2016.06.17 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/4511-336/16-4/AK
z 17 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 oraz art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015r., poz. 613) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 14 marca 2016 r. (data wpływu 18 marca 2016 r.) uzupełniony pismem z dnia 8 czerwca 2016 r.(data nadania 9 czerwca 2016 r., data wpływu 13 czerwca 2016 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie telefoniczne z dnia 6 czerwca 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 marca 2016 r. został złożony wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

Z uwagi na braki formalne, tut. organ wezwał Wnioskodawczynię telefonicznie w dniu 6 czerwca 2016 r. (na tę okoliczność została sporządzona notatka służbowa) do uzupełnienia braków formalnych. Pismem z dnia 8 czerwca 2016 r. (data nadania 9 czerwca 2016 r., data wpływu 13 czerwca 2016 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła powyższe.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 12 listopada 2008 r. na podstawie umowy o częściowy podział majątku, małżonkowie Edward M. i Grażyna M. dokonali bez spłat i dopłat podziału majątku wspólnego w ten sposób, że Edward M. nabył na wyłączną własność:

udział wynoszący 2/3 w niezabudowanej działce gruntu położonej w A., oznaczonej jako dz. ew. 38/3 obręb, o pow. 0,1387 ha,
niezabudowaną działkę gruntu położoną w A., oznaczoną jako dz. ew. 37/2 obręb, o pow. 0,1850 ha.

Edward M. zmarł w dniu 20 lutego 2009 r. Spadek po nim nabyli na mocy ustawy: żona Grażyna M. (Zainteresowana będąca stroną, Wnioskodawczyni) oraz dzieci: Karolina N. i Wojciech M. (Zainteresowani niebędący stroną) - po 1/3 części spadku każde z nich, co zostało potwierdzone aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia 15 kwietnia 2009 r. W skład spadku po zmarłym weszły m. in. opisane powyżej - udział wynoszący 2/3 w działce ewidencyjnej 38/3 oraz działka ewidencyjna 37/2.

Na mocy ostatecznej decyzji Prezydenta Miasta z dnia 18 lutego 2014 r. działka ewidencyjna 37/2 o pow. 0,1850 ha uległa podziałowi na dz. ew.: 37/5 o pow. 0,0037 ha i 37/6 o pow. 0,1813 ha, przy czym dz. ew. 37/5 została przeznaczona pod drogę, zaś dz. ew. 37/6 została przewidziana do połączenia z dz. ew. 38/7.

Na mocy ostatecznej decyzji Prezydenta Miasta z dnia 18 lutego 2014 r. działka ewidencyjna 38/3 o pow. 0,1387 ha uległa podziałowi na dz. ew.: 38/6 o pow. 0,0010 ha; 38/7 o pow. 0,0918 ha; 38/8 o pow. 0,0459 ha, przy czym dz. ew. 38/6 została przeznaczona pod drogę, dz. ew. 38/7 została przewidziana do połączenia z dz. ew. 37/6, zaś dz. ew. 38/8 została przewidziana do połączenia z nieruchomością sąsiednią.

W drodze spadkobrania po Edwardzie M., współwłaścicielami nieruchomości:

składającej się z działek ewidencyjnych 38/7 i 38/8 obręb 1-10-14 stali się: żona Grażyna M., córka Karolina N. i syn Wojciech M. – każdy z nich w udziale po 2/9 części. Udziały te nabyli jako wolne od wszelkich hipotek i innych obciążeń, ograniczeń w rozporządzaniu, a także od praw i roszczeń osób trzecich. Pozostały udział w ww. nieruchomości w wysokości 1/3 posiadała nieprzerwanie Joanna S., która nabyła go (wówczas jako udział w dz. ew. 38/3) na podstawie umowy częściowego działu majątku z dnia 27 lutego 2003 r.). Również ten udział wolny był od wszelkich hipotek i innych obciążeń, ograniczeń w rozporządzaniu, a także od praw i roszczeń osób trzecich,
stanowiącej działkę ewidencyjną 37/6 obręb, stali się: żona Grażyna M., córka Karolina N. i syn Wojciech M. - każdy z nich w udziale po 1/3 części. Udziały te nabyli jako wolne od wszelkich hipotek i innych obciążeń, ograniczeń w rozporządzaniu, a także od praw i roszczeń osób trzecich, za wyjątkiem roszczeń wynikających z przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 3 kwietnia 2014 r.

