Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4514-546/15-4/LS
z 2 marca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 23 listopada 2015 r. (data wpływu 7 grudnia 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 19 lutego 2016 r. (data nadania 18 lutego 2016 r., data wpływu 23 lutego 2016 r.) na wezwanie Nr IPPB2/4514-546/15-2/LS z dnia 9 lutego 2016 r. (data nadania 9 lutego 2016 r., data doręczenia 12 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash-poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash-poolingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

N. Sp. z o.o. (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) jest czynnym podatnikiem VAT oraz specjalizuje się m.in. w przemysłowej filtracji powietrza. Spółka wchodzi w skład międzynarodowej grupy N. (dalej: Grupa), w ramach której spółka dominująca - N. AB (dalej: Agent lub Lider) zawarła z bankiem S. AB (dalej: Bank lub S.) umowę w zakresie zarządzania środkami pieniężnymi, tzw. N. Cash Pooling (dalej: System lub N. Cash Pooling). Zarówno Lider jak i Bank posiadają siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Szwecji. Spółki te nie posiadają stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług (dalej: VAT). Nie są one również zarejestrowane w Polsce dla potrzeb tego podatku. Z kolei Spółka posiada siedzibę w Polsce, jak również jest zarejestrowana w Polsce dla celów podatku VAT, przy czym nie jest zarejestrowana, jak również nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Szwecji.

System jest jednym z produktów Banku umożliwiającym Grupie bardziej efektywne zarządzanie środkami pieniężnymi i limitami zadłużenia oraz korzystanie przez poszczególne spółki z Grupy ze wspólnej płynności finansowej. W szczególności, zarządzanie środkami pieniężnymi oferowane w ramach Systemu przez Bank pozwala na obniżenie kosztów finansowania poszczególnych uczestników poprzez uzyskanie niższego oprocentowania zadłużenia, przy jednoczesnej możliwości korzystniejszego lokowania nadwyżek finansowych (uczestnik ma możliwość uzyskania wyższego oprocentowania, niż standardowe oprocentowanie lokat bankowych).

Wnioskodawca planuje przystąpić do Systemu, w związku z czym zmierza m.in. podpisać odpowiednie załączniki do umowy zawartej pomiędzy Bankiem a Agentem oraz inne dokumenty niezbędne w przypadku przystąpienia do Systemu, jak również wyrazić zgodę na powiązanie konta bankowego Spółki w oddziale Banku (dalej: Oddział) z odpowiednim rachunkiem konsolidacyjnym Lidera.

W ramach Systemu będzie uczestniczył zarówno Lider, jak również inne podmioty z Grupy, które mogą posiadać siedzibę na terenie lub poza terytorium Polski. System, który zostanie wdrożony w Polsce będzie funkcjonował na dwóch poziomach tj. przelewy środków oparte na tzw. Automated Sweeps w Polsce (dalej: Automated Sweeps) oraz odpowiedni N. Cash Pooling w Szwecji.

Pomimo, iż N. Cash Pooling dla Polskich Uczestników będzie składał się z przepływów pieniężnych na dwóch poziomach - Automated Sweeps (przepływy pieniężne pomiędzy Polską i Szwecją) oraz N. Cash Pooling (funkcjonujący w Szwecji), System będzie traktowany jako kompletna usługa, umożliwiająca odpowiednie zarządzanie zgromadzonymi funduszami podmiotów z Grupy.

Funkcjonowanie Systemu przewiduje wykorzystanie trzech różnych rodzajów rachunków bankowych:

• rachunek nadrzędny - należący do Agenta oraz obsługiwany przez Bank, na którym gromadzone są wszystkie środki pieniężne w ramach N. Cash Pooling (dalej: Rachunek konsolidacyjny),
  
• subkonta w ramach rachunku konsolidacyjnego należące do Agenta, jednakże przypisane do każdego z Uczestników w celu określenia ich skonsolidowanego salda (dalej: Rachunki transakcyjne). Każdy z uczestników Systemu będzie posiadał własny Rachunek transakcyjny w określonej walucie,
  
• konta Uczestników obsługiwane przez Oddział (dalej: Rachunki źródłowe).
  
