Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-312/16/DP
z 8 lipca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 maja 2016 r. (data wpływu do Biura – 24 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przekazania zysku na kapitał zapasowy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 maja 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przekazania zysku na kapitał zapasowy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (spółka jawna) podzielił zysk za 2015 r. zgodnie z uchwałą wspólników w taki sposób, że:

1. kwota 795.426,72 zł przeznaczona została dla wspólników do podziału,
2. kwota 510.000,00 zł przeznaczona została na kapitał zapasowy.
   
   

Możliwość tworzenia kapitału zapasowego została u Wnioskodawcy uregulowana poprzez podjęcie przez wspólników odpowiedniej uchwały o tworzeniu takiego kapitału.

Tym samym, decyzją wspólników, zysk został pozostawiony u Wnioskodawcy, co pozwoli na kontynuowanie w kolejnym roku obrotowym działalności gospodarczej prowadzonej w ramach Wnioskodawcy, w oparciu o zwiększony kapitał własny. Przekazanie zysku na kapitał zapasowy nie wiązało się z wniesieniem ani podwyższeniem wkładów przez wspólników Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przekazanie zysku Wnioskodawcy na kapitał zapasowy, przedstawione w opisie stanu faktycznego, skutkuje opodatkowaniem tej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, przekazanie zysku na jego kapitał zapasowy nie skutkuje opodatkowaniem tej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawca wskazał, że przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych formułują tzw. zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Oznacza to, że czynności, które nie zostały w tym katalogu bezpośrednio wymienione, nie skutkują opodatkowaniem podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) i pkt 2 ww. ustawy, podatkowi temu podlegają tzw. czynności umowy spółki oraz zmiany takiej umowy, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W myśl art. 1 ust. 3 pkt 1 cyt. ustawy, w przypadku umowy spółki osobowej, za jej zmianę uważa się: wniesienie lub podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika, dopłaty oraz oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania.

Wnioskodawca zaznaczył, że przeznaczenie zysku spółki osobowej na kapitał zapasowy nie zostało bezpośrednio wymienione we wspomnianym już zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (tj. w art. 1 powołanej ustawy); w szczególności przekazanie zysku spółki osobowej na jej kapitał zapasowy nie stanowi samodzielnej czynności skutkującej opodatkowaniem podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W świetle generalnych zasad prawa podatkowego, przedmiot opodatkowania określa ustawa, zatem przepisy powinny wyraźnie wskazywać, co podlega opodatkowaniu. W szczególności, powstania obowiązku podatkowego nie należy domniemywać.

W ocenie Wnioskodawcy, przekazanie zysku na jego kapitał zapasowy nie jest równoznaczne ze zmianą umowy spółki, tzn.: wniesieniem lub podwyższeniem wkładu do spółki, udzieleniem pożyczki przez wspólnika, wniesieniem dopłat, ani też oddaniem spółce przez wspólnika rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania, chyba że uchwała wspólników w zakresie przeznaczenia zysku spółki wyraźnie wskazywałaby, iż wspólnicy dokonują jednocześnie wniesienia/podwyższenia wkładów, udzielają spółce pożyczki, wnoszą dopłaty, bądź też oddają rzeczy (pieniądze) do nieodpłatnego używania. Wnioskodawca podkreślił, iż dysponowanie zyskiem – samo w sobie – nie stanowi w ogóle czynności cywilnoprawnej, wynika raczej z zapisów umowy spółki oraz przepisów Kodeksu spółek handlowych. Jest to zatem czynność korporacyjna, dokonana w ramach stosunków wewnętrznych spółki.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych kwoty zysku przekazanego na kapitał zapasowy spółki osobowej może nastąpić w wyniku, np. przekształcenia spółki osobowej w inną spółkę, połączenia, etc. Obowiązek podatkowy na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w odniesieniu do zysku przekazanego na kapitał zapasowy może powstać, jednak w związku z dokonaniem czynności cywilnoprawnej bezpośrednio wymienionej w zamkniętym katalogu zawartym w art. 1 ww. ustawy, a samo przekazanie zysku na kapitał zapasowy spółki osobowej taką czynnością nie jest. Przyjęcie przeciwnego stanowiska prowadziłoby, zdaniem Wnioskodawcy, do nieuprawnionego rozszerzenia obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych i uznania, iż każde inne przeznaczenie zysku np. do wypłaty na rzecz wspólników, również podlega opodatkowaniu tym podatkiem, co byłoby absurdalne (albowiem dysponowanie zyskiem spółki osobowej nie stanowi czynności cywilnoprawnej ani, tym bardziej, zmiany umowy spółki).

Wnioskodawca wskazał, że sam termin „zysk” jest pojęciem prawa finansowego. Przepisy prawa podatkowego posługują się tym terminem, nie nadając mu specyficznego znaczenia (na gruncie prawa podatkowego nie występuje definicja legalna „zysku”). Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 30 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2013 r., poz. 330), ilekroć w ustawie tej jest mowa o przychodach i zyskach – rozumie się przez to uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Przytoczona definicja wskazuje, iż zysk: może przybierać formę zwiększenia aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań, prowadzi do zwiększenia kapitału własnego jednostki lub zmniejszenia jego niedoboru, oraz zwiększa kapitał własny jednostki (lub zmniejsza jego niedobór) bez wnoszenia środków przez udziałowców (tu: wspólników spółki osobowej).

Wystąpienie zdarzeń takich jak zwiększenie aktywów albo zmniejszenie pasywów prowadzące do wzrostu kapitału własnego (lub zmniejszenia jego niedoboru) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Ponadto, wystąpienie zysku w tzw. rachunku wyników nie jest równoznaczne z posiadaniem przez jednostkę środków pieniężnych, które ów zysk mogłyby wyrażać. Za ustawą o rachunkowości, zyskiem jest m.in. zwiększenie aktywów, przy czym nie oznacza to, że będą to akurat aktywa w postaci środków pieniężnych, które wykazywane są w bilansie jako inwestycje krótkoterminowe – krótkoterminowe aktywa finansowe. Jednostka może wypracować w trakcie roku obrotowego zysk, który do pewnego momentu będzie wyrażał się w wartości środków pieniężnych (w kasie i na rachunkach), lecz wystarczy, że przed końcem owego roku jednostka ta udzieli pożyczki, wówczas nie będzie już dysponowała środkami pieniężnymi, przy czym wartość jej aktywów pozostanie niezmieniona (zmieni się jedynie wartość określonych pozycji w bilansie jednostki). W takim przypadku, mimo, że jednostka wykaże zysk, to nie będzie posiadała środków pieniężnych, aby sfinansować jego ewentualną wypłatę.

Reasumując Wnioskodawca zaznaczył, że zysk wyraża się m.in. w zwiększeniu danej pozycji aktywów w bilansie, przy czym pozycją tą nie muszą być środki pieniężne posiadane przez spółkę osobową. Ponadto, zysk powiększa kapitał własny spółki osobowej, w oparciu o który kontynuuje ona działalność w kolejnym roku. Dopiero w momencie podjęcia przez wspólników spółki osobowej uchwały o wypłacie zysku za dany rok obrotowy (co może nastąpić niemal w każdej chwili), wartość wyrażająca ten zysk jest niejako wycofywana ze spółki, pomniejszając jej kapitał własny. Do tego czasu, wspólnicy pozostawiają zysk w majątku spółki osobowej, co nie oznacza, iż dokonują w ten sposób trwałego (definitywnego) przysporzenia na jej rzecz. Takim przysporzeniem byłoby np. wniesienie wkładów, co w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym nie ma miejsca.

W ocenie Wnioskodawcy, przeznaczenie zysku na jego kapitał zapasowy to wyłącznie przeksięgowanie między kapitałami (funduszami) jednostki, które – co istotne – następuje z pominięciem kapitału (funduszu) podstawowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, należy stwierdzić, iż przekazanie zysku na jego kapitał zapasowy, przedstawione w opisie stanu faktycznego, nie skutkuje opodatkowaniem podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie swego stanowiska Wnioskodawca powoła kilka interpretacji indywidualnych dotyczących poruszonego we wniosku zagadnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223) zawiera zamknięty katalog czynności objętych opodatkowaniem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności enumeratywnie wskazane w art. 1 ust. 1, zgodnie z którym podatkowi od czynności cywilnoprawnej podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 1 ust. 3 pkt 1 cyt. ustawy, w przypadku umowy spółki, za zmianę umowy spółki uważa się przy spółce osobowej – wniesienie lub podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika, dopłaty oraz oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania.

Zgodnie z art. 1a pkt 1 powołanej ustawy określenie spółka osobowa oznacza spółkę: cywilną, jawną, partnerską, komandytową lub komandytowo-akcyjną.

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej (art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy).

Art. 4 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi, że obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie spółki cywilnej – na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki – na spółce.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy podstawę opodatkowania stanowi przy umowie spółki:

• przy zawarciu umowy – wartość wkładów do spółki osobowej albo wartość kapitału zakładowego – lit. a),
• przy wniesieniu lub podwyższeniu wkładów do spółki osobowej albo podwyższeniu kapitału zakładowego – wartość wkładów powiększających majątek spółki osobowej albo wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy – lit. b),
• przy dopłatach – kwota dopłat – lit. c),
• przy pożyczce udzielonej spółce przez wspólnika – kwota lub wartość pożyczki – lit. d),
• przy oddaniu spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania – roczna wartość nieodpłatnego używania, którą przyjmuje się w wysokości 4% wartości rynkowej rzeczy lub prawa majątkowego oddanego do nieodpłatnego używania – lit. e).
  
  

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 pkt 9 powołanej ustawy, stawka podatku wynosi od umowy spółki – 0,5%.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca (spółka jawna) podzieliła zysk za 2015 r. Zgodnie z uchwałą wspólników kwota 510.000,00 zł przeznaczona została na kapitał zapasowy. Zysk został pozostawiony u Wnioskodawcy, co pozwoli na kontynuowanie w kolejnym roku obrotowym działalności gospodarczej prowadzonej w ramach Wnioskodawcy, w oparciu o zwiększony kapitał własny. Przekazanie zysku na kapitał zapasowy Wnioskodawcy nie wiązało się z wniesieniem, ani podwyższeniem wkładów przez wspólników spółki jawnej.

Zgodnie z art. 51 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1030, ze zm.) każdy ze wspólników ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Ponadto, wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego, przy czym jeżeli wskutek poniesionej przez spółkę straty udział kapitałowy wspólnika został uszczuplony, zysk przeznacza się w pierwszej kolejności na uzupełnienie udziału wspólnika (art. 52 § 1 i 2 Kodeksu spółek handlowych).

Samo osiągnięcie zysku nie oznacza powstania po stronie wspólników wierzytelności o wypłatę zysku. Dopóki wspólnik nie zgłosi żądania podziału i wypłaty zysku z końcem roku obrotowego, zysk ten pozostaje w dyspozycji spółki a nie wspólnika, tym samym nie można mówić, że spółka korzystając z zysku otrzymuje od wspólnika wkłady zwiększające majątek spółki lub nieodpłatne świadczenie. Z przyczyn oczywistych niepodzielony zysk nie jest również pożyczką udzieloną spółce przez wspólnika ani też dopłatą.

Mając na uwadze tak przedstawione zagadnienie stwierdzić należy, że samo przekazanie zysku Wnioskodawcy (spółki jawnej) na jego kapitał zapasowy nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się do przywołanego przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte nie są wiążące dla tutejszego Organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące. Nie wywołują one zatem żadnych skutków prawnych w odniesieniu do innych podatników.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.