2016.08.26 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-362/16-1/DP
z 26 sierpnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 16 czerwca 2016 r. (data wpływu do Biura – 29 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 czerwca 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony m.in. następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, będącą prezesem zarządu spółki P. Sp. z o.o. (dalej: Spółka), która zajmuje się produkcją i sprzedażą papierowych materiałów reklamowych oraz artykułów biurowych. Spółka w związku z prowadzoną działalnością jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług.

W listopadzie 2015 r. Spółka udzieliła Wnioskodawcy pożyczki pieniężnej (w tym samym czasie Spółka udzieliła również drugiej pożyczki pieniężnej innej osobie fizycznej). Pożyczka została udzielona na podstawie podpisanej pomiędzy Spółką a Wnioskodawcą umowy pożyczki, ze środków pieniężnych Spółki wygenerowanych w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej. Pożyczka udzielona Wnioskodawcy, jak również druga pożyczka udzielona innej osobie fizycznej, mają charakter odpłatny, czyli Spółce z tytułu udzielonych pożyczek przysługuje wynagrodzenie w postaci odsetek.

Wcześniej Spółka nie udzielała pożyczek i nie prowadziła działalności w tym zakresie. Spółka jednak nie wyklucza, że w przyszłości, w przypadku posiadania nadwyżki środków finansowych, udzieli kolejnej pożyczki bądź pożyczek, również odpłatnych.

Spółka zarówno w umowie Spółki jak i we wpisie w Krajowym Rejestrze Sądowym w zakresie swojej działalności nie ma wpisanego do przedmiotu działalności udzielania pożyczek ani też innej podobnej działalności finansowej.

Udzielone pożyczki, w tym pożyczka dla Wnioskodawcy, stanowią dla Spółki działalność mającą charakter poboczny względem działalności podstawowej.

Wnioskodawca wskazał, że Spółka wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług udzielonych pożyczek i otrzymała interpretację z 11 kwietnia 2016 r., znak: ILPP2/4512-1-133/16-2/MN, potwierdzającą, że jej działalność w tym zakresie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w związku z otrzymaniem pożyczki Wnioskodawca był zobowiązany do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z otrzymaną pożyczką Wnioskodawca nie był zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie wyłączenia wynikającego z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż Spółka udzielająca pożyczki, w opinii Wnioskodawcy, działała w związku z udzieloną pożyczką jako podatnik podatku od towarów i usług. Również w przyszłości, w przypadku otrzymania przez Wnioskodawcę pożyczki od Spółki, nie będzie on zobowiązany do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z regulacjami ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych pożyczka co do zasady podlega opodatkowaniu tym podatkiem, a obowiązek podatkowy z tytułu udzielenia pożyczki ciąży na pożyczkobiorcy (art. 4 pkt 7 ww. ustawy). Niemniej jednak, zgodnie z art. 2 pkt 4 cyt. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, w zakresie w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług lub jeśli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z pewnymi wyjątkami, niedotyczącymi jednak umów pożyczki. W konsekwencji udzielenie pożyczki, która podlega w danym przypadku regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, a udzielający pożyczkę działa w danej sytuacji jako podatnik podatku od towarów i usług, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca podkreślił, że mając na uwadze powyższe dla ustalenia, czy Wnioskodawca z tytułu otrzymanej pożyczki był zobowiązany czy też nie do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, niezbędnym jest w pierwszej kolejności ustalenie, czy w związku ze świadczeniem usługi udzielenia pożyczki Spółka działa jako podatnik podatku od towarów i usług i czy przedmiotowa umowa pożyczki będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług.

Aby dana czynność była opodatkowana podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika działającego, w odniesieniu do tej czynności, w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku od towarów i usług jest stwierdzenie, iż prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. W przedmiotowej sytuacji Spółka wykorzystuje swój majątek (środki pieniężne wypracowane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej) w sposób ciągły w celach zarobkowych (udzieliła pożyczek w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek). Na zasadzie analogii można taką sytuację przyrównać do oddania w używanie innego składnika majątku, którym mogą być np. nieruchomości w zamian za ustalony czynsz.

Wnioskodawca wskazał, że analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, iż wykorzystywanie majątku osoby prawnej w celu uzyskania dochodu w postaci odsetek od udzielonych pożyczek należy uznać za prowadzenie działalności gospodarczej, niezależnie od częstotliwości udzielania pożyczek.

Fakt, że udzielanie pożyczek nie stanowi głównej działalności Spółki nie zmienia klasyfikacji tych usług, jako usług świadczonych przez podatnika podatku od towarów i usług w tym zakresie wykorzystującego swój majątek dla celów zarobkowych.

Brak wpisu w umowie Spółki bądź w KRS usług udzielania pożyczek jako działalności prowadzonej przez Spółkę nie powinien mieć wpływu na klasyfikację danej czynności jako podlegającej regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług. Zakres wpisu w KRS lub umowie Spółki ma charakter wyłącznie techniczny i nie powinien wpływać na konsekwencje podatkowe zawarcia umów pożyczek. W innym przypadku podmioty mogłyby świadomie nie wpisywać w stosownych rejestrach prowadzonej faktycznie działalności i tym samym unikać opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Ważny jest zatem obiektywny charakter prowadzonej działalności, a nie fakt jej formalnego zarejestrowania. Prawidłowość takiego podejścia potwierdzają liczne interpretacje indywidualne wydawane w analogicznych sytuacjach.

Podsumowując powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, Spółka udzielając Wnioskodawcy pożyczki, działała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług świadcząc odpłatną usługę na rzecz Wnioskodawcy, opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca zaznaczył, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W konsekwencji, za odpłatne świadczenie usług należy uznać każde świadczenie, inne niż dostawa towarów, które charakteryzuje się tym, że jedna strona umowy (stosunku prawnego) w zamian za otrzymane wynagrodzenie zobowiązuje się do wykonania świadczenia na rzecz drugiej strony. Ponadto, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem, a otrzymanym z tego tytułu wynagrodzeniem.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż w przedstawionym stanie faktycznym, wszystkie powyższe cechy niezbędne dla uznania usługi udzielenia pożyczek za odpłatne świadczenie usług zgodnie z art. 8 powołanej ustawy, zostały spełnione. Udzielenie przez Spółkę pożyczek niewątpliwe stanowi świadczenie ze strony Spółki na rzecz osób fizycznych, w tym na rzecz Wnioskodawcy, w postaci udostępnienia własnych środków pieniężnych. Z kolei w zamian za to świadczenie Spółka otrzymuje korzyści w postaci odsetek stanowiących wynagrodzenie bezpośrednio powiązane z udzieleniem przez Spółkę pożyczki. Podsumowując, w opisanej sytuacji;

istnieje określony stosunek prawny (umowa pożyczki) łączący strony transakcji,
można zidentyfikować beneficjenta świadczenia (Wnioskodawca może korzystać ze środków pieniężnych udostępnionych przez Spółkę),
można zidentyfikować wzajemne świadczenia ekwiwalentne (możliwość czasowego korzystania z przekazanych środków pieniężnych w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek).

Z kolei na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy zwalnia się od podatku od towarów i usług usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Powyższe zwolnienie jest zwolnieniem o charakterze przedmiotowym, co oznacza, że niezależnie od statusu pożyczkodawcy czy też pożyczkobiorcy, zwolniona z podatku od towarów i usług jest czynność udzielenia pożyczek. W szczególności bez znaczenie pozostaje okoliczność, że pożyczkodawca nie jest instytucją bankową ani finansową.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, udzielenie przez Spółkę pożyczki, jako podlegające regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, korzysta z powyższego zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca wskazał, że takie podejście podzielił również Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji wydanej dla Spółki w takim samym stanie faktycznym, zgadzając się w całości ze stanowiskiem Spółki, która w powołanej interpretacji wskazała, iż w przypadku przedmiotowej pożyczki, jak również ewentualnych przyszłych pożyczek, działa jako podatnik podatku od towarów i usług, a przedmiotowa pożyczka (jak i przyszłe pożyczki) korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie umowy pożyczki przez Wnioskodawcę nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w związku z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż udzielanie pożyczki przez Spółkę podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług i korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług.

Na potwierdzenie swego stanowiska Wnioskodawca przytoczył fragmenty kilku interpretacji indywidualnych dotyczących poruszonego we wniosku zagadnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy dotycząca podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

W pozostałym zakresie wniosku, tj. dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zdarzenia przyszłego oraz dotyczącym podatku od towarów i usług, zostaną/zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Z uwagi na fakt, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się wyłącznie do uregulowań zawartych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r., poz. 710, ze zm.), uznano za element własnego stanowiska niepodlegający ocenie w ramach wydawanej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych.

Organ podatkowy pragnie również zaznaczyć, że ze względu na fakt, iż opisana we wniosku pożyczka została zawarta w listopadzie 2015 r., w niniejszej interpretacji zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w brzmieniu obowiązującym przed 2016 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 626, ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
- umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z cytowanego powyżej przepisu art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają czynności w zakresie w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług lub takie czynności, w których przynajmniej jedna ze stron z tytułu ich dokonania (dokonania tych czynności) jest zwolniona z podatku od towarów i usług (z wyjątkiem określonych czynności, które w przedmiotowej sprawie nie występują).

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić wyłączenie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowania podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z podatku od towarów i usług zwolniona.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w listopadzie 2015 r. Spółka udzieliła Wnioskodawcy pożyczki pieniężnej. Pożyczka została udzielona na podstawie podpisanej pomiędzy Spółką a Wnioskodawcą umowy pożyczki, ze środków pieniężnych Spółki wygenerowanych w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej. Pożyczka udzielona Wnioskodawcy ma charakter odpłatny, czyli Spółce z tytułu udzielonych pożyczek przysługuje wynagrodzenie w postaci odsetek.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zawarcie przez niego umowy pożyczki nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w związku z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż udzielenie pożyczki przez Spółkę podlegało regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług i korzystało ze zwolnienia z podatku od towarów i usług.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja – dokonana pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami – podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czy też przynajmniej jedna ze stron była zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności (z wyjątkami wskazanymi w treści przepisu), bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca wskazał w opisie stanu faktycznego, że pożyczkodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Udzielona przez niego pożyczka korzystała ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług co zostało potwierdzone, jak wskazał Wnioskodawca, w interpretacji indywidualnej z 11 kwietnia 2016 r., znak: ILPP2/4512 -1-133/169-2/MN, wydanej dla Spółki. Skoro tak, to z racji tego, że z tytułu otrzymanej przez Wnioskodawcę pożyczki, pożyczkodawca podlegał regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, to pożyczka otrzymana przez Wnioskodawcę podlegała wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na mocy art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie na Wnioskodawcy jako pożyczkobiorcy nie ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte nie są wiążące dla tutejszego Organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące. Nie wywołują one zatem żadnych skutków prawnych w odniesieniu do innych podatników.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin