Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/4511-565/15-2/MS
z 31 lipca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 29 kwietnia 2015 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Warszawie 6 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia przez bank naliczonych odsetek karnych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia przez bank naliczonych odsetek karnych.

We wniosku przedstawiono następujący stany faktyczny.

W dniu 23 lutego 2010 roku Wnioskodawczyni (zwana dalej „Klientką”) zawarła z Bankiem Umowę kredytu hipotecznego 0. Po upływie prawie dwóch lat, tj. w dniu 9 grudnia 2011 roku Klientka zwróciła się do Banku z wnioskiem o udzielenie prolongaty w spłacie rat kredytu na okres 6 miesięcy w związku z trudną sytuacją finansową (była i jest osobą samotnie wychowującą dziecko). Pismem z dnia 16 grudnia 2011 roku Bank poinformował jednakże Klientkę o wydaniu decyzji odmownej. Kolejno pismem z dnia 27 lutego 2012 roku Bank wystosował do ww. wezwanie do zapłaty zaległości na kwotę 1.222,45 zł w tym jedynie 172,60 zł tyt. należności głównej, 1.049,39 zł tyt. odsetek umownych i 0,46 zł tytułem odsetek podwyższonych za opóźnienie. W dniu 19 marca 2012 roku Klientka wpłaciła na rzecz Banku kwotę 3.000,00 zł, tj. kwotę ponad wartość ustalonej raty celem jednoczesnego pokrycia zaległości. W dniu 13 kwietnia 2012 roku wpłaciła kolejno 2.800,00 zł, zaś 8 maja 2012 roku kwotę 1.300,00 zł. Jednocześnie Klientka zwróciła się do Banku z prośbą o udzielenie prolongaty w spłacie kolejnych rat w związku z utratą pracy i przewidywanym z tym brakiem możliwości spłaty rat w całości lub w części. Również i w tym przypadku Bank odmówił uczynienia zadość prośbie Klientki, pomimo że umowa kredytowa przewidywała udzielenie klientce karencji w spłacie kolejnych rat (niezależnie od powyższego Bank jako wierzyciel zgodnie z przepisami powszechnie obowiązującego prawa jest zawsze uprawniony udzielić dłużnikowi prolongaty w spłacie zadłużenia). W związku z brakiem płatności rat w miesiącu czerwcu i lipcu (częściowa zaległość bowiem przed tym okresem na rachunku kredytu widniała nadpłata) i nieprzychyleniu się do prośby Klientki, Bank pismem z dnia 25 lipca 2012 roku wypowiedział umowę kredytową (w ocenie Klientki nigdy nie otrzymała pisma wypowiadającego umowę - trudno bowiem za takie uznać zawiadomienie Banku z dnia 25 lipca 2012 roku informujące, że nie spłacenie zaległości w terminie 30 dni rodzi ten skutek, że Bank może umieścić dane osobowe Klientki w Biurze Informacji Kredytowej czy Rejestrze Bankowym prowadzonym przez Związek Banków Polskich). Niezależnie od powyższego Klientka podjęła rozmowy z Bankiem w celu ustalenia możliwości dalszej spłaty rat kredytu czy to po zawarciu porozumienia, czy też na każde żądanie Banku. Niezwłocznie po znalezieniu pracy klientka wznowiła spłatę kredytu dokonując ponownie wpłat przekraczających dotychczasowe raty (w dniu 9 listopada 2012 roku Klientka dokonała wpłaty w kwocie 2.800,00 zł, 10 grudnia 2012 roku kwoty 2.300,00 zł i w kolejnych miesiącach, aż do 9 października 2014 roku po 2.500,00 zł i 2.000,00 zł). Kwota dokonywanych wpłat była ustalona z Panem Krzysztofem (pracownikiem Banku) jako kwota warunkująca możliwość dalszej spłaty kredytu na warunkach umownych. W omawianym okresie Klientka podejmowała równocześnie nieustanne próby kontaktu w celu zawarcia ugody i powrotu do spłat wedle ustalonego harmonogramu (raty wskazywane w harmonogramach spłat były niższe aniżeli dokonywane wpłaty) pozostając w przekonaniu, że umowa kredytowa co do zasady w dalszym ciągu wiąże strony.

Po bezskutecznych próbach rzeczowego kontaktu z przedstawicielami Banku w dniu 2 stycznia 2013 roku Klientka poprzez wiadomość e-mail zwróciła się do Banku z prośbą o spotkanie z osobą decyzyjną tak, aby ustalić warunki i formę powrotu do spłat z zgodnych z harmonogramem. W odpowiedzi na powyższe poprzez wiadomość e- mail z dnia 8 stycznia 2013 roku Pan Krzysztof poinformował Klientkę, że „w nawiązaniu do rozmowy z dnia 8 stycznia 2013 roku podaje warunki na jakich będzie zawarta ugoda długoterminowa”. Kolejno mailem z dnia 10 stycznia 2013 roku ww. poinformował Klientkę, że kredyt został prawomocnie wypowiedziany, a umowa ugody zostanie zawarta na kolejne 24 miesiące. Ugoda będzie stanowiła „umowę wstępną” i o ile Klientka będzie dokonywała regularnych spłat kwoty uprzednio ustalonej (2.500,00 zł) umowa kredytowa będzie mogła być kontynuowana. W dniu 14 stycznia 2013 roku Klientka ponownie zwróciła się z prośbą o informację w sprawie bowiem powstała sytuacja była dla niej niezwykle stresogenna i wyczerpująca. W dniu 15 stycznia 2013 roku Klientka po raz kolejny zwróciła się z prośbą o informację jednakże z uwagi na nieobecność ww. w dniu 25 stycznia 2014 roku ponowiła zapytanie w sprawie prosząc o podsumowanie i potwierdzenie ustaleń tak co do terminu zawarcia ugody, jak i wysokości wpłat (2.300,00 zł). Wobec braku odpowiedzi mailem z dnia 5 lutego 2013 roku klienta poprosiła o odpowiedź na zapytania złożone w dniu 25 stycznia 2014 roku jednakże wobec kolejnego już zignorowania wiadomości mailem z dnia 13 lutego 2013 roku poprosiła o kontakt telefoniczny w sprawie. Pomimo powyższego Klientka nie otrzymała projektu ugody ani informacji o terminie jej zawarcia. Kolejno po dostarczeniu przez Klientkę księgi wieczystej i potwierdzenia chęci zawarcia ugody Pan Krzysztof w wiadomości z dnia 3 kwietnia 2013 roku wskazał, że w księdze brak wpisu hipoteki na rzecz Banku (brak hipoteki spowodowany był brakiem dostarczenia przez Bank oświadczeń niezbędnych do dokonania wpisu). W dniu 8 kwietnia 2013 roku Klientka zwróciła się do Banku z prośbą o przekazanie dokumentów niezbędnych do ustanowienia hipoteki. W dniu 9 i 16 kwietnia 2013 roku Klientka ponownie zwróciła się z zapytaniem o dokumenty niezbędne do podjęcia czynności przez Sądem Wieczystoksięgowym. Dopiero w dniu 19 kwietnia 2013 roku Klientka otrzymała ww. dokumenty celem ich podpisania. W dniu 22 kwietnia 2013 roku Klientka poinformowała Bank, że dokumentu w sprawie wpisu hipoteki zostały złożone i potwierdziła gotowość zawarcia porozumienia. W tym samym dniu Bank (Pan Krzysztof ) poinformował Klientkę, że ugoda zostanie podpisana „z chwilą prawomocnego wpisu hipotek w księdze wieczystej”. W dniu 29 lipca 2013 roku Klientka ponownie zwróciła się z zapytaniem do Banku o zawarcie ugody. W dniu 30 lipca 2013 roku Bank (Pan Krzysztof Lipski) poinformował Klientkę, że „Bank wstrzymał zawieranie umów ugód do czasu zatwierdzenia nowej procedury”. Na zapytanie Klientki co to znaczy w jej sprawie Pan Krzysztof Lipski udzielił odpowiedzi „należy czekać i dowiadywać się”. W dniu 1 sierpnia 2013 roku Klientka zwróciła się zatem z zapytaniem na co zarachowywane są jej comiesięczne wpłaty po 2.000,00 zł. wobec braku odpowiedzi w dniu 29 sierpnia 2013 roku Klientka ponowiła zapytanie o porozumienie i sposób zarachowywania wpłat. Do chwili obecnej Klientka nie otrzymała jednakże żadnej odpowiedzi. W omawianym okresie Klientka cały czas otrzymywała Wyciągi Bankowe, z których wynikało, że zaległość w spłacie nie przekracza 300,00 zł (tak Bank w kolejnych wyciągach w tym w ostatnim z dnia 30 września 2014 roku).

