INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2011r. (data wpływu 7 października 2011r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 stycznia 2012r. (data wpływu 11 stycznia 2012r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, czy wypłata dywidendy rzeczowej do spółki z o. o. w postaci udziałów w Spółkach Zależnych będzie miała wpływ na wysokość współczynnika ustalanego zgodnie z art. 90 ustawy o VAT – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 października 2011r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, czy wypłata dywidendy rzeczowej do spółki z o. o. w postaci udziałów w Spółkach Zależnych będzie miała wpływ na wysokość współczynnika ustalanego zgodnie z art. 90 ustawy o VAT.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 9 stycznia 2012r. (data wpływu 11 stycznia 2012r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 28 grudnia 2011r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

A. SA jest spółką prawa polskiego, która należy do Grupy A. (dalej „Grupa”). Obecnie akcjonariuszami Spółki są: I., A. H. S.a.r.l. oraz osoby fizyczne.

W najbliższym czasie planowana jest restrukturyzacja Grupy, w wyniku której dotychczasowi akcjonariusze A. wniosą jej akcje w postaci wkładu niepieniężnego do polskiej spółki z o.o. (dalej „N.”).W rezultacie „N.” nabędzie łącznie co najmniej 95% akcji w A. „N.” zamierza posiadać akcje A. nieprzerwanie przez okres co najmniej dwóch lat.

W dalszym kroku A. planuje utworzenie ze swoim nowym akcjonariuszem (N.) podatkowej grupy kapitałowej (dalej „PGK”).

Następnie, w związku z planowanym podziałem zysku A., A. - w oparciu o uchwałę Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy (dalej „WZA”) - planuje wypłatę dywidendy rzeczowej do swojego akcjonariusza (N.), która będzie obejmowała 100% udziałów w jednej lub więcej spółek: A. G. Sp. z o. o., A. N. S. Sp. z o. o., T. Sp. z o. o. oraz T. A. Cz. s.r.o. (dalej „Spółki Zależne”).

A. nie wyklucza, że wartość udziałów przekazywanych w ramach dywidendy (kwota dywidendy), może być niższa od ich wartości rynkowej, w szczególności może odpowiadać ich wartości księgowej w księgach rachunkowych A.

W związku z powyższym, A. powzięła wątpliwość, czy wypłata dywidendy w formie udziałów do N. nie wpłynie na wartość współczynnika obliczanego zgodnie z art. 90 ustawy o VAT.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 9 stycznia 2012r. Wnioskodawca wyjaśnił, że Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym od dnia 28 października 1999r. jako A. Sp. z o. o. w zakresie produkcji aluminiowych stopów odlewniczych, wymienionej jako działalność podstawowa w KRS. W Urzędzie Skarbowym (aktualny Urząd) Spółka została zarejestrowana dnia 8 stycznia 2004r.

Zgodnie z art. 347 § 1 ustawy z dnia 8 listopada 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. 2000 Nr 94 poz. 1037 ze zm.; dalej: ,,KSH) „Akcjonariusze mają prawo do udziału w zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym, zbadanym przez biegłego rewidenta, który został przeznaczony przez walne zgromadzenie do wypłaty akcjonariuszom”. Prawo akcjonariusza do udziału w zysku rocznym spółki akcyjnej określa się mianem prawa do dywidendy.

W doktrynie prawa handlowego zgodnie przyjmuje się, że choć dywidenda z reguły stanowi świadczenie pieniężne, to na gruncie KSH dopuszczalna jest jej wypłata w naturze, choć nie zostało to wyrażone wprost żadnymi przepisami. KSH reguluje ogólnie zasady wypłaty udziału w zysku spółki, nie wyróżniając przy tym jej form (tak m.in. S. Sołtysiński Sołtysiński, Szajkowski, Szumański, Szwaja, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. III, str. 344-345).

A zatem wypłata dywidendy rzeczowej nastąpi w oparciu o ogólne regulacje KSH dotyczące prawa akcjonariusza do udziału w zysku rocznym.

Spółka Zależna T. A. Cz. s.r.o. jest spółką posiadającą osobowość prawną.

