Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPP1/4512-648/15-2/RG
z 22 lutego 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm) i w związku z art. 16 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U., poz. 1649 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 21 grudnia 2015 r. (data wpływu 28 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w związku z nabyciem robót budowlanych realizujących przyłącza do gminnej sieci kanalizacyjnej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w związku z nabyciem robót budowlanych realizujących przyłącza do gminnej sieci kanalizacyjnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Gmina … zleciła przedsiębiorstwu usługowo - produkcyjnemu budowę przyłączy do wcześniej wybudowanej na jej terenie kanalizacji sanitarnej. Chodzi o przyłącza w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858, ze zm.), tj. o odcinki przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną.

Inwestycja została wykonana. Gmina otrzymała prawidłowo wystawioną fakturę, tj. spełniającą zarówno wymogi formalne przewidziane dla tego dokumentu, jak i rzetelnie odzwierciedlającą w swojej treści zakres rzeczywiście nabytych robót budowlanych.

Cała infrastruktura kanalizacyjna stanowi własność Gminy. W szczególności stanowią ją ww. przyłącza. Gmina zleca bowiem ich wybudowanie i pokrywa koszty budowy, nabywając tym samym własność, której potem w żaden sposób się nie wyzbywa. W umowach na świadczenie usług odprowadzania ścieków w każdym przypadku znajduje się zgodne oświadczenie stron (Gminy i odbiorcy usług kanalizacyjnych), że przyłącze kanalizacyjne pozostaje własnością Gminy…. Tym samym, przyłącza nie stają się częścią nieruchomości odbiorcy usług, o czym stanowi wprost art. 49 § 1 Kodeksu Cywilnego, zgodnie z którym urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

Gmina …jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Działając we własnym imieniu i na swoją rzecz, Gmina świadczy ludności usługi kanalizacyjne, występując w tym zakresie w roli przedsiębiorcy.

Przedmiotowe usługi podlegają opodatkowaniu VAT i nie korzystają ze zwolnienia z tego podatku, wobec czego Gmina dokumentuje ich świadczenie wystawianymi mieszkańcom fakturami. Wybudowana infrastruktura kanalizacyjna, w szczególności przyłącza do sieci kanalizacyjnej, są w 100% związane ze świadczeniem przez Gminę usług opodatkowanych (ze sprzedażą opodatkowaną, niekorzystającą ze zwolnienia z podatku).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Gmina ma prawo pomniejszyć podatek należny o podatek naliczony z faktury dokumentującej nabycie robót budowlanych realizujących przyłącza do gminnej sieci kanalizacyjnej?

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina ma prawo pomniejszyć podatek należny o podatek naliczony z faktury dokumentującej nabycie robót budowlanych realizujących przyłącza do gminnej sieci kanalizacyjnej.

Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Ponieważ nabyte roboty budowlane realizujące przyłącza kanalizacyjne służą Gminie w 100% do świadczenia usług kanalizacyjnych (opodatkowanych), więc ma ona prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej nabycie tych robót.

Wnioskodawca zwraca także uwagę na pewne szeroko rozumiane aspekty prawne tej sprawy. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 594, ze zm.), zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, a w szczególności zadania te obejmują sprawy wodociągów i kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych. Mamy więc w tym przypadku do czynienia z jednym z szeroko rozumianych zadań własnych Gminy.

W przypadku zadań związanych z wodociągami i kanalizacją, Gmina występuje w roli przedsiębiorcy wodnokanalizacyjnego, w związku z czym stosuje się także do przepisów ww. ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 tejże ustawy, realizację budowy przyłączy do sieci zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. Zapis ten nie oznacza jednak bezwzględnego zakazu zrealizowania i sfinansowania przyłączy przez przedsiębiorstwo kanalizacyjne (Gminę). Na jego podstawie, przedsiębiorca wodnokanalizacyjny (Gmina) może żądać od odbiorcy sfinansowania przyłączy, co w żadnym wypadku nie wyłącza możliwości odstąpienia od tego żądania. Zgodnie z zasadą argumentum a maiori ad minus (jeżeli norma prawna dozwala czynić więcej, to dozwala także i mniej), skoro przedsiębiorstwo (Gmina) ma prawo żądać od odbiorcy usług (mieszkańca) zapewnienia na własny koszt realizacji budowy przyłącza, to tym bardziej może żądać od niego sfinansowania go tylko w części, a nawet od tego żądania całkowicie odstąpić przyjmując na siebie jej ciężar.

