INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 17.02.2012 r. (data wpływu 22.02.2012 r.) oraz piśmie uzupełniającym braki formalne (data nadania 27.03.2012 r., data wpływu 30.03.2012 r., na wezwanie Nr IPPB2/415-164/12-2/MK z dnia 19.03.2012 r. (data nadania 19.03.2012 r., data doręczenia 22.03.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z przyznaniem premii inwestycyjnej uczestnikom PPE i PPI oraz wynikających z tego tytułu obowiązków płatnika – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22.02.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z przyznaniem premii inwestycyjnej uczestnikom PPE i PPI oraz wynikających z tego tytułu obowiązków płatnika.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Towarzystwo (zwana dalej „TFI” lub „Towarzystwo”) jest towarzystwem funduszy inwestycyjnych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych (zwana dalej „uofi”). W ramach swojej działalności Towarzystwo, między innymi, tworzy fundusze inwestycyjne, zarządza nimi oraz reprezentuje fundusze inwestycyjne w stosunkach z osobami trzecimi.

Dodatkowo w ramach swojej działalności TFI oferuje klientom zarządzanie Pracowniczymi Programami Emerytalnymi (PPE) prowadzonymi na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o pracowniczych programach emerytalnych (zwana dalej „uoppe”). Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 1 pkt 2 uoppe programy (PPE) mogą być prowadzone w formie umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego.

Co do zasady PPE tworzone są poprzez zawarcie przez pracodawcę z reprezentacją pracowników umowy zakładowej lub umowy międzyzakładowej, w której określane są warunki prowadzenia programu, a w tym między innymi: jego forma, warunki przystąpienia, warunki gromadzenia środków, wysokość składki podstawowej, koszty i opłaty obciążające uczestnika i pracodawcę oraz warunki, o ile są przewidziane, na jakich mogą one zostać obniżone bez konieczności zmiany umowy międzyzakładowej. Dodatkowo pracodawca zawiera umowę z instytucją finansową (np. towarzystwem funduszy inwestycyjnych), która prowadzi program określając w niej warunki gromadzenia i zarządzania środkami. Aktualnie Towarzystwo prowadzi szereg PPE w formie gromadzenia środków w funduszach inwestycyjnych (subfunduszach) zarządzanych przez TFI.

Towarzystwo posiada także w ofercie i aktualnie prowadzi tzw. Pracownicze Programy Inwestycyjne (PPI). Są to programy organizowane przez pracodawców (działających w formie spółek kapitałowych) dla wybranych lub wszystkich pracowników. PPI stanowią czynnik motywacyjny dla pracowników, tj. formę dodatkowego wynagrodzenia lub premii wypłacanych w określonych warunkach. Zasady uczestnictwa ustalane są przez pracodawcę w regulaminie PPI; w tym zakresie regulamin określa między innymi; wysokość składki, sposób jej wpłaty, prawa i obowiązki pracodawcy i uczestników. Prawo do uczestnictwa określa umowa zawarta między pracodawcą a Towarzystwem. W ramach PPI wpłacane są składki do funduszy inwestycyjnych (subfunduszy) zarządzanych przez TFI, które finansowane są przez pracodawcę. Wpłaty dokonywane są alternatywnie na rachunek prowadzony przez TFI dla pracodawcy, jak również mogą być wpłacane składki finansowane przez pracodawcę na rachunek prowadzony przez TFI dla pracowników (odrębnie dla każdego pracownika), tj. pracodawca dokonuje wpłat do funduszu w imieniu i na rzecz pracowników. Ustanawiana jest jednak w ramach funduszu tzw. blokada zabezpieczająca uniemożliwiająca wypłatę środków bez ziszczenia się określonych warunków. W programie PPI jednostki mogą być więc nabywane alternatywnie w imieniu i na rzecz pracownika oraz na rzecz pracodawcy, jednakże z przeznaczeniem dla pracownika. PPI nie są regulowane poprzez odrębne przepisy prawa, a w tym przez odrębne przepisy uofi oraz uoppe.

W przypadku prowadzonych aktualnie przez Towarzystwo PPE oraz PPI, jak też ewentualnie dla przyszłych umów zawieranych w związku z prowadzeniem PPE i PPI, TFI zamierza wprowadzić nowy instrument mający zachęcić do inwestowania. Zarówno w przypadku PPE jak i w przypadku PPI, jak wskazano powyżej, celem zachęty do inwestowania środków oraz utrzymywania środków Towarzystwo uwzględniając np. systematyczny charakter wpłat, ich wysokość, długość utrzymywania na rachunku pragnie sfinansować uczestnikom inwestującym we wskazane powyżej typy programów tzw. „premię inwestycyjną”.

Źródłem sfinansowania premii ze strony Towarzystwa byłaby opłata za zarządzanie (management fee), która pobierana jest przez Towarzystwo ze środków zgromadzonych w funduszach na skutek wpłat deklarowanych i dokonanych przez uczestników (pracowników). Z ekonomicznego punktu widzenia następowałoby więc obniżenie opłaty za zarządzanie (management fee) pobieranej przez TFI, która faktycznie obciąża uczestnika (obniża wartość jego aktywów - jednostek uczestnictwa). Następowałaby więc faktyczna korekta opłat pobieranych przez TFI.

Towarzystwo zakłada, iż z przyczyn natury technicznej i formalnej przyznanie i realizacja premii inwestycyjnej miałoby nastąpić poprzez nabycie przez TFI dla uczestnika tak PPE jak też PPI dodatkowych jednostek uczestnictwa. Brak jest możliwości dokonania korekty kosztów wobec uczestników w obrębie funduszu (subfunduszu) - zwiększenia wartości jednostek uczestnictwa uczestnika. Realizacja premii byłaby dokonywana okresowo, np. rocznie.

Wysokość oraz zasady przyznawania premii byłyby określone w dokumentach formalnych, na podstawie, których TFI prowadzi PPE oraz PPI.

Z uwagi na braki formalne w złożonym wniosku, tutejszy organ podatkowy pismem z dnia 19.03.2012 r Nr IPPB2/415-164/12-2/MK wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

• czy planowane przyznanie premii inwestycyjnej nastąpi poprzez postawienie do dyspozycji uczestnika PPE lub PPI środków pieniężnych celem nabycia dodatkowych jednostek, czy bezpośrednio poprzez nabycie dodatkowych jednostek uczestnictwa na rzecz uczestnika...
  
  

Braki uzupełniono prawidłowo w wyznaczonym terminie. W kwestii doprecyzowania wyjaśniono, że:

Zgodnie z planami I. przyznanie premii inwestycyjnej powinno następować poprzez bezpośrednie nabycie dodatkowych jednostek uczestnictwa na rzecz uczestnika.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy w przypadku przyznania uczestnikom PPE opisanej w stanie faktycznym premii inwestycyjnej wystąpi po ich stronie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a TFI pełnić powinno w tym zakresie funkcję płatnika...
2. Czy uzyskane przez uczestnika PPE w formie premii inwestycyjnej środki będą podlegały zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwana dalej updof), a TFI pełnić powinno w tym zakresie funkcję płatnika...
3. Czy w przypadku, gdy Towarzystwo prowadzi PPI, a wpłaty do funduszu inwestycyjnego w związku z PPI dokonywane są przez pracodawcę działającego w formie spółki kapitałowej i w konsekwencji jednostki uczestnictwa w ramach realizacji PPI nabywane są na rachunek tego pracodawcy, z tytułu przyznania uczestnikowi premii inwestycyjnej na Towarzystwie będą spoczywać jakiekolwiek obowiązki związane z ewentualnym opodatkowaniem premii inwestycyjnej, a w tym pełnienie funkcji płatnika...
4. Czy w przypadku, gdy Towarzystwo prowadzi PPI a wpłaty do funduszu inwestycyjnego w związku z PPI dokonywane są przez pracodawcę działającego w formie spółki kapitałowej w imieniu i na rzecz pracownika (pracowników) i w konsekwencji jednostki uczestnictwa w ramach realizacji PPI nabywane są na rachunek tego pracownika (pracowników) przyznana uczestnikowi premia inwestycyjna będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a TFI będzie w tym zakresie pełnić funkcję płatnika...
5. Czy w przypadku nabycia, o którym mowa w Pytaniu 4, przez Towarzystwo w ramach wypłaty premii inwestycyjnej dodatkowych jednostek uczestnictwa wydatek ten stanowić będzie koszt uzyskania przychodu przy późniejszym ich umorzeniu...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy

Ad. 1.

Zdaniem Towarzystwa w przypadku uczestnikom PPE przyznania opisanej w stanie faktycznym premii inwestycyjnej, nie wystąpi po ich stronie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a TFI nie powinno pełnić w tym zakresie funkcji płatnika.

Ze względu na konstrukcję PPE, powstaje zasadniczo pytanie: czy uczestnik uzyskuje w takiej sytuacji przysporzenie i przychód w rozumieniu przepisów updof...

W tym miejscu należy więc odnieść się do samej konstrukcji PPE. Prowadzenie programu w formie umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek do funduszu inwestycyjnego wymaga między innymi zawarcia umowy zakładowej, jak też zawarcia umowy z instytucją finansową. Umowa zakładowa zgodnie z art. 13 ust. 1 uoppe określa kluczowe elementy dla realizacji programu, a w tym koszty i opłaty obciążające uczestnika i pracodawcę oraz warunki, a te są przewidziane, na jakich mogą one zostać obniżone bez konieczności zmiany umowy zakładowej. Dodatkowo, jak wskazano powyżej, zawierana jest umowa z instytucją finansową, w której określa się warunki gromadzenia środków i zarządzania tymi środkami. Te dwa dokumenty winny być ze sobą ściśle skorelowane, w tym także w zakresie uregulowań dotyczących kosztów i opłat.

W przypadku premii inwestycyjnej dla uczestników PPE, która ma być faktycznie finansowana z opłat uzyskiwanych przez podmiot zarządzający (TFI), tj. z tzw. management fee, na tle powyższych przepisów, świadczenie to winno być traktowane jako obniżenie opłat i kosztów obciążających uczestnika w rozumieniu art. 13 ust. 1 pkt 13 uoppe. Premia inwestycyjna może być interpretowana z ekonomicznego punktu widzenia jako swego rodzaju korekta kosztów (opłat) po upływie założonego ekonomicznego określonego w umowie okresu.

Istotnym dla sprawy jest, iż przepisy uoppe nie wskazują, jaką formalną postać winno mieć „obniżenie opłat”, tj. czy obniżenie może być dokonane jedynie co do okresów przyszłych, czy też może być dokonane względem okresów przeszłych. Nie ma więc przeszkód prawnych, aby tak w umowie zakładowej, jak też w umowie z TFI określić mechanizm obniżenia (korekty) opłat (kosztów) dokonywany po upływie zakładanego okresu.

Z punktu widzenia opodatkowania tej czynności, tj. obniżenia opłaty za zarządzanie, a właściwie zwrotu jej części przez TFI na rzecz uczestników należy w konsekwencji wnioskować, iż czynność ta nie spełnia definicji przychodów sformułowanej w art. 11 updof. Korygowane są bowiem koszty i wartość jednostki uczestnictwa, a środki z tego tytułu nie są stawiane do dyspozycji uczestnika. Postawienie ich do dyspozycji może nastąpić jedynie w sytuacji umorzenia jednostek uczestnictwa.

Z punktu widzenia technicznego (ewidencyjnego) przyznanie premii inwestycyjnej a faktycznie obniżenie, zwrot części opłaty za zarządzanie pobranej przez TFI może być przeprowadzone jedynie poprzez nabycie dodatkowych jednostek uczestnictwa na rzecz uczestnika. Brak jest możliwości dokonania korekty kosztów wobec uczestników w obrębie funduszu (subfunduszu) - zwiększenia wartości jednostek uczestnictwa uczestnika.

W związku z powyższym techniczny (formalny) tryb przeprowadzenia korekty (obniżki kosztów) w postaci premii - poprzez nabycie dodatkowych jednostek uczestnictwa - nie powinien implikować opodatkowania. Kluczowym jest bowiem, iż TFI przyznając premię faktycznie dokonuje obniżenia kosztów (opłat) na podstawie zapisów umowy zakładowej i umowy z instytucją finansową w związku z art. 13 ust. 1 pkt 13 uoppe.

Uczestnik PPE nie uzyskuje więc faktycznie przychodu z inwestycji, który winien być opodatkowany, ale korygowana jest in plus wartość jego inwestycji w ramach PPE, która może podlegać opodatkowaniu lub być z tego opodatkowania zwolniona na podstawie przepisów updof, tylko w przypadku umorzenia jednostek uczestnictwa nabytych w programie PPE.

Dodatkowo zwrócenia uwagi wymaga wynikający z ducha przepisów uoppe nadrzędny cel prowadzenia programów PPE, jakim jest gromadzenie środków uczestnika przeznaczonych do późniejszej wypłaty, a samo gromadzenie tych środków, w tym pochodzących z tytułu obniżenia opłat (kosztów), nie może być opodatkowane, gdyż środki wchodzące do programu PPE są już opodatkowane (wpłacane składki podlegają opodatkowaniu PIT). Pracodawca wpłaca do programu środki opodatkowane, a same dochody z PPE i ich realizacja po spełnieniu ustawowych warunków (uoppe i updof) nie mogą podlegać opodatkowaniu.

Ad. 2.

Uzyskane w formie premii inwestycyjnej przez uczestnika PPE środki w przypadku ich wypłat dokonanej zgodnie z przepisami uoppe będą podlegały zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) updof, a TFI nie będzie pełnić w tym zakresie funkcji płatnika.

W kontekście zwolnienia podatkowego przewidzianego przez updof dla uczestników PPE i zdefiniowanego w art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) updof stwierdzić należy, że ze zwolnienia korzysta „wypłata” na rzecz uczestnika zdefiniowana w uoppe.

W słowniczku uoppe zdefiniowano wypłatę jako: dokonaną na rzecz uczestnika lub osoby uprawnionej wypłatę gotówki lub realizację przelewu środków zgromadzonych w ramach programu.

Niewątpliwie zaś premia inwestycyjna będąca faktycznie obniżką opłaty za zarządzanie (management fee pobieranej przez Towarzystwo) stanowi środki gromadzone w ramach programu (PPE), gdyż ich źródłem są niewątpliwie składki wpłacane do PPE, jak też przyrost środków z inwestycji.

Oznacza to, że po spełnieniu warunków przewidzianych w przepisach uoppe, tj. art. 42 i 43, oraz przepisach updof, tj. art. 21 ust. 1 pkt 58 lit b) updof środki wchodzące w skład PPE, a w tym premie inwestycyjne mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania przy ich wypłacie. Towarzystwo nie będzie w tym zakresie pełnić funkcji płatnika.

Ad. 3.

W przypadku gdy Towarzystwo prowadzi PPI, a wpłaty do funduszu inwestycyjnego w związku z PPI dokonywane są przez pracodawcę działającego w formie spółki kapitałowej i w konsekwencji jednostki uczestnictwa w ramach realizacji PPI nabywane są na rachunek tego pracodawcy, to z tytułu przyznania uczestnikowi premii inwestycyjnej na Towarzystwie nie będą spoczywać jakiekolwiek obowiązki związane z ewentualnym opodatkowaniem premii inwestycyjnej, a w tym pełnienie funkcji płatnika.

W przypadku, gdy jednostki uczestnictwa nabywane są na rzecz pracodawcy (osoby prawnej), a pracownicy jedynie mają prawo do uzyskania tych środków po upływie pewnego okresu czasu i po spełnieniu określonych w zasadach programu warunków, to z punktu widzenia prawa podatkowego beneficjentem świadczenia wynikającego z przyznania premii inwestycyjnej jest właściciel jednostek uczestnictwa czyli pracodawca. Właścicielem jednostek uczestnictwa nabytych w ramach PPI jest pracodawca i to on w przypadku ich umorzenia dokonuje opodatkowania transakcji na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (zwana dalej „updop”).

W przypadku premii inwestycyjnej Towarzystwo nabywa na rzecz uczestnika dodatkowe jednostki uczestnictwa, które w przypadku umorzenia będą opodatkowane u pracodawcy (osoby prawnej). Z tego tytułu przepisy updop nie przewidują po stronie Towarzystwa obowiązku pełnienia funkcji płatnika.

Ad. 4

Zdaniem Towarzystwa w przypadku, gdy Towarzystwo prowadzi PPI, a wpłaty do funduszu inwestycyjnego w związku z PPI dokonywane są przez pracodawcę działającego w formie spółki kapitałowej w imieniu i na rzecz pracownika (pracowników) i w konsekwencji jednostki uczestnictwa w ramach realizacji PPI nabywane są na rachunek tego pracownika (pracowników) przyznana uczestnikowi premia inwestycyjna będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a TFI będzie w tym zakresie pełnić funkcję płatnika.

Jeśli w programie PPI jednostki uczestnictwa nabywane byłyby na rzecz pracowników, to opodatkowanie premii inwestycyjnej nastąpi na poziomie pracownika. W tym przypadku dochód taki należy traktować tak jak dochód z udziału w funduszach kapitałowych i w momencie postawienia środków do dyspozycji celem nabycia dodatkowych jednostek uczestnictwa winien on podlegać opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 updof.

Płatnikiem w przypadku zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa powyżej, będzie Towarzystwo, które dokona obliczenia, poboru i zapłaty podatku.

Ad. 5.

Zdaniem Towarzystwa w przypadku nabycia, o którym mowa w Pytaniu 4, przez Towarzystwo w ramach wypłaty premii inwestycyjnej dodatkowych jednostek uczestnictwa na rzecz uczestnika PPI wydatek ten stanowić będzie koszt uzyskania przychodu przy późniejszym ich umorzeniu przez uczestnika.

Wskazać należy, iż w przypadku umorzenia przez pracownika (uczestnika PPI) dodatkowych jednostek uczestnictwa nabytych przez TFI w ramach wypłaty premii inwestycyjnej wydatek na nabycie może być kosztem uzyskania przychodu zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 updof.

Towarzystwo stawia bowiem do dyspozycji środki (premię inwestycyjną), za które nabywane są te dodatkowe jednostki uczestnictwa. Oznacza to, że Towarzystwo w imieniu uczestnika dokonuje nabycia (wydatku na nabycie) jednostek uczestnictwa. Jak wskazano bowiem w stanowisku dot. Pytania 4 stawiane do dyspozycji środki wydatkowane są na nabycie jednostek uczestnictwa po wcześniejszym potrąceniu podatku zryczałtowanego (19%).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14 c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.