Podstawową działalnością Wnioskodawcy jest produkcja aluminiowych stopów odlewniczych oraz handel towarami, materiałami i odpadami związanymi bezpośrednio z podstawową działalnością.

Spółka jako udziałowiec Spółek Zależnych w pierwszej kolejności wykonuje wobec tych spółek uprawnienia właścicielskie. Dodatkowo, na podstawie umów o zarządzanie, Spółka, jako usługodawca, świadczy na rzecz Spółek Zależnych usługi zarządzania.

Spółka nie prowadzi działalności maklerskiej/brokerskiej a co za tym idzie wydanie udziałów nie nastąpi w ramach takiej działalności.

Posiadanie przez Wnioskodawcę udziałów nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Spółka jest stuprocentowym udziałowcem tych podmiotów a więc sprawuje nad nimi kontrolę (również poprzez unię personalną w zakresie składu Zarządów). Spółka nie prowadzi działalności zarobkowej w oparciu o te udziały (oprócz pobieranych dywidend).

Spółka świadczy na rzecz spółek zależnych usługi, w m.in. w następującym zakresie:

• usługa zarządzania,
• usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych,
• partycypacja w kosztach usług informatycznych,
• umowy pożyczki,
• umowa współpracy w zakresie nabywania surowców złomowych (z T. A. Cz. s.r.o.)
• świadczenie usług pracowniczych
• usługa najmu.
  
  

Spółka nie zajmuje się obrotem udziałami w spółkach zależnych i nie prowadzi działalności w zakresie zarządzania udziałami, jak i nie planuje zajmować się tego typu działalnością.

Udziały stanowiące przedmiot dywidendy przekazywane będą w ramach grupy kapitałowej. Ustawa o rachunkowości nie wskazuje szczegółowo, jak należy ująć wypłatę dywidendy w formie niepieniężnej. Równocześnie, ponieważ brak jest przepisów mówiących o tym, w jaki sposób należy ustalić wartość rzeczy lub praw przekazywanych w ramach dywidendy, decyzja o ustaleniu tej wartości zostanie podjęta przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy. Zgromadzenie może podjąć decyzję o ustaleniu tej wartości w wysokości niższej od rynkowej z uwagi na zasadę ostrożności, po wartości księgowej - tak aby transakcja w ramach grupy kapitałowej nie spowodowała przeszacowania wartości przekazywanych praw.

Przekazanie udziałów w Spółkach Zależnych w drodze dywidendy rzeczowej stanowić będzie wyłącznie skutek zobowiązania do wypłaty dywidendy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wypłata dywidendy rzeczowej do N. w postaci udziałów w Spółkach Zależnych będzie miała wpływ na wysokość tzw. współczynnika ustalanego zgodnie z art. 90 ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłata dywidendy rzeczowej do N. w postaci udziałów w Spółkach Zależnych nie będzie miała wpływu na wysokość tzw. współczynnika ustalanego zgodnie z art. 90 ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wypłata dywidendy w formie udziałów do N. nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT, ponieważ w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT Wnioskodawca nie będzie podatnikiem VAT z tego tytułu.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT „Podatnikami są osoby prawne (...) wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 bez względu na cel lub rezultat takiej działalności”. Z kolei art. 15 ust. 2 ustawy o VAT definiuje działalność gospodarczą jako „wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.”

Doktryna (przykładowo: J. Martini, P. Skorupa, M. Wojda, VAT 2010, komentarz do art. 15, Nb 71 s. 227) definiuje działalność gospodarczą jako:

• „wszelką działalność, której celem jest dokonywanie transakcji gospodarczych (typowo są to działania usługodawców, producentów czy handlowców), (...)
• charakteryzującą się odpłatnością,
• cechującą się dostatecznym poziomem stałości lub, niezależnie od rezultatu, zamiarem jej prowadzenia w sposób stały (częstotliwy), czyli nieokazjonalny (...),
• niebędąca prostym pełnieniem funkcji właścicielskich w odniesieniu do akcji, udziałów (...).”
  
