2016.02.10 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1/4512-1-912/15-2/JK
z 10 lutego 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 27 listopada 2015 r. (data wpływu 21 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych od kancelarii prawnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych od kancelarii prawnej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Do Wnioskodawcy należą nieruchomości, z których przedsiębiorstwa przesyłowe korzystają obecnie bez tytułu prawnego. Gmina planuje podjęcie kroków, które będą miały na celu uregulowanie stanu prawnego nieruchomości i sposobu korzystania z nich przez przedsiębiorstwa przesyłowe. Gmina zawierać będzie z przedsiębiorstwami przesyłowymi umowy zakładające odpłatność za korzystanie z nieruchomości gminnych lub Gmina po przeprowadzeniu postępowań sądowych uzyska wynagrodzenie jednorazowe lub okresowe na przyszłość.

W przypadku, w którym będzie to prawnie dopuszczalne, wynagrodzenia takie zostaną obciążone podatkiem VAT. Po zakończeniu postępowań sądowych, Gmina z nieruchomości, na których ustanowiona zostanie służebność przesyłu, uzyskiwać będzie wynagrodzenie z tytułu umów dzierżawy lub innych stosunków prawnych wynikających z zawartych umów cywilnoprawnych, m.in. z przedsiębiorstwami prowadzonymi przez osoby fizyczne i prawne w związku z działalnością gospodarczą tego rodzaju podmiotów.

Powyższe działania podejmowane przez Gminę nie stanowią realizacji zadań własnych gminy.

W celu dochodzenia należności z opisanych wyżej roszczeń Gminy, Wnioskodawca planuje zawarcie umowy o obsługę prawną.

Obsługa prawna stanowić będzie usługę zmierzającą bezpośrednio do umożliwienia Gminie wykonywania czynności opodatkowanych, ponieważ będzie miała na celu podjęcie następujących czynności:

w pierwszej kolejności uzyskanie wynagrodzenia,
w drugiej kolejności – umożliwienie Gminie wykonywania działalności gospodarczej na terenie nieruchomości (zawieranie umów dzierżawy w ramach działalności komercyjnej prowadzonej przej Gminę).

Kancelaria prawna świadczyć będzie obsługę w pełnym zakresie, w szczególności prowadzić będzie postępowania sądowe, negocjacje prowadzące do zawarcia umów cywilnoprawnych, negocjacje służące do zawarcia ugód sądowych oraz pozasądowych. Kancelarię obciążać będzie także obowiązek sporządzania pełnej dokumentacji, która następnie wykorzystywana będzie w postępowaniach sądowych oraz przy zawieraniu umów przez Gminę.

Kancelaria prawna obsługę prawną świadczyć będzie w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej i za świadczone usługi będzie wystawiać na rzecz Gminy faktury VAT (stawka 23%).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Gmina, w związku z uiszczaniem wynagrodzenia Kancelarii powiększanego o podatek VAT, może pomniejszyć kwotę podatku należnego odprowadzanego przez Gminę?

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina posiada uprawnienie do odliczenia podatku VAT w związku z uiszczaniem wynagrodzenia Kancelarii z tytułu obsługi prawnej Gminy.

W przypadku, w którym gmina oddaje nieruchomości w najem lub dzierżawę podmiotom trzecim w ramach prowadzonej przez nie działalności gospodarczej, pobierając przy tym czynsz za korzystanie z nieruchomości i wystawiając z tego tytułu faktury VAT, czynsz taki powiększony powinien zostać o należny podatek VAT.

Analogicznie należy potraktować sytuację, w której wskutek postępowania sądowego, gmina zawrze umowę o ustanowienie służebności przesyłu za wynagrodzeniem, płatnym w przyszłości, okresowo. Również w takim wypadku, umowa tego rodzaju podlegać powinna podatkowi VAT.

W przypadkach opisanych powyżej, Gmina będzie traktowana jako podatnik podatku VAT z prawem do jego odliczenia.

Podatek VAT naliczony przez Gminę wynikać będzie z prowadzonej działalności gospodarczej (uzyskany zostanie na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej – art. 15 ust. 6 ustawy o podatku VAT).

Jako, że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, że spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT. Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT. Zatem w przypadku, gdy Gmina realizuje należące do niej zadania na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą – powinna być ona traktowana jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa ona w sposób analogiczny do tych podmiotów.

Stosownie do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy, nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Odpłatne udostępnienie przez Gminę nieruchomości na podstawie umowy dzierżawy lub umowy ustanowienia służebności będzie stanowiło usługę podlegającą opodatkowaniu VAT, niekorzystającą ze zwolnienia od VAT. Zatem w przypadku zawarcia umowy z kancelarią prawną na świadczenie usług doradztwa prawnego, Gmina może odliczać VAT w niektórych sytuacjach opisanych poniżej.

Co do zasady, Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku, gdyż na gruncie ustawy o VAT uprawniają do odliczenia te wydatki ponoszone przez podatnika (w tym na usługi prawne), które mają pośredni, aczkolwiek istotny związek z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

W przypadkach opisanych w sprawie, nabycie usług doradztwa prawnego będzie się dla Gminy wiązało z pełnym prawem do odliczenia VAT. Jest to możliwe wtedy, gdy usługi prawne będą dotyczyć wyłącznie czynności opodatkowanych wykonywanych przez gminę (interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 21 marca 2013 r., IPTPP1/443-73/13-4/AK, wyrok z dnia 28 sierpnia 2012 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, sygn. akt I SA/Kr 459/13). W niniejszym stanie sprawy, Gmina uzyska – dzięki wynagrodzenie od przedsiębiorstw, które powiększone zostanie o podatek VAT. W związku z tym, Gmina uzyska przychód opodatkowany podatkiem VAT w ramach zawartej umowy cywilnoprawnej i prowadzonej przez siebie działalności komercyjnej.

W przypadku jednak, gdyby w toku podejmowania przez Gminę określonych czynności okazało się, że nabywane przez Gminę usługi doradztwa prawnego są związane z ogółem prowadzonej przez Gminę działalności, tj. opodatkowanej, zwolnionej oraz niepodlegającej opodatkowaniu VAT, Gminie nadal przysługiwać będzie prawo do odliczenia VAT, jednak jedynie w części, w której usługi doradztwa prawnego dotyczą czynności opodatkowanych Gminy.

W przypadku, kiedy niemożliwe byłoby przypisanie odpowiednich kwot podatku naliczonego do usług doradztwa prawnego związanych z działalnością opodatkowaną, Gmina ma prawo dokonać odliczenia przy wykorzystaniu proporcji, o której mowa w art. 90 ustawy o VAT. Jednostka samorządowa, na rzecz której kancelaria udziela porad prawnych w zakresie prowadzonej przez nią działalności mieszanej, przy ustalaniu podatku naliczonego może zastosować proporcję (interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 22 maja 2013 r., ITPP1/443-166/13/MN).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższych regulacji wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Ponadto w świetle art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Jak wskazano wyżej, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zatem najistotniejszym warunkiem umożliwiającym czynnemu podatnikowi VAT realizację prawa do odliczenia jest związek dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Jednocześnie oceny, czy związek ten istnieje lub będzie istniał w przyszłości należy dokonać w momencie realizowania zakupów zgodnie z zasadą niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik – aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego – nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek ten może być zatem bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary lub usługi służą np. dalszej odsprzedaży, bowiem bezpośrednio wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast, ze związkiem pośrednim mamy do czynienia w sytuacji, gdy ponoszone wydatki nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych obrotach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje uzyskanie obrotu opodatkowanego podatkiem od towarów i usług.

Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług przyczynia się pośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości.

W celu skorzystania z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, dany podmiot w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że Gmina jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Do Wnioskodawcy należą nieruchomości, z których przedsiębiorstwa przesyłowe korzystają obecnie bez tytułu prawnego. Gmina planuje podjęcie kroków, które będą miały na celu uregulowanie stanu prawnego nieruchomości i sposobu korzystania z nich przez przedsiębiorstwa przesyłowe. Gmina zawierać będzie z przedsiębiorstwami przesyłowymi umowy zakładające odpłatność za korzystanie z nieruchomości gminnych lub Gmina po przeprowadzeniu postępowań sądowych uzyska wynagrodzenie jednorazowe lub okresowe na przyszłość.

Powyższe działania podejmowane przez Gminę nie stanowią realizacji zadań własnych gminy.

W celu dochodzenia należności z opisanych wyżej roszczeń Gminy, Wnioskodawca planuje zawarcie umowy o obsługę prawną.

w pierwszej kolejności uzyskanie wynagrodzenia,
w drugiej kolejności – umożliwienie Gminie wykonywania działalności gospodarczej na terenie nieruchomości (zawieranie umów dzierżawy w ramach działalności komercyjnej prowadzonej przej Gminę).

Kancelaria prawna obsługę prawną świadczyć będzie w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej i za świadczone usługi wystawiać będzie na rzecz Gminy faktury VAT.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia czy Gmina, będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych od kancelarii prawnej.

Zgodnie z powołanymi przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Biorąc pod uwagę informację zawartą w opisie sprawy, że obsługa prawna stanowić będzie usługę zmierzającą bezpośrednio do umożliwienia Gminie wykonywania czynności opodatkowanych, należy stwierdzić, że Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych od kancelarii prawnej, jednakże wyłącznie w zakresie, w jakim Zainteresowany będzie wykorzystywał ww. wydatki do czynności opodatkowanych.

W świetle powyższego, z uwagi na fakt, że Gmina jest czynnym podatnikiem podatku VAT, a poniesione wydatki na usługi prawne będą – jak wskazał Wnioskodawca – dotyczyć czynności opodatkowanych podatkiem VAT, Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych od kancelarii prawnej, w zakresie, w jakim usługi te służyć będą czynnościom opodatkowanym. Prawo to będzie przysługiwało Wnioskodawcy pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Zatem w związku z uiszczeniem wynagrodzenia kancelarii prawnej powiększonego o podatek VAT, Gmina może pomniejszyć kwotę odprowadzonego podatku należnego.

Należy zwrócić uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego oraz własnego stanowiska w sprawie, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – w wydanej interpretacji rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności kwestii: prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych od kancelarii prawnej, prawa do częściowego odliczenia podatku naliczonego w oparciu o proporcję ustaloną na podstawie art. 90 ustawy oraz opodatkowania przez Gminę usług dzierżawy czy innych zawieranych w przyszłości umów cywilnoprawnych. Fakt, że powyższe usługi stanowią czynności opodatkowane przyjęto jako element przedstawionego zdarzenia przyszłego.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, w szczególności informacji, że obsługa prawna stanowić będzie usługę zmierzającą bezpośrednio do umożliwienia Gminie wykonywania czynności opodatkowanych, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin