Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4511-530/16-2/MK1
z 31 sierpnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 13 lipca 2016 r. (data wpływu 18 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych realizacji praw wynikających z Opcji Menedżerskich – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 lipca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych realizacji praw wynikających z Opcji Menedżerskich.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) na terenie Polski bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów - a więc podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wnioskodawca jest członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce (dalej: „Spółka”). Wnioskodawca zamierza przystąpić w najbliższym czasie do Planu przyznania Opcji (dalej: „Plan”), której wyłącznym organizatorem jest Wspólnik Spółki (jednocześnie podmiot dominujący wobec Spółki), tj. spółka z siedzibą w Luksemburgu. Wnioskodawca przystąpi do Planu w oparciu o postanowienia „Porozumienia dotyczącego wprowadzenia planu przyznania opcji” (dalej: „Umowa”). Spółka w Luksemburgu będzie wystawcą Opcji oraz stroną Umowy (dalej: „Wystawca Opcji”). Uczestnictwo w Planie Przyznania Opcji wynikać będzie z umowy zawartej pomiędzy Wystawcą Opcji (spółką z siedzibą w Luksemburgu) a Wnioskodawcą. Uczestnictwo w Planie przyznania Opcji nie jest związane w jakikolwiek sposób ze stosunkami prawnymi istniejącymi pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką polską, w której Wnioskodawca jest członkiem Zarządu. Poza Umową dotyczącą Planu przyznania Opcji, Wnioskodawcę nie łączą z Wystawą Opcji inne stosunku umowne.

Celem wprowadzenia Planu jest stworzenie dodatkowego systemu motywacyjnego dla członków Zarządu Spółki, kierownictwa Spółki czy też wysoko wykwalifikowanego personelu Spółki - prowadzącego do zwiększenia zaangażowania tych osób w pracę na rzecz Spółki - co ma przełożyć się na wzrost jej wartości w perspektywie długoterminowej.

W ramach realizacji Planu, Wnioskodawcy jako Uczestnikowi Programu przyznane zostanie warunkowe prawo majątkowe w postaci Opcji Menedżerskich (dalej: „Opcje”) - na warunkach wskazanych w Umowie. Warunkowe prawo w postaci opcji menedżerskich Wnioskodawca otrzyma od wystawcy Opcji, czyli spółki z siedzibą w Luksemburgu.

Każda z Opcji będzie uprawniać Uczestnika Programu do uzyskania od Wystawcy Opcji określonej wypłaty pieniężnej, z zastrzeżeniem spełnienia warunków opisanych w Umowie. Wartość otrzymanych środków uzależniona będzie od Wartości Instrumentu Bazowego. Natomiast Wartość Instrumentu Bazowego ustalana będzie zgodnie z Umową m.in. w oparciu o cenę rynkową udziałów Spółki (lub też akcji Spółki, w razie gdyby Spółka zmieniła formę prawną w wyniku przekształcenia np. w spółkę akcyjną czy komandytowo-akcyjną), uzyskane wpływy z inwestycji w udziały Spółki, koszty inwestycji w udziały Spółki a także ustalany zgodnie ze wzorem wskaźnik zwrotu z inwestycji.

Przysługująca Wnioskodawcy kwota z tytułu realizacji praw z Opcji stanie się należna jedynie w przypadku łącznego ziszczenia się następujących warunków:

1. Wystawca Opcji dokona zbycia wszystkich posiadanych przez siebie udziałów (akcji) w Spółce
2. Wystawca Opcji uzyska odpowiednią stopę zwrotu w związku z dokonaniem transakcji, o których mowa w pkt . 1)
   
   

Wnioskodawca (Uczestnik Planu) nabędzie Opcje po opłaceniu ceny w wysokości 1 zł za jedną Opcję.

Zaznaczyć należy, że samo nabycie Opcji nie wiąże się z jakimkolwiek przysporzeniem majątkowym Uczestnika Programu. Przyznanie Opcji stanowi jedynie możliwość - a nie pewność - uzyskania korzyści w przyszłości tj. właśnie w związku z realizacją praw wynikających z Opcji. Realizacja Prawa będzie mogła nastąpić dopiero po zakończeniu okresu rozliczeniowego przyjętego dla Opcji i po spełnieniu określonych w Umowie warunków (prawo warunkowe). W chwili obecnej nie jest przesądzone czy warunki te zostaną spełnione i czy Wnioskodawca będzie uprawniony do realizacji prawa z Opcji. Dlatego zdaniem Wnioskodawcy ustaloną cena za Opcję w kwocie 1,00 zł można uznać za cenę rynkową.

