Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP2/4512-880/15-4/JO
z 17 grudnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony - przedstawione we wniosku z dnia 4 września 2015 r. (data wpływu 11 września 2015 r.) uzupełnionym pismem Strony z dnia 1 grudnia 2015 r. (data wpływu 7 grudnia 2015 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 24 listopada 2015 r. skutecznie doręczone Stronie w dniu 27 listopada 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• obowiązku wystawienia faktury z tytułu licytacyjnej sprzedaży nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym w tej części, która była wykorzystywana do czynności opodatkowanej – jest prawidłowe,
• braku obowiązku wystawienia faktury z tytułu ww. licytacyjnej sprzedaży nieruchomości tej części, która była wykorzystywana do celów prywatnych dłużników – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 11 września 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania licytacyjnej sprzedaży nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem Strony z dnia 1 grudnia 2015 r. (data wpływu 7 grudnia 2015 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 24 listopada 2015 r. znak nr IPPP2/4512-880/15-2/JO.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (ostatecznie sformułowany w piśmie z dnia 1 grudnia 2015 r.):

W toku czynności egzekucyjnych na podstawie art. 923 kodeksu postępowania egzekucyjnego dokonano wszczęcia egzekucji z nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym w zabudowie szeregowej o powierzchni zabudowy ok. 103,0 m², powierzchni użytkowej około 182,90 m², stanowiącą działkę nr ew. 66/40 o powierzchni 218 m²

Stan faktyczny nieruchomości:

• nieruchomość według informacji od dłużników stanowi własność prywatną – stanowi współwłasność małżeńską ustawową,
  
• nieruchomość była i jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej zgodnie z poniżej wskazanym wykazem:
  • firma M. Adam B., działalność od dnia 5 września 2011 r. do dnia 30 września 2012 r., powierzchnia nieruchomości przeznaczona na działalność gospodarczą – 1/3 powierzchni użytkowej,
    
  • firma F. Katarzyna B., działalność od dnia 3 października 2012 r. do dnia 31 grudnia 2013 r.
    
  • obecnie pod adresem nieruchomości zarejestrowana jest jednoosobowa działalność gospodarcza - Filipa B. (pełnoletni syn dłużnika) działalność od dnia 5 listopada 2013 r. na podstawie umowy użyczenia z dnia 31 listopada 2009 r. (użyczenie wydzielonych części ww. nieruchomości). Firma B. - Filip B. prowadzi działalność na powierzchni 14,7 m² – garaż. W dyspozycji właściciela firmy pozostaje jeszcze na podstawie wzmiankowej umowy całość powierzchni użytkowej poddasza nieruchomości.
• brak ulg podatkowych związanych z posiadaniem nieruchomości,
  
• nie nastąpiło pierwsze zasiedlenie w trybie art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług nieruchomości,
  
• nabycie nieruchomości nie było potwierdzone fakturą,
  
• nieruchomość nabyta w dniu 15 listopada 2006 r. umowa notarialna,
  
• budynki na nieruchomości nabyte data jw.
  
• dłużnicy kiedy wprowadzili się do nieruchomości po uprzednim poniesieniu nakładów na wyposażenie, które przekroczyły 30% wartości nabycia nieruchomości, nakłady nie miały żadnego wpływu na żadne działania podatkowe,
  
• z tytułu ponoszonych wydatków firmie M. Adam B. oraz firmie F. Katarzyna B. przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT na zasadach ogólnych,
  
• strona umowy użyczenia garażu i poddasza na rzecz Filipa B. byli dłużnicy, czyli Katarzyna B. oraz Adam B.,
  
• umowa użyczenia miała charakter nieodpłatny,
  
• w stosunku do garażu oraz poddasza były ponoszone nakłady w wysokości co najmniej 30% wartości tych części nieruchomości w latach 2006-2009 – remonty, wyposażenie, dłużnikom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu poniesionych wydatków.
  
  
  

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy od nieruchomości należy obliczyć i odprowadzić podatek VAT, w jakiej wysokości, a także czy na komorniku sądowym spoczywa taki obowiązek w przypadku licytacyjnej sprzedaży nieruchomości należącej do dłużnika?

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym w piśmie z dnia 1 grudnia 2015 r.), zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadających przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści przepisu ww. wynika, że komornik jest podatnikiem podatku od dostawy.

Z obowiązujących przepisów wynika także, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika-dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. W przypadku gdy powyższa czynność niepodlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepis art. 5 ustawy i podmiotowym, tj. czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym przedstawiając stan faktyczny nieruchomości, określając przyczynę złożenia wniosku oraz z uwagi na przedstawione własne stanowisko w sprawie zwraca się o udzielenie odpowiedzi na dokonane zapytanie w sprawie.

Zdaniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w przedmiotowej sprawie komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury i odprowadzenia podatku VAT oraz pomniejszenia o jego kwotę kwoty podatku VAT należnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

• prawidłowe – w zakresie obowiązku wystawienia faktury z tytułu licytacyjnej sprzedaży nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym w tej części, która była wykorzystywana do czynności opodatkowanej,
  
• nieprawidłowe – w zakresie braku obowiązku wystawienia faktury z tytułu ww. licytacyjnej sprzedaży nieruchomości tej części, która była wykorzystywana do celów prywatnych dłużników.
  
  

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r., poz. 1619, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści wskazanego wyżej przepisu wynika zatem, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Należy zauważyć, że przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Z przepisu art. 759 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 101 z późn. zm.) wynika jednoznacznie, że czynności egzekucyjne, co do zasady wykonywane są przez komorników, z wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla sądów. Zgodnie z art. 921 § 1 ww. ustawy Kodeks postępowania cywilnego egzekucja z nieruchomości należy do komornika działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Podatnikiem natomiast, stosownie do art. 7 § 1 ww. ustawy, jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Na mocy art. 106c ustawy o VAT, faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

• organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
  
• komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.
  
  

Zatem fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. W przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nieruchomościami w myśl art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części tych budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

W konsekwencji sprzedaż nieruchomości będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt ustawy o VAT.

Należy podkreślić, że opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu na podstawie przepisu art. 5 ust. 1 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zostanie dokonana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Aby dostawę towarów uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik zachowywał się jak profesjonalny handlowiec, a sprzedawane towary zostały nabyte w celu wykorzystywania w działalności gospodarczej. Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług – w świetle powyższych przepisów – jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność powinna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – musi być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W świetle przytoczonych przepisów należy zauważyć, że status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Z opisu sprawy wynika, że w toku czynności egzekucyjnych na podstawie art. 923 kodeksu postępowania egzekucyjnego dokonano wszczęcia egzekucji z nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym w zabudowie szeregowej.

Wnioskodawca wskazał, że ww. nieruchomość była i jest wykorzystywana do działalności gospodarczej, tj. dłużnik – Adam B. prowadził działalność gospodarczą od dnia 5 września 2011 r. do dnia 30 września 2012 r. - na 1/3 powierzchni użytkowej nieruchomości, natomiast dłużniczka Katarzyna B. prowadziła działalność gospodarczą od dnia 3 października 2012 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. Obecnie pod adresem nieruchomości prowadzi działalność gospodarczą syn dłużnika na podstawie nieodpłatnej umowy użyczenia z dnia 31 listopada 2009 r. Firma B. - Filip B. prowadzi działalność na powierzchni 14,7 m² – garaż. W dyspozycji właściciela firmy pozostaje jeszcze na podstawie wzmiankowej umowy całość powierzchni użytkowej poddasza nieruchomości.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania, wysokości podatku, obliczenia oraz odprowadzenia podatku VAT w przypadku sprzedaży nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem w drodze egzekucji komorniczej (sprawa egzekucyjna komornicza).

W świetle przedstawionych okoliczności i powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że w odniesieniu do kwestii sprzedaży części budynku przeznaczonej i wykorzystywanej przez dłużników do działalności gospodarczej, w drodze licytacji publicznej będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jak wynika z opisu sprawy, ta część nieruchomości była przeznaczona do prowadzenia działalności gospodarczej dłużników oraz syna dłużnika, zatem tą część nieruchomości wykorzystywano w celach zarobkowych. Tak więc w związku z dostawą tej części nieruchomości dłużnicy wypełnią przesłanki określone w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług pozwalające uznać czynność sprzedaży nieruchomości w tej części za czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

Skoro zatem dłużnicy z tytułu omawianej transakcji wystąpią w charakterze podatników podatku VAT, również dostawa tej części nieruchomości dokonanej przez Komornika Sądowego będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Komornik wystąpi z tytułu tej transakcji jako płatnik podatku od towarów i usług.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy w zakresie obowiązku odprowadzenia podatku od towarów i usług z tytułu licytacyjnej sprzedaży w odniesieniu do tej części nieruchomości należącej do dłużników należało uznać za prawidłowe.

Natomiast w odniesieniu do kwestii sprzedaży części budynku w drodze licytacji publicznej wykorzystywanej przez dłużników do celów prywatnych należy stwierdzić, że w tej części sprzedaż budynku w drodze licytacji nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż dłużnicy nie wystąpią w charakterze podatników w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie obowiązku wystawienia faktury z tytułu licytacyjnej sprzedaży tej części nieruchomości należało uznać za nieprawidłowe.

Należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie uznania Strony za płatnika podatku od towarów i usług od dostawy w odniesieniu do 1/3 części nieruchomości w trybie postępowania egzekucyjnego. Natomiast w kwestii dotyczącej opodatkowania pozostałej części nieruchomości, wysokości podatku oraz pomniejszenia kwoty podatku należnego od całej nieruchomości podnoszona przez Stronę została wydana w odrębnym rozstrzygnięciu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.