  

Przesłanki te niewątpliwie nie będą spełnione, bowiem:

• celem wypłaty dywidendy rzeczowej nie jest dokonywanie transakcji gospodarczych, Wnioskodawca nie będzie w tym zakresie działał jako usługodawca, producent bądź handlowiec;
• wypłata dywidendy rzeczowej nie wiąże się z jakąkolwiek odpłatnością na rzecz Wnioskodawcy, nie jest wykonywana w celach zarobkowych;
• dokonanie wypłaty dywidendy rzeczowej będzie zdarzeniem jednorazowym i nie będzie wykonane w zamiarze stałego wykonywania;
• określenie formy wypłaty dywidendy jako niepieniężnej jest prostym wykonaniem uprawnień właścicielskich akcjonariuszy, nie stanowi ono zatem działalności gospodarczej ani dla N. ani dla Wnioskodawcy.
  
  

Podsumowując, należy stwierdzić iż wypłata dywidendy w naturze w postaci udziałów w Spółkach Zależnych do N. nie wchodzi w zakres działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Pozostanie ona zatem poza zakresem opodatkowania VAT.

W konsekwencji, skoro wypłata dywidendy w formie niepieniężnej pozostanie poza zakresem opodatkowania VAT, nie będzie miała ona wpływu na obliczenie wysokości współczynnika obliczanego zgodnie z art. 90 ustawy o VAT. Stanowisko takie potwierdzają przedstawiciele doktryny (przykładowo: J. Martini, P. Skorupa, M. Wojda, VAT 2010, komentarz do art. 90, Nb 16 s. 774).

Nawet gdyby uznać, iż wypłata dywidendy do N. w formie niepieniężnej podlega opodatkowaniu VAT, to i tak Wnioskodawca nie ujmowałby tego zdarzenia przy obliczaniu tzw. współczynnika zgodnie z art. 90 ustawy o VAT jako transakcji sporadycznej. Zgodnie bowiem z art. 90 ust. 6 ustawy o VAT, do obrotu służącego ustaleniu tzw. współczynnika nie wlicza się obrotu z uzyskanego z tytułu transakcji dotyczących usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim czynności te są dokonywane sporadycznie.

Analiza art. 43 ust. 1 pkt 41 w zw. z art. 90 ust. 6 ustawy o VAT może budzić wątpliwości, czy istotnie celem ustawodawcy było wyłączenie z kalkulacji współczynnika obrotu dokonanego na udziałach, czy tylko transakcji na akcjach. Wątpliwość ta wynika z faktu, iż transakcje na udziałach nie są zwolnione na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41, tylko na podstawie § 13 ust. 1 pkt 27 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011r. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.).

Niemniej jednak wątpliwości te rozwiewa analiza przepisów Dyrektywy 2006/112/EWE Rady z 28 listopada 2006r. (Dz. U. UE L z dnia 11 grudnia 2006r.). Zgodnie z art. 174 ust. 2 lit. c) Dyrektywy będącym częściowym odpowiednikiem art. 90 ust. 6 ustawy o VAT, „W drodze odstępstwa od ust. 1, przy obliczaniu proporcji podlegającej odliczeniu nie uwzględnia się następujących kwot: (...) c) wysokości obrotu uzyskanego z transakcji, o których mowa w art. 135 ust. 1 lit b)-g), jeżeli są to transakcje pomocnicze”.

Art. 135 ust. 1 lit. f Dyrektywy 2006/112/EWE stanowi natomiast, iż „Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: (...) f) transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe (...)”.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE, w przypadku, gdy norma Dyrektywy jest sformułowana wyraźnie i nie zależy od krajowych przepisów wykonawczych wówczas wywiera skutek bezpośredni nawet gdy nie została inkorporowana do prawa krajowego lub została zaimplementowana nieprawidłowo (zob. C-103/88 Fratelli Costanzo SpA v Comune di Milano).

W podobnym duchu wypowiadają się polskie sądy administracyjne. Przykładowo WSA w Warszawie w wyroku z 23 października 2006r., III SA/Wa 1744/2006 stwierdził iż „przepis art. (...) VI Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej (...) jest skonstruowany w sposób jasny i precyzyjny. W związku z powyższym, w przypadku niewłaściwej implementacji do prawa krajowego, obywatele Unii Europejskiej mogą powoływać się na ten przepis bezpośrednio, z pominięciem przepisów krajowych, które są z nim niezgodne.”

Nie ulega zatem wątpliwości, iż nawet gdyby uznać, iż wypłata dywidendy rzeczowej w postaci udziałów podlegałaby opodatkowaniu VAT, nie byłaby ona brana pod uwagę przy kalkulacji tzw. współczynnika zgodnie z art. 90 ustawy o VAT.

W związku z powyższym Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054) zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011r.) przez towary rozumie rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się – w myśl art. 8 ust. 1 tej ustawy – każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Należy zaznaczyć, iż czynności są opodatkowane podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy wykonywane są przez podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, działającego w takim charakterze w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ust. 2 powołanego powyżej przepisu ma charakter podmiotowy, odnosi się bowiem do podmiotów prowadzących tę działalność. Działalność gospodarcza, w myśl ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Tak więc, nie każda czynność dokonana przez podmiot, mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status bycia podatnikiem podatku VAT nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem za działalność rodzącą obowiązki w podatku VAT, należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest spółką prawa polskiego, która należy do Grupy A. (dalej „Grupa”). Obecnie akcjonariuszami Spółki są: I., A. H. S.a.r.l. oraz osoby fizyczne.

W najbliższym czasie planowana jest restrukturyzacja Grupy, w wyniku której dotychczasowi akcjonariusze A. wniosą jej akcje w postaci wkładu niepieniężnego do polskiej spółki z o.o. (dalej „N.”).W rezultacie N. nabędzie łącznie co najmniej 95% akcji w A. „N.” zamierza posiadać akcje A. nieprzerwanie przez okres co najmniej dwóch lat.

W dalszym kroku A. planuje utworzenie ze swoim nowym akcjonariuszem (N.) podatkowej grupy kapitałowej (dalej „PGK”).

Następnie, w związku z planowanym podziałem zysku A., A. - w oparciu o uchwałę Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy (dalej „WZA”) - planuje wypłatę dywidendy rzeczowej do swojego akcjonariusza (N.), która będzie obejmowała 100% udziałów w jednej lub więcej spółek: A. G. Sp. z o. o., A. N. S. Sp. z o. o., T. Sp. z o. o. oraz T. A. Cz. s.r.o. (dalej „Spółki Zależne”).

A. nie wyklucza, że wartość udziałów przekazywanych w ramach dywidendy (kwota dywidendy), może być niższa od ich wartości rynkowej, w szczególności może odpowiadać ich wartości księgowej w księgach rachunkowych A.

W związku z powyższym, A. powzięła wątpliwość, czy wypłata dywidendy w formie udziałów do N. nie wpłynie na wartość współczynnika obliczanego zgodnie z art. 90 ustawy o VAT.

W przedmiotowej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy odnoszą się do kwestii, czy wypłata dywidendy w formie udziałów do N. nie wpłynie na wartość współczynnika obliczanego zgodnie z art. 90 ustawy o VAT.

Ustawa o podatku od towarów i usług ani przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „dywidenda”. Zatem, w celu jego zdefiniowania należy odwołać się do słownika języka polskiego. Zgodnie z definicją słownikową, zawartą w Małym Słowniku Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994r., słowo dywidenda oznacza „część zysku z przedsiębiorstwa akcyjnego za dany rok, przeznaczona do podziału między akcjonariuszy”.

Prawo akcjonariusza do udziału w zysku oraz do dywidendy (dywidenda rozumiana jako konkretyzacja prawa do udziału w zysku) uregulowane jest w ustawie z dnia 15 września 2000r. Kodeks Spółek Handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.), zwanej dalej k.s.h.

Zgodnie z art. 347 § 1 k.s.h. akcjonariusze mają prawo do udziału w zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym, zbadanym przez biegłego rewidenta, który został przeznaczony przez walne zgromadzenie do wypłaty akcjonariuszom.

Dywidenda jest zatem określoną częścią (lub całością) zysku danej spółki, który na mocy uchwały organu spółki (walne zgromadzenie akcjonariuszy) przeznaczony jest do podziału i wypłaty pomiędzy wspólników.

