2016.06.27 - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/4512-283/16/DM
z 27 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia11 kwietnia 2016 r. (data wpływu 25 kwietnia 2016 r.), uzupełnionym w dniu 20 czerwca 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania nieodpłatnego przekazania lokalu użytkowego na rzecz żony i obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 kwietnia 2016 r. został złożony wniosek uzupełniony w dniu 20 czerwca 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nieodpłatnego przekazania lokalu użytkowego na rzecz żony i obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego.

W złożonym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca kupił we wrześniu 2014 r., w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, lokal niemieszkalny wraz z przysługującym mu udziałem we współwłasności gruntu oraz części wspólnej budynku i urządzeń za kwotę przekraczającą 15000 zł. Lokal został zakupiony, za zgodą żony, za fundusze pochodzące z majątku wspólnego na zasadach obowiązującej małżonków wspólności ustawowej/akt notarialny podpisali oboje małżonkowie i oboje zostali wpisani do księgi wieczystej. W tym czasie żona Wnioskodawcy, działalności gospodarczej nie prowadziła ani nie była zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca prowadzi działalność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

Lokal został nabyty od czynnego podatnika VAT na podstawie wystawionych przez niego faktur i wprowadzony do ewidencji środków trwałych w wartości netto, na podstawie aktu notarialnego, a podatek wykazany w tych fakturach był odliczany od podatku należnego Wnioskodawcy wcześniej na podstawie faktur wystawianych przy wpłatach rat za ten lokal.

W styczniu 2016 r. małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową i umową notarialną o częściowy podział majątku wspólnego, małżonkowie podzielili częściowo majątek wspólny między innymi w ten sposób, że przedmiotowy lokal niemieszkalny wraz z prawami z nim związanymi przysługuje żonie Wnioskodawcy. Podział majątku w ramach umowy został dokonany nieodpłatnie – to jest bez spłaty. Wnioskodawca z chwilą podpisania powyższej umowy zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej w tym lokalu i wykreślił go z ewidencji środków trwałych.

Żona Wnioskodawcy rozpoczęła w styczniu 2016 r., przed częściowym podziałem majątku, działalność gospodarczą, została zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług i z chwilą podpisania powyższej umowy rozpoczęła prowadzenie swojej działalności gospodarczej w tym lokalu wprowadzając go do ewidencji środków trwałych na podstawie aktu notarialnego o częściowym podziale majątku wspólnego.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że jako nabywca przedmiotowego lokalu, nie ma wiedzy na temat tego, czy lokal był/nie był wcześniej zasiedlony w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy ani czy jeżeli był, to kiedy nastąpiło jego pierwsze zasiedlenie w rozumieniu tego przepisu bowiem Wnioskodawca nie posiada wiedzy ani co było wcześniej ani w szczególności:

czy sprzedający przedmiotowy lokal oddał go do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lokalu, po jego wybudowaniu lub ulepszeniu ani
czy ewentualne wydatki poniesione przez sprzedającego na ewentualne ulepszenia, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej, ani
czy sprzedający dokonał dostawy lokalu w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, ani
czy ewentualnie pomiędzy pierwszym zasiedleniem a jego dostawą lokalu upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Wnioskodawca zauważył, że może jedynie domniemywać, że skoro kupił przedmiotowy lokal od dewelopera wkrótce po wybudowaniu przez niego budynku, to prawdopodobnie przedmiotowy lokal użytkowy w takim budynku nie był wcześniej zasiedlony.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w związku z zawartą pomiędzy małżonkami umową o częściowy podział majątku przez co przedmiotowy lokal niemieszkalny (użytkowy) zaczął przysługiwać żonie Wnioskodawcy i przez co Wnioskodawca zaprzestał używania go we własnej działalności gospodarczej i wykreślił go z ewidencji środków trwałych - powstaje u Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług oraz podatek należny z tego tytułu?
Czy w związku z tą sytuacją powstaje u Wnioskodawcy obowiązek korekty podatku naliczonego z tytułu zakupu tego lokalu i ówcześnie odliczonego od podatku należnego?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powstaje obowiązek podatkowy i podatek należny z tego tytułu.

