Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-321/16-4/AK
z 2 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 8 marca 2016 r. (data wpływu 11 marca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 maja 2016 r. (data wpływu 6 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego zadatku oraz otrzymanego odszkodowania.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 31 marca 2014 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę przedwstępną z Firmą „A” na sprzedaż działki niezabudowanej, przeznaczonej zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego pod usługi, pola uprawne, łąki, sady i ogrody, poszerzenie skrzyżowania ulicy głównej. Powierzchnia działki wynosi 1,3 hektara.

Umowa przyrzeczona miała być zawarta nie później niż do 31 lipca 2014 r., pod dwoma warunkami zastrzeżonymi na korzyść strony kupującej:

1. wykonania badań geologicznych, dotyczących ewentualnych zanieczyszczeń gruntu, których wynik byłby pozytywny dla kupującego;
2. uzyskania decyzji lokalizacyjnej, umożliwiającej przebudowę lub budowę wjazdu na nieruchomości, stosownie do potrzeb kupującego.
   
   

Kupujący zgodnie z treścią umowy przedwstępnej zamierzał kupić od Wnioskodawczyni działkę na cele usługowo-handlowe.

Zainteresowana uzgodniła z nabywcą cenę działki (docelową) płatną w następujący sposób:

• kwota 200 000,00 zł tytułem zadatku (art. 349 Kc)
• kwota 20 000,00 zł tytułem odszkodowania za zniszczenie zasiewów na nieruchomości sprzedającego oraz za utracone korzyści, które były następstwem niezebrania plonów

z zasiewów (działka była bowiem użytkowana rolniczo) na wypadek gdyby nie doszło do zawarcia umowy przyrzeczonej.

Firma „A” nie dochowała terminu zawarcia umowy przyrzeczonej i w dniu 31 lipca 2014 r. nie doszło do jej zawarcia, ale zapłaciła Wnioskodawczyni kwotę 200 000,00 zł zadatku i 20 000,00 zł odszkodowania.

Po negocjacjach z Firmą „A” uzgodniony został nowy termin zawarcia umowy przyrzeczonej na 30 listopada 2014 r.

Mimo, że wciąż Wnioskodawczyni zależało na sprzedaży działki, także w nowym terminie nie doszło do zawarcia umowy przyrzeczonej, chociaż w tym czasie oba warunki zastrzeżone w umowie przedwstępnej były już spełnione – Firma „A” uchyliła się od jej zawarcia.

W marcu 2016 r. Firma „A” przysłała Zainteresowanej PIT-8C i w rubryce D tej informacji w pkt 24 wpisała zadatek, w pkt 25 – kwotę 200 000,00 zł, w pkt 26 odszkodowanie, w pkt 27 – kwotę 20 000,00 zł.

Łącznie do opodatkowania 220 000,00 zł.

Wnioskodawczyni dodatkowo wyjaśnia, że po 30 listopada 2014 r. dwukrotnie wzywała Firmę „A” do zawarcia umowy przyrzeczonej i proponowała wyznaczenie nowych terminów jej zawarcia. Zainteresowana informowała, że po ich bezskutecznym upływie, będzie mogła skorzystać z prawa zatrzymania zadatku. Firma nie odpowiedziała na te pisma.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni poinformowała, że nie prowadzi i nie prowadziła dotychczas działalności gospodarczej (jest emerytowanym nauczycielem). Nieruchomość rolną, którą zamierza sprzedać posiada od 2001 r. Nieruchomość tę cały czas użytkowała rolniczo. Jest to nieruchomość rolna, którą otrzymała jako darowiznę. Działka nie jest gospodarstwem rolnym w rozumieniu Kc.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy od otrzymanego zadatku w kwocie 200 000,00 zł Wnioskodawczyni ma zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych?
2. Czy od otrzymanej kwoty 20 000,00 zł tytułem odszkodowania za zniszczone zasiewy, Zainteresowana także ma obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?
   
   

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2 w odniesieniu do otrzymanego odszkodowania. Natomiast na pytanie nr 1 w zakresie otrzymanego zadatku wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawczyni, kwota 20 000,00 zł, która od razu była odszkodowaniem za zniszczenie zasiewów Zainteresowanej i niezebranie plonów nie powinna być opodatkowana.

