INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 18 stycznia 2012 r. (data wpływu 23 stycznia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zwolnienia z opodatkowania darowizny środków pieniężnych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zwolnienia z opodatkowania darowizny środków pieniężnych.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 3 października 2011 r. została dokonana darowizna środków pieniężnych w kwocie 100 000 zł od darczyńców Andrzeja i Marii Z. (wstępnych) na rzecz ich córki Małgorzaty C. oraz wnuczki Moniki C. (Wnioskodawczyni). Środki pieniężne zostały przekazane w drodze przelewu międzybankowego na rachunek bankowy Małgorzaty C., będącej jedynym właścicielem rachunku (Wnioskodawczyni nie jest współwłaścicielem rachunku). W tytule przelewu zostało wpisane „darowizna od Marii i Andrzeja Z. na rzecz córki Małgorzaty C. i wnuczki Moniki C.”. Środki te przeznaczone zostały na współfinansowanie zakupu nieruchomości, którą Wnioskodawczyni nabyła na współwłasność z matką (pozostałe środki na zakup tej nieruchomości pochodzą z kredytu hipotecznego uzyskanego wspólnie przez Wnioskodawczynię i matkę).

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy w sytuacji gdy część darowizny przeznaczona na rzecz Wnioskodawczyni nie została przekazana na rachunek bankowy należący do Niej, a należący do Jej matki, nie został spełniony warunek zawarty w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, a co za tym idzie darowizna taka nie korzysta ze zwolnienia, a Wnioskodawczyni zobowiązana jest do zapłaty podatku od darowanej kwoty...

Zdaniem Wnioskodawczyni, po wypełnieniu warunku zawartego w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. po zgłoszeniu otrzymanej darowizny we właściwym urzędzie skarbowym w terminie 6 miesięcy od dnia jej dokonania, tj. do dnia 4 kwietnia 2012 r. oraz po udokumentowaniu powyższej transakcji potwierdzeniem przelewu, zostaną spełnione przesłanki zwolnienia od podatku przedmiotowej czynności prawnej. Według Wnioskodawczyni bez znaczenia w przedmiotowej sprawie jest fakt, że nie jest Ona współwłaścicielką rachunku bankowego, na który przekazane zostały środki pieniężne, ponieważ w Jej ocenie, ustawowy wymóg przekazania środków na rachunek bankowy nabywcy jest tylko wskazaniem środka technicznego, za pomocą którego przekazanie powinno nastąpić. Kwestia własności rachunku bankowego pozostaje poza zainteresowaniem organu podatkowego i nie determinuje powstania obowiązku podatkowego. Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni powołuje wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 kwietnia 2010 r., sygn. akt II FSK 2028/08, zgodnie z którym „konieczność potwierdzenia otrzymania darowizny dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy należy uznać za niezręczne sformułowanie wymogu technicznego” oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 19 lipca 2011 r., sygn. akt I SA/Gd 454/11.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Zgodnie natomiast z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Stosownie do art. 4a ust. 3 ww. ustawy w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia „darowizna”, a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku, które może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Nie jest przy tym konieczne, aby dokonanie darowizny łączyło się z bezpośrednim transferem darowanego przedmiotu z masy majątkowej darczyńcy do majątku obdarowanego. Transfer ten bowiem może mieć miejsce między masą majątkową osoby trzeciej a obdarowanym.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 Kodeksu cywilnego.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wynika, że Wnioskodawczyni wraz z matką otrzymała od Andrzeja i Marii Z. (wstępnych) darowiznę środków pieniężnych z przeznaczeniem na zakup nieruchomości. Kwota darowizny przelana została na rachunek bankowy, którego jedynym właścicielem jest matka Wnioskodawczyni.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dodatkowym warunkiem zwolnienia od podatku, poza zgłoszeniem nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego, jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Powołany przepis, jako dotyczący zwolnienia z opodatkowania, a więc wprowadzający odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, powinien być interpretowany zgodnie z jego literalnym brzmieniem. Powyższe sprawia, że dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania nabycia tytułem darowizny środków pieniężnych konieczne jest udokumentowanie nabycia dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego, tj. którego obdarowany jest właścicielem lub współwłaścicielem. Skoro więc, tak jak w opisanej we wniosku sytuacji, Wnioskodawczyni nie może udokumentować otrzymania darowizny dowodem wpłaty na własny rachunek bankowy, nie zostaną spełnione wszystkie warunki uprawniające do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W rezultacie więc, zgodnie z art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, z uwagi na niespełnienie warunków, o których mowa w ust. 1, nabycie przez Wnioskodawczynię własności środków pieniężnych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

W konsekwencji wskazać należy, że stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje on z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Podstawa opodatkowania określona została w art. 7 ustawy i zgodnie z ust. 1 tego przepisu stanowi ją wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Z kolei, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł jeżeli nabywcą jest osoba, tak jak w przedstawionej we wniosku sytuacji, zaliczona do I grupy podatkowej, w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Wskazać również należy, że stosownie do art. 9 ust. 2 jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Podsumowując powyższe stwierdzić należy, że w przedstawionej we wniosku sytuacji, w związku z niewypełnieniem warunku do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1, wskazanego w pkt 2 tego przepisu, tj. brakiem udokumentowania nabycia dowodem przekazania środków pieniężnych na rachunek nabywcy, nabycie przez Wnioskodawczynię środków pieniężnych nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w tym przepisie, w konsekwencji czego podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na zasadach przedstawionych wyżej.

Jednocześnie wskazać należy, iż nie można zgodzić się z Wnioskodawczynią, jakoby wprowadzenie wymogu udokumentowania otrzymania darowizny dowodem wpłaty na rachunek bankowy nabywcy było jedynie niezręcznym sformułowaniem wymogu technicznego. Jak wynika bowiem z uzasadnienia projektu ustawy z dnia z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222 poz. 1629) wprowadzenie warunku zgłoszenia nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oraz udokumentowania faktu otrzymania środków pieniężnych dowodem wpłaty m.in. na rachunek bankowy nabywcy miało na celu zapewnienie szczelności systemu podatkowego i uzyskanie pewności prawnopodatkowej odnośnie nabytego majątku.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawczynię wyroków wyjaśnić należy, że orzeczenia te dotyczą tylko konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym, jedynie podobnym a nie tożsamym do przedstawionego we wniosku, stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego. W związku z tym orzeczenia te nie mogły stanowić podstawy do wydania rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.