomiast, że usługi te opodatkowywane są w ramach łańcucha usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2a w związku z przepisami art. 30 ust. 3 ustawy VAT, zarówno każdy przypadek eksploatacji praw autorskich do dzieł naukowych i technicznych jak i usługa statutowa związana z pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania w tym zakresie będą podlegały opodatkowaniu VAT. Odnośnie zaś kwestii, dotyczącej Stowarzyszenia jako podmiotu z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług, Wnioskodawca wskazał, iż chociaż, na mocy zezwolenia udzielonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wykonuje zadania o charakterze publicznym (co wielokrotnie podkreślały w swoich orzeczeniach sądy powszechne oraz Trybunał Konstytucyjny), to nie może on zostać uznany za podmiot prawa publicznego w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy VAT. Co więcej Wnioskodawca nie może zostać również uznany za instytucję kultury w rozumieniu ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 1991 r., nr 114, poz. 493 z późn. zm., dalej również uopdk), gdyż jego celem statutowym jest zbiorowe zarządzanie i ochrona powierzonych praw autorskich lub praw pokrewnych oraz wykonywanie innych uprawnień wynikających z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (vide art. 104 ust. 1 upa) nie zaś działalność kulturalna, która, zgodnie z art. 1 uopdk polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury. Nadto Wnioskodawca nie został wpisany do rejestru instytucji kultury prowadzonego przez jeden z podmiotów organizujących działalność kulturalną, o jakich mowa w art. 8 i 9 uopdk. W związku z powyższym zadano następujące pytania.
Zdaniem Wnioskodawcy: Ad. 1 Wobec treści art. 8 ust. 2a ustawy VAT uzasadnione jest twierdzenie, iż Wnioskodawca działa jako podatnik podatku od towarów i usług w stosunku do podmiotów zobowiązanych do uiszczania opłat - wynagrodzeń. Przepis ten, stanowiący implementację postanowień art. 28 Dyrektywy 112/2006, wprowadza fikcję prawną, której celem jest uwzględnienie pośrednika w usługach w tzw. łańcuchu dostaw opodatkowanych podatkiem VAT i zdaniem strony winien on być rozumiany w ten sposób, iż Wnioskodawca dla celów podatkowych, nabywa usługi od uprawnionych twórców, a następnie sam wyświadcza je producentom/importerom/ośrodkom naukowym (przy czym bez znaczenia dla zastosowania owej fikcji pozostaje fakt, iż prawo do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 20, 201 i 30 ust. 2 upa jest niezbywalne na gruncie prawa cywilnego). Podatek VAT ma charakter wielofazowy, a poszczególni uczestnicy obrotu muszą mieć prawną możliwość zafakturowania wykonanych świadczeń oraz skorzystania z prawa do odliczenia podatku uiszczonego z tytułu dokonanych zakupów. W świetle dotychczas obowiązujących przepisów pośrednicy pozostawali jednak poza łańcuchem dostaw, przede wszystkim ze względu na brak faktycznego wykonania usługi podstawowej. Od 1 kwietnia 2011 r. powyższy stan uległ jednak zasadniczej zmianie, w wyniku której również oni stali się jednym z „ogniw” tego łańcucha. W świetle art. 8 ust. 2a uznać należy, iż Stowarzyszenie działa jako podatnik podatku od towarów i usług w stosunku do ośrodków informacji lub dokumentacji zobowiązanych do zapłaty na rzecz twórców wynagrodzenia z tytułu odpłatnego udostępniania utworów. Usługa w znaczeniu podatkowym jest zidentyfikowana jako nabycie od twórcy usługi licencji na odpłatne udostępnianie utworu, za której wykonanie pobiera od ośrodka informacji lub dokumentacji wynagrodzenie. W ocenie Wnioskodawcy pewnych trudności może natomiast przysporzyć identyfikacja usługi wykonywanej w zamian za opłaty, o których mowa w art. 20 i 201 upa. Celem dokonania takiej identyfikacji należy więc odwołać się przede wszystkim do charakteru opłat. Decyzja o obłożeniu niektórych podmiotów opłatami została przez polskiego ustawodawcę podjęta w związku z zakrojonym na coraz szerszą skalę zjawiskiem masowego kopiowania utworów, szczególnie na użytek prywatny. W związku z powyższym, jako że walkę z owym zjawiskiem można przyrównać do przysłowiowej „walki z wiatrakami”, wprowadzono do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych instytucję użytku osobistego, umożliwiającą bezpłatne kopiowanie uprzednio rozpowszechnionego utworu bez wcześniejszego uzyskania zgody twórcy lub innych osób uprawnionych (vide art. 23 upa). Taka sytuacja nieuchronnie pociągała jednak za sobą powstanie znacznego uszczerbku majątkowego po stronie uprawnionych. Ustawodawca, realizując postulaty stawiane przez prawo Unii Europejskiej (dyrektywa 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych) zdecydował się na wprowadzenie systemu opłat, który miał stanowić swoistą rekompensatę dla twórców z tytułu utraconego zarobku. Co za tym idzie opłaty wnoszone w oparciu o przepis art. 20 i 201 upa, stanowią niejako wynagrodzenie (odszkodowanie) należne uprawnionym twórcom w związku z uszczupleniem należnych im praw. Obowiązek zapłaty tego wynagrodzenia (odszkodowania) nakładają przepisy ustawy, dłużnikiem jest producent/importer, wierzycielem zaś organizacja zbiorowego zarządzania, działająca we własnym imieniu, ale na rzecz twórców. Nieistotny pozostaje przy tym cywilnoprawny charakter odpowiedzialności producentów/importerów, gdyż nie ma wątpliwości, iż mamy tu do czynienia z usługą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (istnieje odpłatność za usługę, konkretny beneficjent - wnoszący opłatę, oraz swego rodzaju ekwiwalentność świadczeń - twórca zgadza się na możliwość uszczuplenia swoich praw). Wobec powyższego uznać można, iż Stowarzyszenie prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT. Zgodnie z ust. 2 zdanie drugie powyższego przepisu działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub czynności niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych, a taki właśnie charakter działalności Stowarzyszenia nadaje art. 8 ust. 2a, nakazujący przyjąć, iż pośrednik sam wyświadcza usługi. Ad. 2 Zdaniem Wnioskodawcy również na drugie pytanie należy udzielić odpowiedzi twierdzącej. Stowarzyszenie powinno stosować stawkę zredukowaną, gdyż opłaty oraz wynagrodzenia pobierane są przezeń wyłącznie na rzecz twórców. W ocenie Stowarzyszenia przepis art. 8 ust. 2a ustawy VAT należy interpretować w ten sposób, iż usługa świadczona na rzecz producenta/importera/posiadacza urządzeń reprograficznych /ośrodka informacji lub dokumentacji to ta sama usługa, którą fikcyjnie Wnioskodawca nabywa od danego twórcy. Co za tym idzie w pełni zachowuje ona swoją tożsamość, a stosując fikcję prawną, należy traktować ją jakby została wykonana we własnym imieniu przez samego uprawnionego. Ten sam pozostaje zatem zarówno przedmiot usługi, jak i stawka podatku. Tożsamość usługi nabytej i wyświadczonej przez pośrednika nie jest zresztą kwestionowana w literaturze przedmiotu, a wręcz odwrotnie - eksponowana jako istota art. 28 Dyrektywy 112/2006. W związku z powyższym prawidłowa realizacja przez Wnioskodawcę obowiązku z art. 8 ust. 2a ustawy o VAT wymaga przyporządkowania właściwej stawki podatku na usługi świadczone w trybie tego artykułu. Co prawda w momencie poboru opłat/wynagrodzeń Stowarzyszenie nie wie jeszcze jakim konkretnie podmiotom przysługuje prawo do danego dzieła naukowego lub naukowo technicznego (ustalenie uprawnionych podmiotów odbywa się w drodze późniejszego podziału), jednak ze względu na zakres przysługujących mu uprawnień (vide § 3 pkt 1 rozporządzenia MKiDN z 27 czerwca 2003 r., § 4 pkt 1 rozporządzenia MKiDN z 2 czerwca 2003 r.) oraz charakter prawa z art. 30 ust. 2 upa, pewne jest, że w skład zbioru podmiotów uprawnionych wchodzą wyłącznie twórcy (osoby fizyczne). Co za tym idzie zastosowanie znajdzie w takiej sytuacji zredukowana stawka podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 41 ust. 2 zał. 3 poz. 181 ustawy o VAT, którą objęte są usługi twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim. W dniu 23 września 2011r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając na podstawie przepisu § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) w imieniu Ministra Finansów – wydał interpretacje indywidualną IPTPP2/443-243/11-4/BM, w której uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe. Pismem z dnia 3 października 2011r. Wnioskodawca wystąpił z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa wnosząc o zmianę ww. interpretacji indywidualnej. Dyrektor Izby Skarbowej pismem z dnia 31 października 2011r. udzielił odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, stwierdzając, że brak jest podstaw do zmiany ww. interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. Powyższa interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 