  

Szczegółowa informacja w zakresie funkcjonowania Systemu:

• Transakcje pomiędzy Rachunkiem źródłowym a Rachunkiem transakcyjnym {Automated Sweeps):
  • podmioty posiadające siedzibę na terytorium Polski (dalej: Uczestnicy) w celu uczestniczenia w Systemie będą korzystały z posiadanego lub nowo założonego rachunku w Oddziale (tj. Rachunku źródłowego),
    
  • Rachunek źródłowy wykorzystywany będzie przez Polskich Uczestników do realizacji operacji bankowych w Polsce (np. do wykonywania oraz akceptacji płatności od dostawców lub nabywców). Uczestnicy uzyskają dostęp do Rachunków źródłowych za pośrednictwem bankowości internetowej,
    
  • Rachunek źródłowy zostanie powiązany z nowo założonym Rachunkiem transakcyjnym, który będzie należeć do Agenta oraz funkcjonować na poziomie szwedzkim (Rachunek źródłowy będzie wykorzystywany do przelewów środków pomiędzy Uczestnikami a Agentem w ramach Automated Sweeps),
    
  • Automated Sweeps zakłada rzeczywisty przepływ środków pomiędzy danym Rachunkiem źródłowym a Rachunkiem transakcyjnym każdego z Uczestników, przy czym kierunek przepływu będzie zależny od salda danego Rachunku źródłowego. W sytuacji, gdy na Rachunku źródłowym znajduje się nadwyżka środków - jest ona automatycznie przelewana na Rachunek transakcyjny, przy czym ilość przelanych środków zależeć będzie od określonych wcześniej limitów. Z kolei w przypadku salda ujemnego na rachunku źródłowym, deficyt zostanie uzupełniony przy pomocy określonych operacji bankowych (np. kredytu, dziennych limitów zadłużenia lub przelewu środków pieniężnych),
    
  • Agent będzie uprawniony do przyjmowania środków od Uczestników w celu ich przechowywania oraz do udzielania dostępu Uczestnikom do środków przez niego zgromadzonych. Jednocześnie Agent będzie uprawniony do wykorzystywania zgromadzonych funduszy.
    
  • Uczestnicy będą mogli korzystać ze środków zgromadzonych przez Agenta, niemniej jednak Agent będzie mógł odmówić udostępnienia środków pieniężnych w określonych sytuacjach,
    
  • Środki pieniężne będą przelewane codzienne lub okresowo (tygodniowo lub miesięcznie) z Rachunku źródłowego na Rachunek transakcyjny w celu uzyskania salda zerowego lub też każdej innej pożądanej kwoty na Rachunku źródłowym (saldo docelowe), która określona zostanie w Systemie na koniec każdego dnia:
    • w przypadku, gdy saldo na Rachunku źródłowym przekracza saldo docelowe, nadwyżka zostanie przelana na właściwy Rachunek transakcyjny (tzw. sweeping),
      
    • w przypadku, gdy saldo na Rachunku źródłowym jest niższe niż saldo docelowe, środki z Rachunku transakcyjnego pokryją deficyt na Rachunku źródłowym (tzw. topping),
  • Salda Rachunków źródłowych każdego Uczestnika oraz ich parametry (w tym dostępne środki) będą kontrolowane przez Oddział, który odpowiedzialny będzie również za przelew środków w ramach Automated Sweeps (transakcji pomiędzy Rachunkiem źródłowym a Rachunkiem Transakcyjnym),
• Transakcje pomiędzy Rachunkami transakcyjnym a Rachunkiem konsolidacyjnym:
  • Rachunki transakcyjne Uczestników zostaną bezpośrednio połączone z Rachunkiem konsolidacyjnym,
    
  • zarówno Rachunek konsolidacyjny, jak i Rachunki transakcyjne będą własnością Agenta oraz będą przez niego obsługiwane. Wszystkie środki zgromadzone na Rachunku konsolidacyjnym należą do Agenta,
    
  • w zależności od salda Rachunku konsolidacyjnego (tj. konta, na którym gromadzone są wszystkie fundusze w Systemie), Bank naliczy odsetki należne Liderowi (w przypadku posiadania salda dodatniego) lub odsetki należne Bankowi (w przypadku posiadania salda ujemnego, gdy Lider ma możliwość wykorzystania kredytu przyznanego przez Bank),
    
  • salda Rachunków transakcyjnych są odzwierciedlane na Rachunku konsolidacyjnym, niemniej jednak, pomiędzy tymi rachunkami nie są realizowane rzeczywiste przelewy środków pieniężnych,
    
  • z uwagi na fakt, iż na Rachunku konsolidacyjnym gromadzone są wszystkie środki w ramach Systemu (środki te mogą pochodzić od różnych Uczestników) nie jest możliwe określenie źródła środków pieniężnych, które zostaną wykorzystane do pokrycia potrzeb finansowych poszczególnych Uczestników (przykładowo w przypadku środków wykorzystanych do pokrycia deficytu z jednego Rachunku transakcyjnego, nie jest możliwe ustalenie, czy przedmiotowe środki były w przeszłości w posiadaniu Agenta, czy też innego uczestnika Systemu),
    
