Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-74/16/MCZ
z 25 maja 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 3 marca 2016 r. (data wpływu do Biura – 8 marca 2016 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych ustanowienia nieodpłatnej służebności gruntowej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 marca 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych ustanowienia nieodpłatnej służebności gruntowej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości, dla której ustanowiona zostanie droga konieczna, która służyła będzie łącznie 6 działkom. Cztery z nich są zabudowa kamienicami, jedna zabudowana jest parterowym garażem i jedna jest jeszcze niezabudowana. Cztery budynki usługowo-mieszkalne, posadowione na tych działkach, stanowią zabudowę pierzejową przy ulicy Ś. Ulica ta jest ulicą dwukierunkową (każdy kierunek jednopasmowy) udostępnioną do przejazdu wyłącznie samochodom osobowym. Samochody dostawcze, śmieciarki i inne mogą jedynie przecinać tę ulicę. Nie ma również możliwości parkowania aut na chodniku (pachołki). Do obsługi wspomnianych budynków konieczna jest zatem droga długości ok. 20 m prostopadła do ul. Ś., prowadząca na zaplecze powyższej zabudowy pierzejowej.

Budynek, którego Wnioskodawca jest współwłaścicielem położony jest na działce nr. 243; jest ostatnim z czterech budynków ciągu zabudowy pierzejowej.

Przez co najmniej 50 lat dojazd na zaplecze pierzei i do garaży odbywał się przez działkę nr 528/242 przyległą do działki nr 243. Droga biegła bezpośrednio przy granicy obu działek wzdłuż ściany szczytowej budynku którego Wnioskodawca jest współwłaścicielem i dawno temu została utwardzona przez właścicieli czterech budynków wchodzących w skład pierzei – położony został asfalt. Około 6 lat temu właściciele tych posesji wystąpili do sądu o wytyczenie drogi koniecznej, wyłączenie jej z działki 528/242 i oddanie tego skrawka gruntu we władanie powodom na podstawie zasiedzenia. Niestety, do tej pory sprawa nie została rozpatrzona.

Ostatnio sytuacja się skomplikowała. Właściciel działki nr 528/242, przez którą przebiegał dojazd do zapleczy ww. budynków i garaży (spółka z o.o.), działkę tę zabudował. Na tej i innych działkach powstał duży kompleks budowlany o powierzchni wielu tys. m2 z obszernym podziemnym parkingiem. Drogi koniecznej nie wydzielono, ale inwestor wykonał drogę o szerokości 5 m na nawierzchni stropu części podziemnej budynku, biegnącą na terenie działki 528/242 bezpośrednio przy granicy z działką nr 243, której Wnioskodawca jest współwłaścicielem. Około 5 m nad tą drogą/stropem jest zawieszonych 5 kondygnacji budynku inwestora przyległych do budynku, którego Wnioskodawca jest współwłaścicielem. Droga ta pokrywa się w rzucie z dawną drogą utwardzoną. Jest obecnie jedynym dojazdem na tyły zabudowy pierzejowej, w tym na tyły budynku, którego Wnioskodawca jest współwłaścicielem. Konieczne jest ustanowienie odpowiednich zasad korzystania z tej drogi przez właścicieli, mieszkańców i najemców budynków wchodzących w skład pierzei w formie ustanowienia służebności gruntowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy umowa notarialna, będąca podstawą wpisu do księgi wieczystej, zawarta między właścicielem nieruchomości obciążonej a władnącej, dotycząca drogi koniecznej – w której zawarty jest następujący zapis: spółka z o.o. ustanawia bezpłatną służebność gruntową na rzecz każdoczesnych właścicieli działek 243 i 241 [karta mapy 55, obręb G. (nowe oznaczenie działek: G. działki nr 2079 i 2080, obręb Śródmieście 0026)], polegającą na nieodpłatnym prawie przejazdu i przechodu po pasie o szerokości 5 m przez nawierzchnię stropu budynku wybudowanego na podstawie decyzji, o pozwoleniu na budowę nr XXX z dnia 12 marca 2014 r. między innymi na działce nr 528/242 [karta mapy 55, obręb G. (nowe oznaczenie G., działka nr ….. obręb Śródmieście 0026)], objętej księgą wieczystą YYY, wzdłuż jej południowej granicy, zgodnie z przebiegiem stanowiącym, załącznik do niniejszej umowy – spowoduje konieczność zapłaty podatku od spadku darowizn dla właścicieli nieruchomości władnącej, czyli obecnych współwłaścicieli działek 243 i 241?