23 września 2011r. została zaskarżona przez Wnioskodawcę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, który wyrokiem z dnia …sygn. akt ….uchylił zaskarżoną interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi. Sąd w przedmiotowym wyroku zarzucił, iż Organ wydający interpretację naruszył przede wszystkim przepis art. 14c § 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa, bowiem organ w uzasadnieniu pominął relację jaka powstaje pomiędzy Skarżącym a wskazanymi przez niego podmiotami korzystającymi z praw, którymi zarządza oraz od których pobiera opłaty i wynagrodzenie na rzecz twórców, a czego dotyczyło stricte postawione pytanie wniosku ORD-IN. Sąd podkreślił, iż w specjalistycznym świadczeniu usług jakie wykonuje Skarżący w postaci zbiorowego zarządzania prawami twórców, usługa świadczona jest w relacji trójpodmiotowej, gdzie pierwotna usługa udostępnienia praw twórców – przez nich faktycznie realizowana, gdyż twórcy wyrażają zgodę na korzystanie z ich praw, Skarżący świadczy bezsprzecznie usługę wobec podmiotów z tych praw korzystających, reprezentując w swoim imieniu twórców, przez umożliwienie posiadaczom urządzeń reprograficznych, producentom i importerom czystych nośników oraz ośrodkom informacji i dokumentacji korzystania z tych praw. Za usługę inkasuje stosowne opłaty mimo, że sam faktycznie tych praw nie udostępnia. Dokonując zatem powtórnego rozważania wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie zawartego we wniosku pytania dotyczącego statusu Skarżącego jako podatnika podatku od towarów i usług, organ po pierwsze swoje rozważania skonkretyzuje na ocenie stanowiska Skarżącego w stanie faktycznym obejmującym powstałą relację pomiędzy Skarżącym a podmiotami korzystającymi z praw twórców tj. posiadaczami urządzeń reprograficznych, producentami i importerami czystych nośników oraz ośrodkami informacji i dokumentacji, jakie powstają przy pobieraniu od nich stosownych opłat i wynagrodzeń, jak realizacji przez Skarżącego zbiorowego zarządu prawami twórców dzieł naukowych i naukowo technicznych. Dokonując powtórnej oceny stanowiska Skarżącego w tym zakresie, w ocenie Sądu, organ powinien uwzględnić trójpodmiotowy charakter realizowanej przez Skarżącego usługi, w tym roli jaką pełni oraz odnieść zaistniały stan faktyczny do stanu prawnego ustawy o podatku od towarów i usług, w szczególności do art. 8 ust. 2a oraz art. 30 ust. 3 ustawy o VAT. Jak podkreślił Sąd w wyroku, analiza postawionego przez Skarżącego pytania, jak i jego stanowiska wskazywała bowiem, że zdaniem Wnioskodawcy przepis art. 8 ust. 2a ustawy o VAT nakazuje przyjęcie, że Skarżący dla celów podatkowych, nabywa usługi od uprawnionych twórców, a następnie sam wyświadcza producentom, importerom, ośrodkom naukowym. Innymi słowy, zapytanie podatnika dotyczyło tego, czy kwoty przez niego inkasowane na rzecz twórców na podstawie fikcji prawnej z art. 8 ust. 2a ustawy o VAT mają być jego obrotem. Natomiast zaskarżona interpretacja takiej analizy nie zawierała. Odnosząc się do kwestii stawki podatku VAT, Sąd podkreślił, że względem zadanego pytania w tym zakresie, przedmiotem rozważań winien być wyłącznie art. 41 ust 2 ustawy o VAT w zw. z załącznikiem nr 3 poz. 181 do tej ustawy, a nie art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy. Przy czym odnośnie czynności wymienionych w poz. 181 załącznika do ustawy, Sąd wskazał, że ustawodawca nie określił, że preferencyjna stawka podatkowa dotyczy tylko usług świadczonych przez preferowane podmioty, a preferowany jest rodzaj świadczonych usług. Mając na uwadze rozstrzygnięcie zawarte w wyroku WSA w …z dnia ….sygn. akt…., stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, uznaje się za:
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…). W myśl art. 8 ust. 2a ustawy, obowiązującego od dnia 1 kwietnia 2011 r., w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi Podatnikami, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo, w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zgodnie z art. 15 w ust. 3 pkt 3 ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich. Powyższy przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy znajduje zastosowanie odpowiednio do usług twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanych w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw artystycznego wykonania albo