W odpowiedzi na wszystkie starania Klientki i podjęte przez nią czynności ukierunkowane na zawarcie ugody i wyjaśnienie sytuacji Bank w dniu 25 czerwca 2014 roku wystawił bankowy tytuł egzekucyjny zaś po nadaniu mu klauzuli wykonalności przez Sąd skierował sprawę na drogę postępowania egzekucyjnego.

Na skutek interwencji Klientki (wyjaśnienie sytuacji i przyznanie wadliwego prowadzenia sprawy przez Bank) w dniu 21 października 2014 roku Bank zawarł z Klientką umowę ugody nie wyjaśniając przy tym sposobu zarachowywania dokonywanych przez Klientkę przez okres ponad dwóch lat na żądanie Banku wpłat ani nie wskazując przyczyn nieodstąpienia od podjętych działań egzekucyjnych (egzekucja co do nieruchomości Klientki pozostaje w toku). Na wielokrotne prośby klientki w tym zakresie jak i wskazania przyczyn naliczania odsetek karnych za okres niepodpisania ugody z winy Banku Klientka otrzymała odpowiedź (tu Pani Anita) „Otrzymałam informację, że zażądała Pani przedstawienia szczegółowego rozliczenia całego kredytu. Proszę mieć na uwadze, że przygotowanie takiego rozliczenia zajmie znaczną ilość czasu a Pani winna podpisać porozumienie ugodowe niezwłocznie z uwagi na egzekucję, którą Bank zdecydował się zawiesić. W rozmowach ze mną podnosiła Pani, że Bank nie przesyła do Pani ugody więc teraz kiedy zostały Pani przedstawione warunki proszę podpisać porozumienie i spłacać zobowiązanie w ratach. Nadmieniam także, że zgoda na zawarcie ugody i czas na jej podpisanie jest ograniczony” (tak A. z w wiadomości e-mail z dnia 21 października 2014 roku), a dalej w wiadomości e-mail z tego samego dnia , że „wzory są zatwierdzone przez Obszar Prawny i nie ma takich informacji. Ugoda jak wcześniej była Pani poinformowana jest nową umową, to co było przed ugodą, w nowej nie jest brane pod uwagę”. Jednocześnie Klientka była wielokrotnie informowana telefonicznie, że brak jest możliwości podpisania ugody w innej treści i jej nie podpisanie jest równoznaczne z dalszym egzekwowaniem roszczenia z nieruchomości Klientki. Z przedmiotowej ugody wynikało, że Bank naliczył odsetki karne za ww. okres jednakże w kwocie 89.631,69 zł (co stanowiło 75 % całości) zostały one umorzone przez wierzyciela.

W dniu 27 października 2015 roku Klienta wniosła do Banku Reklamacje Bankową zarzucając czynnościom Banku względem Klientki pozorność, bowiem w rzeczywistości były one ukierunkowane na powstanie zaległości z tytułu odsetek karnych i skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. Co gorsza Bank kierując się chęcią finalnej sprzedaży nieruchomości Klientki pod pozorem możliwości zawarcia ugody wymuszał na niej spłatę rat kredytu ponad wartość ustaloną w umowie kredytowej przez okres ponad dwóch lat, a w tym czasie naliczał odsetki karne. Powyższe działania Banku w ocenie klientki rodzą po jego stronie odpowiedzialność odszkodowawczą bowiem zgodnie z art. 72 § Kodeksu Cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) „Strona, która rozpoczęła lub prowadziła negocjacje z naruszeniem dobrych obyczajów, w szczególności bez zamiaru zawarcia umowy, jest obowiązana do naprawienia szkody, jaką druga strona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy”. W ocenie Klientki czynności Banku zarówno przed, jak i po rzekomym wypowiedzeniu umowy stanowiły również nadużycie praw (art. 5 k.c.) z jakich może korzystać wierzyciel w przypadku nienależytego wywiązywania się z zobowiązania przez dłużnika tym bardziej, że zgodnie z art. 354 § 2 k.c przy wykonaniu zobowiązania wierzyciel powinien współdziałać z dłużnikiem zgodnie z zasadami współżycia społecznego i ustalonymi zwyczajami. W końcu czynności Banku stanowiły pogwałcenie zapisów samej umowy i regulaminu kredytowania hipotecznego w zakresie chociażby sposobu wypowiedzenia umowy. W dniu 11 grudnia 2014 roku Klientka wniosła do Prezesa UOKiK skargę zarzucając działaniom Banku rozmyślnym lub spowodowanym przez niedbalstwo wyrządzeniu szkody majątkowej i krzywdy.

