Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-112/16/BK
z 6 maja 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 26 stycznia 2016 r. (data wpływu 28 stycznia 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 25 marca 2016 r. (data wpływu 29 marca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie braku obowiązku zapłaty podatku dochodowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony w dniu 29 marca 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku zapłaty podatku dochodowego w związku z przeniesieniem własności nieruchomości w drodze dożywocia.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 30 lipca 2015 r. Wnioskodawca zawarł w formie aktu notarialnego umowę dożywocia, na mocy której przeniósł własność nieruchomości składającej się z działek i budynku mieszkalnego na rzecz córki Reginy D. i zięcia Zbigniewa D. w zamian za zapewnienie Mu dożywocia. Nieruchomość tę Wnioskodawca nabył w roku 1965, na podstawie umowy dożywocia. W 1999 r. Wnioskodawca przekazał umową darowizny 1/3 części nieruchomości córce Aleksandrze K. (B.) W 2013 r. córka Aleksandra zrzekła się umową zniesienia współwłasności z powrotem na Wnioskodawcę tej 1/3 części.

Wartość całej nieruchomości została określona w umowie dożywocia na kwotę 110.000 zł

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy od zbycia 1/3 części nieruchomości Wnioskodawca musi płacić podatek dochodowy?

Zdaniem Wnioskodawcy nie będzie musiał płacić podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zbycia nieruchomości w drodze umowy dożywocia. Zniesienie współwłasności nastąpiło nieodpłatnie bez spłat i dopłat, pomiędzy ojcem a córką. Na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych nieodpłatne zniesienie współwłasności nie będzie w ogóle podlegało opodatkowaniu. Zgodnie z art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych –przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Mimo, że zniesienie współwłasności nastąpiło w 2013 r. to w ocenie Wnioskodawcy - nieruchomość tę nabył w 1965 r. i minęło już 5 lat od daty nabycia. Zbycie nieruchomości poprzez sporządzenie umowy dożywocia nastąpiło więc po upływie 5 lat i zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy nie podlega opodatkowaniem podatkiem dochodowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i jest dokonywane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy czym wyjaśnić należy, że użyte w powyższym przepisie „odpłatne zbycie” oznacza każde przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Termin odpłatne zbycie obejmuje zatem szeroki zakres umów i odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 30 lipca 2015 r. Wnioskodawca zawarł w formie aktu notarialnego umowę dożywocia, na mocy której przeniósł własność nieruchomości składającej się z działek i budynku mieszkalnego na rzecz córki Reginy D. i zięcia Zbigniewa D. w zamian za zapewnienie Mu dożywocia. Nieruchomość tę Wnioskodawca nabył w roku 1965, na podstawie umowy dożywocia. W 1999 r. Wnioskodawca przekazał umową darowizny 1/3 części nieruchomości córce Aleksandrze K. (B.) W 2013 r. córka Aleksandra zrzekła się umową zniesienia współwłasności z powrotem na Wnioskodawcę tej 1/3 części.

Wartość całej nieruchomości została określona w umowie dożywocia na kwotę 110.000 zł

Ponieważ – jak opisano we wniosku – nieruchomość zbyta została na podstawie umowy dożywocia, konieczne jest ustalenie, czy zbycie nieruchomości na podstawie takiej umowy stanowi odpłatne zbycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać więc należy, że zgodnie z art. 908 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380 z późn. zm.), jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Charakterystyczną cechą dożywocia jest ekwiwalentność świadczeń stron tej umowy, przy czym w doktrynie uznaje się, iż jest to ekwiwalentność rozumiana w sensie subiektywnym, a nie obiektywnym, co oznacza, że świadczenia stron względem siebie nie muszą mieć tego samego wymiaru ekonomicznego, ustalanego według kryteriów obiektywnych. Podkreślenia wymaga, że tego rodzaju umowy zaliczane są do odpłatnych czynności prawnych, które charakteryzują się tym, że każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową (niekoniecznie w postaci pieniężnej).

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że umowa o dożywocie ma charakter umowy wzajemnej, a w konsekwencji jest czynnością prawną o charakterze odpłatnym, tj. w jej wyniku dochodzi do odpłatnego zbycia nieruchomości.

Niemniej jednak wskazać należy, że pomimo tego, iż przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy dożywocia stanowi jej odpłatne zbycie, to mając na uwadze uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 listopada 2014 r. sygn. akt II FPS 4/14, w takim przypadku nie jest możliwe określenie przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy tego rodzaju umowie nie można bowiem zastosować zasad określonych w przepisach art. 19 ust. 1 i 3 ustawy, według których przy ustalaniu przychodu bierze się wartość nieruchomości wyrażoną w cenie określonej w umowie (lub wartość rynkową), gdyż ta w przypadku dożywocia nie występuje.

W świetle powyższego uznać należy, że dokonanie w 2015 r. przez Wnioskodawcę odpłatnego zbycia na podstawie umowy dożywocia nieruchomości na rzecz swojej córki i zięcia nie spowodowało powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych bez względu na datę nabycia tej nieruchomości lub jej częśći. Jak wskazano wyżej, w analizowanej sytuacji nie było bowiem możliwe ustalenie podstawy opodatkowania.

Końcowo należy zauważyć, że dla powyższego rozstrzygnięcia nie ma wpływu okoliczność, że zniesienie współwłasności nastąpiło nieodpłatnie bez spłat i dopłat pomiędzy ojcem a córką. W przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności i odpłatnego zbycia mamy do czynienia z dwoma odrębnymi zdarzeniami wywołującymi skutki prawnopodatkowe na gruncie dwóch ustaw podatkowych, a mianowicie: nabycia podlegającego regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn, a do którego zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się przepisów tej ustawy oraz następnie odpłatnego zbycia, którego zasady opodatkowania zostały uregulowane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, fakt podlegania nabycia przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn pozostaje bez wpływu na objęcie opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodu (dochodu) uzyskanego w związku ze zbyciem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.