  • w zależności od salda Rachunku transakcyjnego (zarówno dodatniego, jak i ujemnego), z tytułu transakcji pomiędzy Agentem i Uczestnikami, będą naliczane odsetki, natomiast ich alokacja będzie miała miejsce co miesiąc na poziomie Rachunków transakcyjnych (poprzez kredytowanie lub obciążanie odpowiednich Rachunków transakcyjnych),
• Ponadto w ramach Systemu:
  • Rachunek konsolidacyjny, Rachunki transakcyjne oraz Rachunki źródłowe będą obsługiwane w walucie EUR, przy czym nie można wykluczyć, iż w ramach Systemu będą funkcjonować konta w innych walutach. W takim przypadku wyodrębnione zostaną osobne Rachunki transakcyjne dla każdego z Uczestników w określonej walucie,
    
  • Bank nie ponosi żadnej odpowiedzialności za zobowiązania pomiędzy Agentem a Uczestnikami wynikające z funkcjonowania Systemu,
    
  • Bank lub Oddział zapewnią wszelkie konieczne usługi związane z N. Cash Pooling (w tym przykładowo: przelewy bankowe, naliczanie odsetek, sprawozdawczość, itp.), przy czym w przyszłości, niektóre z przedmiotowych czynności może wykonywać Lider np. naliczać odsetki dla podmiotów wewnątrz Grupy w przypadku należności lub zobowiązań odsetek związanych z danym Rachunkiem transakcyjnym w wyniku wykonanych operacji w ramach Systemu,
    
  • Agent będzie reprezentował Uczestników przed Bankiem oraz podejmował wewnętrzne decyzje. W szczególności określi on zasady oprocentowania odsetek stosowanych do rozliczeń z Uczestnikami, salda docelowe Rachunków źródłowych, jak również szczegóły funkcjonowania transakcji pomiędzy Rachunkami źródłowymi a Rachunkami transakcyjnymi (Automated Sweeps),
    
  • Uczestnicy nie będą podejmować żadnych działań w zakresie N. Cash Pooling, jak również ich uczestnictwo ograniczy się wyłącznie do udostępnienia środków zgromadzonych na Rachunkach źródłowych (Automated Sweeps),
    
  • Lider poniesie wszelkie opłaty należne Bankowi za funkcjonowanie Systemu, przy czym Agent poza ewentualnymi odsetkami, nie otrzyma dodatkowego wynagrodzenia od Uczestników za świadczone usługi oraz nie obciąży ich żadnymi opłatami za utrzymywanie Systemu,
    
  • Wnioskodawca będzie zobowiązany do uiszczania wynagrodzenia na rzecz Oddziału z tytułu obsługi Rachunku źródłowego, przy czym nie można wykluczyć, iż wynagrodzenie to będzie zawierać również opłaty za uczestnictwo Spółki w N. Cash Pooling.
  
  
  

Pismem z dnia 9 lutego 2016 r. Nr IPPB2/4514-546/15-2/LS wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

- czy czynności dokonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową przybiorą postać którejkolwiek z czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (w tym pożyczek i depozytu nieprawidłowego)?

Pismem z dnia 19 lutego 2016 r. (data nadania 18 lutego 2016 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w wyznaczonym terminie. W nadesłanym uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że:

Spółka stoi na stanowisku, iż usługa zarządzania płynnością finansową (N. Cash Pooling) nie przybiera postaci czynności wymienionych w art. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. (t. j. Dz. U. z 2015 r., poz. 626, z późn. zm., dalej: ustawa o PCC), w tym pożyczki lub depozytu nieprawidłowego.

Niemniej jednak, w ocenie Wnioskodawcy niektóre elementy usługi N. Cash Poolingu mogą posiadać pewne cechy charakterystyczne np. dla umowy pożyczki lub depozytu nieprawidłowego. Jak bowiem wskazano w opisie stanu faktycznego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej „w przypadku salda ujemnego na rachunku źródłowym, deficyt zostanie uzupełniony przy pomocy określonych operacji bankowych (np. kredytu, dziennych limitów zadłużenia lub przelewu środków pieniężnych)”. Dodatkowo, w zależności od salda Rachunku transakcyjnego (zarówno dodatniego, jak i ujemnego), z tytułu transakcji pomiędzy Agentem i Uczestnikami, będą naliczane odsetki.