Wnioskodawca zakupił przedmiotowy lokal i prowadził w nim działalność gospodarczą. Lokal został zakupiony za fundusze pochodzące z majątku wspólnego na zasadach obowiązującej małżonków wspólności ustawowej. Pomimo wykorzystywania go tylko przez Wnioskodawcę stanowił jednak przez cały czas współwłasność łączną małżonków. Z chwilą zawarcia umowy o częściowy podział majątku lokal ten - na mocy właśnie tej umowy działowej - zaczął przysługiwać żonie Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie dokonał więc darowizny na rzecz żony w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z treścią art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich. W myśl art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do majątku odrębnego nie zalicza się przedmiotów służących do prowadzenia działalności gospodarczej. W myśl art. 206 i 207 Kodeksu cywilnego należy przyjąć, że oboje małżonkowie posiadający prawo do rzeczy na zasadzie współwłasności majątkowej, mają równe prawa do korzystania z rzeczy wspólnej oraz obowiązek dbania o nią.

Zniesienie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału majątku - co w niniejszej sprawie nastąpiło. Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków. W przedmiotowym przypadku nastąpiło to na mocy umowy notarialnej. Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego, działu spadku czy zniesienia współwłasności jest nabyciem tych rzeczy. Przyznanie lokalu żonie Wnioskodawcy a tym samym nabycie przez nią właśnie taki sposób tego lokalu wyklucza zaistnienie w takim przypadku umowy darowizny. Nabycie przedmiotowego lokalu przez małżonkę Wnioskodawcy nastąpiło więc na mocy umowy działowej a nie umowy darowizny.

Mając na uwadze treść powyższych przepisów należy przyjąć, że w przedmiotowym przypadku nie nastąpiło w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy przekazanie nieodpłatnie przez Wnioskodawcę towarów (lokalu) należących do jego przedsiębiorstwa a w szczególności nie nastąpiła darowizna tego lokalu albowiem nabycie w wyniku podziału majątku wspólnego jest odrębną instytucją prawną od nabycia w wyniku darowizny a tym samym jej dokonania. Dlatego, w ocenie Wnioskodawcy, nie powstanie obowiązek podatkowy ani podatek należny z tego tytułu.

Zdaniem Wnioskodawcy należy dokonać korekty podatku naliczonego odliczonego ówcześnie z faktur dokumentujących nabycie lokalu.

Wnioskodawca na podstawie otrzymanych faktur odliczył podatek naliczony i w kwocie netto wprowadził lokal do ewidencji środków trwałych - jako środek trwały. Zgodnie z art. 91 ustawy w przypadku towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, podatnik dokonuje korekty w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania a roczna korekta dotyczy w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu.

W związku z tym, że częściowy podział majątku wspólnego nie jest czynnością podlegającą podatkowi od towarów i usług, w przypadku braku dalszego korzystania z tego lokalu, należy przyjąć w celu dokonania korekty, że dalsze „wykorzystanie” tego lokalu jest związane wyłącznie z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu.

Zaistniał więc przypadek, w którym Wnioskodawca miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie lokalu i dokonał takiego obniżenia a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego lokalu.

Ponieważ nastąpiło to w okresie krótszym niż 10 lat licząc od roku w którym lokal został oddany do użytkowania – taka korekta podatku naliczonego powinna być dokonana.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r. poz. 710), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 cyt. ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Z treści art. 7 ust. 1 ustawy wynika, że w przepisie tym jest mowa o tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawa własności” lecz jako własność ekonomiczną.

W tym znaczeniu własność ekonomiczna to sytuacja, w której z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy, np. posiadacza nieruchomości, której wydaniu nie towarzyszyło przeniesienie własności w formie aktu notarialnego. W każdym razie w przypadku przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. „Dostawa towarów” nie ogranicza się więc wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.

Należy więc uznać, że dostawa towarów powinna podlegać ocenie przede wszystkim z punktu widzenia swoich aspektów ekonomicznych, mniejsze zaś znaczenie mają jej skutki o charakterze cywilnoprawnym, występujące na gruncie prawa cywilnego.

Należy wyjaśnić, że prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 381 z późn. zm.). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.

Z kolei zgodnie z art. 196 ww. ustawy, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej.

W myśl art. 210 § 1 ustawy Kodeks cywilny, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Z regulacji art. 211 tej ustawy wynika, że każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zasadą jest, że zniesienie współwłasności powinno nastąpić przede wszystkim przez podział fizyczny rzeczy wspólnej. W rezultacie, w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Natomiast ustrój majątkowy małżeński, definiowany jako sytuacja prawna małżonka wobec majątku drugiego małżonka, regulują przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082 ze zm.).

W świetle art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W myśl art. 35 tego Kodeksu, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Zgodnie z art. 43 § 1 ww. ustawy, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast według art. 15 ust. 2 tej ustawy, działalność gospodarcza, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że każdy kto dokonuje czynności dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy, powinien być uznany, co do zasady, za podatnika podatku od towarów i usług.