W przedwstępnej umowie sprzedaży nieruchomości, obejmującej dz. ew. 38/7 i 37/6, określono cenę sprzedaży w kwocie 2.400.000 złotych.

W dniu 6 sierpnia 2014 r. na podstawie umowy o częściowy dział spadku i nieodpłatne zniesienie współwłasności, zawartej m. in. w celu zrealizowania powyższej przedwstępnej umowy sprzedaży Grażyna M., Karolina N., Wojciech M. dokonali działu spadku po Edwardzie M. w zakresie:

udziału w wysokości 2/3 w nieruchomości składającej się z działek ewidencyjnych 38/7 i 38/8,
nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjną 37/6,

w ten sposób że wchodzący w skład spadku po Edwardzie M. udział w wysokości 2/3 w nieruchomości składającej się z działek ewidencyjnych 38/7 i 38/8 oraz nieruchomość stanowiącą działkę ewidencyjną 37/6 - nabyli Grażyna M., Karolina N. i Wojciech M. - w udziałach wynoszących po 1/3 części każde z nich, a następnie - tą samą umową - Grażyna M., Karolina N., Wojciech M. i Joanna S. dokonali nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości składającej się z działek ewidencyjnych 38/7 i 38/8 w ten sposób, że:

całą działkę ewidencyjną 38/7 nabyli Grażyna M., Karolina N. i Wojciech M. - w udziałach wynoszących po 1/3 części każde z nich,
całą działkę ewidencyjną 38/8 nabyła Joanna S.

Z tytułu powyższej umowy częściowego działu spadku po Edwardzie M. oraz zniesienia współwłasności Grażyna M., Karolina N. i Wojciech M. nie dokonali wobec siebie żadnych spłat ani dopłat oraz oświadczyli, że z tytułu łych umów nie zachowują wobec siebie żadnych roszczeń na przyszłość.

Z tytułu umowy zniesienia współwłasności Grażyna M., Karolina N., Wojciech M. oraz Joanna S. nie dokonali wobec siebie żadnych spłat ani dopłat oraz oświadczyli, że z tytułu tej umowy nie zachowują wobec siebie żadnych roszczeń na przyszłość.

Powyższą umową o częściowy dział spadku i nieodpłatne zniesienie współwłasności objęto udział wynoszący 2/3 w nieruchomości składającej się z działek ewidencyjnych 38/7 i 38/8 oraz nieruchomość stanowiącą działkę ewidencyjną 37/6, co nie wyczerpało majątku spadkowego po Edwardzie M.

Wartość rynkowa nieruchomości stanowiącej działki ewidencyjne 38/7 i 38/8 została określona na kwotę 1.239.300 złotych, zaś wartość rynkowa nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjną 37/6 - na kwotę 1.631.700 złotych.

Wnioskodawczyni oświadczyła, że wartość otrzymanych przez Nią i Jej dzieci składników majątku w wyniku częściowego działu spadku i nieodpłatnego zniesienia współwłasności wraz z udziałem wchodzącym w skład masy spadkowej mieści się w udziale jaki przysługiwał Im w spadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku odpłatnego zbycia przez Grażynę M., Karolinę N. i Wojciecha M. nieruchomości stanowiącej dz. ew. 37/6 oraz 38/7 – następującego po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do otwarcia spadku (tj. 2009 r.), a przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano działu spadku i zniesienia współwłasności (tj. 2014 r.) - po stronie podatników powstanie obowiązek zapłaty 19% podatku dochodowego od sprzedaży nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w sytuacji, gdy podatnicy na skutek częściowego działu spadku i nieodpłatnego zniesienia współwłasności z dnia 6 sierpnia 2014 r. nie otrzymali więcej, aniżeli wynosiły ich udziały w masie spadkowej, a nadto w wyniku zniesienia współwłasności nie doszło do przysporzenia ponad udziały posiadane przez zainteresowanych przed zniesieniem współwłasności, a tym samym umowny dział spadku i zniesienia współwłasności doprowadził jedynie do skonkretyzowania składników majątkowych przypadających podatnikom?