Z takim rozumowaniem zgadza się także art. 49 § 2 Kodeksu Cywilnego stanowiący, iż osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń przyłączających i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Ostatnia część przepisu wyraźnie wskazuje, że los własności i kosztów przyłączy, ustawodawca pozostawił, w ostatecznym rozrachunku swobodnej decyzji stron (przedsiębiorstwa i usługobiorcy). Należy zresztą zaznaczyć, że dywagacje prawne oparte na ww. ustawach mogą mieć w tej sprawie jedynie bardzo ograniczone znaczenie ze względu na autonomię prawa podatkowego, której zasadniczym postulatem jest dążenie do rozstrzygania o podatkowych konsekwencjach określonych zagadnień wyłącznie na podstawie przepisów podatkowych Szczególnie zaś, w rzeczonej autonomii celuje właśnie podatek VAT, zawierający własne definicje, spójnie i całościowo regulujące materię swojego funkcjonowania, m.in. wprost wskazujące (art. 5 ust. 2 ustawy o VAT) na niezależność opodatkowania tym podatkiem od zachowania czy tez niezachowania określonych warunków i form prawnych przewidzianych dla danych czynności. Wyłączone spod działania ustawy są jedynie czynności, które w ogóle nie mogą stanowić przedmiotu prawnie skutecznej umowy (art. 6 pkt 2 ustawy o VAT), co jednak nie dotyczy przedmiotowej sprawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe,

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy również podkreślić, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane, ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możliwość wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami. Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1515, z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody, gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy).

Wobec powyższego, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Jak wynika z opisu sprawy Gmina …jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Działając we własnym imieniu i na swoją rzecz, Gmina świadczy ludności usługi kanalizacyjne, występując w tym zakresie w roli przedsiębiorcy. Przedmiotowe usługi podlegają opodatkowaniu VAT i nie korzystają ze zwolnienia z tego podatku, wobec czego Gmina dokumentuje ich świadczenie wystawianymi mieszkańcom fakturami. Wybudowana infrastruktura kanalizacyjna, w szczególności przyłącza do sieci kanalizacyjnej, są w 100% związane ze świadczeniem przez Gminę usług opodatkowanych (ze sprzedażą opodatkowaną, niekorzystającą ze zwolnienia z podatku).

Gmina … zleciła przedsiębiorstwu usługowo - produkcyjnemu budowę przyłączy do wcześniej wybudowanej na jej terenie kanalizacji sanitarnej. Chodzi o odcinki przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną. Cała infrastruktura kanalizacyjna stanowi własność Gminy. W szczególności stanowią ją ww. przyłącza. Gmina zleca bowiem ich wybudowanie i pokrywa koszty budowy, nabywając tym samym własność, której potem w żaden sposób się nie wyzbywa. W umowach na świadczenie usług odprowadzania ścieków w każdym przypadku znajduje się zgodne oświadczenie stron (Gminy i odbiorcy usług kanalizacyjnych), że przyłącze kanalizacyjne pozostaje własnością Gminy….

W myśl art. 49 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.), urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

Jak stanowi § 2 tego przepisu, osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w § 1, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca.

Zatem wyjątek w niniejszej kwestii zawarty jest w art. 49 Kodeksu cywilnego, z którego wynika, że wymienione w nim urządzenia nie należą do części składowych gruntu lub budynku, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa. Przesłanka ta jest spełniona z chwilą podłączenia wymienionych w art. 49 Kodeksu cywilnego urządzeń do sieci należących do przedsiębiorstwa. W rezultacie więc urządzenia te przestają być częścią składową nieruchomości, na której zostały zbudowane i nie stanowią własności właściciela tej nieruchomości. Dotychczasowy właściciel traci ich własność na rzecz właściciela instalacji, do której zostały one przyłączone, czyli na rzecz przedsiębiorcy sieciowego.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do czynności opodatkowanych. W omawianej sprawie warunek uprawniający do odliczenia został spełniony, gdyż jak wynika z opisu sprawy, wybudowana infrastruktura kanalizacyjna w szczególności przyłącza do sieci kanalizacyjnej, są w 100% związane ze świadczeniem przez Gminę usług opodatkowanych (ze sprzedażą opodatkowaną, niekorzystającą ze zwolnienia z podatku). Zatem, Wnioskodawca ma prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w związku z nabyciem robót budowlanych realizujących przyłącza do gminnej sieci kanalizacyjnej. Cała infrastruktura kanalizacyjna stanowi własność Gminy. W szczególności stanowią ją ww. przyłącza. Gmina zleciła bowiem ich wybudowanie i pokryła koszty budowy, nabywając tym samym własność, której potem w żaden sposób się nie wyzbył.

Mając na uwadze opis sprawy oraz obowiązujące przepisy, należy stwierdzić, iż Wnioskodawca ma prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w związku z nabyciem robót budowlanych realizujących przyłącza do gminnej sieci kanalizacyjnej, ponieważ - jak wskazał Wnioskodawca - wybudowana infrastruktura kanalizacyjna w szczególności przyłącza do sieci kanalizacyjnej, są w 100% związane ze świadczeniem przez Gminę usług opodatkowanych (ze sprzedażą opodatkowaną, niekorzystającą ze zwolnienia z podatku).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku – nie mogą być zgodnie z art. 14 b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy wskazać, że publikator ustawy z dnia 08 marca 1990 r. o samorządzie gminnym wskazany przez Wnioskodawcę Dz. U. z 2013 r., poz. 594 z późn. zm. jest nieaktualny. Od dnia 1 października 2015r. tekst jednolity ww. ustawy opublikowany został w Dz. U. 2015 r., poz. 1515.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w…, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.