Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/4512-195/16/AR
z 23 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 oraz art. 14r § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku wspólnym z 4 marca 2016 r. (data wpływu 9 marca 2016 r.), uzupełnionym pismami z 17 maja 2016 r. oraz pismem z 23 maja 2016 r. (data wpływu 30 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 marca 2016 r. wpłynął ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy nieruchomości.

Ww. wniosek został uzupełniony pismami z 17 maja 2016 r. oraz pismem z 23 maja 2016 r. (data wpływu 30 maja 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z 13 maja 2016 r. znak IBPP1/4512-195/16/AR.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest współwłaścicielem gospodarstwa rolnego i jako rolnik jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Natomiast żona jako również osoba prowadząca działalność rolniczą i współwłaścicielem gruntu, nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Zarówno Wnioskodawca jak i żona Wnioskodawcy nie prowadzi działalności gospodarczej, prowadzą wyłącznie działalność rolniczą.

W skład gospodarstwa rolnego wchodzą między innymi działki gruntu ornego:

• działka nr A o pow.0,1465 ha powstała w wyniku podziału działki nr X.
• nr B o pow. 0,2134 ha powstała w wyniku podziału działki nr Y .
  
  

Wszystkie ww. działki wchodziły w skład całości gospodarstwa rolnego nabytego we współwłasności małżeńskiej drogą darowizny jako następcy po rodzicach aktem notarialnym 13 marca 1987 celu prowadzenia upraw rolnych. Przez cały czas były użytkowane rolniczo, jednakże mimo że stanowiły część całości gospodarstwa rolnego, którego małżonkowie są właścicielami, plony akurat z uprawy przedmiotowych działek były wykorzystywane wyłącznie na potrzeby własne tj. jako karma dla zwierząt hodowanych na potrzeby naszego gospodarstwa domowego tj. kur, świń i innego dobytku, który nie jest przedmiotem ich działalności rolniczej. Dlatego też nie stosowano akurat na tej części specjalnych nakładów ze względów ekologicznych, co ma też bezpośredni wpływ na wysokość plonów które są w takim przypadku o wiele niższe niż uprawy dla celów działalności rolniczej czyli zarobkowej.

Działki nie były zabudowane.

Działki nie były też przedmiotem najmu, ani dzierżawy. Nie zostały na nich dokonane żadne ulepszenia.

Na podstawie decyzji Wojewody z dnia 11 marca 2015 o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. „…” działki powyższe zostały wywłaszczone pod budowę drogi i stały się własnością Samorządu Województwa. Decyzja przyszła na każdego z małżonków osobno, mimo że była jedna.

Decyzji tej nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Decyzja zobowiązywała do niezwłocznego wydania nieruchomości.

Za wywłaszczone działki zostanie wypłacone odszkodowanie na imię obojga małżonków jako na współwłaścicieli gruntu.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w zakresie prowadzonej działalności rolniczej, natomiast żona Wnioskodawcy, z którą wspólnie prowadzi działalność rolniczą i która jest również współwłaścicielką gruntu nie jest i nigdy nie była podatnikiem VAT.

Wnioskodawca ani żona nie prowadzi działalności gospodarczej, której przedmiotem jest obrót nieruchomościami.

Wnioskodawca ani żona nie dokonywali wcześniej sprzedaży działek.

Wnioskodawca ani żona nie ponieśli żadnych czynności w celu przygotowania dostawy przedmiotowych działek przed wywłaszczeniem.

Wnioskodawca zrezygnował ze zwolnienia z VAT i zarejestrował się jako podatnik VAT. Działki były nabyte w 1987 roku więc do dnia 30 czerwca 2005 były wykorzystywane do czynności zwolnionych natomiast od dnia 1 lipca 2005 były wykorzystywane do czynności opodatkowanych, oprócz działek będących przedmiotem wywłaszczenia, które to wykorzystywane były dla celów prywatnych na potrzeby rodziny.

Z tytułu nabycia działki nr 401/1 oraz działki 406/1 Wnioskodawcy ani jego żonie, która nigdy nie była podatnikiem VAT nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Były to działki gruntu rolnego nabyte drogą darowizny od rodziców.

Od chwili wywłaszczenia zaprzestano uprawy wywłaszczonego gruntu. Odszkodowania jeszcze nie otrzymano.

W uzupełnieniu podano, że:

1. Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT od 1 lipca 2005 r. i składa regularnie w ustawowym terminie deklaracje VAT -7K.
   
2. W momencie nabycia gruntów, obejmujących działki nr 400/1 i 406/1 nie obowiązywał dla tych działek miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu. Były to grunty rolne.
   
3. W stosunku do działek objętych wywłaszczeniem Wnioskodawca nie podejmował żadnych działań.
   
4. W stosunku do działek objętych wywłaszczeniem żona Wnioskodawcy również nie podejmowała - żadnych działań.
   
5. Podział działek X i Y nastąpił nie na wniosek Wnioskodawcy, lecz odgórnie na wniosek Prezydenta Miasta G. - jako zarządcy drogi do Wojewody. Wojewoda wydał decyzję, a Minister Infrastruktury dokonał podziału działek dnia 14 marca 2016 r. zakończonego ostateczną decyzją Wojewody dnia 28 marca 2016 r. Przyczyną tego podziału było uzyskanie zezwolenia przez miasto na realizację inwestycji drogowej pn. „…”.
   Zleceniodawcą dokonania podziału był więc Prezydent Miasta.
   Działki A i B wyodrębnione zostały z działki X i Y będące w posiadaniu Wnioskodawcy, celem przejęcia z mocy prawa na rzecz Województwa .., celem budowy obwodnicy.
   
6. Podział działek nie nastąpił również na wniosek żony Wnioskodawcy, lecz na wniosek Prezydenta Miasta G. - jako zarządcy drogi do Wojewody. Wojewoda wydal decyzję, a Minister Infrastruktury dokonał podziału działek 14 marca 2016 r. zakończonego ostateczną decyzją Wojewody dnia 28 marca 2016 r. wniosek Prezydenta Miasta.
   Przyczyną tego podziału jak wyżej w pkt poprzednim wyjaśnione było uzyskanie zezwolenia przez miasto na realizację inwestycji drogowej pn . „…”.
   Zleceniodawcą dokonania podziału był więc Prezydent Miasta .
   Działki A i B wyodrębnione zostały z działki X i Y będącej w posiadaniu Wnioskodawcy celem przejęcia z mocy prawa na rzecz Województwa celem budowy obwodnicy.
   
7. Wnioskodawca nie posiada innych nieruchomości, przeznaczonych do sprzedaży.
   
8. Żona Wnioskodawcy również nie posiada innych nieruchomości, przeznaczonych do sprzedaży.
   
9. Ww. działki objęte wywłaszczeniem były całkowicie wyłączone z działalności rolniczej, stanowiącej działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy VAT, prowadzonej wspólnie przez małżonków, z tytułu której Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wywłaszczenie rolnika i jego małżonki z działek gruntów rolnych, które stanowiły ich majątek osobisty i nie były wykorzystywane w ramach działalności rolniczej czyli zarobkowej a wykorzystywane były na cele potrzeb osobistych i otrzymanie z tego tytułu odszkodowania jest zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT u rolnika płatnika VAT z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w części ½ oraz w części ½ u jego małżonki, która korzysta ze zwolnienia podmiotowego w VAT, a która jest współwłaścicielem wywłaszczonego gruntu?

Zdaniem Wnioskodawcy (stanowisko ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 23 maja 2016 r.):

Wnioskodawca uważa, że zbycie przedmiotowych działek tj. działek A i B, które stanowiły niewielką część całego gospodarstwa rolnego i które stanowiły majątek prywatny używany na cele osobiste rodziny, a nie dla celów działalności gospodarczej, czyli zarobkowej, gdyż plony z tych działek przeznaczone były wyłącznie na cele konsumpcyjne Wnioskodawcy i jego żony oraz całej rodziny nie powinno być opodatkowane podatkiem VAT, gdyż to zbycie jest przymusowe i nie jest wykonywane w ramach działalności rolniczej, tylko w ramach zarządu majątkiem prywatnym, tym bardziej że akurat ten grunt był wykorzystywany na własne cele Wnioskodawcy i jego żony oraz całej ich rodziny, a nie na cele działalności rolniczej, stanowiącej działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy VAT.

Zbycie to odbyło się niejako pod przymusem z mocy, bez żadnych działań Wnioskodawcy i jego żony w tym kierunku, a więc nie stanowi dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. l pkt 1 ustawy VAT w świetle art. 7 ust. 1 pkt 1.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie; (…).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy – przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak wynika z art. 2 pkt 22 ustawy – przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 2082), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego, jak również nie może rozporządzać lub zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 35 ww. Kodeksu).

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ww. Kodeksu oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 cyt. ustawy zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Stosownie do art. 37 § 2 ww. ustawy, ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka, natomiast zgodnie z § 4 tegoż przepisu, jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. ustawy oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

Jednakże nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Wskazać należy, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 2 pkt 15, 19, 20 i 21 ustawy:

• przez działalność rolniczą rozumie się produkcję roślinną i zwierzęcą (...), a także świadczenie usług rolniczych;
• przez rolnika ryczałtowego rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych;
• przez produkty rolne rozumie się towary wymienione w załączniku nr 2 do ustawy oraz towary wytworzone z nich przez rolnika ryczałtowego z produktów pochodzących z jego własnej działalności rolniczej przy użyciu środków zwykle używanych w gospodarstwie rolnym, leśnym i rybackim;
• przez usługi rolnicze rozumie się usługi wymienione w załączniku nr 2 do ustawy.
  
  

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

W świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, gdyż związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym.

Ponadto w kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne znaczenie ma fakt, czy w świetle zaprezentowanego we wniosku stanu faktycznego Wnioskodawca w celu dokonania dostawy gruntu podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Problem odnoszący się do rozstrzygnięcia, czy sprzedaż działek jest sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą, był przedmiotem orzeczenia z 15 września 2011 r. TSUE w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10.

Z tezy powyższego orzeczenia wynika m.in., że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 dyrektywy 112, zmienionej dyrektywą 2006/138/WE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeśli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby. Trybunał zwrócił uwagę, że inaczej jest w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Przykładowo podane zostały działania polegające na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Trybunał orzekł ponadto, że liczba i zakres transakcji sprzedaży nie ma charakteru decydującego i nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Trybunał stwierdził, że dużych transakcji sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych.

Zatem jak wynika z powyższego, kryterium decydującym o zaliczeniu transakcji sprzedaży nieruchomości przez osoby fizyczne do działalności gospodarczej jest podejmowanie aktywnych działań angażujących środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców. W konsekwencji, dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. W przypadku gdy brak jest przesłanek świadczących o aktywności sprzedawcy w przedmiocie zbycia gruntu, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem – zbycie działki budowlanej nie stanowi działalności handlowej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lecz mieści się w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest współwłaścicielem gospodarstwa rolnego i jako rolnik jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Zarówno Wnioskodawca jak i żona Wnioskodawcy nie prowadzi działalności gospodarczej, prowadzą wyłącznie działalność rolniczą. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej, której przedmiotem jest obrót nieruchomościami.

W skład gospodarstwa rolnego wchodzą między innymi działki gruntu ornego:

• działka nr A o pow. 0,1465 ha powstała w wyniku podziału działki nr X.
• nr B o pow. 0,2134 ha powstała w wyniku podziału działki nr Y.
  
  

Na podstawie decyzji Wojewody z dnia 11 marca 2015 o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowe pn. „…” – działki powyższe zostały wywłaszczone pod budowę drogi i stały się własnością Samorządu Województwa. Decyzji tej nadano rygor natychmiastowej wykonywalności. Decyzja zobowiązywała do niezwłocznego wydania nieruchomości. Za wywłaszczone działki zostanie wypłacone odszkodowanie obojgu małżonkom, jako na współwłaścicieli gruntu. Odszkodowania jeszcze nie otrzymano.

Jak wskazał Wnioskodawca były to działki gruntu rolnego nabyte drogą darowizny od rodziców.

Wszystkie ww. działki wchodziły w skład całości gospodarstwa rolnego nabytego we współwłasności małżeńskiej drogą darowizny jako następcy po rodzicach aktem notarialnym 13 marca 1987 r. celu prowadzenia upraw rolnych. W momencie nabycia gruntów, obejmujących działki nr A i B nie obowiązywał dla tych działek miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu. Były to grunty rolne. Przez cały czas były użytkowane rolniczo, jednakże mimo że stanowiły część całości gospodarstwa rolnego, którego małżonkowie są właścicielami, plony akurat z uprawy przedmiotowych działek były wykorzystywane wyłącznie na potrzeby własne tj. jako karma dla zwierząt hodowanych na potrzeby ich gospodarstwa domowego tj. kur, świń i innego dobytku, który nie jest przedmiotem ich działalności rolniczej. Dlatego też nie stosowano akurat na tej części specjalnych nakładów ze względów ekologicznych, co ma też bezpośredni wpływ na wysokość plonów które są w takim przypadku o wiele niższe niż uprawy dla celów działalności rolniczej czyli zarobkowej. Ww. działki objęte wywłaszczeniem były całkowicie wyłączone z działalności rolniczej, stanowiącej działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy VAT, prowadzonej wspólnie przez małżonków, z tytułu której Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Działki nie były też przedmiotem najmu, ani dzierżawy. Nie zostały na nich dokonane żadne ulepszenia. Od chwili wywłaszczenia zaprzestano uprawy wywłaszczonego gruntu. Wnioskodawca nie posiada innych nieruchomości, przeznaczonych do sprzedaży. Również Żona Wnioskodawcy nie posiada innych nieruchomości, przeznaczonych do sprzedaży.