Kolejno Klientka zwróciła się za pośrednictwem Sądu Arbitrażowego działającego przy Komisji Nadzoru Finansowego (z uwagi na wielokrotnie mniejsze ewentualne koszty postępowania) o wyrażenie zgody na mediację lub rozstrzygnięcie sporu przez ww. Sąd (w dniu 25 marca 2015 roku) ostatecznie jednakże Bank nie wyraził zgody na postępowanie w tym trybie. W tej sytuacji w przypadku powstania szkody po stronie Klientki w postaci obowiązku zapłaty podatku od rzekomego przychodu (umorzonych odsetek karnych) koniecznym będzie wniesienie do sądu powszechnego powództwa odszkodowawczego z jednoczesnym wnioskiem o udzielenie pomocy prawnej z urzędu w związku z faktycznym brakiem możliwości poniesienia przez Klientkę opłat sądowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku ze spowodowanym rozmyślnym działaniem lub niedbalstwem wierzyciela (Banku), a tym samym nieuzasadnionym naliczeniem zaległości z tytułu odsetek karnych, a następnie po przyznaniu tego faktu, częściowym ich umorzeniem po stronie podatnika powstaje przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu?

Zdaniem Wnioskodawczyni.

Rozmyślne działanie lub niedbalstwo wierzyciela ukierunkowane na powstanie u Klienta zaległości umownej w postaci odsetek karnych lub sprzedaż nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie kredytu i brak winy dłużnika w powstaniu zaległości z tytułu odsetek karnych nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu. Jak wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 listopada 2000 r., IICKN 315/00, LEX Nr 52604, artykuł 354 § 2 k.c. obowiązkiem współdziałania - przy wykonywaniu zobowiązania - w równym stopniu obciąża wierzyciela, co dłużnika, a w doktrynie i judykaturze przyjmuje się jednakowe kryteria przy ocenie - wymaganej w tym zakresie - powinności każdego z nich. W piśmiennictwie podkreśla się, że obowiązek współdziałania wierzyciela leży przede wszystkim w jego własnym interesie (dla umożliwienia wykonania świadczenia), ale również obowiązek ten wynika z nakazu lojalnego postępowania względem drugiej strony stosunku. Zakres obowiązku współdziałania określa co do zasady treść zobowiązania. Może się on ograniczać do niepodejmowania działań, które uniemożliwiałyby spełnienie świadczenia przez dłużnika, może jednak polegać na pewnej aktywności, jak odbiór świadczenia, czy inne jeszcze bardziej ścisłe współdziałanie, T. Wiśniewski w Komentarzu do Kodeksu Cywilnego, publ. LexisNexis 2013 wskazuje zaś, że samo „Uchylanie się przez wierzyciela od niezbędnego nieraz współdziałania może prowadzić do zniesienia odpowiedzialności dłużnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, w szczególności zaś do zniweczenia zwłoki dłużnika”. Brak zwłoki dłużnika powoduje zaś brak możliwości domagania się przez wierzyciela zapłaty jakichkolwiek odsetek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł, do których kwalifikuje się dochód danego rodzaju został wymieniony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W pkt 9 tegoż przepisu wymieniono jako źródło przychodu – „inne źródła”.

Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 tej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Należy zauważyć, że za przychody należy uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665, z późn. zm.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej jest obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód).

Odmiennie należy traktować odsetki od kredytu, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych kredytodawcy. Wysokość odsetek (w sposób niebudzący wątpliwości, co do wysokości), jak i zasady oraz terminy spłaty kredytu wraz z odsetkami określone są w umowie kredytowej. Zmiana wysokości odsetek od kredytów w stosunku do pierwotnej umowy kredytowej mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów kredytowych i nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od kredytu za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale niewymagalnych).

Natomiast umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od kredytu, których termin płatności upłynął jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które faktycznie po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął.

Z kolei tzw. odsetki karne, czyli przypadające od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy, należy rozpatrywać w zależności od treści umowy i szczegółowego określenia sposobu ich naliczania. Jeżeli umowa kredytowa jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu i wiąże nimi strony umowy, wówczas odsetki te należy traktować w sposób analogiczny jak odsetki wymagalne, czyli takie, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął. Umorzenie takich odsetek jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem po stronie kredytobiorcy dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast, jeżeli umowa kredytowa daje wierzycielowi jednostronne prawo, z którego może skorzystać lub nie, do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat kredytów – wówczas odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek nie stanowi przysporzenia dla kredytobiorcy.

Z przedstawionego tanu faktycznego wynika, że w dniu 23 lutego 2010 roku Wnioskodawczyni zawarła z Bankiem umowę kredytu hipotecznego oraz Wnioskodawczyni zwracała się do Banku z wnioskami o udzielenie prolongaty w spłacie rat kredytu w związku z trudną sytuacją finansową. Bank wydawał decyzje odmowne. W związku z brakiem płatności rat w miesiącu czerwcu i lipcu Bank pismem z dnia 25 lipca 2012 roku wypowiedział umowę kredytową. Niezależnie od powyższego Wnioskodawczyni podjęła rozmowy z Bankiem w celu ustalenia możliwości dalszej spłaty rat kredytu czy to po zawarciu porozumienia czy też na każde żądanie Banku. Niezwłocznie po znalezieniu pracy Wnioskodawczyni wznowiła spłatę kredytu dokonując ponownie wpłat przekraczających dotychczasowe raty. W omawianym okresie Wnioskodawczyni podejmowała równocześnie nieustanne próby kontaktu w celu zawarcia ugody i powrotu do spłat wedle ustalonego harmonogramu (raty wskazywane w harmonogramach spłat były niższe aniżeli dokonywane wpłaty) pozostając w przekonaniu, że umowa kredytowa co do zasady w dalszym ciągu wiąże strony. Bank w dniu 25 czerwca 2014 roku wystawił bankowy tytuł egzekucyjny zaś po nadaniu mu klauzuli wykonalności przez Sąd skierował sprawę na drogę postępowania egzekucyjnego. W dniu 21 października 2014 roku Bank zawarł z Wnioskodawczynią umowę ugody nie wyjaśniając przy tym sposobu zarachowywania dokonywanych przez Wnioskodawczynię przez okres ponad dwóch lat na żądanie Banku wpłat ani nie wskazując przyczyn nieodstąpienia od podjętych działań egzekucyjnych (egzekucja co do nieruchomości Wnioskodawczyni pozostaje w toku). Z przedmiotowej ugody wynikało, że Bank naliczył odsetki karne za ww. okres jednakże w kwocie 89.631,69 zł (co stanowiło 75% całości) zostały one umorzone przez wierzyciela.

Zatem, jak wynika z powyższego bank umorzył Wnioskodawczyni odsetki karne, naliczone wcześniej w związku z nieterminową spłatą kredytu w świetle postanowień umowy kredytowej. Podstawą umorzenia odsetek karnych była natomiast zawarta ugoda, która przewidywała m.in. umorzenie części naliczonych odsetek karnych (powstałych w związku z umową kredytową). Powyższe oznacza, że przed zawarciem ugody bank skorzystał z przysługującego mu prawa i naliczył odsetki karne z tytułu uchybienia postanowieniom umowy kredytowej. Wnioskodawczyni była zobowiązana do ich zapłacenia jeszcze przed zawarciem ugody oraz zwolnienia z długu, dlatego też umorzenie tych odsetek nie mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów i nie jest obojętne podatkowo. Umorzenie przez bank odsetek karnych od zadłużenia przeterminowanego stanowi dla Wnioskodawczyni świadczenie nieodpłatne, gdyż na skutek jego otrzymania została zwolniona z naliczonego wcześniej zobowiązania i tym samym nie doszło do uszczuplenia jej majątku. W przeciwnym razie, gdyby bank nie umorzył tych należności, doszłoby do uszczuplenia majątku Wnioskodawczyni w związku z koniecznością zapłaty tych odsetek karnych.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa, należy stwierdzić, że umorzenie naliczonych przez bank odsetek karnych od nieterminowej spłaty kredytu jest przysporzeniem skutkującym powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu. W związku z powyższym należy uznać, że – wbrew twierdzeniu Wnioskodawczyni – w następstwie umorzenia przez bank odsetek karnych doszło po stronie Wnioskodawczyni do powstania, podlegającego opodatkowaniu, przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Wnioskodawczyni jest obowiązana wykazać ten przychód, zgodnie z treścią art. 45 ust. 1 cytowanej ustawy w zeznaniu, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.