Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-382/15/MCZ
z 14 stycznia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 16 października 2015 r. (data wpływu do Biura – 20 października 2015 r.), uzupełnionym 3 grudnia 2015 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przenoszącej własność udziału w nieruchomości obciążonej hipoteką w zamian za przejęcie długu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 października 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przenoszącej własność udziału w nieruchomości obciążonej hipoteką w zamian za przejęcie długu.

W przedmiotowym wniosku i jego uzupełnieniu zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W 2014 r. Wnioskodawca wraz z ówczesną partnerką zawarł umowę kredytu hipotecznego na nabycie wspólnego lokalu mieszkalnego. Współwłaściciele nie są małżonkami oraz nie istnieje między nimi żaden stopień pokrewieństwa. Zgodnie z aktem notarialnym potwierdzającym nabycie nieruchomości udział we współwłasności wynosi:

1. Wnioskodawca 2/3,
2. partnerka 1/3.
   
   

W przyszłości współwłaściciele zamierzają przenieść udział partnerki Wnioskodawcy wynoszący 1/3 na Wnioskodawcę w zamian za przejęcie przez Wnioskodawcę części kredytu hipotecznego ciążącego na jego partnerce (przejęcie długu przez Wnioskodawcę).

Skutkiem powyższego Wnioskodawca stanie się jedynym właścicielem lokalu mieszkalnego oraz będzie na nim ciążył obowiązek całkowitej spłaty kredytu hipotecznego.

Jednocześnie partnerka Wnioskodawcy zostanie zwolniona z długu wynikającego z umowy kredytu hipotecznego.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

1. Zniesienie współwłasności nieruchomości obciążonej hipoteką nie będzie wiązać się ze spłatą lub dopłatą, a wiązać się będzie z przejęciem długu przez Wnioskodawcę, co decyduje o nieodpłatnym charakterze tej czynności. W związku z powyższym Wnioskodawca przejmie dług drugiego współwłaściciela i jednocześnie nabędzie udział w nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu.
2. W sytuacji, gdyby Wnioskodawca nie zawierał umowy, z której wynikałoby, że przejmie spłatę kredytu, to do spłaty kredytu nadal mimo przejęcia na własność całego lokalu (nieruchomości) zobowiązany byłby również drugi kredytobiorca. Założeniem umowy będzie jednak przejęcie przez Wnioskodawcę całego kredytu w zamian za udział należący do drugiego współwłaściciela, z jednoczesnym zwolnieniem z długu drugiego współwłaściciela. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że w przedstawionym stanie przyszłym warunkiem zbycia udziału przez drugiego współwłaściciela jest przejęcie długu przez Wnioskodawcę, a obie te czynności nastąpią na mocy jednej umowy, w tym samym czasie.
   
   

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przedstawionym zdarzeniu po stronie Wnioskodawcy wystąpi obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

W uzasadnieniu swojego stanowiska Wnioskodawca powołał przepisy art. 1 ust. 1, 2 i ust. 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i na ich podstawie stwierdził, że katalog czynności wymieniony w art. 1 tej ustawy ma charakter zamknięty i nie obejmuje zniesienia współwłasności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu (z tytułu kredytu hipotecznego).

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, zniesienie współwłasności w zamian za zwolnienie z długu nie będzie podlegało ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do zagadnień dotyczących podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy dotycząca podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przenoszącej własność udziału w nieruchomości obciążonej hipoteką w zamian za przejęcie długu. W zakresie podatku od spadków i darowizn zostało wydane odrębne rozstrzygniecie.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 626, ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z treści wniosku i jego uzupełnienia wynika, że w 2014 r. Wnioskodawca i jego partnerka – osoba fizyczna zaliczana do III grupy podatkowej – nabyli wspólnie nieruchomość. Udział Wnioskodawcy we współwłasności nieruchomości wynosi 2/3 a jego partnerki 1/3. W celu sfinansowania kosztów zakupu strony zaciągnęły bankowy kredyt hipoteczny. Współwłaściciele zamierzają przenieść udział partnerki Wnioskodawcy wnoszący 1/3 na Wnioskodawcę w zamian za przejęcie przez Wnioskodawcę części kredytu hipotecznego ciążącego na jego partnerce (przejęcie długu przez Wnioskodawcę). Skutkiem powyższego Wnioskodawca stanie się jedynym właścicielem lokalu mieszkalnego oraz będzie na nim ciążył obowiązek całkowitej spłaty kredytu hipotecznego a partnerka Wnioskodawcy zostanie zwolniona z długu wynikającego z umowy kredytu hipotecznego.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że zniesienie współwłasności nieruchomości obciążonej hipoteką nie będzie wiązać się ze spłatą lub dopłatą ale wiązać się będzie z przejęciem długu przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca przejmie dług drugiego współwłaściciela i jednocześnie nabędzie udział w nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu. W sytuacji, gdyby Wnioskodawca nie zawierał umowy przejęcia spłaty kredytu, do spłaty kredytu nadal zobowiązany byłby również drugi kredytobiorca mimo przejęcia przez Wnioskodawcę na własność całego lokalu (nieruchomości). Celem planowanej umowy będzie przejęcie przez Wnioskodawcę całego kredytu w zamian za udział należący do drugiego współwłaściciela, z jednoczesnym zwolnieniem z długu drugiego współwłaściciela. Warunkiem zbycia udziału przez drugiego współwłaściciela jest przejęcie długu przez Wnioskodawcę, a obie te czynności nastąpią na mocy jednej umowy, w tym samym czasie.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy należy wskazać, że zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.) umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

W myśl natomiast art. 519 § 1 K.c. osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje zwolniony z długu (przejęcie długu). Stosownie do art. 519 § 2 K.c. przejęcie długu może nastąpić:

1. przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron;
2. przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.
   
   

Stosownie do postanowień art. 523 K.c., jeżeli w umowie o przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zwolnić zbywcę od związanych z własnością długów, poczytuje się w razie wątpliwości, że strony zawarły umowę o przejęcie tych długów przez nabywcę.

Jak już wspomniano powyżej, katalog czynności cywilnoprawnych, ujęty w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty. Opodatkowaniu tym podatkiem podlegają umowy o zniesieniu współwłasności – jednak tylko w części dotyczącej spłat i dopłat.

Z treści wniosku wynika, że zniesienie współwłasności nieruchomości obciążonej hipoteką nie będzie się wiązać ze spłatą lub dopłatą, zatem umowa zniesienia współwłasności związana z przejęciem przez Wnioskodawcę długu nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zatem zawarcie umowy dotyczącej nabycia własności 1/3 udziału w nieruchomości – umowy zniesienia współwłasności w zamian za przejęcie długu nie spowoduje u Wnioskodawcy powstania obowiązku w podatku od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, że Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty tego podatku.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez wnioskodawcę. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.