Zdaniem Wnioskodawczyni.

Zainteresowani stoją na stanowisku, że w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy, w przypadku dokonania przez nich odpłatnego zbycia nieruchomości stanowiącej dz. ew. 37/6 i 38/7, przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do częściowego działu spadku i nieodpłatnego zniesienia współwłasności, nie będą oni zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż:

w odniesieniu do dz. ew. 37/6 (wydzielonej z dz. ew. 37/2 stanowiącej własność zmarłego Edwarda M.) udziały odziedziczone w masie spadkowej przez każdego z podatników (po 1/3 części) odpowiadają udziałom w nieruchomości przypadłym na ich rzecz w drodze działu spadku.
w odniesieniu do dz. ew. 38/7 i 38/8 (wydzielonych z dz. ew. 30/3 stanowiącej w udziale 2/3 własność Edwarda M.), w drodze spadkobrania podatnicy nabyli udziały w w/w gruncie wynoszące po 2/9 części każdy z nich (2/3 z 1/3). W drodze zniesienia współwłasności nieruchomości stanowiącej dz. ew. 38/7 i 38/8 - podatnicy stali się wyłącznym właścicielem dz. ew, 38/7 (Grażyna M., Karolina N. i Wojciech M. - w udziałach po 1/3 części każdy), lecz jednocześnie „utracili" na rzecz Joanny Sielickiej wszelkie udziały posiadane przez nich w dz. ew. 38/8 (łącznie udział w wysokości 6/9). Tym samym, nabycie przez zainteresowanych od Joanny Sielickiej „dodatkowego” udziału w dz. ew. 38/7 w łącznej wysokości 1/3, zostało zrównoważone zbyciem przez zainteresowanych na jej rzecz łącznego udziału w wysokości 6/9 w dz. ew. 38/8.

W świetle powyższego, zniesienie współwłasności dz. ew. 38/7 i 38/8, jako mieszczące się w ramach udziałów przypadających zainteresowanym w rzeczy wspólnej, tj. w dawnej dz. ew, 38/3, a nadto dokonane bez spłat i dopłat, nie stanowi nabycia rzeczy. Zainteresowani poprzez zniesienie współwłasności nie nabyli bowiem nic więcej ponad udziały nabyte z chwilą otwarcia spadku po Edwardzie M.. Przesunięcie majątkowe polegało jedynie na tym, że w drodze zniesienia współwłasności zainteresowani stali się jedynym właścicielem dz. ew. 38/7 („nabywając” pozostały udział w wysokości 1/3) i jednocześnie dokonując nieodpłatnego „zbycia” udziału posiadanego w dz. ew. 38/8 (w wysokości 6/9). Tym samym, udziały aktualne posiadane przez zainteresowanych względem udziałów nabytych przez nich w masie spadkowej nie uległy powiększeniu, gdyż w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności nie uległ powiększenia stan majątku osobistego zainteresowanych.

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Stąd też nieruchomość objęta przedwstępną umową sprzedaży (stanowiąca obecnie dz. ew. 38/7 i 37/6) została nabyta przez Grażynę M., Karolinę N. i Wojciecha M. z dniem 20 lutego 2009 r., jako, że z tym dniem nabyli oni masę spadkową po Edwardzie M. w udziałach po 1/3 części każdy z nich. Wynikający z dziedziczenia określony udział ułamkowy spadkobiercy w masie spadkowej nie jest tożsamy z nabyciem w identycznych proporcjach udziału w poszczególnych składnikach majątkowych, w tym nieruchomościach, w skład tej masy wchodzących. W wyniku spadkobrania zainteresowani stali się współwłaścicielami dawnej dz. ew. 37/2 (obecnie dz. ew. 37/6) - w udziałach po 1/3 oraz dawnej dz. ew. 38/3 (obecnie dz. ew. 38/7 i 38/8) w udziałach po 2/9. W wyniku umowy o częściowy dział spadku i nieodpłatna zniesienie współwłasności zainteresowani stali się współwłaścicielami dz. ew. 37/6 i 38/7 - w udziałach po 1/3. Wobec ustanowienia prawa własności do dz. ew. 38/8 wyłącznie na rzecz Joanny Sielickiej, a tym samym wyzbycia się przez zainteresowanych służącego im do tej działki prawa współwłasności w udziałach po 2/9 na rzecz każdego z nich (łącznie 6/9), w drodze dokonania częściowego działu spadku i nieodpłatnego zniesienia współwłasności nie doszło do przyrostu udziałów przypadających zainteresowanym w masie spadkowej po Edwardzie M., a tym samym nie sposób czynności tej utożsamiać z nowym nabyciem nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie zainteresowanych dział spadku i zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy w ich wyniku podatnik otrzymuje nieruchomości (udział w nieruchomości), której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał. Jeżeli natomiast wartość udziału spadkowego spadkobiercy pokrywa się z wartością mienia uzyskanego przez niego w wyniku działu spadku, niezasadnym byłoby twierdzenie, że wskutek tego działu nastąpiło nabycie przez niego udziału we współwłasności ponad przypadający im udział spadkowy.

