Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-2/4511-599/16-1/NG
z 6 września 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 2 czerwca 2016 r. (data otrzymania 6 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaniechania poboru podatku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 czerwca 2016 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaniechania poboru podatku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 6 kwietnia 1999 r. jeszcze jako kawaler Wnioskodawca otrzymał jako darowiznę od dziadków działki nr 2818/1, 2820/1, 2817/1, 2789/1, 2751/66, 2751/35, 2751/34, 2751/42, 2751/43,2748/17 wraz z zabudowaniami o łącznej powierzchni 1,8779 ha wydzielone z nieruchomości stanowiącej gospodarstwo rolne o obszarze 3,3399 ha. W zamian Wnioskodawca zobowiązał się do zapewnienia dożywotniego utrzymania swoich dziadków. Powyższy fakt, potwierdza wypis z aktu notarialnego zawartego 6 kwietnia 1999 r. w kancelarii notarialnej.

W dniu 10 maja 2003 r. Wnioskodawca zawarł związek małżeński.

W dniu 16 lipca 2008 r. Wnioskodawca podpisał umowę kredytu mieszkaniowego z bankiem spółdzielczym na kwotę 72 000,00 zł. Kredyt został zabezpieczony między innymi poręczeniem małżonki oraz hipoteką kaucyjną na kwotę 110 000,00 zł.

W dniu 4 grudnia 2010 r. zmarła małżonka Wnioskodawcy, będąca w 9-tym miesiącu ciąży, dziecka również nie udało się uratować. Od tego momentu rozpoczęło się pasmo nieszczęść w życiu Wnioskodawcy: znalazł się w szpitalu na oddziale psychiatrycznym, utracił pracę oraz ograniczono mu prawa rodzicielskie do syna i oddano go pod opiekę jego matce. Wtedy też rozpoczęły się problemy ze spłatą zaciągniętego kredytu, które doprowadziły do wszczęcia wobec Wnioskodawcy egzekucji komorniczej.

Ostatecznie jednak, po wymianie korespondencji z bankiem spółdzielczym, Wnioskodawcy udało się zawrzeć ugodę, mówiącą o tym, że jeżeli do końca września 2015 r. Wnioskodawca dokona spłaty kredytu w łącznej kwocie 26 808,74 zł wówczas zostanie wycofana egzekucja komornicza i zwolniona z hipoteki księga wieczysta.

Wpłaty zobowiązania Wnioskodawca dokonał 24 września 2015 r. a następnie Wnioskodawca wystąpił z wnioskiem o umorzenie odsetek od kredytu. W dniu 30 października 2015 r. bank poinformował Wnioskodawcę o umorzeniu odsetek, a na koniec roku podatkowego bank spółdzielczy wystawił Wnioskodawcy PIT-8C z informacją o wysokości przychodów 40 330,63 zł.

W dniu 29 marca 2016 r. Wnioskodawca złożył w urzędzie skarbowym zeznanie roczne PIT-36 za rok podatkowy 2015, z którego wynikało zobowiązanie podatkowe w kwocie 6712,00 zł oraz jednocześnie Wnioskodawca wystąpił z prośbą do Naczelnika o rozłożenie zapłaty podatku na raty ze względu na trudną sytuację materialną. Urząd zobowiązał Wnioskodawcę do złożenia oświadczenia o sytuacji finansowej i materialnej, co uczynił 18 kwietnia 2016 r.

Po pewnym czasie Wnioskodawca dowiedział się, że w związku z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 22 maja 2015 r. Wnioskodawca może wystąpić o wydanie przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach indywidualnej interpretacji podatkowej.

W dniu 19 maja 2016 r. Wnioskodawca zwrócił się do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego o odroczenie terminu płatności podatku dochodowego za 2015 r. do 25 listopada 2016 r.

Urząd Skarbowy wydał pozytywną decyzję w tej kwestii.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z opisanym stanem faktycznym Wnioskodawca może złożyć korektę zeznania rocznego PIT-36 za rok podatkowy 2015 i czy Urząd Skarbowy, któremu Wnioskodawca podlega, może odstąpić od poboru podatku dochodowego od umorzonych odsetek od kredytu mieszkaniowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 22 maja 2015 r. istnieją przesłanki do zaniechania poboru podatku dochodowego od umorzonych odsetek od kredytu, ponieważ Wnioskodawca spełnia wszystkie warunki wymienione ww. rozporządzeniu, a to:

1. kredyt został zaciągnięty na własne cele mieszkaniowe (w dniu podpisywania umowy kredytowej Wnioskodawca był właścicielem nieruchomości, którą planował remontować i rozbudować),
2. kredyt został zaciągnięty przed 15 stycznia 2015 r.,
3. w związku zaciągnięciem kredytu zostało ustanowione zabezpieczenie w postaci hipoteki na nieruchomości,
4. Wnioskodawca nie korzystał z umorzenia zobowiązania podatkowego z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 9 ust. 2 ww. ustawy).