W ocenie Wnioskodawczyni nie powinna płacić podatku od kwoty 20 000,00 zł, którą otrzymała tytułem odszkodowania za zniszczone zasiewy i niezebrane plony. Odszkodowanie to było wpisane do treści umowy, którą Zainteresowana zawarła z Firmą „A”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie otrzymanego odszkodowania jest nieprawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku w drodze rozporządzenia.

W treści art. 10 ust. 1 ww. ustawy, zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. wymienia się inne źródła (pkt 9).

Zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania „w szczególności”. Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym.

Stosownie do przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z pewnymi zastrzeżeniami wskazanymi w tym przepisie są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, Firma „A” nie dochowała terminu zawarcia umowy przyrzeczonej i w dniu 31 lipca 2014 r. nie doszło do jej zawarcia, jednakże spółka zapłaciła Wnioskodawczyni kwotę 200 000,00 zł zadatku i 20 000,00 zł odszkodowania.

Natomiast w marcu 2016 r. ww. spółka przesłała Wnioskodawczyni informację PIT-8C, w której wykazana została kwota 200 000,00 zł wypłaconego zadatku oraz kwota 20 000,00 zł odszkodowania.

Mając zatem na uwadze ww. przepisy stwierdzić należy, że kwota odszkodowania jako przysporzenie majątkowe stanowi przychód z innych źródeł. Nie każde jednak odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca w art. 21 ust. 1 ww. ustawy określił, które odszkodowania mogą korzystać z przedmiotowego zwolnienia oraz które z odszkodowań zostały ze zwolnienia wykluczone.

Stosownie zatem do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania i zadośćuczynienia otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Ze zwolnienia bowiem korzystają jedynie te odszkodowania i zadośćuczynienia, prawo do otrzymania których wynika wprost z przepisów ustawy lub aktów wykonawczych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wolne od podatku są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Regulacją powyżej wskazanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy zostały objęte przede wszystkim inne odszkodowania lub zadośćuczynienia niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów prawa, jednakże dla zastosowania zwolnienia koniecznym jest aby to inne odszkodowanie lub zadośćuczynienie otrzymane zostało na mocy wyroku lub ugody sądowej.

Analiza cytowanych powyżej przepisów wskazuje jednoznacznie, że ustawodawca konsekwentnie wyłączył z katalogu zwolnień odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej.

W przedstawionym we wniosku przypadku kwota odszkodowania wynika jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami (umowy). Podstawą jego otrzymania nie jest wyrok ani umowa czy ugoda sądowa.

Zatem, skoro podstawą przyznania Wnioskodawczyni odszkodowania była zawarta między stronami umowa, niemająca przymiotu umowy czy ugody sądowej to ww. świadczenie nie podlega zarówno zwolnieniu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 jak również w art. 21 ust. 1 pkt 3b.

Ponadto przesłanką wykluczającą możliwość zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 jest fakt, że uzyskane przez Wnioskodawczynię odszkodowanie nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Z kolei zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ze zwolnienia przedmiotowego w podatku dochodowym od osób fizycznych korzystają odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

– w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, późn. zm.).

Zgodnie natomiast z art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, z późn. zm.), przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Z analizy wniosku wynika, że Zainteresowana otrzymała odszkodowanie za zniszczone zasiewy oraz utracone korzyści, będące następstwem niezebrania plonów. Wnioskodawczyni wskazała, że przedmiotowa działka nie stanowi gospodarstwa rolnego, natomiast zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego może być wykorzystywana na cele usługowe. Kupujący zamierzał nabyć działkę na cele usługowo-handlowe.

Zatem przedmiotowe świadczenie nie zostało wypłacone posiadaczowi gruntu wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu szkód powstałych w uprawach rolnych w związku z prowadzoną na tych gruntach przez uprawniony podmiot inwestycją związaną z budową infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W konsekwencji wypłacone Wnioskodawczyni odszkodowanie nie kwalifikuje się jako odszkodowanie wymienione w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w szczególności w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit.c).

Podsumowując, uzyskane odszkodowanie nie korzysta z żadnego ze zwolnień przedmiotowych a w szczególności ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 i stanowi dla Wnioskodawczyni przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 27 tej ustawy, tj. według skali podatkowej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.