Z zawartego we wniosku opisu sprawy nie wynika taka aktywność Wnioskodawcy ani jego żony, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Wnioskodawca w stosunku do działek objętych wywłaszczeniem nie podejmował żadnych działań, które wskazywałby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami (np. wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla przedmiotowego gruntu, uzbrojenie terenu, ogłoszenie w prasie w poszukiwaniu nabywców itp.). Również żona Wnioskodawcy w stosunku do działek objętych wywłaszczeniem nie podejmowała żadnych działań. Ponadto wszystkie ww. działki wchodziły w skład całości gospodarstwa rolnego nabytego we współwłasności małżeńskiej drogą darowizny jako następcy po rodzicach aktem notarialnym13 marca 1987 w celu prowadzenia upraw rolnych.

Z powyższego wynika, iż dostawę przedmiotowych działek uznać należy za transakcję okazjonalną, jednorazową czyli taką, która nie jest czyniona z zamiarem nadania jej stałego charakteru. Tym samym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, nie można uznać Wnioskodawcy ani jego żony za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ustawy o VAT w odniesieniu do zamierzonej dostawy działek.

Natomiast w kwestii dokonania podziału nieruchomości należy odnieść się do powołanych wyżej orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE wydanych w sprawach C-180/10 i C-181/10. Jak już zaznaczono, treść ww. orzeczeń wskazuje, że za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje środki podobne do wykorzystywanych przez handlowca, tj. wykazuje aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W sprawie będącej przedmiotem niniejszej interpretacji wystąpiła pojedyncza okoliczność wskazana przykładowo w treści orzeczeń TSUE, związana z podziałem nieruchomości, których jednak w ocenie tut. organu nie można uznać za ciąg zdarzeń przesądzających o uznaniu tych działań za prowadzenie działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że jak podał Wnioskodawca podział działek X i Y nastąpił nie na wniosek Wnioskodawcy, lecz odgórnie na wniosek Prezydenta Miasta G. - jako zarządcy drogi do Wojewody. Wojewoda wydał decyzję z dn. 11 marca 2015 r, a Minister Infrastruktury dokonał podziału działek dnia 14 marca 2016 r. zakończonego ostateczną decyzją Wojewody dnia 28 marca 2016 r. Przyczyną tego podziału było uzyskanie zezwolenia przez miasto na realizację inwestycji drogowej pn. „…”.

Zleceniodawcą dokonania podziału był więc Prezydent Miasta G..

Działki A i B wyodrębnione zostały z działki X i Y będących w posiadaniu Wnioskodawcy, celem przejęcia z mocy prawa na rzecz Województwa, celem budowy obwodnicy. Ponadto jak wynika z wniosku podział działek nie nastąpił również na wniosek żony Wnioskodawcy.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego, co w przedmiotowej sprawie miało miejsce, gdyż z wniosku wynika, że Wnioskodawca wykorzystywał posiadane nieruchomości gruntowe do celów osobistych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

W przedmiotowej sprawie uznać zatem należy, że Wnioskodawca ani jego żona dokonując dostawy nieruchomości gruntowej w ramach wywłaszczenia nie działają w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a czynność ta nie nosi znamion działalności gospodarczej zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że dostawa przez Wnioskodawcę i jego żonę nieruchomości gruntowej wykorzystywanej na własne potrzeby, stanowi zwykłe wykonywanie prawa własności, a ponadto dostawa ta nie jest wynikiem swobodnego dysponowania nieruchomością, a tylko skutkiem wywłaszczenia.

Reasumując, przeniesienie przez Wnioskodawcę i jego żonę własności gruntu z mocy prawa za odszkodowaniem na rzecz Skarbu Państwa, z przeznaczeniem na drogi publiczne – nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawca i jego żona, w związku z tą czynnością korzystają z przysługującego im prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że nie wypełnią oni przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy i nie występują w roli podatnika podatku VAT. W konsekwencji, z tytułu dostawy wywłaszczonych działek i otrzymanego odszkodowania nie ciąży na Wnioskodawcy ani na jego żonie obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług.

W tej sytuacji brak jest podstaw do określania stawki podatku lub zwolnienia od podatku dla tych działek.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego przysługuje prawo do wniesienia skargi z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.