Biorąc jednak pod uwagę cechy usługi N. Cash Pooling wskazane we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, Spółka stoi na stanowisku, iż tego typu usługa powinna być traktowana jako kompleksowy system umożliwiających Wnioskodawcy oraz innym spółkom z Grupy efektywne zarządzanie środkami pieniężnymi, limitami zadłużenia oraz korzystanie przez poszczególne spółki z Grupy ze wspólnej płynności finansowej.

Wnioskodawca, pragnie również zauważyć, iż w zakresie omawianej usługi N. Cash Pooling Spółka uzyskała indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 stycznia 2016 r. w zakresie podatku od towarów i usług (nr sygn. IPPP1/4512-1227/15-2/AŻ). Zgodnie z przedmiotową interpretacją „Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana umowa cash poolingu porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż jednak umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie urnowe pożyczki, to nie wyczerpuje istotnych jei znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik tego typu systemu nie wie, czy środki jego zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym, nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu” (podkreślenie - Wnioskodawca).

Mając na uwadze powyższe, pomimo iż N. Cash Pooling zawiera pewne elementy czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ustawy o PCC (np. umowy pożyczki), to należałoby przyjąć, iż taka czynność stanowi jedynie jeden z elementów kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową, która to z kolei nie została wymieniona w art. 1 ustawy o PCC. W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy nie stanowi ona czynności opodatkowanej podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowo Spółka pragnie zauważyć, iż zgodnie z treścią powyższej interpretacji indywidualnej, omawiana usługa N. Cash Poolingu podlega opodatkowaniu VAT, natomiast jak wskazał Organ podatkowy w powołanej powyżej interpretacji „Spółka - jako podatnik, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy - zobowiązana jest do opodatkowania usług nabywanych odpowiednio od Banku oraz Lidera zgodnie z przepisami prawa podatkowego obowiązującymi na terytorium Polski, tj. na zasadzie importu usług. Podsumowując, Spółka będzie zobowiązana rozliczyć import usług z tytułu czynności realizowanych przez Lidera na jej rzecz”.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy wskazać, iż zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, nie podlegają opodatkowaniu czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Tym samym, przy rozpatrywaniu czynności wykonywanych w ramach N. Cash Pooling należałoby uznać, że nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem stanowią czynność opodatkowaną VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy zawarcie przez Wnioskodawcę umowy z Liderem o wzajemnych obowiązkach w ramach N. Cash Poolingu i dokonywanie przez Wnioskodawcę, rozliczeń w ramach Systemu na zasadach opisanych w stanie faktycznym powodują po stronie Spółki powstanie obowiązku podatkowego na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Zdaniem Wnioskodawcy zawarcie umowy z Liderem o wzajemnych obowiązkach w ramach N. Cash Poolingu i dokonywanie przez Wnioskodawcę rozliczeń w ramach Systemu na zasadach opisanych w stanie faktycznym nie powodują po stronie Spółki powstania obowiązku podatkowego na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadnienie

1. Uwagi ogólne - zakres opodatkowania
   
   

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (tj. Dz. U. z 2010 r., nr 101, poz. 649, z późn. zm., dalej: ustawa o PCC), opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej również: PCC) podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona)
4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona)
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Ponadto stosownie do art. 1 ust. 1 pkt . 2 i 3 ustawy o PCC, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli skutkują one podwyższeniem podstawy opodatkowania oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne.

Mając na uwadze powyższe, należy zauważyć, że ustawodawca wymieniając w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC poszczególne czynności cywilnoprawne, stworzył ich zamknięty katalog. Zatem jedynie czynności wprost wymienione w ustawie o PCC mogą podlegać opodatkowaniu PCC, jak również nie jest dopuszczalne objęcie zakresem opodatkowania tym podatkiem innych niż wymienione w komentowanym artykule czynności (por. T. Nierobisz, A. Wacławczyk, Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz. Warszawa 2011).

2. Czynności wykonywane w ramach Systemu
   
   

Jak wskazano w zdarzeniu przyszłym, celem Systemu oraz czynności podejmowanych przez Lidera, Bank oraz Uczestników (w tym Wnioskodawcę), jest umożliwienie Grupie bardziej efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi, limitami zadłużenia oraz korzystania ze wspólnej płynności finansowej przez poszczególne spółki z Grupy. System ma na celu umożliwienie Spółce obniżenie kosztów finansowania poprzez uzyskanie niższego oprocentowania zadłużenia, przy jednoczesnej możliwości korzystnego lokowania nadwyżek finansowych.

