INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20.03.2012 r. (data wpływu 23.04.2012 r.) uzupełnionym pismem na wezwanie z dnia 30.05.2012 r. Nr IPPB2/436-178/12-2/MZ (data nadania 30.05.2012 r., data doręczenia 01.06.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23.04.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka jest czynnym podatnikiem VAT. Przedmiotem działalności Spółki jest m.in. przetwarzanie danych, zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność. Zdarzyło się, że wnioskodawca sporadycznie zawarł umowę pożyczki jako pożyczkodawca w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej osobie również prowadzącej działalność gospodarczą. Wnioskodawca działa jako pożyczkodawca ale także może się zdarzyć, że będzie pełnił rolę pożyczkobiorcy. Zarówno Wnioskodawca jak i kontrahent – druga strona umowy pożyczki są płatnikami podatku VAT. W ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej nie świadczy on usług doradztwa finansowego oraz nie wykonuje czynności ściągania długów i factoringu. Również w ramach wykonywania opisanej we wniosku czynności udzielenia pożyczki nie wykonuje usług doradztwa finansowego, ani żadnego innego doradztwa oraz nie wykonuje czynności ściągania długów i factoringu. Usługa w postaci udzielenia pożyczki może być świadczona dla podmiotów mających siedzibę w Polsce jak i w innym kraju Unii Europejskiej.

Pismem z dnia 30.05.2012 r. Nr IPPB2/436-178/12-2/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

• Uzupełnienie wniosku w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie:
  • określenia, czy z wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych Wnioskodawca wystąpił jako pożyczkodawca, czy jako pożyczkobiorca. W tym miejscu należy zaznaczyć, iż podmiotem uprawnionym do wystąpienia z wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego jest pożyczkobiorca, gdyż zgodnie z art. 4 pkt 7 obowiązek podatkowy ciąży przy umowie pożyczki na biorącym pożyczkę.
  • A zatem, jeżeli Wnioskodawca wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych jako pożyczkobiorca to należy uzupełnić wniosek poprzez:
  • wskazanie daty zawarcia umowy pożyczki, miejsc zawarcia ww. umowy oraz gdzie znajdowały się pieniądze w chwili jej zawarcia,
  • określenie, czy z tytułu dokonania powyższej czynności cywilnoprawnej, którakolwiek ze stron była objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług.
• Wskazanie, czy interpretacja ma dotyczyć wyłącznie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czy także w zakresie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Należy nadmienić, iż w części E.2. złożonego wniosku zaznaczono jako rodzaj sprawy poz. 57 – podatek od czynności cywilnoprawnych. Natomiast ze stanowiska wniosku wynika, iż interpretacja może także dotyczyć przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. A zatem, jeżeli interpretacja ma dotyczyć także przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, wówczas należy:
  • szczegółowo opisać stan faktyczny mające być przedmiotem interpretacji indywidualnej w zakresie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług,
  • sprecyzować pytanie w zakresie przepisów tej ustawy oraz przedstawić własne stanowisko w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego, które winno być powiązane z przedstawionym stanem faktycznym i zadanym pytaniem.
• Dokonanie stosownej opłaty na rachunek bankowy Izby Skarbowej w Warszawie nr 31 1010 1010 0166 4922 3100 0000 oraz przesłanie kopii dowodu wpłaty. Jeżeli wniosek będzie dotyczył przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, wówczas należy dokonać opłaty w kwocie 80,00 zł. Natomiast, jeżeli wniosek będzie dotyczył wyłącznie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy dokonać opłaty w kwocie 40,00 zł.
  
  

Nadmieniono, iż dołączony do wniosku dowód dokonania opłaty w dniu 26.03.2012 r. na kwotę 80,00 zł, dotyczy wniosku z dnia 01.10.2011 r. (data wpływu 09.01.2012 r.), który został rozpatrzony w zakresie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług interpretacjami z dnia 12.04.2012 r. Nr IPPP3/443-39/12-4/JF i Nr IPPP3/443-39/12-5/JF.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie informując, iż:

• Spółka wystąpiła z wnioskiem o udzielenie interpretacji jako pożyczkobiorca. Pomimo, że Spółka wyraźnie zaznaczyła, że będzie występować w roli pożyczkobiorcy organ pominął to w postępowaniu i bezzasadnie wezwał Spółkę do przedłożenia wyjaśnień, co może sugerować, że działa na zwłokę wydłużając postępowanie.