Dział spadku dokonywany bez żadnych spłat t dopłat w ramach udziałów w masie spadkowej oznacza nabycie rzeczy już z chwilą otwarcia spadku, czyli z chwilą śmierci spadkodawcy, co w niniejszej sprawie nastąpiło z dniem 20 lutego 2009 r. Nieodpłatne zaś (bez spłat i dopłat) zniesienie współwłasności dz. ew. 38/7 i 38/8 w 2014 r., jako niepowodujące przysporzenia ponad udziały posiadana przez zainteresowanych przed zniesieniem współwłasności oznacza, że czynność ta nie spowoduje obowiązku podatkowego w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Konkludując, zainteresowani stoją na stanowisku, że w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości stanowiącej dz. ew, 37/6 i 38/7, po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do otwarcia spadku a przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano działu spadku i nieodpłatnego zniesienia współwłasności, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bowiem od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło otwarcie spadku, minęło 5 lat, a nadto w wyniku zniesienia współwłasności nie doszło do przysporzenia ponad udziały posiadane przez zainteresowanych przed zniesieniem współwłasności. Przychód uzyskany ze sprzedaży przedmiotowej nieruchomości będzie zatem wolny od podatku dochodowego na podstawie art. 10 ust. l pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem z powyższego wynika, że w przypadku sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma data nabycia tej nieruchomości i forma prawna jej nabycia.

Podkreślenia wymaga, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, nie wskazując, czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości. Zatem pojęcie to należy rozumieć szeroko, tzn. że nabycie nieruchomości następuje z chwilą uzyskania prawa własności nieruchomości, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy. Tym samym, poprzez „nabycie” należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.

Przepisy prawa w sposób jednoznaczny określają moment i podstawę nabycia nieruchomości. W przypadku nabycia nieruchomości lub udziału w nieruchomości w drodze spadku datą nabycia – w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jest data otwarcia spadku, czyli śmierć spadkodawcy.

Zgodnie bowiem z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

Stosownie do art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie fakt nabycia spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § Kodeksu cywilnego). Tak więc istotnym z punktu widzenia prawa jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy, jako data nabycia spadku.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Edward M. zmarł w dniu 20 lutego 2009 r. Spadek po nim nabyli na mocy ustawy: żona Grażyna M. oraz dzieci: Karolina N. i Wojciech M. - po 1/3 części spadku każde z nich. W skład spadku po zmarłym weszły m.in. udział wynoszący 2/3 w działce ewidencyjnej 38/3 oraz działka ewidencyjna 37/2.

