Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-83/16/PM
z 26 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 oraz art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Zainteresowanych przedstawione we wniosku wspólnym z 8 lutego 2016 r. (data wpływu do Biura – 11 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 lutego 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Zainteresowani (Wnioskujący) są właścicielami sąsiadujących ze sobą nieruchomości gruntowych położonych w S.

Właściciele działek zamierzają dokonać podziału nieruchomości i wymiany gruntów w oparciu o art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami. Wymiana nieruchomości spowodowana jest ukształtowaniem działek uniemożliwiającym ich racjonalne zagospodarowanie, przez co Zainteresowani rozumieją przede wszystkim ich niekorzystną geometrię.

W ramach opisanego poniżej postępowania dojdzie do ukształtowania nowego stanu ewidencyjnego granic, oznaczenia, konfiguracji i wielkości wydzielanych działek gruntu i nieruchomości obejmujących te działki.

Zgodnie z postanowieniami ustawy o gospodarce nieruchomościami, właściciele nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą złożyć zgodny wniosek o podział na działki gruntu w drodze wymiany, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Podziału nieruchomości dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. Dlatego do wniosku o podział należy dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany części nieruchomości.

W związku z przedmiotową procedurą został sporządzony przez geodetę uprawnionego wstępny projekt podziału nieruchomości, który będzie stanowił podstawę do zawarcia w niedalekiej przyszłości umowy przyrzeczenia zamiany opisanych poniżej gruntów w formie aktu notarialnego, w której to umowie właściciele zobowiążą się, że – w przypadku uzyskania ostatecznej decyzji administracyjnej zatwierdzającej podział ich nieruchomości – dokonają stosownie do postanowień art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami wzajemnych zamian części swych nieruchomości oraz udziałów w niżej opisanych nieruchomościach.

Stan przed dokonaniem podziału nieruchomości gruntowych:

Zainteresowani, będący stronami przyszłej umowy przyrzeczenia zamiany są właścicielami bądź współwłaścicielami nieruchomości gruntowych położonych w S.

Struktura własnościowa nieruchomości przedstawia się następująco:

• I. D., P. D. i W. D. są współwłaścicielami nieruchomości obejmującej działki gruntu nr ewid. 6/2 o powierzchni 0,4305 ha i nr ewid. 8 o powierzchni 0,7436 ha – w udziale 1/3 części każde z nich.
• E. K. jest właścicielem nieruchomości obejmującej działkę gruntu nr ewid. 22 o powierzchni 0,8515 ha i nr ewid. 23/2 o powierzchni 0,3514 ha.
  
  

Wstępny projekt podziału nieruchomości gruntowych:

Zgodnie ze wstępnym projektem podziału działek sporządzonym przez geodetę uprawnionego, ww. działki zostaną podzielone w następujący sposób:

• działka nr ewid. 6/2 zostanie podzielona na 6 działek,
• działka nr ewid. 8 zostanie podzielona na 12 działek,
• działka nr ewid. 22 zostanie podzielona na 11 działek,
• działka nr ewid. 23/2 zostanie podzielona na 6 działek,
  
  

Stan po dokonaniu podziału nieruchomości gruntowych:

Zgodnie ze wstępnym projektem podziału sporządzonym przez geodetę uprawnionego, który będzie stanowił podstawę zawartej w przyszłości umowy przyrzeczenia zamiany sporządzonej w formie aktu notarialnego, Właściciele nieruchomości dokonają zamiany opisanych nieruchomości gruntowych na określonych w tym projekcie zasadach.

Zakończenie procedury:

Opisany powyżej projekt podziału nieruchomości zostanie dołączony do wniosku, o którym mowa w art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami. W następstwie złożenia tego wniosku strony postępowania najprawdopodobniej uzyskają decyzję Prezydenta Miasta S., zgodnie z którą projekt podziału nieruchomości zostanie zatwierdzony, pod warunkiem zrealizowania zmian określonych w akcie przyrzeczenia zamiany.

Po tym jak decyzja zatwierdzająca podział stanie się ostateczna, właściciele przekształcanych nieruchomości przystąpią do zakończenia procedury uregulowanej w art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy transakcja zamiany nieruchomości przeprowadzona w trybie z art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zainteresowani stoją na stanowisku, że transakcja zamiany nieruchomości przeprowadzona w trybie z art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w sposób enumeratywny wymienia zakres opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stosownie do treści art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. umowy zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych. Przepis ten dotyczy więc szeroko rozumianej gospodarki nieruchomościami. Również pojęcie „sprawa” ma charakter bardzo ogólny. Biorąc powyższe pod uwagę można przyjąć, że nie podlegają podatkowi sprawy, dla których materialnoprawna podstawa rozstrzygnięcia jest zawarta w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi:

1. Właściciele albo użytkownicy wieczyści nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Do wniosku należy dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany, o której mowa w ust. 3.
2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 93, art. 94, art. 96, art. 97 ust. 1-2, art. 98, art. 98a oraz art. 99.
3. Podziału nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. W razie nierównej wartości zamienianych części nieruchomości stosuje się art. 15.
   
   

Właściciele nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą więc złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Podziału nieruchomości dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. Procesowym warunkiem dopuszczalności dokonania połączenia i podziału nieruchomości jest przedłożenie do wniosku o dokonanie tych czynności notarialnej umowy zobowiązującej wszystkich wnioskodawców do dokonania stosownych wzajemnych zamian części dotychczasowych nieruchomości, które będą ujęte w granicach ewidencyjnych nowych nieruchomości po dokonaniu podziału.