Prawo do udziału w zysku spółki zostało zatem ukształtowane jako uprawnienie o charakterze bezwzględnym i z tego powodu akcjonariusz nie może być go pozbawiony w żaden sposób, tzn. ani poprzez stosowne zapisy statutowe, ani też w drodze odpowiednich uchwał walnego zgromadzenia, zaś takie działania spółki byłyby bezwzględnie nieważne z mocy prawa. Jego konkretyzacja w postaci dywidendy przesądza zaś o wymagalności roszczenia akcjonariusza.

Z powyższego wynika, iż przesłankami dla wypłaty dywidendy są:

• wypracowanie zysku za dany rok obrotowy przez spółkę,
• powzięcie przez walne zgromadzenie akcjonariuszy danej spółki uchwały o podziale i wypłacie zysku w formie dywidendy.
  
  

Tym samym, wypłata dywidendy jest łańcuchem czynności podejmowanym wyłącznie przez organy spółki (walne zgromadzenie akcjonariuszy, zarząd - w zakresie realizacji konkretnych wypłat) z nakazu przepisu prawa.

Spółka wskazała, że w związku z planowanym podziałem zysku, Wnioskodawca - w oparciu o uchwałę Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy - planuje wypłatę dywidendy rzeczowej do swojego akcjonariusza. Wnioskodawca wyjaśnił, że w doktrynie prawa handlowego przyjmuje się, że choć dywidenda z reguły stanowi świadczenie pieniężne, to na gruncie KSH dopuszczalna jest jej wypłata w naturze, choć nie zostało to wyrażone wprost żadnymi przepisami. KSH reguluje ogólnie zasady wypłaty udziału w zysku spółki, nie wyróżniając przy tym jej form. A zatem wypłata dywidendy rzeczowej nastąpi w oparciu o ogólne regulacje KSH dotyczące prawa akcjonariusza do udziału w zysku rocznym.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że przepisy Kodeksu spółek handlowych nie określają formy wypłaty dywidendy. W praktyce obrotu gospodarczego najpopularniejszą formą wypłaty dywidendy jest świadczenie pieniężne. Jednak dozwolona jest także wypłata dywidendy w naturze, np. w formie rzeczy oznaczonych co do gatunku lub w towarze (dywidenda rzeczowa).

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca zamierza wypłacić dywidendę rzeczową swojemu akcjonariuszowi (N.), która będzie obejmowała 100% udziałów w jednej lub więcej spółek: A. G. Sp. z o. o., A. N. S. Sp. z o. o., T. Sp. z o. o. oraz T. A. Cz. s.r.o. (dalej „Spółki Zależne”).

Mając na uwadze cyt. wyżej przepisy w zakresie podatku od towarów i usług należy stwierdzić, iż dostawę towarów stanowią co do zasady tylko czynności mające za przedmiot towar, natomiast usługę stanowią te wszystkie czynności podatnika wykonywane w ramach działalności gospodarczej, których nie można zaklasyfikować jako dostawy towarów.

Natomiast opodatkowanie dywidendy rzeczowej jest zgodne z zasadą powszechności opodatkowania podatkiem VAT wyrażającej się tym, że określone transakcje podlegają temu podatkowi niezależnie od formy, w której zostały dokonane.

Odnosząc się zatem do zagadnienia dotyczącego opodatkowania czynności wypłaty dywidendy przez Wnioskodawcę w postaci udziałów w Spółkach Zależnych stwierdzić należy, iż – jak już uprzednio zaznaczono, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podmiot działający w charakterze podatnika w odniesieniu do tej czynności.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży własnych akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE. Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem.

Od tej zasady orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania papierów wartościowych wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

Dotyczy to sytuacji gdy:

• posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada,
• sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,
• posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.
  
  

Udział w spółce posiadającej osobowość prawną jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak ani w definicji towarów, ani usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zauważyć, iż w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi to czynność samego nabycia/sprzedaży akcji czy udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy VAT. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób częstotliwy.

W orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie Polysar (C-60/90) stwierdzono, iż spółka holdingowa może uzyskać status podatnika, jeżeli jest ona pośrednio lub bezpośrednio zaangażowana w zarządzanie spółkami, w których posiada udziały, z wyłączeniem czynności, które wykonuje w związku z pełnieniem funkcji właścicielskich.

Wskazówki dotyczące znaczenia sformułowania „usługi zarządcze wykraczające poza prawa i obowiązki wynikające z posiadania udziałów” zawarł Trybunał Sprawiedliwości UE w kolejnych orzeczeniach w sprawie C-142/99 pomiędzy Floridienne SA i Berginvest SA a Państwem Belgijskim, jak również w sprawie C-16/00 pomiędzy Cibo Participations SA a Directeur régional des impôts du Nord-Pas-de-Calais (Francja). Zdaniem Trybunału zaangażowanie w usługi zarządcze będzie stanowiło działalność gospodarczą, o ile oznacza ono wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu (usługi o charakterze administracyjnym, finansowym, handlowym lub technicznym).

Koncepcja ta została powtórzona w orzeczeniu C-102/00 pomiędzy Welthgrove BV a Staatssecretaris van Financiën (Holandia), w którym Trybunał Sprawiedliwości UE zajął stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu podmiotami zależnymi należy traktować jako działalność gospodarczą w rozumieniu artykułu 4 (2) VI Dyrektywy jedynie w takim zakresie, w jakim obejmuje ona transakcje opodatkowane VAT na podstawie artykułu 2 VI Dyrektywy.

W świetle przytoczonych wyżej wyroków TS UE stwierdzić należy, iż nie każde uczestnictwo w zarządzie przedsiębiorstwa pozwala na uznanie zarządzania za działalność gospodarczą, lecz tylko takie, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż podstawową działalnością Wnioskodawcy jest produkcja aluminiowych stopów odlewniczych oraz handel towarami, materiałami i odpadami związanymi bezpośrednio z podstawową działalnością.

Wnioskodawca jako udziałowiec Spółek Zależnych w pierwszej kolejności wykonuje wobec tych spółek uprawnienia właścicielskie. Dodatkowo, na podstawie umów o zarządzanie, Spółka, jako usługodawca, świadczy na rzecz Spółek Zależnych usługi zarządzania.

Spółka nie prowadzi działalności maklerskiej/brokerskiej a co za tym idzie wydanie udziałów nie nastąpi w ramach takiej działalności.

Posiadanie przez Wnioskodawcę udziałów nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Wnioskodawca – odpowiadając na pytanie: „Jeśli Wnioskodawca uczestniczy w zarządzaniu Spółkami Zależnymi, których udziały mają być przedmiotem dywidendy, to należy wskazać, czy Wnioskodawca posiada portfel udziałów tych podmiotów, czy te podmioty kontroluje, czy prowadzi działalność zarobkową w oparciu o te udziały oraz czy wykonuje w ramach działalności gospodarczej czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na rzecz tych podmiotów (Spółek Zależnych), których udziały posiada” wskazał, że Spółka jest stuprocentowym udziałowcem tych podmiotów a więc sprawuje nad nimi kontrolę (również poprzez unię personalną w zakresie składu Zarządów). Spółka nie prowadzi działalności zarobkowej w oparciu o te udziały (oprócz pobieranych dywidend).

Spółka świadczy na rzecz Spółek Zależnych usługi, w m.in. w następującym zakresie:

• usługa zarządzania,
• usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych,
• partycypacja w kosztach usług informatycznych,
• umowy pożyczki,
• umowa współpracy w zakresie nabywania surowców złomowych (z T. A. Cz. s.r.o.)
• świadczenie usług pracowniczych
• usługa najmu.
  
  

Spółka nie zajmuje się obrotem udziałami w spółkach zależnych i nie prowadzi działalności w zakresie zarządzania udziałami, jak i nie planuje zajmować się tego typu działalnością.

Przekazanie udziałów w Spółkach Zależnych w drodze dywidendy rzeczowej stanowić będzie wyłącznie skutek zobowiązania do wypłaty dywidendy.