Ponadto ustawodawca dla celów podatku od towarów i usług zrównał z odpłatną dostawą towarów niektóre czynności nieodpłatne. I tak, zgodnie z treścią art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatne przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
wszelkie inne darowizny

jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Definicja pojęcia „wytworzenie nieruchomości” zawarta jest w art. 2 pkt 14a cytowanej ustawy, zgodnie z którym ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o wytworzeniu nieruchomości - rozumie się przez to wybudowanie budynku, budowli lub ich części, lub ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Z powyższych przepisów wynika, że aby doszło do opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,
przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,
przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tego towaru lub jego części składowych.

Przepisu art. 7 ust. 2 nie stosuje się - zgodnie z art. 7 ust. 3 ustawy - do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało, w całości lub części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych, z wyjątkiem przekazania towarów stanowiących prezenty o małej wartości lub próbki.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie tych towarów pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

Z wniosku wynika, że we wrześniu 2014 r., w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Wnioskodawca nabył lokal niemieszkalny wraz z przysługującym mu udziałem we współwłasności gruntu oraz części wspólnej budynku i urządzeń za kwotę przekraczającą 15.000 zł. Lokal został zakupiony za zgodą żony, za fundusze pochodzące z majątku wspólnego na zasadach obowiązującej małżonków wspólności ustawowej/akt notarialny podpisali oboje małżonkowie i oboje zostali wpisani do księgi wieczystej. W tym czasie żona Wnioskodawcy nie prowadziła działalności gospodarczej ani nie była zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Lokal został nabyty od czynnego podatnika VAT na podstawie wystawionych faktur i wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego i z tego uprawnienia skorzystał. W styczniu 2016 r. małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową i umową notarialną o częściowy podział majątku wspólnego podzielili częściowo majątek wspólny - lokal niemieszkalny wraz z prawami z nim związanymi przysługuje żonie Wnioskodawcy. Podział majątku w ramach umowy został dokonany nieodpłatnie. Wnioskodawca z chwilą podpisania powyższej umowy zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej w tym lokalu i wykreślił go z ewidencji środków trwałych. Żona Wnioskodawcy rozpoczęła w styczniu 2016 r., przed częściowym podziałem majątku, działalność gospodarczą, została zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług i z chwilą podpisania powyższej umowy rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej w tym lokalu wprowadzając go do ewidencji środków trwałych na podstawie aktu notarialnego o częściowym podziale majątku wspólnego.

Odnosząc się do powyższego należy podkreślić, że na gruncie przepisów podatkowych, zarówno Wnioskodawca, jak i żona Wnioskodawcy traktowani są jako odrębne, niezależne podmioty (podatnicy). Wnioskodawca jako podatnik podatku VAT, w oparciu o składniki majątku wspólnego (m.in. ww. nieruchomość lokalowej) posiada odrębne przedsiębiorstwo (odrębną własność ekonomiczną), natomiast w ramach małżeństwa współwłasność łączną z żoną. Czyli Wnioskodawca prowadząc swoje przedsiębiorstwo w oparciu o część składników majątku wspólnego (w tym lokalu użytkowego) ma nad tym majątkiem kontrolę ekonomiczną. Zatem mimo faktu, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w oparciu o część majątku wspólnego, to On jest w sensie ekonomicznym właścicielem tej części majątku wspólnego. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji jego przepisów, która zakładałaby, że wspólność majątkowa istniejąca między małżonkami na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ma wpływ na zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług. Dopuszczalne jest dokonywanie czynności między małżonkami pozostającymi w małżeńskiej wspólności majątkowej, jeżeli czynności te dotyczą sfery objętej zakresem ich działalności gospodarczej.

Zatem pomimo zakupu składnika majątku wykorzystywanego do działalności gospodarczej Wnioskodawcy w ramach małżeńskiej wspólności majątkowej, składnik ten – jak wynika z wniosku – był przeznaczony i wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej Wnioskodawcy w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawca będzie działał z tytułu przekazania lokalu użytkowego jak podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że w przypadku nieodpłatnego przekazania małżonce lokalu użytkowego wykorzystywanego przez Wnioskodawcę w prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, czynność ta – wbrew stanowisku przedstawionemu we wniosku – będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawcy bowiem w związku z nabyciem lokalu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z którego to uprawnienia skorzystał. Tym samym spełnione zostały przesłanki zawarte w ww. przepisie, tzn. Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług, a przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, przy nabyciu którego przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że w oparciu o art. 146a pkt 1 cyt. ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przy czym zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Przez pierwsze zasiedlenie – według art. 2 pkt 14 powołanej ustawy – rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

wybudowaniu lub
ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z kolei stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a cyt. ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Jak wynika z art. 43 ust. 7a ww. ustawy, warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Ponadto, w przypadku towarów (do których zaliczają się również nieruchomości) może znaleźć zastosowanie zwolnienie przewidziane w art. 43 ustawy, o ile zostaną spełnione warunki wskazane w tym przepisie.

Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie należy zauważyć, że jak wskazał Wnioskodawca „skoro kupił przedmiotowy lokal od dewelopera wkrótce po wybudowaniu przez niego budynku, to prawdopodobnie przedmiotowy lokal użytkowy w takim budynku nie był wcześniej zasiedlony”. Uwzględniając powyższe, a także mając na względzie, że nabycie lokalu zostało dokonane we wrześniu 2014 r., należy uznać, że do pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ww. ustawy doszło z chwilą sprzedaży przedmiotowego lokalu. W tej sytuacji czynność przekazania, w styczniu 2016 r., lokalu na rzecz żony nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż pomiędzy jego pierwszym zasiedleniem, a przekazaniem na rzecz żony upłynie okres krótszy niż 2 lata. Ponadto z uwagi na to, że „Wnioskodawca miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o cała kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie lokalu i dokonał takiego obniżenia” czynność ta nie korzysta także ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ww. ustawy.

Z kolei uwzględniając brzmienie powołanego art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z tym, że Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, także ta regulacja nie ma zastosowania w analizowanym przypadku.

W konsekwencji, czynność nieodpłatnego przekazania lokalu użytkowego na rzecz małżonki podlega opodatkowaniu przy zastosowaniu podstawowej, 23% stawki podatku.

Reasumując, w tak przedstawionych okolicznościach sprawy stwierdzić należy, że w związku z przeniesieniem na małżonkę w wyniku częściowego podziału majątku wspólnego w ramach rozdzielności majątkowej – wbrew opinii wyrażonej we wniosku – powstanie u Wnioskodawcy „obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług oraz podatek należny z tego tytułu”.

Odnosząc się z kolei do kwestii obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego od zakupu stanowiącego środek trwały lokalu użytkowego, należy wskazać, że zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6 lub 10 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

Stosownie do art. 91 ust. 2 cyt. ustawy, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy, o czym stanowi art. 91 ust. 3 ww. ustawy.

Ponadto, w świetle art. 91 ust. 4 ww. ustawy, w przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.

W przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 - w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy (art. 91 ust. 5 ww. ustawy).

Na mocy art. 91 ust. 6 powołanej ustawy, w przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:

opodatkowane - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;
zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.

Zgodnie z brzmieniem art. 91 ust. 7 ustawy, przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

Ponadto w myśl art. 91 ust. 9 ustawy w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Przepis ten nie ma jednakże zastosowania w niniejszym przypadku, gdyż we wniosku nie wskazano, aby przedmiotem nieodpłatnego przekazania żonie był lokal użytkowy stanowiący zorganizowaną część przedsiębiorstwa Wnioskodawcy w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.

Na podstawie powołanych wyżej przepisów stwierdzić należy, że podatnik jest zobowiązany, co do zasady, dokonać korekty podatku naliczonego w sytuacji, gdy zmienia się przeznaczenie między innymi środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów (np. ze związanych z czynnościami opodatkowanymi na związane z czynnościami zwolnionymi od podatku, bądź niepodlegającymi opodatkowaniu), jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych nabywcy lub podatnik dokonał odliczenia podatku naliczonego w wyższej lub niższej wartości niż wyliczona na dany rok lub towarów i usług nabytych do wytworzenia towaru przed oddaniem tego towaru do użytkowania.

W świetle powyższych wyjaśnień należy wskazać, że Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego. Jak bowiem zaznaczono w niniejszej interpretacji przekazanie na rzecz małżonki Wnioskodawcy lokalu użytkowego podlegać będzie opodatkowaniu 23% stawką podatku od towarów i usług. W analizowanym przypadku brak jest zatem podstaw do dokonywania korekty z art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z dokonanym częściowym podziałem majątku wspólnego.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym „należy dokonać korekty podatku naliczonego odliczonego ówcześnie z faktur dokumentujących nabycie lokalu”, z uwagi na to, że „zaistniał więc przypadek, w którym Wnioskodawca miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie lokalu i dokonał takiego obniżenia a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego lokalu” należało uznać za nieprawidłowe. Wnioskodawca nie musi bowiem dokonać korekty podatku naliczonego.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin