Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-876/15/MM
z 14 grudnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 26 sierpnia 2015 r. (wpływ do tutejszego organu 14 września 2015 r.), uzupełnionym w dniu 27 listopada 2015 r. oraz w dniu 2 grudnia 2015 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania za utracony dochód z działalności gospodarczej na skutek wypadku samochodowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 września 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania za utracony dochód z działalności gospodarczej na skutek wypadku samochodowego. Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, pismem z dnia 13 listopada 2015 r. Nr ITPB2/4511-876/15-2/MM wezwano Wnioskodawcę do ich usunięcia. Wniosek uzupełniono w dniu 27 września 2015 r. oraz w dniu 2 grudnia 2015 r.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Od 1 stycznia 2002 r. Wnioskodawca był wspólnikiem spółki cywilnej z udziałem 30%. W dniu 3 września 2003 r. uczestniczył w wypadku samochodowym. Odpowiedzialnością za wypadek Sąd Okręgowy w X obarczył osobę ubezpieczoną z tytułu OC w Y. Po wypadku – z uwagi na zły stan zdrowia (80% utraty zdrowia) i brak możliwości pracy – udział Wnioskodawcy w Spółce spadł do 5%. Ponieważ Y odmówiło Wnioskodawcy przyznania renty wyrównawczej na zasadach art. 444 Kodeksu cywilnego, zwrócił się do Y o przyznanie odszkodowania z tytułu utraconego dochodu.

Z pisma z dnia 1 grudnia 2014 r. wynika, że Y ustaliła – na podstawie dokumentów księgowych, że utracony dochód Wnioskodawcy za 2014 r. wyniósł 18.032 zł 38 gr, zaś w piśmie z 29 grudnia 2014 r. – ustaliła utracony dochód za lata 2005, 2006, 2007 do 31 maja 2007 r.

Stwierdzenie „utracony dochód” ma bardzo istotne znaczenie w przedmiotowej sprawie. Ubezpieczyciel uznał bowiem, że w tej wysokości należy się Wnioskodawcy odszkodowanie i od tych kwot zaczynają się potrącenia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy firma Y, która nie jest wyszczególniona w art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jako płatnik – miała prawo potrącać podatek dochodowy?
2. Czy do powyższego odszkodowania należy zastosować podatek według art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
3. Czy do powyższego odszkodowania ma zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy?

Zdaniem Wnioskodawcy otrzymane odszkodowanie w ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadacza samochodu mechanicznego są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dlatego Y całą kwotę odszkodowania powinna przekazać na konto Wnioskodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed 18 października 2014 r., wolne od podatku są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.

Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 4 - w brzmieniu obowiązującym od 18 października 2014 r., wolne od podatku są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

Stosownie do art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Art. 24 ust. 15a ww. ustawy – wprowadzony od 18 października 2014 r. – stanowi, że dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest:

1. ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo
2. równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik.

• jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a składką wpłaconą do zakładu ubezpieczeń.

Z treści wniosku wynika, że od 1 stycznia 2002 r. Wnioskodawca był wspólnikiem spółki cywilnej z udziałem 30%. W dniu 3 września 2003 r. uczestniczył w wypadku samochodowym. Odpowiedzialnością za wypadek Sąd Okręgowy w X obarczył osobę ubezpieczoną z tytułu OC w Y. Po wypadku – z uwagi na zły stan zdrowia (80% utraty zdrowia) i brak możliwości pracy – udział Wnioskodawcy w Spółce spadł do 5%. Ponieważ Y odmówiło Wnioskodawcy przyznania renty wyrównawczej na zasadach art. 444 Kodeksu cywilnego, zwrócił się do Y o przyznanie odszkodowania z tytułu utraconego dochodu.

Z pisma z dnia 1 grudnia 2014 r. wynika, że Y ustaliła – na podstawie dokumentów księgowych, że utracony dochód Wnioskodawcy za 2014 r. wyniósł 18.032 zł 38 gr, zaś w piśmie z 29 grudnia 2014 r. – ustaliła utracony dochód za lata 2005, 2006, 2007 do 31 maja 2007 r.

Zasady zawierania i wykonywania umów obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych określa ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 392).

Zgodnie z ww. ustawą, do ubezpieczeń obowiązkowych należy ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, zwane dalej „ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych" (art. 4 pkt 1 ww. ustawy).

Umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków (art. 9 ust. 1 ww. ustawy).

Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia (art. 34 ust. 1 ww. ustawy).

Na podstawie art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Stosownie do art. 805 § 2 ww. ustawy, świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

1. przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
2. przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Zgodnie z art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest rodzajem ubezpieczenia majątkowego, o którym mowa w art. 822 ustawy Kodeks cywilny. Świadczenie należne od ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia OC ma wyrównywać uszczerbek majątkowy powstały już w wyniku wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę osobie trzeciej.

Stosownie do art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego).

Mając na uwadze przywołane przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie, jako świadczenie wypłacone z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego -polisy OC sprawcy wypadku drogowego korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowanie to nie mieści się bowiem w zakresie wyłączeń wskazanych w tym przepisie. Nie jest związane ze szkodą w składniku majątku związanym z działalnością gospodarczą ani dochodem, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Otrzymana kwota nie podlega więc opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym Y nie miał obowiązku pobierania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Końcowo należy dodać, iż dokumenty dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bydgoszczy, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.