Jak zatem wskazał Wnioskodawca, nie prowadzi on działalności maklerskiej/brokerskiej a co za tym idzie wydanie udziałów nie nastąpi w ramach takiej działalności, ponadto posiadanie przez Wnioskodawcę udziałów nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Wprawdzie z treści wniosku wynika, że na podstawie umów o zarządzanie, Wnioskodawca, jako usługodawca, świadczy na rzecz Spółek Zależnych usługi zarządzania, ponadto wykonuje na rzecz tych podmiotów czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże brak jest w przedmiotowej sprawie przesłanek pozwalających na uznanie, że wydanie udziałów Spółek Zależnych w ramach wypłaty dywidendy zaliczyć należy do płaszczyzny zawodowej Wnioskodawcy.

Jak zaznacza Podatnik, Wnioskodawca jako udziałowiec Spółek Zależnych w pierwszej kolejności wykonuje wobec tych spółek uprawnienia właścicielskie. Ponadto Wnioskodawca nie zajmuje się obrotem udziałami w spółkach zależnych i nie prowadzi działalności w zakresie zarządzania udziałami, jak i nie planuje zajmować się tego typu działalnością, zaś przekazanie udziałów w Spółkach Zależnych w ramach dywidendy rzeczowej stanowić będzie wyłącznie skutek zobowiązania do wypłaty dywidendy.

Z powyższego nie wynika, aby planowane przekazanie udziałów w jednej lub kilku Spółkach Zależnych w ramach wypłaty dywidendy rzeczowej do swojego akcjonariusza miało mieć charakter zarobkowy i powtarzalny tj. wykonywany z zamiarem nadania mu stałego charakteru, zaś Wnioskodawca w odniesieniu do tych czynności stał się podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Mając zatem na uwadze powołane wyżej przepisy oraz orzecznictwo ETS jak również przedstawione zdarzenie przyszłe należy uznać, iż czynność samego przeniesienia praw do udziałów w Spółkach Zależnych, dokonywana przez Wnioskodawcę na rzecz akcjonariusza (N.) w ramach wypłaty dywidendy, nie będzie traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o VAT, natomiast Wnioskodawca nie uzyska statusu podatnika w tym zakresie.

W świetle powyższego, przeniesienie przez Wnioskodawcę na rzecz akcjonariusza (N.) praw do udziałów w Spółkach Zależnych w ramach wypłaty dywidendy w tej konkretnej sytuacji nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się zatem do kwestii ewentualnego wpływu wypłaty dywidendy w formie udziałów na wartość współczynnika obliczanego zgodnie z art. 90 ustawy o VAT, zaznaczyć należy, ze zgodnie z podstawowa zasadą wyrażona w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy).

Na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

W myśl art. 90 ust. 2 ww. ustawy, jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

Jak stanowi art. 90 ust. 3 ww. ustawy, proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej (art. 90 ust. 4 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 90 ust. 5 ww. ustawy, do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika - używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności.

Natomiast na podstawie art. 90 ust. 6 ww. ustawy, do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z tytułu transakcji dotyczących nieruchomości lub usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 37-41, w zakresie, w jakim czynności te są dokonywane sporadycznie.

Z powyższych regulacji wynika, iż proporcja ustalana jest w oparciu o obrót. W myśl art. 29 ust. 1 ww. ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Przez sprzedaż, w myśl art. 2 pkt 22 ww. ustawy rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Przy obliczaniu proporcji istotne jest zatem ustalenie, czy analizowane czynności stanowią podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług, a więc czy w odniesieniu do nich istnieje obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy. W sytuacji, gdy są to czynności niebędące sprzedażą (niestanowiące obrotu, tj. czynności niepodlegające opodatkowaniu) – wówczas nie uwzględnia się ich przy ustalaniu proporcji.

W przedmiotowej sprawie tut. organ uznał, że przeniesienie przez Wnioskodawcę na rzecz akcjonariusza (N.) praw do udziałów w Spółkach Zależnych w ramach wypłaty dywidendy nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że wypłata dywidendy rzeczowej do N. w postaci udziałów w Spółkach zależnych (jako stanowiąca czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług) nie będzie miała wpływu na wysokość współczynnika proporcji, ustalanego zgodnie z art. 90 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.