Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/4511-409/16-4/JK3
z 16 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z poźn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 15 marca 2016 r. (data wpływu 30 marca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 czerwca 2016 r. (data nadania 3 czerwca 2016 r., data wpływu 3 czerwca 2016 r.), na wezwanie Nr IPPB4/4511-409/16-2/JK3 z dnia 16 maja 2016 r. (data nadania 17 maja 2016 r., data doręczenia 30 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zadośćuczynienia - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zadośćuczynienia.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/4511-409/16-2/JK3 z dnia 16 maja 2016 r. (data nadania 17 maja 2016 r., data doręczenia 30 maja 2016 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez uiszczenie stosownej opłaty.

W dniu 3 czerwca 2016 r. Wnioskodawca dokonał opłaty w terminie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest właścicielem działki z budynkiem mieszkalno – usługowym. W 2015 r. na podstawie wyroku i rozprawy sądowej założonej przez sąsiada o ustanowienie drogi koniecznej nieruchomość Wnioskodawcy, a raczej jej część została obciążona służebnością gruntową. Sąsiad zyskał tym samym prawo przejścia i przejazdu do swojej posesji fragmentem działki Wnioskodawcy. Z tego tytułu na podstawie wyceny biegłego rzeczoznawcy została zasądzona Wnioskodawcy kwota w wysokości 16.288,32 zł, którą sąsiad zapłacił Wnioskodawcy w dniu 9 listopada 2015 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy takie zadośćuczynienie otrzymane na podstawie wyroku sądowego jest zwolnione z podatku dochodowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie interpretacji przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b kwota otrzymana w wyniku ustanowienia prawa służebności gruntowej na działce Wnioskodawcy podlega zwolnieniu z podatku dochodowego. Art. 21 ust. 1 pkt 3b wskazuje, że zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym podlegają: „...odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:…b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.”

Gdyby działka Wnioskodawcy nie została obciążona służebnością gruntową, wykorzystałby ją na parking, w chwili obecnej nie jest to możliwe, gdyż powstała droga dojazdowa do posesji sąsiada. Musi być drożna, przejezdna i niczym nie zastawiona. Wnioskodawca uzyskał informacje, że otrzymana kwota podlega zwolnieniu z opodatkowania. Według Wnioskodawcy powinien być zwolniony z podatku dochodowego, gdyż i tak jest poszkodowany w tej sprawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 , art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca jest właścicielem działki z budynkiem mieszkalno – usługowym. W 2015 r. na podstawie wyroku i rozprawy sądowej założonej przez sąsiada o ustanowienie drogi koniecznej, nieruchomość Wnioskodawcy, a raczej jej część została obciążona służebnością gruntową. Sąsiad zyskał tym samym prawo przejścia i przejazdu do swojej posesji fragmentem działki Wnioskodawcy. Z tego tytułu na podstawie wyceny biegłego rzeczoznawcy została zasądzona Wnioskodawcy kwota w wysokości 16.288,32 zł, którą sąsiad zapłacił Wnioskodawcy w dniu 9 listopada 2015 r.

W świetle okoliczności faktycznych sprawy przedstawionych przez Wnioskodawcę oraz mając na uwadze obowiązujące przepisy ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy zauważyć, że zastosowanie zwolnienia podatkowego może nastąpić tylko przez ścisłe wypełnienie przesłanek i dyspozycji tego zwolnienia.

Należy też zaakcentować, że co do zasady odszkodowanie lub zadośćuczynienie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), chyba że korzysta ze zwolnienia podatkowego.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sadowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Odnosząc się do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy w świetle przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego rozpatrywanej sprawy należy zauważyć, że powołany przepis zwalnia od podatku inne odszkodowania lub inne zadośćuczynienia (niż wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy) oraz wskazuje, że chodzi o należności powstałe na podstawie wyroku sądowego lub ugody sądowej oraz w wysokości określonej w tym wyroku lub w tej ugodzie sądowej.

Jednak i w tym przepisie zawarte są wyłączenia, które powodują, że kwoty otrzymane po spełnieniu wstępnych warunków nie będą podlegać zwolnieniu z uwagi na: związek z prowadzoną działalnością lub gdy chodzi o korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, jeśliby mu szkody nie wyrządzono.

W kontekście zacytowanych powyżej przepisów i konkluzji z nich wynikających należy wyjaśnić, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy jak i niemajątkowy.

W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na konkretnym ubytku w majątku i wówczas wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas.

Strata może też dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać gdyby mu szkody nie wyrządzono i wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Odnośnie służebności przejazdu i przechodu należy wskazać, że zgodnie z art. 285 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Stosownie do art. 145 § 1 Kc, jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna). Przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między interesowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile to jest możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej. (art. 145 § 2 Kc.).

W świetle powyżej przytoczonych przepisów prawa cywilnego należy zauważyć, że służebność gruntowa jest prawem ustanawianym na nieruchomości tzw. służebnej lub obciążonej, na rzecz każdoczesnego właściciela innej nieruchomości, tj. nieruchomości władnącej. Istotą służebności gruntowej jest zapewnienie trwałego korzystania przez każdoczesnego właściciela nieruchomości władnącej – w określonym zakresie – z nieruchomości obciążonej.

Stosownie do art. 294 Kc. właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem, jeżeli wskutek zmiany stosunków służebność stała się dla niego szczególnie uciążliwa, a nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej.

W myśl art. 295 Kc jeżeli służebność gruntowa utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca otrzymał od sąsiada (właściciela sąsiedniej działki) na podstawie wyroku sądu zadośćuczynienie w związku z ustanowieniem na Jego gruntach drogi koniecznej do działki należącej do ww. sąsiada. Sąsiad zyskał tym samym prawo przejścia i przejazdu do swojej posesji fragmentem działki Wnioskodawcy.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy, należy stwierdzić, że otrzymane przez Wnioskodawcę zadośćuczynienie za ustanowienie drogi koniecznej na działce będącej własnością Wnioskodawcy, które nie zostało otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz nie dotyczy korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono, korzysta ze zwolnienia, o którym stanowią przepisy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.