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Zgodnie z art. 69 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2015 r., poz. 128, z późn. zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Mając powyższe na uwadze, należy uznać, że o ile otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo, to już umorzenie samego kredytu lub jego części, bądź umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od tego kredytu, prowadzi do powstania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia (z zastrzeżeniem sytuacji przewidzianej w art. 14 ust. 3 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczącej wyłączenia z przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także umorzonych pożyczek/kredytów, jeżeli umorzenie to jest związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym lub postępowaniem podatkowym). Gdyby bowiem nie umorzenie przez bank części niespłaconego kredytu lub odsetek od tego kredytu, kredytobiorca byłby zobowiązany do ich zapłaty, co spowodowałoby uszczuplenie jego majątku. Tym samym, rezygnacja z tych świadczeń przez bank stanowi zwolnienie dłużnika z części długu i oznacza uzyskanie po stronie dłużnika przysporzenia majątkowego mającego konkretny wymiar finansowy.

W świetle powyższego, zarówno wartość umorzonej części niespłaconego kredytu, jak i wartość umorzonych odsetek, które stały się wymagalne, stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 3 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wartość ww. umorzeń związanych z kredytem bankowym zaciągniętym w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT), natomiast w pozostałych przypadkach – jak ten opisany we wniosku – przychód ten kwalifikowany jest do innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku kwalifikacji do innych źródeł podatnik wykazuje przychody z tego tytułu w zeznaniu podatkowym.

Stosownie do art. 45 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru (PIT-36), o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 1aa, 7 i 8.

W terminie określonym dla złożenia zeznania podatnik jest obowiązany zapłacić różnicę między podatkiem należnym wynikającym z zeznania podatkowego a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym pobranych przez płatników. Podatek niezapłacony w terminie płatności staje się zaległością podatkową, od której naliczane są odsetki za zwłokę.

Tym samym, umorzona Wnioskodawcy kwota odsetek od kredytu mieszkaniowego stanowi przysporzenie majątkowe, które należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże zgodnie § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 maja 2015 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych od niektórych dochodów (przychodów) podatników podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatników podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 766), zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, od:

1. umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku gdy:
   
   1. zabezpieczenie w postaci hipoteki ustanowiono na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, w związku z zaciągnięciem przez osoby fizyczne kredytu na własne cele mieszkaniowe,
      
   2. osoby fizyczne, których zobowiązanie z tytułu kredytu uległo umorzeniu, nie skorzystały z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe;
2. świadczenia otrzymanego przez osoby fizyczne z tytułu umowy kredytu zaciągniętego przed dniem 15 stycznia 2015 r. na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonego hipotecznie, od podmiotów uprawnionych do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w walucie obcej lub w polskich złotych, lecz nominowanych lub indeksowanych do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Natomiast w myśl § 3 ww. rozporządzenia, przez własne cele mieszkaniowe, o których mowa w § 1, rozumie się wydatki na cele, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt 1 ww. ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

-położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie, należy przez to rozumieć również kredyt refinansowy (§ 4 ww. rozporządzenia).

Zaniechanie, o którym mowa w § 1, obejmuje dochód (przychód) uzyskany wyłącznie z tytułu jednego umorzenia, o którym mowa w § 1 pkt 1 (§ 5 ww. rozporządzenia).

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. (§ 6 ww. rozporządzenia).

Z treści wniosku wynika, ze w 2015 r. została Wnioskodawcy umorzona wierzytelność w postaci odsetek z tytułu kredytu zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe. Kredyt został udzielony przed 5 stycznia 2015 r. i był zabezpieczony hipoteczne na nieruchomości, której Wnioskodawca był właścicielem i zabezpieczenie miało miejsce w związku z kredytem zaciągniętym na remont i rozbudowę tej nieruchomości. Jak wskazano we wniosku Wnioskodawca nie korzystał z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie zaciągniętego na cele mieszkaniowe.

Na gruncie opisanego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, że wartość umorzonych Wnioskodawcy przez bank spółdzielczy odsetek od kredytu mieszkaniowego korzysta z zaniechania poboru podatku, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 maja 2015 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych od niektórych dochodów (przychodów) podatników podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatników podatku dochodowego od osób prawnych, gdyż zostały spełnione przesłanki wskazane w ww. rozporządzeniu. Wobec tego kwoty umorzonych odsetek nie należy wykazywać w zeznaniu rocznym. Wnioskodawcą złożył za 2015 r. zeznanie podatkowe PIT-36, w którym wykazał kwotę przychodu z tytułu umorzenia odsetek. Tym samym Wnioskodawca uprawniony jest do złożenia korekty zeznania podatkowego, w której nie wykaże kwoty przychodu z tytułu umorzenia odsetek gdyż przychód ten objęty jest zaniechaniem poboru podatku.

Stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) – w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.