Opcje menedżerskie są niezbywalne na rzecz osób trzecich. Zgodnie z Umową Uprawniony będzie zobowiązany umownie do niezbywania przysługującej mu warunkowo Opcji, aż do momentu jej realizacji (prawo niezbywalne). Realizacja Opcji polegać będzie na żądaniu od Spółki wypłaty wynikającej z Opcji kwoty pieniężnej. Realizacja Prawa będzie mogła nastąpić dopiero po zakończeniu okresu rozliczeniowego przyjętego dla Opcji i po spełnieniu określonych w Umowie warunków (prawo warunkowe).

Przyznane Wnioskodawcy w ramach planu warunkowe prawo uprawniające do uzyskania określonej wypłaty pieniężnej stanowi pochodny instrument finansowy w rozumieniu art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przychód uzyskany w przyszłości przez Wnioskodawcę (Uczestnika Planu), w związku z realizacją praw wynikających z Opcji Menedżerskich, powinien zostać zakwalifikowany do przychodów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt . 10 u.p.d.o.f i czy powstały w związku z tym dochód powinien podlegać opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b u.p.d.o.f.?

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód uzyskany w ramach realizacji praw z Opcji należy zakwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361; dalej: u.p.d.o.f.), a powstały dochód opodatkować zgodnie z zasadami określonymi w art. 30b u.p.d.o.f.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 u.p.d.o.f., opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Natomiast zgodnie z ust. 2 ww. art., dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W myśl. art. 10 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.f jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f., za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających. Jak stanowi przy tym art. 17 ust. 1b u.p.d.o.f., przychód określony w ust. 1 pkt 10 powstaje w momencie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że nabycie Opcji nie wiąże się z jakimkolwiek przysporzeniem majątku Wnioskodawcy. Przyznanie Opcji stanowi jedynie możliwość uzyskania korzyści w przyszłości tj. właśnie w związku z realizacją praw wynikających z opcji.

Zgodnie z brzmieniem wyżej przywołanych przepisów, przyporządkowanie uzyskanych przez Wnioskodawcę przychodów z tytułu realizacji Opcji do przychodów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 uzależnione jest od kwalifikacji Opcji Menadżerskich jako instrumentów pochodnych.

W myśl art. 5a pkt 13 u.p.d.o.f przez pochodne instrumenty finansowe należy rozumieć instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (dalej: o.i.f.).

Z kolei zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c) o.i.f instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi: opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne. Jednocześnie, zgodnie z § 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. Nr 149, poz. 1674 ze zm.) instrument pochodny - to instrument finansowy, którego

• wartość jest zależna od zmiany wartości instrumentu bazowego, to jest określonej stopy procentowej, ceny papieru wartościowego lub towaru, kursu wymiany walut, indeksu cen lub stóp, oceny wiarygodności kredytowej lub indeksu kredytowego albo innej podobnej wielkości i
• nabycie nie powoduje poniesienia żadnych wydatków początkowych albo wartość netto tych wydatków jest niska w porównaniu do wartości innych rodzajów kontraktów, których cena podobnie zależy od zmiany warunków rynkowych, i
• rozliczenie nastąpi w przyszłości.
  
  

Podstawową cechą pochodnych instrumentów finansowych jest zatem uzależnienie ich wartości od wartości instrumentów bazowych, tj. np. stopy procentowej, wartości akcji, obligacji, wartości indeksu giełdowego itp.

Zgodnie z treścią wyżej przywołanych przepisów jednym z instrumentów pochodnych jest opcja. Opcje oferowane Uczestnikom Programu przez Wystawcę Opcji odpowiadają tej ogólnej charakterystyce - ich wartość została uzależniona od wartości instrumentu bazowego tj. udziałów (akcji) Spółki.

W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że opcja jest pochodnym instrumentem finansowym, dającym posiadaczowi prawo, do zawarcia transakcji powiązanej z określonym instrumentem bazowym (a więc do kupna lub sprzedaży akcji, walut, indeksów giełdowych itd.) w przyszłym terminie, po z góry określonej cenie. Posiadacz pochodnego instrumentu finansowego jest uprawniony do udzielenia świadczenia zaś jego wystawca jest zobowiązany do realizacji zobowiązania w określonym terminie i na określonych warunkach, wyznaczanych w odniesieniu do wartości aktywa (instrumentu bazowego), na którym oparty został pochodny instrument finansowy.