ich wykonanie, w tym również wynagradzanych za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi (art. 15 ust. 3a ustawy). Zgodnie z art. 30 ust. 3 ustawy, w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku. Jak wynika ze stanu faktycznego, Wnioskodawca jest organizacją zbiorowego zarządzania w rozumieniu art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych i wykonuje zadania statutowe w zakresie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi do utworów naukowych i technicznych. Celami Wnioskodawcy jest przede wszystkim: zbiorowe zarządzanie i ochrona praw autorskich w zakresie reprodukcji, wprowadzania do obrotu, wprowadzania do pamięci komputera, zwielokrotniania i rozpowszechniania, a także działania na rzecz rozwoju nauki i techniki oraz zabezpieczenia i ochrony majątkowych interesów twórców dzieł naukowych i technicznych. Powyższą działalność Wnioskodawca prowadzi w oparciu o zezwolenie udzielone przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w formie konstytutywnej decyzji administracyjnej, wydanej dnia…., zmienionej decyzją z dnia … Zakres zadań realizowanych przez Wnioskodawcę w ramach zbiorowego zarządu prawami autorskimi określają przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z przepisem art. 20 pkt 5 upa Wnioskodawca ma m. in. obowiązek inkasowania i podziału opłat od producentów i importerów kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urządzeń reprograficznych umożliwiających pozyskiwanie kopii całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu oraz związanych z nimi czystych nośników. Natomiast zgodnie z przepisem art. 201 upa Wnioskodawca ma obowiązek inkasowania i podziału opłat od posiadaczy urządzeń reprograficznych prowadzących działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich. Zasady realizacji ww. obowiązków określają przepisy rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 czerwca 2003 r. w sprawie opłat uiszczanych przez posiadaczy urządzeń reprograficznych oraz rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów. Nadto, zgodnie z przepisem art. 30 ust. 1 i ust. 2 upa Wnioskodawca jest również uprawniony do pobierania wynagrodzeń za odpłatne udostępnianie egzemplarzy fragmentów utworów przez ośrodki informacji lub dokumentacji. Wnioskodawca z tytułu świadczenia usługi zbiorowego zarządzania prawami autorskimi potrąca tzw. zwrot kosztów inkasa. Członkami Stowarzyszenia mogą być, zgodnie z postanowieniami statutu, zarówno osoby fizyczne (twórcy) jak i osoby prawne (w szczególności wydawcy), którym przysługują prawa do dzieł naukowych i technicznych. Na mocy udzielonego zezwolenia oraz przepisów upa Wnioskodawca zarządza zbiorowo prawami wydawców i twórców do utworów naukowych i technicznych w odniesieniu do wszystkich podmiotów, którym prawa te przysługują. Powyższe zadania Stowarzyszenie realizuje niezależnie od tego czy dany podmiot powierzył mu swe prawa w zarząd, a także niezależnie od tego czy w ogóle udało się zidentyfikować uprawnionego z tytułu danego prawa (vide art. 105 ust. 1 oraz art. 106 upa). Tym samym w ramach realizacji zadania statutowego działa również na rzecz nie-członków, w tym na rzecz osób nieznanych w momencie wykonania usługi statutowej. Realizując obowiązki, o których mowa Wnioskodawca działa w imieniu własnym, ale na rzecz osób trzecich - twórców dzieł naukowych i naukowo technicznych. Działalność Stowarzyszenia odbywa się więc wobec członków - w ramach tzw. powierzenia powierniczego, wobec nie członków zidentyfikowanych - jako negotorium gestor, zaś wobec nie-członków nieznanych – jako przedstawiciel ustawowy. Usługi na rzecz posiadaczy urządzeń reprograficznych, producentów i importerów czystych nośników, zobowiązanych do wnoszenia opłat jak i na rzecz ośrodków informacji i dokumentacji, w świadczeniu których bierze udział Wnioskodawca mają charakter odpłatny. Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą tego, czy może być uznany za podatnika podatku od towarów i usług w stosunku do posiadaczy urządzeń reprograficznych oraz producentów i importerów czystych nośników zobowiązanych do wnoszenia opłat na rzecz uprawnionych twórców oraz w stosunku do ośrodków informacji i dokumentacji zobowiązanych do wypłaty wynagrodzeń twórcom oraz czy powinien stosować zredukowaną stawkę podatku od towarów i usług. Analizując przedstawiony stan faktyczny na wstępie należy zaznaczyć, iż treść przepisu art. 15 ust. 3a ustawy, wskazuje iż dotyczy on usług polegających na przekazaniu lub udzieleniu licencji do praw autorskich lub praw artystycznego wykonania świadczonych przez samych twórców i artystów wykonawców. W przedmiotowej sprawie, z uwagi na podmiotowość prawną Wnioskodawcy nie można uznać, iż działa w charakterze twórcy bądź też artysty, o których mowa w wyżej powołanej regulacji. Wobec powyższego, wyłączenie zawarte w art. 15 ust. 3a ustawy, nie dotyczy Wnioskodawcy. Oznacza to, iż działalność prowadzona przez Wnioskodawcę spełnia przesłanki działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym stwierdzić należy, iż z tytułu prowadzenia działalności Wnioskodawca działa w charakterze podatnika podatku VAT. Z analizy treści art. 8 ust. 1 ustawy wynika, iż pojęcie świadczenia usług jest bardzo szerokie, obejmuje bowiem różnego rodzaju świadczenia niebędące dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Mieszczą się w nich zatem także usługi wykonywane w imieniu własnym i na rzecz osoby trzeciej, jak również w imieniu i na rzecz osoby trzeciej. W ocenie tut. Organu, do dokonania oceny prawno-podatkowej przedstawionego stanu faktycznego, niezbędne jest ustalenie charakteru czynności podejmowanych przez Wnioskodawcę. Z analizy przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca czerpiąc tytuł do zarządzania prawami z mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych – art. 20, 201, art. 30 działa jako ustawowy reprezentant twórców. Wnioskodawca wskazał, iż ma obowiązek inkasowania i podziału opłat od:
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r., Nr 90, poz. 631 ze zm.) producenci i importerzy:
- są obowiązani do uiszczania, określonym zgodnie z ust. 5, organizacjom zbiorowego zarządzania, działającym na rzecz twórców, artystów wykonawców, producentów fonogramów i wideogramów oraz wydawców, opłat w wysokości nieprzekraczającej 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników. Art. 20 ust. 2-4 ww. ustawy określa sposób podziału pobranych opłat. Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży magnetofonów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:
Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:
Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży urządzeń reprograficznych oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:
Stosownie zaś do ust. 5 ww. przepisu art. 20, minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego po zasięgnięciu opinii organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, stowarzyszeń twórców, artystów wykonawców, organizacji producentów fonogramów, producentów wideogramów oraz wydawców, jak również organizacji producentów lub importerów urządzeń i czystych nośników wymienionych w ust. 1, określa, w drodze rozporządzenia kategorie urządzeń i nośników oraz wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, kierując się zdolnością urządzenia i nośnika do zwielokrotniania utworów, jak również ich przeznaczeniem do wykonywania innych funkcji niż zwielokrotnianie utworów, sposób pobierania i podziału opłat oraz organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnione do ich pobierania. Na mocy powyższej delegacji, Minister Kultury wydał rozporządzenie z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów (Dz. U. Nr 105, poz. 991 ze zm.). W ww. rozporządzeniu ustalono kategorie urządzeń i czystych nośników oraz wysokość opłat od:
W myśl § 4 pkt 1 ww. rozporządzenia, organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnioną do pobierania opłat od urządzeń i nośników, o których mowa w załączniku nr 3 do rozporządzenia, na rzecz twórców, jest Stowarzyszenie Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi Twórców Dzieł Naukowych i Technicznych KOPIPOL. Zgodnie z art. 201 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, posiadacze urządzeń reprograficznych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich, są obowiązani do uiszczania, za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, opłat w wysokości do 3 % wpływów z tego tytułu na rzecz twórców oraz wydawców, chyba że zwielokrotnienie odbywa się na podstawie umowy z uprawnionym. Opłaty te przypadają twórcom i wydawcom w częściach równych. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, po zasięgnięciu opinii organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, stowarzyszeń twórców oraz wydawców, a także opinii właściwej izby gospodarczej określa, w drodze rozporządzenia, wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, uwzględniając proporcje udziału w zwielokrotnianych materiałach utworów zwielokrotnianych dla własnego użytku osobistego, sposób ich pobierania i podziału oraz wskazuje organizację lub organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnione do ich pobierania (ust. 2 art. 201 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). W rozporządzeniu Ministra Kultury z dnia 27 czerwca 2003 r. w sprawie opłat uiszczanych przez posiadaczy urządzeń reprograficznych (Dz. U. Nr 132, poz. 1232) określił wysokość, sposób pobierania i podziału opłat od posiadaczy urządzeń reprograficznych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich oraz organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnione do pobierania opłat od posiadaczy urządzeń, o których mowa w pkt 1. Opłaty te – zgodnie z § 2 rozporządzenia w sprawie opłat uiszczanych przez posiadaczy urządzeń reprograficznych – wynoszą od 1%, 1,5%, 3%, od wpływów uzyskanych w danym okresie z ww. działalności (w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich), w zależności jaki procent zwielokrotnianych przez danego posiadacza urządzeń reprograficznych stanowią utwory kopiowane dla własnego użytku osobistego osób trzecich. W myśl § 3 pkt 1 rozporządzenia w sprawie opłat uiszczanych przez posiadaczy urządzeń reprograficznych, organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnionymi do pobierania opłat, o których mowa w § 2, na rzecz twórców, jest Stowarzyszenie. Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ośrodki informacji lub dokumentacji mogą sporządzać i rozpowszechniać własne opracowania dokumentacyjne oraz pojedyncze egzemplarze, nie większych niż jeden arkusz wydawniczy, fragmentów opublikowanych utworów. Twórca albo właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi jest uprawniona do pobierania od ośrodków, o których mowa w ust. 1, wynagrodzenia za odpłatne udostępnianie egzemplarzy fragmentów utworów (art. 30 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Wnioskodawca wykonując zatem działalność w zakresie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi twórców, świadczy usługi w relacji trójpodmiotowej: twórca, Wnioskodawca oraz inne podmioty do których w przedmiotowej sprawie należą: posiadacze urządzeń reprograficznych, producenci i importerzy urządzeń reprograficznych oraz czystych nośników, a także ośrodki informacji i dokumentacji. Pierwotna usługa – to usługa realizowana przez twórców polegającą na udostępnianiu przysługujących im praw. Z kolei Wnioskodawca będący organizacją zbiorowego zarządzania prawami twórców świadczy usługę wobec podmiotów z tych praw korzystających, reprezentując w swoim imieniu usługi twórców, przez umożliwienie posiadaczom urządzeń reprograficznych, producentom i importerom urządzeń reprograficznych oraz czystych nośników, a także ośrodkom informacji i dokumentacji, korzystania z tych praw. Za wykonywane czynności Wnioskodawca pobiera opłaty. Należy jednocześnie podkreślić, iż Wnioskodawca umożliwiając ww. podmiotom korzystanie z praw twórców, zarządza powierzonymi przez twórcę prawami na jego rzecz. Przy czym, jak wskazał Wnioskodawca, powyższe zadania realizuje niezależnie od tego czy dany podmiot powierzył mu swe prawa w zarząd, a także niezależnie od tego czy w ogóle udało się zidentyfikować uprawnionego z tytułu danego prawa (vide art. 105 ust. 1 oraz art. 106 upa), zatem w ramach realizacji zadania statutowego działa również na rzecz nie-członków, w tym na rzecz osób nieznanych w momencie wykonania usługi statutowej. Wnioskodawca działając na rzecz twórcy zobowiązany jest do poboru i podziału uzyskanych opłat i przekazania należnych kwot twórcom, jako autorsko uprawnionym do ich uzyskania. Zatem zarząd i ochrona powierzonych praw przejawia się tym, że Wnioskodawca jest uprawniony pobrać opłaty należne od wskazanych wyżej podmiotów. Umocowanie do takiego działania wynika bezpośrednio z samej ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Tak ukształtowane relacje łączące twórcę, Wnioskodawcę i posiadaczy urządzeń reprograficznych, producentów i importerów urządzeń reprograficznych oraz czystych nośników oraz ośrodki