• Niezależnie od tego, że Spółka wystąpiła jako pożyczkobiorca należy zaznaczyć, że powszechne i zaakceptowane przez inne organy podatkowe jest wydawanie interpretacji także na rzecz pożyczkodawców. Przykładem tego jest m.in. interpretacja indywidualna Ministra finansów – Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 maja 2010 r. IPPP3/443-249/10-2/LK. Potwierdza to m.in. wyrok WSA w Łodzi z 4 października 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 1085/11, w którym sąd uznał, że udzielając pożyczki – nawet jednorazowej – ze środków zgromadzonych w toku prowadzonej działalności gospodarczej, pożyczkodawca działa w roli podatnika VAT i czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

• Umowy pożyczki były zawierane w roku 2010, 2011 i 2012. Z reguły są zawierane poza Polską, natomiast w przypadku, gdy umowa pożyczki była zawarta w Polsce to pieniądze w chwili zawarcia umowy znajdowały się na rachunku w banku za granicą.

• Z tytułu dokonania pożyczek Spółka występowała w charakterze podatnika VAT, jednak przedmiotem zapytania jest tylko kwestia podatku od czynności cywilnoprawnych.

• Ponadto Wnioskodawca dokonał opłaty w kwocie 40,00 zł.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisana czynność podlegając podatkowi od towarów i usług nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, opisana przez niego czynność podlega podatkowi od towarów i usług i jako taka nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…). Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Z powołanych przepisów wynika, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki: w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia, świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, iż obydwa ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Jednocześnie w myśl art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam w sobie stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Jak wynika z treści wniosku Wnioskodawca będący podatnikiem podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jako pożyczkodawca zawarł umowę pożyczki z osobą prowadzącą działalność gospodarczą. Środki na tą pożyczkę pochodzą z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, stanowiącej dla niego przeważające źródło przychodów. Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania podatkiem VAT czynności udzielania pożyczek.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że udzielenie przez Wnioskodawcę oprocentowanej pożyczki należy uznać za świadczenie usługi, zgodnie z cyt. art. 8 ust. 1 ustawy. Bowiem udzielenie pożyczki przez podatnika podatku VAT jest czynnością mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług. Ponieważ jednak powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, tym samym korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Tym samym, odsetki które będzie otrzymywał Zainteresowany z tytułu przedmiotowej pożyczki będą stanowiły obrót zwolniony od podatku od towarów i usług na podstawie ww. przepisu.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r., w myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, zwolnione od podatku były usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy, jednakże przepis ten został uchylony. W konsekwencji, od dnia 1 stycznia 2011 r., zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Co istotne, przy określaniu zakresu zwolnień, które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4 do ustawy, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, poz. 1 ze zm.). Zgodnie bowiem z art. 135 ust. 1 lit. b) Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę. Biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa oraz przedstawione zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, iż usługi polegające na udzieleniu pożyczek korzystają ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Reasumując, udzielenie oprocentowanej pożyczki pieniężnej stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, przy czym korzysta ze zwolnienia od podatku, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Ponadto Spółka stoi na stanowisku, iż na gruncie obowiązujących przepisów o VAT incydentalne czynności udzielenia przez Spółki pożyczki powinny być uznane za czynności dokonane sporadycznie w rozumieniu art. 90 ust. 6 ustawy o VAT. W konsekwencji czynności te należy potraktować, jako nieobjęte dyspozycją przepisów ustawy o VAT odnoszących się do zasad kalkulacji proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, tj. wartość obrotu z tytułu udzielonych przez Spółkę pożyczek powinna być wyłączona z wartości obrotu służącego do wyliczenia tej proporcji. Mając na uwadze powyższe, a także fakt, iż pożyczki udzielane przez Spółkę na rzecz głównie podmiotów powiązanych będą incydentalne i nie mają charakteru podstawowej działalności Spółki, a są jedynie uzupełnieniem tej działalności, które nie jest konieczne do prowadzenia działalności głównej, nawet gdyby uznać je za opodatkowane VAT, zdaniem Spółki czynność udzielenia przez Spółkę pożyczek podmiotom zależnym w zdarzeniu przyszłym, winny zostać uznane za czynności sporadyczne w rozumieniu art. 90 ust. 6 ustawy o VAT. W tym kontekście Spółka pragnie podkreślić, iż TSUE wielokrotnie zajmował się interpretacją pojęcia „incydentalne” w kontekście wykonywania transakcji finansowych. W orzeczeniu w sprawie C-306/94 Regie Dauphinoise-Cabinet, Trybunał stwierdził, że o sporadycznym charakterze transakcji nie decyduje wyłącznie ich relatywnie niewielki udział wartościowy w całokształcie prowadzonej przez podatnika działalności. TSUE podkreślił, że inwestycje firmy zarządzającej nieruchomościami polegające na tworzeniu na własny rachunek lokat ze środków wpłacanych przez właścicieli lub najemców nie mogą być określone jako transakcje okazjonalne, gdyż otrzymanie odsetek z tych inwestycji jest „bezpośrednią, stałą i konieczną konsekwencją działalności opodatkowanej firm zarządzających nieruchomościami”. Można zatem argumentować a contario, że TSUE pośrednio wyznaczył zakres transakcji uznawanych za wykonywane w sposób sporadyczny jako takich, które nie stanowią bezpośredniej, stałej i koniecznej konsekwencji działalności opodatkowanej. W sprawie C-77/01 EDM Trybunał wprost wskazał jakiego typu transakcje finansowe powinny być uznane za okazjonalne i w związku z tym nie powinny wpływać na wysokość współczynnika. TSUE stwierdził, iż co prawda, skala i wysokość dochodów z tytułu transakcji finansowych objętych zakresem opodatkowania na gruncie VI Dyrektywy może wskazywać, że transakcje te nie są dokonywane okazjonalnie, jednak fakt uzyskiwania dochodów z tytułu transakcji finansowych przewyższających obrót z podstawowej działalności podatnika nie jest przesłanką wykluczającą „okazjonalność” takich transakcji. Zdaniem TSUE, dopóki do realizacji transakcji finansowych zaangażowanie aktywów podatnika oraz usług podlegających VAT jest znikome, transakcje te powinny być traktowane jako okazjonalne i w konsekwencji nie powinny być uwzględniane w współczynniku.