W doktrynie podkreśla się, że postępowanie określone w art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami można nazwać uproszczonym postępowaniem scaleniowym służącym poprawie dotychczasowej struktury istniejących nieruchomości, które z uwagi na konfigurację nie nadają się do racjonalnego zagospodarowania (Eugeniusz Mzyk w: ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz pod red. Gerarda Bieńka, Warszawa 2008, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis).

Warunkiem zastosowania tego trybu jest:

1. złożenie zgodnego wniosku przez właścicieli (użytkowników wieczystych) nieruchomości,
2. położenie nieruchomości lub stosunki własnościowe umożliwiające racjonalne zagospodarowanie gruntów,
3. zobowiązanie właścicieli do dokonania zamiany nieruchomości i wzajemnego przeniesienia praw do części nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek.
   
   

Procedura uregulowana w art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami ma zastosowanie w niniejszej sprawie. Umowa przyrzeczenia zamiany nieruchomości, która zostanie zawarta w niedalekiej przyszłości jest częścią tej procedury – bez takiego porozumienia niemożliwe jest racjonalne zagospodarowanie przedmiotowych nieruchomości. Częścią tej procedury jest także planowana umowa zamiany nieruchomości objętych podziałem.

Planowana umowa zamiany nieruchomości w trybie art. 98b ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie stanowi typowej umowy zamiany uregulowanej w Kodeksie cywilnym. Jest natomiast czynnością, której treść narzuca art. 98b ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, warunkujący wydanie decyzji administracyjnej zatwierdzającej taki podział. Strony umowy nie mają wyłącznego wpływu na jej treść, gdyż istotne jej elementy zostały określone w decyzji administracyjnej zatwierdzającej podział nieruchomości, wydanej na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Zatwierdzenia połączenia i podziału nieruchomości dokonuje się zatem pod warunkiem dokonania tych zamian po dniu, gdy decyzja o zatwierdzeniu podziału nieruchomości stanie się ostateczna. Zatwierdzenie połączenia i podziału nieruchomości ma więc charakter warunkowy. Warunek ten może być jednak spełniony dopiero po tym, gdy decyzja w tym względzie stanie się ostateczna.

Oznacza to, że umowa zamiany podlega przepisom ustawy o gospodarce nieruchomościami i nie może zostać dokonana bez uwzględnienia treści decyzji administracyjnej wydanej w trybie art. 98b tej ustawy.

Według Zainteresowanych, planowana umowa zamiany przeprowadzona w trybie z art. 98b ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jest bowiem czynnością cywilnoprawną dokonywaną w sprawie podlegającej przepisom ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zainteresowani pragną zwrócić uwagę, że nie ma innej drogi prawnej, którą właściciele nieruchomości mogliby zastosować, aby zmienić dotychczasową strukturę istniejących nieruchomości i poprawić warunki ich racjonalnego zagospodarowania.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Zainteresowani przywołali stanowiska zaprezentowane przez organy podatkowe w wydanych interpretacjach indywidualnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 2 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie zamiany ciąży na stronach czynności.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie zamiany:

1. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na taki lokal lub prawo do lokalu – stanowi różnica wartości rynkowych zamienianych lokali lub praw do lokali,
2. w pozostałych przypadkach – stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek.
   
   

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą m.in. od umowy zamiany przy przeniesieniu własności nieruchomości – 2%.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że zamiana nieruchomości podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na stronach czynności.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych.

Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2015 r., poz. 1774, ze zm.) określa zasady scalania i podziału nieruchomości (art. 1 ust. 1 pkt 3).

W myśl art. 98b ust. 1 ww. ustawy, właściciele albo użytkownicy wieczyści nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Do wniosku należy dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany, o której mowa w ust. 3.

Zgodnie z treścią art. 98b ust. 2 ustawy, w sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 93, art. 94, art. 96, art. 97 ust. 1-2, art. 98, art. 98a oraz art. 99.

Stosownie do art. 98b ust. 3 cyt. ustawy, podziału nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. W razie nierównej wartości zamienianych części nieruchomości stosuje się art. 15.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Zainteresowani są właścicielami sąsiadujących ze sobą nieruchomości gruntowych. Zamierzają dokonać podziału tych nieruchomości i wymiany gruntów w oparciu o art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami. Wymiana nieruchomości spowodowana jest ukształtowaniem działek uniemożliwiającym ich racjonalne zagospodarowanie, przez co Zainteresowani rozumieją przede wszystkim ich niekorzystną geometrię.

W związku z tym został sporządzony przez geodetę uprawnionego wstępny projekt podziału nieruchomości, który będzie stanowił podstawę do zawarcia umowy przyrzeczenia zamiany opisanych gruntów w formie aktu notarialnego, w której to umowie właściciele zobowiążą się, że – w przypadku uzyskania ostatecznej decyzji administracyjnej zatwierdzającej podział ich nieruchomości – dokonają stosownie do postanowień art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami wzajemnych zamian części swych nieruchomości oraz udziałów w niżej opisanych nieruchomościach.

Skoro zatem czynność zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości (wzajemnego przeniesienia praw do części nieruchomości, które wejdą w skład nowo wydzielonych działek), zostanie dokonana na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami to w przedmiotowej sprawie będzie mieć zastosowanie art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a w konsekwencji przedmiotowa czynność zamiany nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Wobec powyższego, stanowisko Zainteresowanych należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Zainteresowanych i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego przysługuje prawo wniesienia skargi z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.