informacji i dokumentacji, dają podstawy twierdzić, iż wykonywane czynności na rzecz posiadaczy urządzeń reprograficznych, producentów i importerów urządzeń reprograficznych oraz czystych nośników oraz ośrodków informacji i dokumentacji nie polegają na tym, że Wnioskodawca nabywa usługi od uprawnionych twórców, a następnie sam wyświadcza te usługi dla tych podmiotów. Wobec powyższego w niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania przepis art. 8 ust. 2a ustawy, a w konsekwencji art. 30 ust. 3 ustawy. Wnioskodawca bowiem – jak to podkreślił Sąd w przedmiotowym wyroku – świadczy na rzecz ww. podmiotów usługę poprzez umożliwienie ww. pomiotom korzystanie z praw udostępnionych przez twórców, za wynagrodzeniem, co oznacza, że ww. czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy, a Wnioskodawca z tytułu wykonywania tych czynności jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy w zakresie jego statusu jako podatnika należy uznać je za prawidłowe. Wnioskodawca bowiem wywodzi prawidłowy skutek prawny, iż z tytułu wykonywanych czynności jest podatnikiem podatku od towarów i usług, jednakże tut. Organ oparł je na innych argumentach niż to wskazał Zainteresowany we wniosku. Odnosząc się natomiast do kwestii stawki podatku VAT należy wskazać, że podstawowa stawka podatku – w myśl art. 41 ust. 1 ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednocześnie zaznacza się, że w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., zgodnie z art. 146a pkt 1 i 2 ustawy, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f, a stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%. Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego nie wynika, aby czynności wykonywane przez Wnioskodawcę mogły korzystać z jakiegokolwiek zwolnienia lub z obniżonej stawki podatku, a zatem zastosowanie znajdzie stawka podstawowa w wysokości 23%. Wbrew stanowisku Wnioskodawcy świadczone przez niego usługi nie korzystają z opodatkowania 8% stawką podatku od towarów, jako wymienione w poz. 181 załącznika nr 3 do ustawy. Wymienione w tej pozycji usługi dotyczą „usług twórców i artystów wykonawców”. Natomiast jak wyżej wskazano, w stosunku do posiadaczy urządzeń reprograficznych, importerów i producentów urządzeń reprograficznych oraz czystych nośników, ośrodków informacji i dokumentacji, Wnioskodawca zajmując się odbiorem należnych opłat twórcom z tytułu praw autorskich od ww. podmiotów zobowiązanych do ich uiszczenia oraz podziałem tych opłat pomiędzy podmioty uprawnione, umożliwia ww. podmiotom korzystanie z praw twórców. Czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę nie można uznać za „usługi twórców i artystów wykonawców”. W sytuacji, gdy celem czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę jest pobór opłat od: posiadaczy urządzeń reprograficznych, importerów i producentów urządzeń reprograficznych oraz czystych nośników, ośrodków informacji i dokumentacji, a następnie przekazanie należnych kwot pieniężnych twórcom i Zainteresowany wykonuje te czynności za wynagrodzeniem, to czynności te podlegają opodatkowaniu stawką VAT 23%. Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie stawki podatku jest nieprawidłowe. Jednocześnie należy nadmienić, iż Wnioskodawca świadcząc usługę w zakresie umożliwienia posiadaczom urządzeń reprograficznych, producentom i importerom urządzeń reprograficznych oraz czystych nośników, a także ośrodkom informacji i dokumentacji, korzystania z praw twórców, reprezentując w swoim imieniu usługi twórców, za podstawę opodatkowania winien przyjąć otrzymywane wynagrodzenie, stosownie do art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy. Zgodnie z tym przepisem podstawę opodatkowania czynności maklerskich, czynności wynikających z zarządzania funduszami inwestycyjnymi, czynności wynikających z umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa, umowy komisu lub innych usług o podobnym charakterze stanowi dla prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, agenta, zleceniobiorcy lub innej osoby świadczącej usługi o podobnym charakterze - kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usługi, pomniejszona o kwotę podatku, z zastrzeżeniem ust. 3 Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym. Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski. |
doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.