Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-19/16/MM
z 5 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 4 stycznia 2016 r. (data wpływu 5 stycznia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie dokonywania odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie dokonywania odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej.

Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, pismem z dnia 18 marca 2016 r. Nr ITPB2/4511-19/16-2/MM wezwano Wnioskodawcę do ich usunięcia. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 28 marca 2016 r. (wpływ do tutejszego organu dnia 30 marca 2016 r.).

We wniosku tym zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest ojcem dwójki małoletnich dzieci, syna urodzonego 11 września 2007 r. i córki urodzonej 16 kwietnia 2011 r. W związku z rozpadem jego związku małżeńskiego i na wyraźne życzenie żony opuścił wspólnie zamieszkiwany lokal. Początkowo kontakty Wnioskodawcy z dziećmi nie były przez żonę ograniczane i zajmował się nimi co najmniej kilka dni w każdym tygodniu, a podczas choroby swojej żony (szpital) opieka Wnioskodawcy nad dziećmi była codzienna. Kiedy jednak (w miesiącu kwietniu) spróbował ułożyć swoje prywatne życie z inną partnerką, żona zabroniła mu kontaktów z dziećmi. Pomimo tego Wnioskodawca próbował doprowadzić choć do chwilowego spotkania z dziećmi, żeby nie czuły się opuszczone. Wnioskodawca dokonywał wielu ustępstw na rzecz żony, żeby pod jej okiem, choć na chwilę zobaczyć się z dziećmi. Gdy Wnioskodawca dzwonił do syna, żona zagroziła, że odbierze mu telefon. Wnioskodawca wystąpił więc z wnioskiem o rozwód.

Na mocy wyroku rozwodowego z 2 października 2015 r. małżeństwo Wnioskodawcy zostało rozwiązane przez rozwód bez orzekania o winie. Miejsce pobytu dzieci ustanowione zostało przy matce, pozostawiając Wnioskodawcy prawo do współdecydowania o istotnych życiowych sprawach małoletnich dzieci. Jednocześnie sąd zasądził alimenty na rzecz dzieci w kwocie 1.000 zł na każde z nich. Przed wyrokiem Wnioskodawca dobrowolnie uiszczał alimenty na rzecz dzieci. Sąd ustalił kontakty Wnioskodawcy z dziećmi w pierwszy i trzeci weekend miesiąca, jak i w okresie świat i wakacji szkolnych.

Dzieci nie uzyskiwały w 2015 r. żadnych dochodów. Wnioskodawca w roku podatkowym osiągnął przychody opodatkowane według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawcy - w związku z brakiem możliwości porozumienia się z byłą żoną w sprawie sposobu rozliczenia ulgi podatkowej za każde dziecko (za 2014 r. żona Wnioskodawcy rozliczała całość ulgi bez porozumienia z nim) - przysługuje na podstawie art. 27f zwrot ulgi w wysokości połowy kwoty podlegającej odliczeniu na każde z dwójki małoletnich dzieci za 2015 r. i lata następne, gdy stan faktyczny i prawny nie ulegnie zmianie?

Zdaniem Wnioskodawcy przysługuje mu prawo do odliczenia od podatku dochodowego pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne kwoty ulgi prorodzinnej za 2015 r. w wysokości 50% na każde z dwójki małoletnich dzieci, zgodnie z art. 27f ust. 2 pkt 2. Również w latach następnych – jeżeli stan faktyczny i prawny nie ulegnie zmianie – będzie przysługiwało mu prawo do skorzystania z tzw. ulgi prorodzinnej w wysokości połowy kwoty podlegającej odliczeniu na każde z dwójki małoletnich dzieci.