W rezultacie, w ocenie Spółki, transakcje te nie wykazują związku z działalnością gospodarczą Spółki, ani nie stanowią bezpośredniego, stałego i koniecznego uzupełnienia tej działalności. Zatem świadczone przez Spółkę usługi pośrednictwa finansowego (udzielone pożyczki) należy uznać za czynności wykonywane sporadycznie w rozumieniu art. 90 ust. 6 ustawy o VAT, a tym samym wartości obrotu z tytułu wykonywania tych czynności (tj. kwoty odsetek) nie należy wliczać do wartości obrotu służącego wyliczeniu proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT. Powyżej zaprezentowane stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w następujących interpretacjach organów podatkowych oraz wyrokach sądów administracyjnych.

W interpretacji indywidualnej z dnia 26 października 2010 r. (sygn. IBPP2/443-609/10/RSz), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wskazał, że skoro Wnioskodawca nie angażuje i nie będzie angażował lub będzie angażował w minimalnym stopniu w celu udzielenia pożyczki/pożyczek zasoby, w związku z którymi zasadniczo przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT to: „Opisane we wniosku okoliczności wskazują, iż pożyczka udzielona przez Wnioskodawcę nie jest związana z jej podstawową działalnością polegającą na realizacji budynków mieszkalnych. W stosunku do działalności podstawowej stanowi transakcję incydentalną. Zatem udzielona pożyczka może być uznana za czynność sporadyczną, w rozumieniu art. 90 ust. 6 w związku z art. 90 ust. 3 ustawy o VAT”.

Podobnie w interpretacji indywidualnej z dnia 26 października 2010 r. (sygn. IBPP2/443 -858/10/RSz), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wskazał, że: „incydentalne udzielanie w przyszłości podobnych pożyczek świadczonych poza systemem bankowym, powinno być uznane za czynność sporadyczną w rozumieniu art. 90 ust. 6 w związku z art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, o ile pozostanie poza głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy. Przy czym, o ocenie sporadyczności dokonywanych transakcji nie decyduje wpis do stosownego rejestru, ale faktyczny charakter czynności”.

W interpretacji indywidualnej z dnia 29 lutego 2008 r. (sygn. ILPP2/443-197/07-2/JK), Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wskazał: „Sporadyczność tych transakcji, zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunał Sprawiedliwości, nie odnosi się do częstotliwości takich czynności, lecz raczej stopnia wykorzystania zasobów podatnika, przy nabyciu których przysługiwało prawo odliczenia podatku. Czynności sporadyczne należałoby raczej rozumieć jako czynności poboczne do działalności gospodarczej podatnika”.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 maja 2010 r., (sygn. akt III SA/Wa 7/10) stwierdził, że: „przy bardzo nieostrych granicach podlegających wykładni pojęcia „incydentalnych (pomocniczych) transakcji finansowych” (…) nie powinien decydować jeden wskaźnik, punkt odniesienia, czy też jedno tylko kryterium, ale ich całokształt wyznaczający miejsce, znaczenie i zakres danych transakcji w całokształcie działalności gospodarczej podatnika. Chodzi więc zasadniczo o to, aby tego rodzaju transakcje (przy obliczaniu proporcji stosowanej do odliczenia podatku naliczonego) nie zniekształcały obrazu i istoty działalności danego podmiotu (czynności opodatkowane i zwolnione) rzutujących na zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego (…)’.

