Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4514-566/15-4/LS
z 7 marca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 grudnia 2015 r. (data wpływu 17 grudnia 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 19 lutego 2016 r. (data nadania 19 lutego 2016 r., data wpływu 24 lutego 2016 r.) na wezwanie Nr IPPB2/4514-566/15-2/LS z dnia 11 lutego 2016 r. (data nadania 12 lutego 2016 r., data doręczenia 17 lutego 2016 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności pożyczkowej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności pożyczkowej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka nabyła wierzytelność pożyczkową od podmiotu z siedzibą na terytorium Polski. Wierzytelność tą stanowiła pożyczka udzielona przez polski podmiot w polskich złotych dla podmiotu z siedzibą na terytorium Republiki Czeskiej. Umowa pożyczki była zawarta w miejscowości Praha na terytorium Czech. Pożyczkodawca przekazał pożyczkobiorcy środki pieniężne w formie bezgotówkowej - przelew z rachunku bankowego pożyczkodawcy znajdującego się w Polsce na rachunek bankowy czeskiego pożyczkobiorcy znajdujący się na terytorium Czech.

Spółka dokonując nabycia wierzytelności pożyczkowej od polskiego podmiotu ustaliła, że cena sprzedaży będzie równa kwocie kapitału głównego pożyczki wraz z odsetkami należnymi na dzień dokonania cesji wierzytelności.

Zapłata ceny nastąpiła na rachunek bankowy polskiej spółki znajdujący się na terytorium Republiki Czeskiej. Zawarcie umowy cesji wierzytelności zostało dokonane w dwóch miejscowościach w W. i Praha.

Osoba reprezentująca polską spółkę (cedenta) podpisała umowę w W. a osoba reprezentująca Spółkę (cesjonariusza) podpisała umowę w miejscowości Praha. Umowy podpisane przez strony zostały wymienione w drodze korespondencji pocztowej.

Dłużnik został poinformowany przez polską spółkę o sprzedaży wierzytelności i o konieczności uregulowania swojego zobowiązania na rachunek bankowy nowego wierzyciela tj. Spółki znajdujący się na terytorium Czech.

Pismem z dnia 11 lutego 2016 r. Nr IPPB2/4514-566/15-2/LS wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

• przedłożenie oryginału lub urzędowo poświadczonej kopii dokumentu/dokumentów obcojęzycznych wraz z klauzulą apostille oraz jego/ich tłumaczeń na język polski przez tłumacza przysięgłego, z których to dokumentów wynika sposób reprezentacji Wnioskodawcy w zakresie składania oświadczeń woli i podpisywania dokumentów;
  
• doprecyzowanie przedstawionego stanu faktycznego poprzez wskazanie:
  
  • gdzie wykonywane były prawa majątkowe w chwili zawarcia umowy nabycia wierzytelności pożyczkowej (terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czy też terytorium innego państwa),
    
  
  
  

Pismem z dnia 19 lutego 2016 r. (data nadania 19 lutego 2016 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w wyznaczonym terminie. W nadesłanym uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że:

Dłużnik polskiego podmiotu od którego Spółka kupiła wierzytelność miał dokonać spłaty pożyczki dla tego polskiego podmiotu na rachunek bankowy znajdujący się poza terytorium Polski.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy zakup wierzytelności pożyczkowej od podmiotu z siedzibą w Polsce podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w Polsce?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Na wstępie Spółka chciałaby nadmienić, źe interes prawny Spółki w uzyskaniu interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego nie powinien być kwestionowany. Przedmiotowy wniosek dotyczy skutków podatkowych które mogły powstać w Polsce na gruncie przepisów o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji przedmiotowy wniosek dotyczy obowiązków podatkowych Spółki na terytorium Polski.

W świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) dalej zwaną „ustawa o PCC” - podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy sprzedaży oraz zmiany rzeczy i praw majątkowych. Z przepisu tego wynika, że podatkiem objęte są umowy sprzedaży praw majątkowych. Do umów sprzedaży praw majątkowych należy zaliczyć umowę cesji wierzytelności gdzie cedent przenosi prawa i obowiązki wynikające z zawartej przez niego umowy pożyczki gdzie występuje jako pożyczkodawca.

W związku z tym umowa cesji wierzytelności objęta jest zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i generalnie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Jednak aby dokonana czynność polegająca na sprzedaży prawa majątkowego podlegała opodatkowaniu musi być spełniony kluczowy warunek wynikający z art. 1 ust. 4 ustawy o PCC.

Jak wynika z art. 1 ust. 4 ustawy o PCC czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Polski lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Polski,
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Polski.
   
   

W przedstawionym stanie faktycznym czynność polegająca na cesji wierzytelności została dokonana na terytorium Polski i Czech. Spółka jako nabywca wierzytelności pożyczkowej nie posiada siedziby na terytorium Polski. W związku z tym warunek o którym mowa w punkcie drugim nie będzie miał tutaj zastosowania.

Jeżeli chodzi o spełnienie warunku o którym mowa w punkcie pierwszym to zdaniem Spółki prawo majątkowe z czynności cywilnoprawnej jaką jest przedmiotowa cesja wierzytelności nie będzie wykonywane na terytorium Polski.

Pojęcie „wykonywania prawa” rodzi pewne wątpliwości interpretacyjne ze względu na brak zdefiniowania tego pojęcia w przepisach ustawy o PCC. W związku z tym należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego aby ustalić co należy rozumieć przez owe „wykonywanie prawa”.

W świetle art. 454 § 1 ustawy Kodeks Cywilny jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone a nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia.

Oznacza to, że świadczenie pieniężne wynikające z cesji wierzytelności będzie spełniane w miejscu siedziby nowego wierzyciela (cesjonariusza) tj. Spółki. Znaczenie ma tutaj fakt, że doszło do zmiany wierzyciela i w rezultacie tego do zmiany miejsca spełnienia świadczenia z Polski na Czechy. Pierwotne miejsce spełniania świadczenia pieniężnego (spłata długu) dotyczyła czynności cywilnoprawnej pomiędzy pierwotnym wierzycielem a jego dłużnikiem. Natomiast po dokonaniu cesji wierzytelności mamy nowego wierzyciela i tego samego dłużnika ale nowe miejsce spełnienia świadczenia.

W związku z tym, że mamy do czynienia ze świadczeniem bezgotówkowym miejscem jego spełnienia jest rachunek bankowy nowego wierzyciela. Rachunek ten znajduje się na terytorium Czech.

Określenie miejsca spełnienia świadczenia było przedmiotem wielu orzeczeń sądowych. W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 1989 r. sąd uznał, że w odniesieniu do świadczeń bezgotówkowych miejscem spełnienia świadczenia stosownie do art. 454 Kodeksu Cywilnego jest rachunek bankowy wierzyciela chyba, że co innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych.

Natomiast w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 1996 r. sąd stwierdził, że w przypadku rozliczenia bezgotówkowego miejscem spełnienia świadczenia jest miejsce, gdzie prowadzony jest bankowy rachunek wierzyciela, dokonanie bowiem wpisu na tym rachunku („uznanie”) jest równoznaczne z uzyskaniem przez wierzyciela możności rozporządzania odnośną kwotą, to zaś dopiero może być uznane za równoważne z „otrzymaniem” należności.

W związku z powyższym miejscem spełnienia świadczenia dla dłużnika będzie miejsce siedziby banku w którym prowadzony jest rachunek bankowy nowego wierzyciela czyli cesjonariusza.

Biorąc pod uwagę powyższe Spółka stoi na stanowisku, że zakup wierzytelności pożyczkowej od podmiotu polskiego nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ponieważ prawo majątkowe jakim jest wierzytelność pożyczkowa nie będzie wykonywane na terytorium Polski. Nie będzie ono także podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ze względu na to, iż będzie wykonywane na terytorium Czech, ponieważ Spółka nie ma siedziby na terytorium Polski.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 223) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 510 § 1 Kodeks cywilny, przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, np. prawo majątkowe podlega wykonywaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostaje zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Umowa sprzedaży będzie również podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli prawo majątkowe będące przedmiotem sprzedaży w chwili jej zawarcia podlega wykonywaniu za granicą oraz nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka nabyła wierzytelność pożyczkową od podmiotu z siedzibą na terytorium Polski. Wierzytelność tą stanowiła pożyczka udzielona przez polski podmiot w polskich złotych dla podmiotu z siedzibą na terytorium Republiki Czeskiej. Umowa pożyczki była zawarta w miejscowości Praha na terytorium Czech. Pożyczkodawca przekazał pożyczkobiorcy środki pieniężne w formie bezgotówkowej - przelew z rachunku bankowego pożyczkodawcy znajdującego się w Polsce na rachunek bankowy czeskiego pożyczkobiorcy znajdujący się na terytorium Czech. Spółka dokonując nabycia wierzytelności pożyczkowej od polskiego podmiotu ustaliła, że cena sprzedaży będzie równa kwocie kapitału głównego pożyczki wraz z odsetkami należnymi na dzień dokonania cesji wierzytelności. Zapłata ceny nastąpiła na rachunek bankowy polskiej spółki znajdujący się na terytorium Republiki Czeskiej. Zawarcie umowy cesji wierzytelności zostało dokonane w dwóch miejscowościach w W. i Praha. Osoba reprezentująca polską spółkę (cedenta) podpisała umowę w W. a osoba reprezentująca Spółkę (cesjonariusza) podpisała umowę w miejscowości Praha. Umowy podpisane przez strony zostały wymienione w drodze korespondencji pocztowej. Dłużnik został poinformowany przez polską spółkę o sprzedaży wierzytelności i o konieczności uregulowania swojego zobowiązania na rachunek bankowy nowego wierzyciela tj. Spółki znajdujący się na terytorium Czech.

A zatem, powyższa czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, o ile prawa majątkowe były wykonywane poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przeciwnym wypadku umowa sprzedaży wierzytelności pożyczkowej podlegała opodatkowaniu na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit a ww. ustawy.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków Sądu Najwyższego, które zdaniem Wnioskodawcy przemawiają za słusznością stanowiska przedstawionego we wniosku podkreślić należy, iż jakkolwiek orzeczenia kształtują pewną linię wykładni obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, w danym stanie faktycznym. Orzeczenia te zapadły w indywidualnych sprawach i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.