Zdaniem Wnioskodawcy, zapis zawarty w powyższym pytaniu nie powoduje konieczności zapłaty podatku od spadków i darowizn dlatego, że nie jest to służebność osobista. Zgodnie bowiem z art. l ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega „nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności”. W doktrynie wyrażono przy tym pogląd, że tylko służebność osobista ma charakter podmiotowy, a zatem jedynie nabycie takiej służebności przez zindywidualizowaną osobę powodować może konsekwencje w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Nabycie praw majątkowych tytułem nieodpłatnej służebności gruntowej (przejazdu, przechodu, prowadzenia mediów) na rzecz każdoczesnego właściciela nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, ponieważ służebność osobistą nabywa określona osoba fizyczna, natomiast służebność gruntową nabywa niejako sama nieruchomość.

Na potwierdzenie swego stanowiska Wnioskodawca powołał interpretację indywidualną dotyczącą poruszonego we wniosku zagadnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r., poz. 205), podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Ponadto, podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ustawy).

Służebność jest ograniczonym prawem rzeczowym, uregulowanym przepisami działu III ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380).. Przepisy prawa cywilnego, z uwagi na odrębność charakteru jak i funkcji, rozróżniają służebność osobistą i gruntową oraz służebność przesyłu.

Z przepisu art. 296 § 1 Kodeksu wynika, że nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego zakres odpowiada treści służebności gruntowej (służebność osobista). Natomiast na podstawie art. 285 § 1 Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Służebność osobista jest obciążeniem nieruchomości, niemniej ustanawiana jest na rzecz oznaczonej osoby fizycznej.

Służebność gruntowa, zgodnie z art. 285 § 2 Kodeksu cywilnego służy jedynie zwiększeniu użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części. Tylko służebność osobista ma charakter podmiotowy, a zatem jedynie nabycie takiej służebności przez zindywidualizowaną osobę powodować może konsekwencje w zakresie podatku od spadków i darowizn. Natomiast nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem nieodpłatnej służebności gruntowej (prawo przechodu i przejazdu) na rzecz każdoczesnego właściciela działki sąsiadującej z nieruchomością nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Biorąc pod uwagę przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz przedstawiony powyżej stan prawny, należy stwierdzić że nabycie prawa majątkowego tytułem nieodpłatnej służebności gruntowej (przejazdu, przechodu) na rzecz każdoczesnego właściciela nie jest objęte ustawą o podatku od spadków i darowizn, a tym samym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Zatem Wnioskodawca jako współwłaściciel działki nr 243 nabywając prawo majątkowe tytułem nieodpłatnej służebności gruntowej nie będzie zobowiązany do zapłacenia podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie Organ pragnie zaznaczyć, że w niniejszej interpretacji dokonał oceny stanowiska Wnioskodawcy w zakresie skutków podatkowych wynikających dla niego z ustanowienia nieodpłatnej służebności gruntowej, co nie oznacza że dokonał oceny zacytowanego fragmentu umowy notarialnej. Organ interpretacyjny na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej jest bowiem uprawniony wyłącznie do interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja – zgodnie ze złożonym wnioskiem – została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Co oznacza, że pozostali współwłaściciele działek, o których mowa we wniosku nie mogą czerpać ochrony prawnej z niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.