Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-221/16/DP
z 1 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 2 kwietnia 2016 r. (data wpływu do Biura – 12 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przeniesienia własności nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 kwietnia 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przeniesienia własności nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W październiku 1982 r. w Państwowym Biurze Notarialnym w P., na podstawie umowy sprzedaży, zawartej w formie aktu notarialnego, Wnioskodawca dokonał kupna lokalu mieszkalnego, położonego w P.

Powyższa umowa została zawarta pod warunkiem, że Skarb Państwa nie wykona prawa pierwokupu w myśl ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach. Cena wynosiła 1.150.000,00 zł i została przez Wnioskodawcę uiszczona w całości stronie sprzedającej przed podpisaniem umowy, a przedmiot umowy został Wnioskodawcy wydany w posiadanie.

Od umowy notariusz pobrał opłatę skarbową zgodnie z przepisami ustawy o opłacie skarbowej a wypis aktu notarialnego obejmującego umowę sprzedaży został doręczony właściwemu urzędowi skarbowemu.

Pismem z listopada 1982 r. Zakład Gospodarki Terenami w P. zawiadomił Wnioskodawcę, że postanowił zrezygnować z przysługującego prawa pierwokupu w stosunku do opisanego wyżej lokalu mieszkalnego.

Strona sprzedająca aktem notarialnym z października 1982 r. sporządzonym w Państwowym Biurze Notarialnym w P., udzieliła Wnioskodawcy pełnomocnictwa do wyrażenia w jej imieniu bezwarunkowej zgody na niezwłoczne przejście własności wyżej opisanego lokalu mieszkalnego oraz do dokonywania wszystkich czynności prawnych jakie okażą się potrzebne w związku z tym przeniesieniem.

Do dnia dzisiejszego umowa przenosząca własność opisanego wyżej lokalu mieszkalnego nie została zawarta i nie zostało ujawnione prawo własności tego lokalu na rzecz Wnioskodawcy w księdze wieczystej prowadzonej dla lokalu przez Sąd Rejonowy P. w P.

W styczniu 1984 r. Urząd Skarbowy P. w P. zawiadomił Wnioskodawcę, że zapłacona przez niego cena za zakupiony lokal mieszkalny nie odpowiada wartości rynkowej tego lokalu w dniu dokonania czynności cywilnoprawnej – w czasie wykonania wymiaru podatku. W związku z powyższym wezwał Wnioskodawcę o odpowiednie podwyższenie podanej wartości i nadesłanie odpowiedzi w terminie czternastu dni. Odpowiedź na niniejsze wezwanie Urzędu Skarbowego została przez Wnioskodawcę wysłana a opłata skarbowa uiszczona.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z obecnym zamiarem zawarcia przez Wnioskodawcę umowy przeniesienia własności lokalu mieszkalnego, w wykonaniu warunkowej umowy sprzedaży objętej aktem notarialnym z października 1982 r. oraz zapłatą przez Wnioskodawcę opłaty skarbowej zgodnie z art. 8 ust. 5 ustawy o opłacie skarbowej, konieczne będzie uiszczenie obecnej opłaty – podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, od umowy przenoszącej własność ww. lokalu?

Zajmując własne stanowisko Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 8 ust. 5 ustawy o opłacie skarbowej, jeżeli zgodnie z przepisami prawa lub umową powstanie lub ustanie skutków czynności cywilnoprawnej uzależniono od warunku, obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej powstaje z chwilą sporządzenia pisma.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, obowiązek uiszczenia przez niego opłaty skarbowej od umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego powstał z chwilą zawarcia przez Wnioskodawcę warunkowej umowy sprzedaży tego lokalu, a opłata skarbowa została przez niego uiszczona.

Wnioskodawca zaznaczył, że zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (art. 3 ust. 2), jeżeli zawarcie umowy przenoszącej własność następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność.

Wnioskodawca podkreślił, że art. 14 ww. ustawy nakazuje jednak od czynności cywilnoprawnych dokonanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosować przepisy obowiązujące w chwili dokonania czynności i prowadzi, zdaniem Wnioskodawcy, do wniosku, że w opisanej sprawie obowiązek podatkowy powstał w 1982 r. w oparciu o obowiązujące wówczas przepisy ustawy o opłacie skarbowej, przez co nie będzie rodził obowiązku podatkowego na podstawie obowiązujących przepisów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie jednak do treści art. 14 cyt. ustawy do czynności cywilnoprawnych dokonanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy obowiązujące w chwili dokonania czynności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w październiku 1982 r. na podstawie umowy sprzedaży, zawartej w formie aktu notarialnego, Wnioskodawca dokonał kupna lokalu mieszkalnego. Powyższa umowa została zawarta pod warunkiem, że Skarb Państwa nie wykona prawa pierwokupu. Cena wynosiła 1.150.000,00 zł i została przez Wnioskodawcę uiszczona w całości stronie sprzedającej przed podpisaniem umowy, a przedmiot umowy został Wnioskodawcy wydany w posiadanie. Od umowy notariusz pobrał opłatę skarbową zgodnie z przepisami ustawy o opłacie skarbowej a wypis aktu notarialnego obejmującego umowę sprzedaży został doręczony właściwemu urzędowi skarbowemu. Pismem z listopada 1982 r. Zakład Gospodarki Terenami w P. zawiadomił Wnioskodawcę, że postanowił zrezygnować z przysługującego prawa pierwokupu w stosunku do opisanego wyżej lokalu mieszkalnego. W styczniu 1984 r. Urząd Skarbowy P. w P. zawiadomił Wnioskodawcę, że zapłacona przez niego cena za zakupiony lokal mieszkalny nie odpowiada wartości rynkowej tego lokalu w dniu dokonania czynności cywilnoprawnej. W związku z powyższym, w odpowiedzi na wezwanie, Wnioskodawca dokonał odpowiedniego podwyższenia podanej wartości oraz uiścił opłatę skarbową. Do dnia dzisiejszego nie została zawarta umowa przenosząca własność opisanego wyżej lokalu mieszkalnego.

W myśl art. 157 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380) jeżeli umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości została zawarta pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu, do przeniesienia własności potrzebne jest dodatkowe porozumienie stron obejmujące ich bezwarunkową zgodę na niezwłoczne przejście własności.

W myśl art. 156 Kodeksu cywilnego jeżeli zawarcie umowy przenoszącej własność następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przenoszącej własność zależy od istnienia tego zobowiązania.

Zatem zawarcie warunkowej (terminowej) umowy sprzedaży nieruchomości powoduje automatycznie wyłączenie rozporządzającego skutku umowy. Warunkowa umowa sprzedaży nieruchomości jest zawsze umową zobowiązującą, wymagającą późniejszego wykonania poprzez zawarcie umowy przenoszącej własność. Motywy zastrzegania warunku lub terminu w zawieranych umowach mogą być różne. W przedmiotowej sprawie zastrzeżenie warunku było niezbędne bowiem dotyczyło nieruchomości objętej prawem pierwokupu. Zatem opisany w treści wniosku lokal mieszkalny, jako obciążony prawem pierwokupu mógł być sprzedany osobie trzeciej tylko pod warunkiem, że uprawniony z tytułu pierwokupu nie wykona swego prawa.

Jako, że w przedmiotowej sprawie warunkowa umowa sprzedaży zawarta została w 1982 r. miały do niej zastosowanie regulacje ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. Nr 45, poz. 226).

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy o opłacie skarbowej, opłatę skarbową pobiera się od czynności cywilnoprawnych bez względu na to, czy zostały stwierdzone pismem, a dotyczących odpłatnego przeniesienia przez osoby fizyczne lub osoby prawne nie będące jednostkami gospodarki uspołecznionej własności rzeczy lub praw, jeżeli nie następuje ono w wykonywaniu działalności zarobkowej w rozumieniu przepisów o podatku obrotowym.

W myśl art. 8 ust. 5 ww. ustawy jeżeli zgodnie z przepisami prawa lub umową powstanie lub ustanie skutków czynności cywilnoprawnej uzależniono od warunku, obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej powstaje z chwilą sporządzenia pisma.

Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 3 cyt. ustawy jeżeli od czynności cywilnoprawnej lub dokumentu stwierdzającego tę czynność uiszczono należną opłatę skarbową, dokument późniejszy stwierdzający tę samą czynność nie podlega opłacie skarbowej.

Z powyższych regulacji wynika zatem, że opłata skarbowa winna być pobrana z chwilą zawarcia umowy warunkowej. Jak wynika z treści wniosku opłata skarbowa została uiszczona przez Wnioskodawcę w pełnej wysokości. W konsekwencji od czynności przeniesienia prawa własności w drodze umowy sprzedaży należna opłata została uiszczona.

Zgodnie z zasadami prawa cywilnego sama warunkowa umowa nie przenosi własności (gdyż jest jedynie umową zobowiązującą, nie ma skutku rozporządzającego). Aby doszło do przeniesienia prawa własności wymagane jest zatem zawarcie odrębnej umowy. Taką właśnie odrębną umowę przenoszącą prawo własności zamierza zawrzeć Wnioskodawca.

Zawarcie przyrzeczonej umowy nie zmienia jednak faktu, że od przedmiotowej czynności został już uiszczony należny podatek (opłata skarbowa).

Jak wynika z powołanego wyżej art. 14 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych do czynności cywilnoprawnych dokonanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy obowiązujące w chwili dokonania czynności.

W przedstawionym stanie faktycznym umowa sprzedaży została zawarta w 1982 r. zatem zastosowanie wobec niej mają jedynie przepisy ustawy o opłacie skarbowej w obowiązującym wówczas brzmieniu. Obowiązująca obecnie ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie. Tym samym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy przenoszącej własność lokalu mieszkalnego w wykonaniu warunkowej umowy sprzedaży.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.