Dzieci zgodnie z wyrokiem przebywają z Wnioskodawcą w pierwszy i trzeci weekend miesiąca. Wnioskodawca stara się ten czas wykorzystywać maksymalnie i aktywnie uczestniczyć w wychowaniu dzieci, dbając jednocześnie o ich prawidłowy rozwój psychiczny, chce bowiem, żeby zdawały sobie sprawę z tego, że mają ojca, który ich nie zawiedzie i na którego mogą zawsze liczyć. Wnioskodawca stara się, by dzieci nie straciły kontaktu z jego rodzicami, a dziadkami dzieci. Wspólnie się bawią i uczą. W miarę możliwości Wnioskodawca chodzi z dziećmi do kina, bądź dla teatru dla dzieci. Przez te działania Wnioskodawca stara się wpoić dzieciom ciekawość świata, a także chęć pogłębienia własnej wiedzy.

W czasie pobytu u Wnioskodawcy dzieci są na jego utrzymaniu (mają swój pokój, ubrania i zabawki), Wnioskodawca ponosi wszelkie wydatki w okresie wspólnie spędzonego czasu, zakupuje przedmioty (książki, kredki, farby itp.), dające im właściwy rozwój.

Zgodnie z wyrokiem sądu Wnioskodawca nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, a jedynie została mu ona ograniczona do współdecydowania o istotnych życiowych sprawach dzieci.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:



1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;



2. dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:



1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W myśl art. 27f ust. 2c ustawy, odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2. wstąpiło w związek małżeński.

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Z przepisu art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Podkreślenia wymaga, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obojgu rodzicom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082) – przysługuje obojgu rodzicom, a – stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Podkreślenia przy tym wymaga, iż separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem Sąd nie pozbawił tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu.

W opisanym zdarzeniu przyszłym żadnemu z byłych małżonków władza rodzicielska nie została odebrana lub zawieszona. Z powołanego przez Wnioskodawcę wyroku Sądu jednoznacznie wynika, że Sąd powierzył jego żonie wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi, ograniczając Wnioskodawcy władzę rodzicielską do współdecydowania o wszystkich istotnych sprawach dziecka. Tym samym, skoro Wnioskodawca nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej, a tylko władza ta została jemu ograniczona i wywiązuje się on z obowiązków nałożonych na niego przez Sąd - w szczególności dotyczących kontaktów z dzieckiem oraz współdecydowania o wszystkich istotnych sprawach dziecka, to nie sposób uznać, że Wnioskodawca nie zajmuje się dziećmi, a tym samym nie wykonuje władzy rodzicielskiej, co pozbawiałoby go prawa do dokonywania odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej.

Z przytoczonych regulacji prawnych wynika, że limit omawianej ulgi określony został na dziecko. Limit ten dotyczy łącznie obojga rodziców, jeżeli w stosunku do danego dziecka w roku podatkowym wykonują władzę rodzicielską (nawet wówczas gdy władza ta została ograniczona). Stąd, w przypadku wykonywania przez obojga rodziców władzy rodzicielskiej każdy z rodziców ma prawo do odliczenia. Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Zasada ta dotyczy również rodziców rozwiedzionych.

Możliwość skonsumowania tej kwoty przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować jednak w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady), który ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy zgodę na ustalenie dowolnej proporcji kwoty odliczenia wyrażają oboje rodzice. Wynika to z użytego przez ustawodawcę wyrażenia „w dowolnej proporcji przez nich ustalonej", oznaczającego współudział (porozumienie) obojga rodziców w określeniu proporcji innej niż odpowiadającej częściom równym. Zatem brak stosownego porozumienia pomiędzy Wnioskodawcą i jego byłą żoną oznacza, że w sytuacji, gdy każdy z nich spełnia warunki do zastosowania przedmiotowego odliczenia ma prawo skorzystać z odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej. Przysługującą wspólną kwotę ulgi na dzieci za 2015 r. i lata następne (jeżeli stan faktyczny i prawny nie ulegną zmianie) Wnioskodawca winien zatem podzielić z matką dziecka (byłą żoną) w częściach równych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bydgoszczy, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.