Biorąc pod uwagę powyższe, Spółka wnosi o potwierdzenie, że udzielenie pożyczek uznać należy za czynność zwolnioną z VAT, jednakże gdyby okazało się, że podlega VAT, to wartość obrotu (tj. kwota odsetek) z tytułu pożyczek udzielonych przez Spółkę podmiotom powiązanym powinna zostać uznana za obrót uzyskany z tytułu czynności dokonywanych sporadycznie w rozumieniu art. 90 ust. 6 ustawy o VAT, a w rezultacie powinna być wyłączona z wartości obrotu służącego do wyliczenia proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, jako Pożyczkodawca i jedna ze stron umowy pożyczki, posiada status podatnika VAT czynność ta nie podlega PCC. Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlega podatkowi czynność cywilnoprawna, jeżeli przynajmniej jedna ze stron, z tytułu dokonania tej czynności, jest opodatkowana VAT lub zwolniona z VAT. Odpłatne pożyczki pieniężne mieszczą się w zakresie ustawy o VAT - stanowią świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT - jako pośrednictwo finansowe są zwolnione z VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, nawet jednorazowa pożyczka wchodzi w zakres prowadzonej działalności, w związku z powyższym, umowa pożyczki podpisana m.in. przez Niego, jako pożyczkodawcę nie powoduje obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych przez Pożyczkobiorcę lub Pożyczkodawcę (w zależności od umowy pożyczki).

Nadmienić należy, że stosownie do treści art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5, jeżeli ich przedmiotem są:

• rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
  
  

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność cywilnoprawna, mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest: opodatkowana podatkiem od towarów i usług, zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem: umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach, umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Objecie umowy pożyczki podatkiem od towarów i usług – w tym zwolnieniem z VAT - skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, iż niniejsza interpretacja stanowi ocenę stanowiska Wnioskodawcy tylko i wyłącznie w odniesieniu do zadanego we wniosku pytania dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka jest czynnym podatnikiem VAT. Przedmiotem działalności Spółki jest m.in. przetwarzanie danych, zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność. Zdarzyło się, że wnioskodawca sporadycznie zawarł umowę pożyczki jako pożyczkodawca w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej osobie również prowadzącej działalność gospodarczą. Wnioskodawca działa jako pożyczkodawca ale także może się zdarzyć, że będzie pełnił rolę pożyczkobiorcy. Zarówno Wnioskodawca jak i kontrahent – druga strona umowy pożyczki są płatnikami podatku VAT. W ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej nie świadczy on usług doradztwa finansowego oraz nie wykonuje czynności ściągania długów i factoringu. Również w ramach wykonywania opisanej we wniosku czynności udzielenia pożyczki nie wykonuje usług doradztwa finansowego, ani żadnego innego doradztwa oraz nie wykonuje czynności ściągania długów i factoringu. Usługa w postaci udzielenia pożyczki może być świadczona dla podmiotów mających siedzibę w Polsce jak i w innym kraju Unii Europejskiej. Z uzupełnienia do wniosku wynika, iż umowy pożyczki były zawierane w roku 2010, 2011 i 2012. Z reguły są zawierane poza Polską, natomiast w przypadku, gdy umowa pożyczki była zawarta w Polsce to pieniądze w chwili zawarcia umowy znajdowały się na rachunku w banku za granicą. Z tytułu dokonania pożyczek Spółka występowała w charakterze podatnika VAT, jednak przedmiotem zapytania jest tylko kwestia podatku od czynności cywilnoprawnych.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   • (uchylone),
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   
   

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z powyższym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa czynność będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie umowy pożyczki podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż umowy pożyczki podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, o ile zostały spełnione warunki zawarte w tym przepisie. Przyjmując za Wnioskodawcą, iż powyższe czynności zostały objęte zakresem ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, umowy pożyczek korzystały z wyłączenia zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanej interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacja ta co do zasady wiąże w sprawie, w której została wydana i nie jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.