Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-304/16/TJ
z 10 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 14 marca 2016 r. (data wpływu 21 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku wystawienia informacji PIT-8C w związku z wypłaceniem odszkodowania wraz z odsetkami – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku wystawienia informacji PIT-8C w związku z wypłaceniem odszkodowania wraz z odsetkami.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, jako jednostka wymiaru sprawiedliwości wyrokiem sądu został zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda – osoby fizycznej – odszkodowania wraz z odsetkami oraz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Szkoda powoda skutkująca zasądzeniem odszkodowania wynikała ze zbyt długiego przetrzymania dowodów rzeczowych (sprzętu komputerowego) związanych z prowadzoną wówczas przez powoda działalnością gospodarczą w zakresie obrotu sprzętem informatycznym. Powód wykazał, że poniósł stratę z uwagi na nieuzasadnione zbyt długie przetrzymywanie zajętego sprzętu, z którego w tym okresie nie mógł korzystać. Sąd uznał, że szkoda powoda wynikła z utraty wartości majątku zajętego oraz niemożliwości dysponowania nim tj. wykluczenia z obiegu. Zdaniem sądu powód poniósł realny uszczerbek w swoich aktywach spowodowany zatrzymaniem należących do niego rzeczy, co spowodowało drastyczny spadek ich wartości. Wobec powyższego sąd przyznał odszkodowanie od Skarbu Państwa i zasądził wypłatę na rzecz powoda, co zostało wykonane przez Wnioskodawcę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wypłacone na rzecz powoda odszkodowanie wraz z należnymi odsetkami stanowi dla powoda przychód związany z działalnością gospodarcza jaką wówczas (w momencie zajęcia sprzętu informatycznego) prowadził i podlega zaliczeniu do przychodów z innych źródeł o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie podlega zwolnieniu zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, a w konsekwencji czy w informacji PIT - 8C Wnioskodawca jest zobowiązany wykazać kwotę odszkodowania i odsetek czy też tylko odsetki?

Zdaniem Wnioskodawcy sprzęt komputerowy zatrzymany jako dowód rzeczowy, co stanowiło podstawę zasądzenia odszkodowania, związany był z prowadzoną przez powoda działalnością gospodarczą. Odszkodowanie wraz z odsetkami zostało zasądzone z uwagi na straty jakie poniosła firma powoda w związku z nieuzasadnionym przetrzymywaniem przez organ wymiaru sprawiedliwości sprzętu komputerowego będącego przedmiotem obrotu firmy. Wnioskodawca uważa, że powodowi pomimo, że nie prowadzi obecnie działalności gospodarczej, odszkodowanie wraz z odsetkami uznane być powinno za przychody uzyskane z innych źródeł zgodnie z art. 20 ust. 1 i jako związane z działalnością gospodarczą wyłączone ze zwolnień od podatku dochodowego w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym zgodnie z art. 42a cytowanej ustawy Wnioskodawca powinien wystawić informację PIT 8C ujmując zarówno kwotę odszkodowania jak i odsetek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednym ze źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest wymieniona w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy pozarolnicza działalność gospodarcza.

Jak stanowi art. 5a pkt 6 ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej – oznacza to działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

• prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Z art. 5b ust. 2 wynika, że jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, jako jednostka wymiaru sprawiedliwości wyrokiem sądu został zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda – osoby fizycznej – odszkodowania wraz z odsetkami oraz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Szkoda powoda skutkująca zasądzeniem odszkodowania wynikała ze zbyt długiego przetrzymania dowodów rzeczowych (sprzętu komputerowego) związanych z prowadzoną wówczas przez powoda działalnością gospodarczą w zakresie obrotu sprzętem informatycznym. Powód wykazał, że poniósł stratę z uwagi na nieuzasadnione zbyt długie przetrzymywanie zajętego sprzętu, z którego w tym okresie nie mógł korzystać. Sąd uznał, że szkoda powoda wynikła z utraty wartości majątku zajętego oraz niemożliwości dysponowania nim tj. wykluczenia z obiegu. Zdaniem sądu powód poniósł realny uszczerbek w swoich aktywach spowodowany zatrzymaniem należących do niego rzeczy, co spowodowało drastyczny spadek ich wartości. Wobec powyższego sąd przyznał odszkodowanie od Skarbu Państwa i zasądził wypłatę na rzecz powoda, co zostało wykonane przez Wnioskodawcę.

W związku z tak przedstawionym opisem wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Dodatkowo, w celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych, ustawodawca w art. 14 ust. 2 ustawy zawarł katalog przychodów bezpośrednio nie wynikających z prowadzonej działalności gospodarczej, które zaliczone być powinny właśnie do tego źródła. Wśród nich, o czym stanowi art. 14 ust. 2 pkt 12 wymienione zostały otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.

Z zacytowanych przepisów wynika, że co do zasady wszelkie przysporzenia majątkowe uzyskane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowią przychód ze źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Wskazać jednak należy, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z przepisu tego wynika, że zwolnienie, o którym w nim mowa nie ma zastosowania m.in. do otrzymanych odszkodowań związanych z prowadzona działalnością gospodarczą w tym dotyczących składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Za składniki takie uznać można zarówno środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, jak i wszelkie inne przedmioty, które są w funkcjonalny sposób związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, zwłaszcza wszelkie przedmioty wykorzystywane w działalności.

