Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/4511-232/16-4/JK
z 2 maja 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 15 lutego 2016 r. (data wpływu 2 marca 2016 r.) uzupełnione pismem z dnia 19 kwietnia 2016 r. (data nadania 19 kwietnia 2016 r., data wpływu 25 kwietnia 2016 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia 7 kwietnia 2016 r. Nr IPPB4/4511-232/16-2/JK (data nadania 8 kwietnia 2016 r., data doręczenia 12 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 7 kwietnia 2016 r. Nr IPPB4/4511-232/16-2/JK (data nadania 8 kwietnia 2016 r., data doręczenia 12 kwietnia 2016 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez dostarczenie oryginału pełnomocnictwa lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa, z którego wynika prawo Pana T. do występowania w imieniu Spółki – z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, a także wskazanie adresu elektronicznego adwokata Pana T. w systemie teleinormatycznym wykorzystywanym przez organ podatkowy, tj. w systemie ePUAP, bądź informacji o odbiorze w siedzibie Organu.

Pismem z dnia 19 kwietnia 2016 r. (data nadania 19 kwietnia 2016 r., data wpływu 25 kwietnia 2016 r.) powyższe zostało uzupełnione w terminie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie ochrony osób i mienia. W ramach swojej działalności zatrudnia pracowników, którzy czasami wykorzystują swoje prywatne samochody w celu odbycia podróży służbowych. Pracownicy w umowie o pracę jako miejsce pracy mają wpisane obszar całego województwa. Z tego też powodu, Wnioskodawca jako podróż służbową traktuje wyjazdy pracowników do miejscowości znajdujących się w innym województwie niż to wskazane jako miejsce pracy danego pracownika. Często się zdarza, że pracownik rozpoczyna i kończy podróż służbową w miejscu swojego zamieszkania. Dzieje się tak między innymi wówczas, gdy odległość pomiędzy siedzibą Wnioskodawcy a miejscem docelowym podróży służbowej jest dłuższa niż odległość pomiędzy miejscem zamieszkania pracownika a miejscem docelowym podróży służbowej. W takiej sytuacji pracownikowi jest zwracany koszt używania prywatnego samochodu do celów służbowych w wysokości określonej przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym stanie faktycznym kwoty wypłacone pracownikowi z tytułu używania przez niego prywatnego samochodu w celach służbowych podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli pracownik przebywał w podróży służbowej, to na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) updof, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas tej podróży – do wysokości określonej w przepisach odpowiednio:

1. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167, z późn. zm.) lub
2. rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. Nr 22, poz. 271, z późn. zm.).
   
   

Zgodnie z ogólną definicją podróży służbowej sformułowaną w art. 77⁵ Kodeksu pracy, pracownik odbywa podróż służbową wówczas, gdy otrzymał od pracodawcy polecenie wykonania zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem wykonywania pracy (odrębna definicja podróży służbowej dotyczy kierowców – art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców – Dz. U. Nr 92, poz. 879, z późn. zm.).

Za podróż służbową nie uznaje się zatem wyjazdów do i w obrębie miejscowości, w której:

• pracownik ma stałe miejsce pracy,
  

• pracodawca ma siedzibę, podczas gdy pracownik ma w umowie o pracę wyznaczoną siedzibę firmy jako miejsce pracy.
  
  
  

Podstawę formalną podróży służbowej stanowi polecenie wyjazdu, które powinno określać konkretne zadanie służbowe oraz termin i miejsce jego realizacji.

Jednocześnie art. 29 § 1 K.p. wymaga, aby miejsce wykonywania pracy przez pracownika było zapisane w treści umowy o pracę.

Pod pojęciem miejsca wykonywania pracy – w świetle orzeczenia Sądu Najwyższego z 1 kwietnia 1985 r. – rozumie się bądź stały punkt w znaczeniu geograficznym, bądź pewien oznaczony obszar, strefę określoną granicami jednostki administracyjnej podziału kraju lub w inny dostatecznie wyraźny sposób, w którym ma nastąpić pełnienie świadczenia pracy.

W konsekwencji – jeżeli z umowy o pracę np. wynika, że miejscem wykonywania pracy przez pracownika jest siedziba firmy, to wyjazd służbowy poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy (np. w celu spotkania z kontrahentem), jest podróżą służbową w rozumieniu powołanego art. 77⁵ K.p.

Natomiast jeżeli z umowy o pracę wynika, że miejscem wykonywania pracy przez pracownika jest np. obszar danego województwa, to wówczas wyjazdów na terenie tego województwa nie można uznać za podróże służbowe.

Trzeba przy tym zauważyć, że wybór miejsca rozpoczęcia i zakończenia podróży służbowej określa pracodawca. Może on uznać za miejscowość rozpoczęcia (zakończenia) podróży miejscowość pobytu stałego lub czasowego pracownika. Uwzględniając powyższe okoliczności, należy wskazać, że w niniejszym stanie faktycznym nie ma przeszkód do zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych kwot wypłacanych pracownikom z tytułu wykorzystywania samochodu prywatnego do celów służbowych. Po pierwsze bowiem mamy do czynienia z podróżą służbową (wyjazd do miejsca położonego poza obszarem wzkazanym jako miejsce pracy pracownika). Na tą ocenę nie wpływa fakt, że jako miejsce rozpoczęcia podróży służbowej wskazane zostało miejsce zamieszkania/pobytu pracownika. Do takiego bowiem wskazania miejsca rozpoczęcia podróży służbowej, zgodnie z przywołanymi powyżej argumentami prawnymi, uprawniony jest Wnioskodawca. Dodatkowo kwoty wypłacane pracownikom z tytułu wykorzystania samochodu prywatnego nie przekraczają kwot określonych rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990, z późn. zm.). Tym samym, wypłacane kwoty, zdaniem Wnioskodawcy, podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodu jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Mając na uwadze wyżej przywołane uregulowania prawne należy zaznaczyć, że przepis art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia jedynie przykładowo przychody ze stosunku pracy. Świadczy o tym użycie słowa „w szczególności” co oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Oznacza to, że przychodami ze stosunku pracy są więc wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz świadczenia nieodpłatne, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie ochrony osób i mienia. W ramach swojej działalności zatrudnia pracowników, którzy czasami wykorzystują swoje prywatne samochody w celu odbycia podróży służbowych. Pracownicy w umowie o pracę jako miejsce pracy mają wpisane obszar całego województwa. Z tego też powodu, Wnioskodawca jako podróż służbową traktuje wyjazdy pracowników do miejscowości znajdujących się w innym województwie niż to wskazane jako miejsce pracy danego pracownika. Często się zdarza, że pracownik rozpoczyna i kończy podróż służbową w miejscu swojego zamieszkania. Dzieje się tak między innymi wówczas, gdy odległość pomiędzy siedzibą Wnioskodawcy a miejscem docelowym podróży służbowej jest dłuższa niż odległość pomiędzy miejscem zamieszkania pracownika a miejscem docelowym podróży służbowej. W takiej sytuacji pracownikowi jest zwracany koszt używania prywatnego samochodu do celów służbowych w wysokości określonej przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika, do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.
v

Przedmiotowe zwolnienie od podatku obejmuje zatem diety i inne należności otrzymane przez pracownika za czas podróży służbowej, do wysokości określonej w odrębnych przepisach.

Jednakże, podstawowym warunkiem zwolnienia od opodatkowania ww. świadczeń – o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jest niewątpliwie odbycie przez pracownika podróży służbowej.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera jednak definicji podróży służbowej, ponadto w powołanym przepisie odwołuje się do odrębnych ustaw lub w przepisów wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Jak wynika z postanowień art. 1 tej ustawy, ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych jest elementem polskiego systemu prawnego. Ustawa ta reguluje zatem wyłącznie pojęcia z zakresu prawa daninowego, nie normuje innych pojęć właściwych dla innych dziecin prawa, w tym na przykład z zakresu prawa pracy. Jeżeli w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych używane są pojęcia właściwe dla innych gałęzi prawa, to w pierwszej kolejności należy szukać definicji tych pojęć w regulacjach normujących daną dziedzinę stosunków społeczno – gospodarczych. Kwestie związane z podróżami służbowymi pracowników reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.) określająca prawa i obowiązki pracowników i pracodawców oraz akty wykonawcze wydane na jej podstawie.

Zgodnie z art. 77⁵ § 1 Kodeksu pracy, pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Jak wynika z wniosku, pracownicy Wnioskodawcy w umowie o pracę mają wyznaczone miejsce wykonywania pracy (obszar województwa), zatem fakt świadczenia pracy na obszarze wskazanym w umowie o pracę nie jest równoznaczny z podróżą służbową. Warto w tym miejscu odwołać się do wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 15 kwietnia 2015 r., który stwierdził, że nie jest podróżą służbową wykonywanie pracy w różnych miejscowościach, gdy przedmiotem zobowiązania pracownika jest stałe wykonywanie pracy w tych miejscowościach (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 lutego 2009 r.). O podróży służbowej można mówić jedynie w przypadku delegowania narzuconego pracownikowi w drodze polecenia zobowiązującego go do odbycia takiej podróży.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że podróżą służbową jest taki wyjazd, który odbywa się na polecenie pracodawcy i jest związany ze świadczeniem pracy poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy.

W myśl art. 77⁵ § 2 Kodeksu pracy, Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, wysokość oraz warunki ustalania należności przysługujących pracownikowi, zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Rozporządzenie powinno w szczególności określać wysokość diet, z uwzględnieniem czasu trwania podróży, a w przypadku podróży poza granicami kraju – walutę, w jakiej będzie ustalana dieta i limit na nocleg w poszczególnych państwach, a także warunki zwrotu kosztów przejazdów, noclegów i innych wydatków.

Od dnia 1 marca 2013 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju (Dz. U. z 2013 r., poz. 167).

W myśl § 2 przywołanego powyżej rozporządzenia, z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują:

1. diety;
2. zwrot kosztów:
   1. przejazdów,
   2. dojazdów środkami komunikacji miejscowej,
   3. noclegów,
   4. innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.
   
   
   

W myśl § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia, środek transportu właściwy do odbycia podróży krajowej lub podróży zagranicznej, a także jego rodzaj i klasę, określa pracodawca.

Pracownikowi przysługuje zwrot kosztów przejazdu w wysokości udokumentowanej biletami lub fakturami obejmującymi cenę biletu środka transportu, wraz ze związanymi z nimi opłatami dodatkowymi, w tym miejscówkami, z uwzględnieniem posiadanej przez pracownika ulgi na dany środek transportu, bez względu na to, z jakiego tytułu ulga przysługuje (ust. 2 § 3 ww. rozporządzenia).

Zgodnie z § 3 ust. 3 ww. rozporządzenia, na wniosek pracownika pracodawca może wyrazić zgodę na przejazd w podróży służbowej krajowej lub podróży zagranicznej samochodem osobowym, motocyklem lub motorowerem niebędącym własnością pracodawcy.

Jak stanowi § 3 ust. 4 ww. rozporządzenia, w przypadkach, o których mowa w ust. 3, pracownikowi przysługuje zwrot kosztów przejazdu w wysokości stanowiącej iloczyn przejechanych kilometrów przez stawkę za jeden kilometr przebiegu, ustaloną przez pracodawcę, która nie może być wyższa niż określona w przepisach wydanych na podstawie art. 34a ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2012 r., poz. 1265 oraz z 2013 r. poz. 21).

W związku z powyższym, przyjmując za Wnioskodawcą, że pracownicy odbywają podróż służbową, należy stwierdzić, że zwrot kosztów przejazdu samochodem prywatnym do celów służbowych Wnioskodawcy w podróży służbowej korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do wysokości określonej w przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Jeżeli kwoty wypłacane pracownikom z tytułu wykorzystania samochodu prywatnego w podróży służbowej nieprzekraczają kwot określonych ww. rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej, podlegają one w całości zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.