Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-192/16/AD
z 3 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 29 marca 2016 r. (data wpływu do Organu – 31 marca 2016 r.), uzupełnionym 16 maja 2016 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przechowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 marca 2016 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przechowania.

Wniosek ten nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym, w piśmie z 2 maja 2016 r. wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 16 maja 2016 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni w marcu 2015 r. zgodziła się przechować w swoim domu na prośbę brata jego pieniądze w wysokości 55.000 zł bez możliwości rozporządzania nimi. Niedługo potem (za ok. 2-3 tygodnie) Wnioskodawczyni musiała wyjechać i dla ochrony pieniędzy przed utratą np. kradzieżą – na polecenie brata – Wnioskodawczyni wpłaciła całą kwotę na wskazaną trzymiesięczną lokatę we wskazanym przez brata banku. Lokata zgodnie z dyspozycją była na nazwisko Wnioskodawczyni.

Po upływie dwóch miesięcy na żądanie brata Wnioskodawczyni zwróciła mu (w formie przelewu bankowego) całą kwotę wraz z odsetkami naliczonymi przez bank.

Wnioskodawczyni w żaden sposób nie rozporządzała pieniędzmi, nie była do tego uprawniona, nie odniosła żadnych korzyści, gdyż umowa ustna z bratem wykluczała taką możliwość. Wnioskodawczyni była jedynie wykonawcą dyspozycji. Celem było wyłącznie przechowanie pieniędzy, a wpłata na konto była związana z wyjazdem Wnioskodawczyni i zabezpieczeniem pieniędzy.

W piśmie z 13 maja 2016 r. (data wpływu do Biura – 16 maja 2016 r.) stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawczyni wskazała, że według jej oceny czynność prawna polegająca na przekazaniu przez brata pieniędzy na przechowanie była umową przechowania.

Czynność prawna polegająca na przekazaniu pieniędzy na przechowanie nie była umową depozytu nieprawidłowego (o którym mowa w art. 845 ustawy Kodeks cywilny), gdyż zawarta umowa nie przyznawała Wnioskodawczyni jakichkolwiek praw do rozporządzania pieniędzmi i osiągania z tego tytułu jakichkolwiek korzyści.

W okresie przechowywania pieniędzy Wnioskodawczyni nie korzystała z nich, ani nie odniosła żadnych korzyści. Wpłata pieniędzy na krótki czas na konto bankowe była spowodowana wyjazdem Wnioskodawczyni z domu i potrzebą zabezpieczenia pieniędzy.

Wnioskodawczyni wskazała, że zgodnie z art. 838 ustawy Kodeks cywilny, przechowawca jest uprawniony, a nawet obowiązany zmienić określone w umowie miejsce i sposób przechowania rzeczy, jeżeli okaże się to konieczne dla jej ochrony przed utratą lub uszkodzeniem.

Wpłata pieniędzy na konto nastąpiła na zlecenie składającego pieniądze na przechowanie (nie mógł on ich odebrać osobiście). Wnioskodawczyni oddała pieniądze w całości wraz z odsetkami. Nie pobrała żadnego wynagrodzenia za przechowanie pieniędzy.

Zajmując stanowisko Wnioskodawczyni wskazała, że z uwagi na konstrukcję przepisu art. 1 ww. ustawy zawierającego zamknięty katalog czynności podlegających podatkowi, nie podlegają temu podatkowi umowy niewymienione w tym przepisie, np. umowa przechowania. Czynność polegająca na przekazaniu przez brata pieniędzy na przechowanie była umową przechowania niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie była żadną z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnej.

Wnioskodawczyni wskazała, że umieszczenie przepisów o depozycie nieprawidłowym w tytule poświęconym umowie przechowania i wskazanie w treści art. 845 Kodeksu cywilnego na oddanie na przechowanie oraz określenie strony umowy mianem przechowawcy, wskazuje na zamiar ustawodawcy potraktowania depozytu nieprawidłowego jako pewnej szczególnej odmiany umowy przechowania. Jednakże odmienny jest cel gospodarczy tej umowy w porównaniu z klasycznym przechowaniem. Przechowanie bowiem wykonywane jest w interesie składającego, ma na celu zaspokojenie jego interesu. Natomiast w przechowaniu nieprawidłowym równomiernie zostaje zaspokojony interes obu stron.

Składający, oddając rzeczy czy pieniądze na przechowanie, nie ponosi ryzyka ich utraty czy uszkodzenia, nawet przypadkowej, natomiast przechowawca uzyskuje prawo rozporządzania tymi rzeczami bądź pieniędzmi według swojego uznania (por. B. Łubkowski [w:] Komentarz, t. II, 1972, s. 1677).

Wnioskodawczyni podkreśliła, że w jej przypadku przechowanie pieniędzy wykonywane było wyłącznie w interesie składającego i miało na celu zaspokojenie tylko jego interesu. Wykluczona była możliwość rozporządzania pieniędzmi przez nią i w rzeczywistości to rozporządzenie nie nastąpiło.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawczyni powołała się na odpowiedź na interpelację poselską w sprawie wątpliwości w zakresie opodatkowania depozytów, zgodnie z którą jeżeli przechowanie pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku nastąpi na podstawie umowy depozytu nieprawidłowego, tj. z upoważnieniem przechowawcy do rozporządzania nimi, wówczas podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Upoważnienie do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi jest dla bytu umowy depozytu nieprawidłowego konieczne – sam fakt oddania na przechowanie pieniędzy nie tworzy bowiem jeszcze stosunku depozytu nieprawidłowego z prawem rozporządzania nimi. Dla zaistnienia depozytu nieprawidłowego kluczowe jest zatem istnienie upoważnienia do rozporządzania oraz zaspokojenie interesu obu stron: przechowawcy i składającego na przechowanie – w odniesieniu do opisanego przez Wnioskodawczynię zdarzenia te warunki/okoliczności nie wystąpiły.

Czynność polegająca na zdarzeniu opisanym we wniosku jest klasyczną umową przechowania (a nie depozytem nieprawidłowym) w świetle Kodeksu cywilnego, niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnej. Z uwagi na konstrukcję tego przepisu zawierającego zamknięty katalog czynności podlegających podatkowi, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych umowy niewymienione w tym przepisie, np. umowa przechowania. Zatem – zdaniem Wnioskodawczyni – nie ciąży na niej zobowiązanie podatkowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2010 r., Nr 101, poz. 649, ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona)
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie natomiast do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przedmiotem opodatkowania są umowy depozytu nieprawidłowego.

Zgodnie z art. 845 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.) – jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu; przepisy te zawarte są w art. 835-844 Kodeksu cywilnego.

Depozyt nieprawidłowy uznawany jest albo za odmianę zwykłej umowy przechowania, instytucję odrębną od umowy pożyczki, albo odrębny typ umowy nazwanej. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego ma obowiązek oddać taką samą ilość pieniędzy (rzeczy), ale niekoniecznie tę samą.

Depozyt nieprawidłowy ma miejsce wtedy, gdy z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Upoważnienie do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi jest dla bytu umowy depozytu nieprawidłowego konieczne – sam fakt oddania na przechowanie pieniędzy nie tworzy bowiem jeszcze stosunku depozytu nieprawidłowego z prawem rozporządzania nimi.

Przechowawca „nieprawidłowy” nabywa na własność przedmiot depozytu i może nim rozporządzać tak, jak w umowie pożyczki. Depozyt nieprawidłowy różni się jednak od pożyczki tym, że jest zawierany w interesie składającego. Nie można utożsamiać depozytu nieprawidłowego z pożyczką. Depozyt nieprawidłowy może być odpłatny lub nieodpłatny.

Z treści przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni zgodziła się przechować w swoim domu, na prośbę brata jego pieniądze w wysokości 55.000 zł bez możliwości rozporządzania nimi. Wnioskodawczyni – na polecenie brata – wpłaciła całą kwotę na wskazaną przez brata trzymiesięczną lokatę bankową we wskazanym przez niego banku. Lokata zgodnie z dyspozycją była na nazwisko Wnioskodawczyni.

Po upływie dwóch miesięcy na żądanie brata Wnioskodawczyni zwróciła mu (w formie przelewu bankowego) całą kwotę wraz z odsetkami naliczonymi przez bank.

Wnioskodawczyni w żaden sposób nie rozporządzała pieniędzmi, nie była do tego uprawniona, nie odniosła żadnych korzyści, gdyż umowa ustna zawarta z bratem wykluczała taką możliwość. Wnioskodawczyni była jedynie wykonawcą dyspozycji. Celem było wyłącznie przechowanie pieniędzy, a wpłata na konto była związana z wyjazdem Wnioskodawczyni i zabezpieczeniem pieniędzy.

Czynność prawna polegająca na przekazaniu przez brata pieniędzy na przechowanie była umową przechowania.

A zatem, jeżeli istotnie jak wskazała Wnioskodawczyni brat przekazał jej pieniądze tytułem zwykłej umowy przechowania i umowa ta nie przybrała postaci umowy depozytu nieprawidłowego, to należy stwierdzić, że powyższa czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, wymienionych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Tym samym na Wnioskodawczyni nie ciążył obowiązek podatkowy z tego tytułu.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawczynię. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielcach, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.