Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
1462-IPPB4.4511.1211.2016.1.MS1
z 15 grudnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Z 2015, poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2016 r. (data wpływu 24 października 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 października 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia 21 czerwca 2016 r. Wnioskodawca nabył spadek po zmarłej w dniu 1 listopada 2015 r. ciotce, Zofii T. Powołanych do spadku zostało 5 osób w takiej samej linii pokrewieństwa (siostrzeńcy zmarłej - III stopień w linii bocznej), każdy otrzymał taką samą część spadku, tj. po 1/5 całości. Podstawą nabycia spadku jest postanowienie Sądu Rejonowego, Wydział Cywilny z dnia 30 maja 20l6 r. (uprawomocnienie nastąpiło dnia 21 czerwca 2016 r.). Zgodnie z postanowieniem sądu, w skład nabytego przez Wnioskodawcę majątku w drodze spadku wchodzi 1/5 części spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego o powierzchni użytkowej 30.94 m²,

Nabycie współwłasności w drodze wyżej opisanego spadku zostało zgłoszone we właściwym terminie, właściwemu Naczelnikowi Urzędu Skarbowego. W złożonym zeznaniu podatkowym wartość masy spadkowej została określona: spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu położonego na kwotę 150.000,00 zł. Wartość ww. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w ocenie Naczelnika Urzędu Skarbowego odpowiadała wartościom rynkowym kształtującym się na danym terenie. W związku z tym, że Wnioskodawca jest siostrzeńcem zmarłej, jako nabywca spadku został zaliczony do II grupy podatkowej. Wobec powyższego Naczelnik Urzędu Skarbowego, decyzją z dnia 21 lipca 2016 r. ustalił wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn w wysokości 1.905,00 zł, a za podstawę opodatkowania (czysta wartość majątku) przyjęta została kwota 30.000,00 zł. Zobowiązane podatkowe ustalone powyższą decyzją zostało zapłacone przelewem dnia 1 sierpnia 2016 r. na konto Urzędu Skarbowego.

Następnie, w wyniku wspólnej decyzji spadkobierców (brak możliwości mieszkania wszystkich spadkobierców w lokalu o łącznej powierzchni 30.94 m² - jeden pokój, kuchnią, przedpokój, łazienka z wc), spadkobiercy postanowili dokonać działu spadku i znieść współwłasność lokalu na rzecz jednego ze spadkobierców ze spłatą pozostałych, w tym Wnioskodawcy. W tym celu, dnia 29 września 2016 r. przed notariuszem w Kancelarii Notarialną, zawarta została Umowa działu spadku, tj. odziedziczonych udziałów w mieszkaniu.

Na podstawę wyżej wspomnianej Umowy, wszyscy zgodnie oświadczyli, że dokonują działu spadku po Zofii T., w ten sposób, że jeden z pięciu spadkobierców nabywa w całości opisane powyżej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Jednocześnie, tytułem spłaty zapłaci pozostałym spadkobiercom po 30.000,00 zł (spłata ta nastąpiła w formie gotówki, w dniu podpisania aktu notarialnego - przed upływem 5 lat od daty nabycia spadku). Wartość spłaty odpowiada wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn, ustalonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego. W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, spłata nastąpiła w wysokości przypadającego udziału spadkowego. Notariusz pobrał 2% należnego podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie 2.400,00 zł, taksę notarialną w kwocie 680,00 zł, 23% podatku od towarów i usług VAT w kwocie 156,40 zł.

Wnioskodawca podkreśla przy tym, że suma spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w tak zaistniałym stanie faktycznym zachodzi konieczność zgłoszenia otrzymanej kwoty (30.000,00 zł) do Urzędu Skarbowego i czy otrzymana kwota podlega opodatkowaniu?
2. Czy kwota spłaty otrzymana w wyniku działu spadku jest podstawą do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
3. Czy spłata czwórki spadkobierców - dokonaną w wyniku działu spadku tj. odziedziczonych udziałów w mieszkaniu - po zmarłej ciotce, należy traktować jako odpłatne zbycie określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i przychód ten opodatkować zgodnie z tą ustawą, czy też zgodnie z zapisem art. 2 ust. 1 pkt 3 przywołanej ustawy jest to przychód podlegający przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, a więc nie podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od przychodu ze zbycia nieruchomości?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl art. 212 § 2 Kodeksu cywilnego, gdy rzeczy nie da się podzielić, może być przyznana jednemu ze Współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty, co zostało potwierdzone aktem notarialnym. Wnioskodawca uważa, że odpłatne zbycie jest naturalną konsekwencją nabytych praw w wyniku otrzymania spadku, które podlegało opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Dokonana spłata w spadku jest ekwiwalentna do posiadanego udziału w spadku, nie wystąpiło więc przysporzenie majątkowe względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej, czyli brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej przez Wnioskodawcę w wyniku przekazania udziałów w nieruchomości.

Wnioskodawca zwraca uwagę, że spłata udziału nastąpiła co prawda z majątku jednego ze spadkobierców, jednakże to on stał się jedynym właścicielem odziedziczonej nieruchomości, więc spłacił udziały po 30.000,00 zł każdy i aktualnie dysponuje całością masy spadkowej, wartą wg wyceny 150.000,00 zł. Trudno mówić w tej sytuacji o odpłatnym zbyciu jako czynności co prawda przenoszącej prawo własności, ale nie w zamian za korzyść majątkową. W omówionej sytuacji nikt ze spadkobierców nie uzyskuje korzyści materialnych, jedynie została unormowana sytuacja prawna - zniesienie współwłasności na rzecz jednego ze spadkobierców na skutek braku możliwości podziału rzeczy z obowiązkiem spłaty pozostałych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Podkreślić należy, że przepis cytowanego wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych, formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości upłynęło 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości bądź udziału w niej upłynęło 5 lat, sprzedaż nieruchomości nie podlega w ogóle opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.), spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

Stosownie do art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego – jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Jednak zgodnie z art. 1036 Kodeksu cywilnego, istnieje możliwość rozporządzenia przez spadkobierców prawem lub rzeczą należącą do spadku, mimo istnienia współwłasności, jeśli następuje to za zgodną wolą wszystkich spadkobierców.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

W myśl art. 211 i 212 ww. ustawy, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z treści wniosku wynika, że wnioskodawca był jednym z pięciu spadkobierców swojej ciotki Zofii T. zmarłej dnia 1 listopada 2015 r. Przedmiotem spadku było spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o powierzchni 30,94 m.kw. W dniu 29 września 2016 r. wszyscy spadkobiercy dokonali działu spadku i zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego na rzecz jednego ze spadkobierców ze spłatą pozostałych, w tym Wnioskodawcy. Wnioskodawca wskazał, że suma spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności kwoty, która nie przekracza wartości posiadanego udziału w spadku, nie powoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że wartość spłaty nie przekracza wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego, a umowa zostanie zawarta wyłącznie między spadkobiercami. W rezultacie na Wnioskodawcy z tytułu otrzymania spłaty, nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych ani zgłoszenia otrzymanej kwoty do urzędu skarbowego.

Odnosząc się natomiast do kwestii dotyczącej zastosowania wyłączenia wynikającego z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przywołanym przez Wnioskodawce w pytaniu Nr 3 stwierdzić należy, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podlega nieodpłatne nabycie majątku na podstawie tytułów w nim wymienionych. Wśród nich nie zostały wymienione dział spadku i zniesienie współwłasności, w rezultacie otrzymana przez Wnioskodawcę spłata nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a w konsekwencji wyłączenie, o którym mowa nie może mieć w niniejszej sprawie zastosowania.

W wyniku powyższego, stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Należy także wskazać, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - niniejsza interpretacja jest wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy, jako występującego z wnioskiem i wywołuje skutki prawne tylko w stosunku do Niego.

Jeżeli więc uzyskaniem interpretacji indywidualnej zainteresowani są również pozostali spadkobiercy, powinni oni wystąpić z osobnymi wnioskami o jej wydanie oraz uiścić stosowne opłaty.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Administracji Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.