Kontrakt opcyjny powstaje wskutek zawarcia umowy, na mocy której jedna strona zobowiązuje się, na żądanie drugiej strony, do kupna lub sprzedaży w określonym momencie w przyszłości oznaczonej liczby akcji po z góry ustalonej cenie albo do dokonania rozliczenia pieniężnego, gdzie nie ma miejsca faktyczna dostawa instrumentu bazowego a jedynie realizacja kwoty pieniężnej odpowiadającej wartości tego instrumentu.

Realizacja opcji może zatem następować „zarówno przez dostarczenie instrumentów bazowych (tzw. fizyczna dostawa, physical settlement), jak i przez tzw. rozliczenie finansowe (cash settlement)” (Aleksander Chłopecki, Opcje i transakcje terminowe. Zagadnienia prawne, LEX)

W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego, realizacja praw z Opcji nabytych przez Wnioskodawcę nastąpi poprzez realizację kwoty pieniężnej odpowiadającej wartości instrumentu bazowego, która to wartość zostanie ustalona w oparciu o cenę udziałów (akcji) w Spółce. Umowa nie przewiduje przy tym możliwości odkupienia Opcji przez Wystawcę Opcji. Wnioskodawca nie będzie miał zatem pewności uzyskania przychodu, ponosząc ryzyko charakterystyczne dla źródła przychodów jakim są kapitały pieniężne - w przypadku gdy nie zostaną spełnione warunki określone w Umowie, Opcje nie będą mogły zostać zrealizowane.

Należy zaznaczyć, że zarówno ustawa o obrocie instrumentami finansowymi (art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c) o.i.f.) jak i literatura przedmiotu wskazują na szeroki katalog wartości mogących stanowić instrumenty bazowe opcji. „W świetle aktualnych przepisów u.o.i.f. instrumentami bazowymi mogą być zarówno papiery wartościowe (prawa pochodne), jak również inne zmienne (...). W literaturze finansowej, za instrumenty pochodne uważa się »produkty finansowe«, których wartość jest określana na podstawie wartości innych aktywów takich jak papiery wartościowe, waluty, towary lub na podstawie wysokości indeksów ekonomicznych”. (Andrzej Dmowski, Opodatkowanie pochodnych instrumentów finansowych podatkiem dochodowym od osób prawnych, LEX)

Przywołana powyżej charakterystyka instrumentów pochodnych (ze szczególnym uwzględnieniem opcji), pozwala zdaniem Wnioskodawcy na zakwalifikowanie nabywanych przez niego w przyszłości Opcji do pochodnych instrumentów finansowych w rozumieniu art. 5a pkt 13 u.p.d.o.f. w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 o.i.f. Tym samym przychody uzyskane z realizacji Opcji stanowić będą dla Wnioskodawcy przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f. Określony w art. 17 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f. przychód powstanie natomiast w momencie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych (art. 17 ust. 1b u.p.d.o.f), tj. w momencie spełnienia przez Wnioskodawcę warunków uprawniających do realizacji praw z Opcji, a zatem gdy płatność z Opcji stanie się należna.

Zasady opodatkowania przychodów z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów zostały określone w art. 30b ust. 1 u.p.d.o.f., zgodnie z którym od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Stosownie do treści art. 30b ust. 2 pkt 3 u.p.d.o.f. dochodem, o którym mowa w art. 30b ust. 1 u.p.d.o.f. jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a.

W związku z powyższym, uzyskany przez Wnioskodawcę dochód, obliczony zgodnie z treścią art. 30b ust. 2 pkt 3 u.p.d.o.f., będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z zastosowaniem stawki podatku 19%. Na Wnioskodawcy będzie ponadto ciążył obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38) w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym uzyskania dochodu (poniesionej straty).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej – odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W tym miejscu wyjaśnić jedynie należy, że przedstawiając własne stanowisko Wnioskodawca przywołał nieobowiązujące brzmienie art. 5a pkt 13, art. 9 ust. 2, art. 17 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym o osób fizycznych. Ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1328) zmieniono m.in. art. 5a ust. 13, art. 9 ust. 2 oraz art. 17 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które po zmianie stanowią, że:

• ilekroć w ustawie mowa jest o pochodnych instrumentach finansowych – oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego (art. 5a pkt 13 ustawy),
• dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 9 ust. 2 ustawy),
• za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw (art. 17 ust. 1b ustawy).
  
  

Nowe brzmienie ww. przepisów – w myśl art. 17 ustawy zmieniającej – wchodzi w życie z 1 stycznia 2015 r. Powyższa zmiana nie ma jednak wpływu na treść rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.