W świetle zacytowanych przepisów, dokonując oceny przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, uznać zatem należy, że wypłacone przez Wnioskodawcę powodowi – osobie fizycznej – odszkodowanie za poniesione straty w związku ze zbyt długim przetrzymywaniem dowodów rzeczowych (sprzętu informatycznego) związanych z prowadzoną przez powoda wówczas działalnością gospodarczą, stanowiło dla tej osoby przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Przy czym przychód ten nie korzystał ze zwolnienia z opodatkowania z uwagi na fakt, że odszkodowanie to – zgodnie z orzeczeniem sądu – wypłacone zostało w związku z brakiem możliwości korzystania przez podatnika – prowadzącego działalność gospodarczą związaną z obrotem sprzętem informatycznym – z zajętego dla potrzeb prowadzonego postępowania karnego sprzętu informatycznego oraz obniżeniem jego wartości. Odszkodowanie to pozostawało więc w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a przez to mieściło się w wyłączeniu spoza zakresu zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Do źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza zaliczyć należy również wypłacone przez Wnioskodawcę, a zasądzone przez sąd odsetki, stanowiące odrębne – od należności głównej (odszkodowania) – świadczenie.

Jak wynika bowiem z art. 481 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380 z późn. zm.), jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Odsetki wypłacone za okres pomiędzy datą zasądzenia i datą wypłaty odszkodowania nie są wliczane do wartości odszkodowania. Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 101 z późn. zm.), do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, że nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem, czy też innym świadczeniem (naprawieniem szkody). Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem niewykonania zobowiązań.

Potwierdza to orzecznictwo sądów powszechnych, zgodnie z którym „Roszczenie odsetkowe nie jest częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialnoprawnej. Roszczenie o odsetki za opóźnienie (art. 481 Kodeksu cywilnego) jest więc roszczeniem innym niż roszczenie deliktowe” (por. uchwała SN z dnia 31 stycznia 1994 r. III CZP 184/93, publ. OSNC 1994/7-8/155). „Odsetki za opóźnienie są skonstruowane przez ustawodawcę niezależnie od faktu poniesienia szkody przez wierzyciela, są w pewnych sensie elementem waloryzacji, ale spełniają również rolę kompensacji tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej” (por. Izabella Dyka, glosa do przywołanej powyżej uchwały SN z dnia 31 stycznia 1994 r., PS 1997/9/72), a także Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z dnia 24 stycznia 2008 r. sygn. akt II FSK 1629/06 stwierdził „(...) Odsetki należne w razie uchybienia przez dłużnika terminowi świadczenia pieniężnego (art. 481 § 1 K.c.) należy traktować jako wynagrodzenie za przedłużone i pozbawione podstaw prawnych korzystanie z cudzego kapitału. Inaczej rzecz ujmując, jest to odszkodowanie za pozbawienie wierzyciela możliwości dysponowania kapitałem, a tym samym pozbawienie go spodziewanych z tego tytułu korzyści (np. przez korzystną lokatę) (...).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyjaśniono, że głównym motywem legislacyjnym uregulowania takiego jak w art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego jest uznanie, że wierzyciel ponosi przez opóźnienie co najmniej szkodę w postaci odsetek, na jakie mógłby ulokować otrzymaną w terminie sumę (wyrok z dnia 24 kwietnia 1997 r. sygn. akt II CKN 118/97, OSP 1998, Nr 1, poz. 3, z glosą A. Szpunara). Odsetki zatem są kompensatą tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej. Prowadzi to do konkluzji, że odsetki otrzymane na podstawie wyroku z tytułu opóźnienia dłużnika ze spełnieniem świadczenia pieniężnego stanowią odszkodowanie dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono i jako takie nie są wolne od podatku dochodowego (art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych)”.

Powyższa tezę potwierdza również analiza pozostałych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, która prowadzi do wniosku, że odsetki stanowią odrębną od należności głównej kategorię przychodu, która tylko w wyjątkowych przypadkach korzysta ze zwolnienia z opodatkowania. Mowa tutaj o odsetkach wymienionych w art. 21 ust. 1:

• pkt 52 – odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz.U. Nr 156, poz. 776);
• pkt 95 – odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1;
• pkt 119 – odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta;
• pkt 130 – odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a;
• pkt 130a i 130b – odsetki od listów zastawnych i obligacji.

W świetle powyższego należy przyjąć, że ustawodawca nie pomija odsetek w zwolnieniach, jeżeli uznaje zasadność ich zwolnienia w odniesieniu do dóbr, które w jego ocenie zasługują na szczególną ochronę.

Podsumowując, wypłacone przez Wnioskodawcę odszkodowanie wraz z odsetkami stanowiło dla podatnika – osoby fizycznej, na rzecz której zasądzone zostały ww. świadczenia – przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, który powinien zostać przez nią opodatkowany według takich zasad, jakie stosowane były przez nią w momencie likwidacji tej działalności. Niewątpliwie bowiem otrzymane zostały one w związku z prowadzoną przez tę osobę działalnością gospodarczą, a przez to mieściły się w definicji przychodu z działalności gospodarczej, wynikającej z art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji na Wnioskodawcy nie ciążył obowiązek wystawienia i przeslania podatnikowi oraz właściwemu naczelnikowi urzędowi skarbowego informacji o wysokości osiągniętych przychodów PIT-8C.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.