W drodze spadkobrania po Edwardzie M., współwłaścicielami nieruchomości:

składającej się z działek ewidencyjnych 38/7 i 38/8 obręb 1-10-14 stali się: żona Grażyna M., córka Karolina N. i syn Wojciech M. – każdy z nich w udziale po 2/9 części. Pozostały udział w ww. nieruchomości w wysokości 1/3 posiadała nieprzerwanie Joanna S., która nabyła go (wówczas jako udział w dz. ew. 38/3) na podstawie umowy częściowego działu majątku z dnia 27 lutego 2003 r.).
stanowiącej działkę ewidencyjną 37/6 obręb 1-10-14 stali się: żona Grażyna M., córka Karolina N. i syn Wojciech M. - każdy z nich w udziale po 1/3 części. Udziały te nabyli jako wolne od wszelkich hipotek i innych obciążeń, ograniczeń w rozporządzaniu, a także od praw i roszczeń osób trzecich, za wyjątkiem roszczeń wynikających z przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 3 kwietnia 2014 r.

W dniu 6 sierpnia 2014 r. na podstawie umowy o częściowy dział spadku i nieodpłatne zniesienie współwłasności, Grażyna M., Karolina N., Wojciech M. dokonali działu spadku po Edwardzie M. w zakresie:

udziału w wysokości 2/3 w nieruchomości składającej się z działek ewidencyjnych 38/7 i 38/8,
nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjną 37/6,

całą działkę ewidencyjną 38/7 nabyli Grażyna M., Karolina N. i Wojciech M. - w udziałach wynoszących po 1/3 części każde z nich,
całą działkę ewidencyjną 38/8 nabyła Joanna S..

Wartość otrzymanych przez Wnioskodawczynię i Jej dzieci składników majątku w wyniku częściowego działu spadku i nieodpłatnego zniesienia współwłasności wraz z udziałem wchodzącym w skład masy spadkowej mieści się w udziale jaki przysługiwał Im w spadku.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zastrzeżeniem przepisów tytułu VIII (art. 1036 – 1046) Kodeksu cywilnego.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności.

Natomiast zgodnie z art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny współwłasność istnieje wówczas, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Istota współwłasności polega na tym, że współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, a nie o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy. Będąca przedmiotem współwłasności rzecz jest niepodzielna i każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy w trakcie trwania współwłasności, a nie jedynie do jej części określonej wielkością jego udziału. Każdy ze współwłaścicieli ma jednakowe prawo do całej rzeczy, ograniczone jedynie takim samym prawem pozostałych współwłaścicieli, a mianowicie każdy jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli (art. 206 Kodeksu cywilnego). W momencie nabycia udziału w prawie własności każdy ze współwłaścicieli staje się współwłaścicielem całej nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności, a więc każdego metra kwadratowego tej nieruchomości. Będąca przedmiotem współwłasności rzecz jest niepodzielna i każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy w trakcie trwania współwłasności.

Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (art. 195 Kodeksu cywilnego). W myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Natomiast zgodnie z art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego czy działu spadku, jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast, biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku dokonanego podziału mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym.

Za datę nabycia nieruchomości (udziału w nieruchomości) - w przypadku jej sprzedaży - która przypadła danej osobie w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności, należy przyjąć datę jej pierwotnego nabycia, ale tylko wówczas, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności mieściła się w udziale, jaki przysługiwał tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz dział spadku i zniesienie współwłasności zostało dokonane bez spłat i dopłat. Natomiast, gdy w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu (nawet bez spłat i dopłat), to traktowany jest w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób powiększeniu uległ zarówno dotychczasowy zakres władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością) jak i stan jej majątku osobistego.

Gdy w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności udział danej osoby nie ulega powiększeniu nie mamy do czynienia z nabyciem, gdyż nie zwiększa się stan jej majątku osobistego. Tak więc co do zasady, dział spadku i zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy w wyniku tych instytucji prawnych podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał.

Biorąc zatem pod uwagę fakt, że jak twierdzi Wnioskodawczyni działowi spadku i zniesieniu współwłasności nie towarzyszyły żadne spłaty ani dopłaty, a wartość udziału w nieruchomościach mieści się w udziale jaki przysługiwał w majątku objętym współwłasnością, za datę nabycia nieruchomości należy uznać datę jej pierwotnego nabycia, czyli 20 lutego 2009 roku, tj. datę śmierci spadkodawcy. W konsekwencji planowana sprzedaż nie będzie stanowić źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ upłynęło pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie. Zatem, Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży udziałów w nieruchomościach.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie oraz Zainteresowanemu niebędącemu Stroną przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin