Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-71/15/MM
z 16 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 15 stycznia 2015 r. (data wpływu 19 stycznia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

W ww. wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 19 kwietnia 1999 r. Wnioskodawca (przed zawarciem związku małżeńskiego) nabył w całości spadek z dobrodziejstwem inwentarza po matce zmarłej dnia 6 grudnia 1997 r. Przedmiotowe postanowienie uprawomocniło się z dniem 11 maja 1999 r. W skład masy spadkowej wchodziło między innymi prawo użytkowania wieczystego działki gruntu nr … wraz ze stanowiącym odrębną nieruchomość budynkiem, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą nr…. Decyzją Przewodniczącego Zarządu Miasta z dnia 14 marca 2000 r. prawo użytkowania wieczystego zostało przekształcone w prawo własności nieruchomości. W dniu 12 kwietnia 2009 r. Wnioskodawca zawarł związek małżeński, co wynika z odpisu skróconego aktu małżeństwa wydanego przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego.

W dniu 21 września 2012 r. Wnioskodawca zawarł z żoną umowę majątkową małżeńską. Stosownie do treści tej umowy, małżonkowie rozszerzyli wspólność ustawową na wszelkie prawa majątkowe nabyte przez każdego z nich z jakiegokolwiek tytułu przed zawarciem związku małżeńskiego, a w tym na prawo własności nieruchomości objętych księgą wieczystą nr ….

Przedwstępną umową sprzedaży zawartą w formie aktu notarialnego Wnioskodawca oraz jego małżonka zobowiązali się do zawarcia umowy przyrzeczonej w przedmiocie sprzedaży z ich majątku wspólnego nieruchomości objętej księga wieczystą nr …. Termin na zawarcie umowy przyrzeczonej wyznaczono na dzień 30 kwietnia 2015 r.

Wobec powyższego zadano następujące pytania:

1. Czy zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej rozszerzającej ustawową wspólność majątkową na mocy której następuje włączenie prawa własności nieruchomości do majątku wspólnego małżonków (z majątku osobistego jednego z małżonków) – stanowi nabycie nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...
2. Czy Wnioskodawca lub jego małżonka są zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z planowaną sprzedażą nieruchomości nabytej przez Wnioskodawcę do majątku osobistego w drodze dziedziczenia po matce zmarłej dnia 6 grudnia 1997 r., a która to nieruchomość weszła następnie w skład majątku wspólnego Wnioskodawcy oraz jego małżonki mocą umowy majątkowej małżeńskiej z dnia 21 września 2012 r....

Zdaniem Wnioskodawcy, włączenie do majątku wspólnego małżonków w drodze umowy majątkowej małżeńskiej rozszerzającej wspólność ustawową nieruchomości stanowiącej uprzednio jego majątek osobisty nie stanowi nabycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do treści art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Zgodnie z art. 33 pkt 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkobierca lub darczyńca inaczej postanowił. Natomiast według art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność wstawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa).

Umowa rozszerzająca jest czynnością organizacyjną, której przedmiotem jest regulacja majątkowo-prawnych stosunków małżonków.

W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, że włączenie do majątku wspólnego małżonków, w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową, nieruchomości stanowiącej majątek osobisty jednego małżonka, nie jest nabyciem tej nieruchomości przez drugiego małżonka w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że datą nabycia nieruchomości przez każdego z małżonków, na skutek zawarcia umowy rozszerzającej wspólność ustawową staje się data nabycia nieruchomości przez tego małżonka, który nieruchomość włączył do majątku wspólnego. Ani u Wnioskodawcy, ani też u jego małżonki nie powstanie z tego tytułu obowiązek podatkowy.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 kwietnia 2002 r., sygn. akt III SA 2717/00 rozstrzygnął, że włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową, nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka nie jest nabyciem tej nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez drugiego małżonka. Podobnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z dnia 8 stycznia 2014 r., sygn. akt I SA/Lu 1038/13, LEX nr 1497598 wskazał, że umowa majątkowa rozszerzająca wspólność ustawową (art. 47 § 1 k.r.o) jest czynnością prawną organizacyjną, której przedmiotem jest regulacja majątkowoprawnych stosunków małżonków, a włączenie do majątku małżonków, w drodze rozszerzającej ustawową wspólność majątkową, nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka nie jest nabyciem tej nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT przez drugiego małżonka. Według WSA w Lublinie nie można akceptować poglądu fiskusa, że skoro ustawa o PIT nie precyzuje pojęcia „nabycie”, to należy je rozumieć szeroko, tzn. że nabycie nieruchomości następuje z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci nabycia własności rzeczy.

Pogląd taki znajduje również odzwierciedlenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 18 stycznia 2013 r. nr IBPBII/2/415-1444/12/AK wskazał: należy stwierdzić, iż włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka, nie jest nabyciem tej nieruchomości przez drugiego małżonka, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że datą nabycia nieruchomości przez każdego z małżonków, na skutek zawarcia umowy rozszerzającej wspólność ustawową staje się data nabycia nieruchomości przez tego małżonka, który nieruchomość włączył do majątku wspólnego.

Wnioskodawca uważa, że ani on, ani jego małżonka nie są obowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z planowaną sprzedażą nieruchomości nabytej przez Wnioskodawcę do majątku osobistego w drodze dziedziczenia po zmarłej w dniu 6 grudnia 1997 r. matce, która to nieruchomość weszła następnie w skład majątku wspólnego małżonków mocą umowy majątkowej małżeńskiej z dnia 21 września 2012 r. Skoro za datę nabycia prawa własności nieruchomości przez obojga małżonków należy przyjąć datę nabycia tego prawa przez Wnioskodawcę, który włączył prawo własności nieruchomości do majątku wspólnego – to konsekwentnie trzeba uznać, że ani Wnioskodawca ani jego małżonka nie będą obowiązani do zapłaty podatku dochodowego, albowiem zbycie nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości.

Stanowisko takie potwierdzają interpretację organów podatkowych:

1. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 14 lutego 2012 r. nr IPPB4/415-837/11-4/JK2,
2. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 1 kwietnia 2012 r., nr ILPB2/415-22/11-2/AJ.

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że rozszerzenie ustawowej wspólności majątkowej nie stanowi nabycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a sprzedaż przedmiotowej nieruchomości w tym przypadku nie skutkuje przychodem dla celów podatkowych. Zatem zdaniem Wnioskodawcy ani po jego stronie, ani po stronie jego małżonki nie powstanie obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży tej nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl zaś art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, nie wskazując, czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości. Zatem pojęcie to należy rozumieć szeroko, tzn. że nabycie nieruchomości następuje z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy. Zatem poprzez „nabycie” należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.

Jak wynika z przedstawionego zdarzenia przyszłego, postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 19 kwietnia 1999 r. Wnioskodawca (przed zawarciem związku małżeńskiego) nabył w całości spadek z dobrodziejstwem inwentarza po matce zmarłej dnia 6 grudnia 1997 r. Przedmiotowe postanowienie uprawomocniło się z dniem 11 maja 1999 r. W skład masy spadkowej wchodziło między innymi prawo użytkowania wieczystego działki gruntu nr … wraz ze stanowiącym odrębną nieruchomość budynkiem, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą nr …. Decyzją Przewodniczącego Zarządu Miasta z dnia 14 marca 2000 r. prawo użytkowania wieczystego zostało przekształcone w prawo własności nieruchomości. W dniu 12 kwietnia 2009 r. Wnioskodawca zawarł związek małżeński, co wynika z odpisu skróconego aktu małżeństwa wydanego przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego.

W dniu 21 września 2012 r. Wnioskodawca zawarł z żoną umowę majątkową małżeńską. Stosownie do treści tej umowy, małżonkowie rozszerzyli wspólność ustawową na wszelkie prawa majątkowe nabyte przez każdego z nich z jakiegokolwiek tytułu przed zawarciem związku małżeńskiego, a w tym na prawo własności nieruchomości objętych księgą wieczystą nr ….

Przedwstępną umową sprzedaży zawartą w formie aktu notarialnego Wnioskodawca oraz jego małżonka zobowiązali się do zawarcia umowy przyrzeczonej w przedmiocie sprzedaży z ich majątku wspólnego nieruchomości objętej księga wieczystą nr …. Termin na zawarcie umowy przyrzeczonej wyznaczono na dzień 30 kwietnia 2015 r.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 788).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Jednakże małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa (art. 47 § 1 ww. ustawy). Jest to zatem umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowa ta reguluje stosunki majątkowe małżonków przez czas trwania ich związku małżeńskiego.

Zawarta przez małżonków umowa rozszerzająca wspólność ustawową o przedmiot wchodzący w skład majątku odrębnego jednego z nich jest umową zbycia tego przedmiotu. Taki charakter tej czynności jest niezależny od sposobu nabycia przez małżonka przedmiotu rozporządzenia.

Skoro – na skutek zawarcia umowy rozszerzającej wspólność ustawową – jeden z małżonków zbywa na rzecz drugiego nieruchomość, to uznać należy, że następuje nabycie tej nieruchomości przez drugiego z nich. Rozporządzeniem nieodpłatnym jest więc włączenie do majątku wspólnego - w drodze umowy zawartej przez małżonków - nieruchomości nabytej w drodze spadku przez jednego z nich.

W świetle powyższego nie sposób zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, że włączenie do majątku wspólnego małżonków w drodze umowy majątkowej małżeńskiej rozszerzającej wspólność ustawową nieruchomości stanowiącej uprzednio jego majątek osobisty nie stanowi - dla jego małżonki - nabycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże prawo wieczystego użytkowania gruntu wraz ze stanowiącym odrębną nieruchomość budynkiem, przekształcone następnie w prawo własności które Wnioskodawca zamierza sprzedać nabył w drodze spadku po matce zmarłej 6 grudnia 1997 r., a zatem planowana sprzedaż nie będzie stanowiła dla niego źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od przypadającej na niego części przychodu z tej sprzedaży.

Jednocześnie informuje się, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Oznacza to, że niniejsza interpretacja została wydana wyłącznie w indywidualnej sprawie Wnioskodawcy i nie wywołuje skutków prawnych dla innych podmiotów (tj. żony).

W odniesieniu do powołanych interpretacji indywidualnych wskazać należy, iż jakkolwiek interpretacje podatkowe kształtują pewną linię wykładni obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, a zatem nie mają one zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego interpretację indywidualną. Ponadto wyjaśnić należy, że stanowisko tutejszego organu zaprezentowane w niniejszej interpretacji jest zgodne ze stanowiskiem prezentowanym w analogicznych sprawach w interpretacjach indywidualnych, wydanych np. dnia 11 lipca 2014 r. nr. IPPB1/415-487/14-4/EC, dnia 24 października 2013 r. nr IPPB4/415-518/13-4/JK4, dnia 5 maja 2015 r. nr IPPB4/415-746/14-4/JK2 przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, dnia 23 stycznia 2013 r. nr ILPB2/415-980/12-2/WM i dnia 22 listopada 2012 r. nr ILPB2/415-1045/11-S/ES przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu oraz dnia 22 sierpnia 2014 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy nr ITPB2/415-556/14/MK.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądów, organ podatkowy podkreśla, iż jakkolwiek orzeczenia podatkowe i wyroki sądów kształtują pewną linię wykładni obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, w danym stanie prawnym. Należy stwierdzić, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.