Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-1-1/4510-159/16-1/DW
z 30 sierpnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 19 maja 2016 r. (data wpływu do tut. Biura 7 czerwca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie skutków podatkowych wyceny bilansowej opcji CAP - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2016 r. do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie skutków podatkowych wyceny bilansowej opcji CAP. Wniosek powyższy za pismem z 1 czerwca 2016 r., Znak: ILPB3/4510-1-247/16-2/AK Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu przekazał do tut. Biura, celem załatwienia zgodnie z właściwością (data wpływu do tut. Biura 7 czerwca 2016 r.).

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność w branży chemicznej. W chwili obecnej prowadzi budowę nowoczesnej wytwórni kwasu monochlorooctowego (MCAA) wysokiej czystości.

Na podstawie przepisu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851, dalej: UPDOP) Spółka jest podmiotem podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

W celu realizacji przedmiotowej inwestycji Wnioskodawca zaciągnął kredyt, przeznaczony na finansowanie środków trwałych. Z uwagi na fakt, że zadłużenie z tytułu kredytu oprocentowane jest według zmiennej stopy procentowej, Spółka zawarła z bankiem dodatkową umowę opcji na stopę procentową w formule tzw. CAP (dalej: Umowa CAP). Mechanizm działania opcji CAP pozwala ograniczyć ryzyko wzrostu stóp procentowych. Wystawca opcji CAP (Bank) gwarantuje, że zwróci nabywcy opcji (Spółce) różnice wynikające ze wzrostu rynkowych stóp procentowych ponad poziom ustalony w opcji. Spółka jako nabywca opcji CAP zabezpiecza się w ten sposób przed wzrostem stóp, zachowując jednocześnie możliwość skorzystania z ewentualnego spadku ich poziomu.

Warunkiem nabycia opcji zabezpieczających w ramach Umowy CAP była zapłata przez Spółkę wystawcy opcji (Bankowi) wynagrodzenia w postaci premii (dalej: Premia). Premia jest płatna jednorazowo i nie podlega dalszemu rozliczeniu. Niemniej jednak, Wnioskodawca co miesiąc otrzymuje od Banku bieżącą wycenę opcji, której skutki na dzień bilansowy księgowane są w księgach rachunkowych w wartość inwestycji (od strony ekonomicznej jest to uaktualnienie wartości zapłaconej Premii). W momencie zakończenia Umowy (upływu okresu umownego lub wcześniejszej spłaty kapitału) wartość opcji wyniesie 0. Na kształtowanie się ceny opcji wpływają różnorodne czynniki zewnętrzne, w tym przede wszystkim wysokość kapitału będącego przedmiotem umowy, a także przewidywana wysokość zmienności rynkowych stóp procentowych, obecny poziom stóp procentowych oraz czas trwania umowy.

W przypadku, gdyby oprocentowanie kredytu wzrosło ponad ustalony poziom (CAP) Bank zwróci Spółce nadwyżkę zapłaconych odsetek w każdym kwartale, aż do zakończenia umowy w roku 2023.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy wycena opcji CAP na dzień bilansowy nie stanowi kosztu uzyskania przychodu, ani przychodu podatkowego?

(ww. pytanie oznaczono we wniosku Nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, comiesięczna wycena opcji CAP oraz jej ujęcie bilansowe w żaden sposób nie wpływa na koszt uzyskania przychodu, czy też na określenie przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Definicję pochodnych instrumentów finansowych dla celów podatku dochodowego od osób prawnych zawiera art. 4a pkt 22 UPDOP. Przepis ten stanowi, iż za pochodne instrumenty finansowe uważa się instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ww. ustawy, instrumentami finansowymi są m.in. niebędące papierami wartościowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne.

W świetle powyższego, opisana w stanie faktycznym opcja CAP na stopę procentową jest pochodnym instrumentem finansowym w rozumieniu UPDOP.

Bank ma obowiązek comiesięcznej wyceny wartości zakupionej przez Spółkę transakcji zabezpieczającej. Ujęcie wyceny w księgach rachunkowych Spółki ma na celu odzwierciedlenie w wyniku finansowym zmian wartości transakcji zabezpieczającej, ma zatem wyłącznie przymiot bilansowy.

Biorąc pod uwagę powyższe księgowa wartość aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych z tytułu zawartej Umowy CAP może podlegać zmianom w okresie pomiędzy nabyciem instrumentu finansowego a dniem rozliczenia (wygaśnięcia) takiego instrumentu. Należy jednak podkreślić, iż skutki księgowej wyceny transakcji opcji na stopę procentową są istotne jedynie dla ustalenia wartości księgowej danego składnika aktywów finansowych lub zobowiązań. Spółka stoi na stanowisku, iż w zaistniałym stanie faktycznym nie jest zobowiązania do rozpoznania przychodu podatkowego oraz kosztów uzyskania przychodów z tytułu wyceny niezrealizowanej Umowy Cap.

Na potwierdzenie ww. stanowiska Wnioskodawca powołał interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach 8 września 2009 r., Znak: IBPBI/2/423-1028/09/MO.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej „updop”), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Należy zaznaczyć, że o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danego podatnika decyduje jego definitywny charakter w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono jego aktywa. Na podstawie art. 12 ust. 1 updop, należy zatem stwierdzić, że – co do zasady – przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną.

Do przychodów − w myśl art. 12 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy − nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 2 updop, do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów).

Ponadto, z art. 12 ust. 4 pkt 6a tejże ustawy wynika, że do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Odnosząc się natomiast do kosztów uzyskania przychodów należy stwierdzić, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Aby wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów, należy zatem ocenić jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz możliwość osiągnięcia przychodu.

Z zastrzeżenia do art. 15 ust. 1 ww. ustawy wynika, że są wydatki, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, mimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą. W zamkniętym katalogu kosztów niezaliczanych przez ustawodawcę do kosztów uzyskania przychodów ujęto między innymi:

• wydatki na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów) (...) (art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a ustawy),
• naliczone, lecz niezapłacone albo umorzone odsetki od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów) (art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy),
• odsetki, prowizje i różnice kursowe od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji (art. 16 ust. 1 pkt 12 ustawy).
  
  

Zgodnie z art. 4a pkt 22 updop, ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych - oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 586, ze zm.) instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są m.in. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne.

W doktrynie prawa finansowego za pochodny instrument finansowy uważa się taki instrument, którego wartość zależy od wartości innego instrumentu (pierwotnego), na który ten pochodny instrument został wystawiony.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność w branży chemicznej. Wnioskodawca prowadzi budowę nowoczesnej wytwórni kwasu monochlorooctowego (MCAA) wysokiej czystości. W celu realizacji przedmiotowej inwestycji Wnioskodawca zaciągnął kredyt, przeznaczony na finansowanie środków trwałych.

Z uwagi na fakt, że zadłużenie z tytułu kredytu oprocentowane jest według zmiennej stopy procentowej, Spółka zawarła z bankiem dodatkową umowę opcji na stopę procentową w formule tzw. CAP (dalej: Umowa CAP). Mechanizm działania opcji CAP pozwala ograniczyć ryzyko wzrostu stop procentowych. Wystawca opcji CAP (Bank) gwarantuje, że zwróci nabywcy opcje (Spółce) różnice wynikające ze wzrostu rynkowych stop procentowych ponad poziom ustalony w opcji. Spółka jako nabywca opcji CAP zabezpiecza się w ten sposób przed wzrostem stóp, zachowując jednocześnie możliwość skorzystania z ewentualnego spadku ich poziomu. Warunkiem nabycia opcji zabezpieczających w ramach Umowy CAP była zapłata przez Spółkę wystawcy opcji (Bankowi) wynagrodzenia w postaci premii (dalej: Premia). Premia jest płatna jednorazowo i nie podlega dalszemu rozliczeniu. Niemniej jednak, Wnioskodawca co miesiąc otrzymuje od Banku bieżącą wycenę opcji, której skutki na dzień bilansowy księgowane są w księgach rachunkowych w wartość inwestycji (od strony ekonomicznej jest to uaktualnienie wartości zapłaconej Premii). W momencie zakończenia Umowy (upływu okresu umownego lub wcześniejszej spłaty kapitału) wartość opcji wyniesie 0. Na kształtowanie się ceny opcji wpływają różnorodne czynniki zewnętrzne, w tym przede wszystkim wysokość kapitału będącego przedmiotem umowy, a także przewidywana wysokość zmienności rynkowych stóp procentowych, obecny poziom stóp procentowych oraz czas trwania umowy. W przypadku, gdyby oprocentowanie kredytu wzrosło ponad ustalony poziom (CAP) Bank zwróci Spółce nadwyżkę zapłaconych odsetek w każdym kwartale, aż do zakończenia umowy w roku 2023. Ponadto, we wniosku wskazano, że księgowa wartość aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych z tytułu zawartej umowy CAP może podlegać zmianom w okresie pomiędzy nabyciem instrumentu finansowego, a dniem rozliczenia takiego instrumentu.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że skoro księgowa wartość aktywów lub zobowiązań finansowych z tytułu zawartej umowy CAP może podlegać zmianom w okresie pomiędzy zawarciem tej umowy a dniem rozliczenia instrumentu finansowego, jakim są opcje CAP, to skutki bilansowej (księgowej) wyceny tych opcji przed dniem ich realizacji będą istotne jedynie dla ustalenia wartości bilansowej (księgowej) danego składnika aktywów lub zobowiązań finansowych. W konsekwencji Spółka nie jest zobowiązana do rozpoznania przychodu oraz kosztu podatkowego z tytułu wyceny niezrealizowanej opcji CAP.

Reasumując, wycena niezrealizowanej opcji CAP na dzień bilansowy nie stanowi kosztu uzyskania przychodu ani przychodu podatkowego, w związku z czym tego typu wyceny są dla Wnioskodawcy neutralne na gruncie podatku dochodowego, tzn. nie stanowią ani kosztów, ani przychodów podatkowych.

Stanowisko Wnioskodawcy należy zatem uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.