Należy dodać, że umowa cash poolingu pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. W szczególności, przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 121, dalej: Kodeks Cywilny) nie zawierają przepisów odnoszących się do tego typu umów.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że umowy zawierane pomiędzy Spółką a Liderem lub pomiędzy Liderem a Bankiem dotyczą kompleksowego zarządzania płynnością finansową, które jednocześnie nie zostały wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu PCC. Podobne stanowisko zaprezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 10 września 2015 r. o sygn. IBPB-2-1/4514-103/15/AD, w której organ podatkowy potwierdził prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy, że „(...) skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np.jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym - z powyższych przyczyn - czynności dokonywane w ramach umowy cash pooling dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych”.

Analogiczne stanowisko zaprezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 1 września 2015 r. o sygn. IBPB-2-1/4514-77/15/KrB, w przypadku gdy wnioskodawca podpisał umowę o świadczenie kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową (cash pooling), stwierdził, iż „jeżeli umowa cash poolingu nie przyjmie charakteru żadnej z czynności wymienionych w katalogu określonym w art. 1 ust 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - omawiane czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.”

Wnioskodawca pragnie również zauważyć, iż jako uczestnik Systemu Spółka będzie miała możliwość korzystania z określonego poziomu zadłużenia. Biorąc pod uwagę fakt, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o PCC, opodatkowaniu PCC podlegają „umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku”, w ocenie Spółki należałoby również przeanalizować, czy czynności realizowane w ramach Systemu w tym zakresie mogą się wiązać ze skutkami podatkowymi na gruncie ustawy o PCC.

Należy jednak podkreślić, iż w ramach Systemu nie będą zawierane umowy o udzielenie pożyczki. Stosownie do art. 720 Kodeksu Cywilnego, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W związku z powyższym, analizowany Cash Pooling oraz finansowanie się przez uczestników Systemu w jego ramach, pomimo pewnych zbieżnych elementów, w ocenie Wnioskodawcy nie wyczerpuje istotnych znamion pożyczki w rozumieniu przepisów Kodeksu Cywilnego.

W szczególności Spółka pragnie zaznaczyć, iż w ramach Systemu, żadna ze stron nie zobowiązuje się do przeniesienia na własność drugiej strony określonej ilości pieniędzy oraz żadna ze stron nie zobowiązuje się do ich zwrotu. Uczestnicy Systemu wyrażają jedynie gotowość udostępniania środków finansowych innym podmiotom. Istotny jest przy tym fakt, że dany uczestnik Systemu posiadający dodatnie saldo nie wie, czy jego środki finansowe zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości, ani przez którego z pozostałych uczestników Systemu.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy wykorzystywanie przez Spółkę określonego poziomu zadłużenia w ramach Systemu, nie powinno być traktowane jako zawarcie umowy pożyczki, Należy raz jeszcze podkreślić, iż możliwość skorzystania z debetu w rachunku przez uczestnika jest wyłącznie jednym z elementów całego Systemu, który w istocie ma na celu zapewnienie efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi w ramach Grupy. Poza możliwością skorzystania z określonego poziomu zadłużenia, Spółka będzie mogła jednocześnie lokować własny kapitał oraz uzyskiwać z tego tytułu stosowne odsetki.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 12 sierpnia 2015 r. o sygn. IBPB-2-1/4514-64/15/AD, uznał, w przypadku gdy wnioskodawca zamierzał przystąpić do porozumienia cash poolingowego jako uczestnik, w celu zapewnienia płynności finansowej i zmniejszenia kosztów finansowania zewnętrznego (np. w postaci kosztów kredytowania w bankach), że „(...) umowa cash poolingu rzeczywistego (tj. umowa kreująca system zarządzania płynnością finansową podmiotów powiązanych kapitałowo), do której Wnioskodawca zamierza przystąpić oraz świadczone w jej ramach czynności nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. ”.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy ani zawarcie umowy umożliwiającej uczestnictwo w Systemie ani czynności wykonywane przez Spółkę w ramach Systemu (w tym przepływy pieniężne realizowane pomiędzy uczestnikami) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 223) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i lit. j) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz umowy depozytu nieprawidłowego.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, że umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. „Cash pooling” polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku „Cash poolingu” mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik „cash poolingu” posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników „cash poolingu”. Należy stwierdzić, że zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową „cash pooling” nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy stwierdzić, że umowa cash poolingu jako nie wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Przyjmując za Wnioskodawcą, że czynności wykonywane w ramach umowy cash poolingu nie przybrały postaci którychkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ustawy, tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, iż rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.