Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4511-179/15/MCZ
z 26 sierpnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 22 maja 2015 r. (data wpływu do Biura – 27 maja 2015 r.), uzupełnionym 17 i 19 sierpnia 2015 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu hipotecznego przez jednego z pozostałych współkredytobiorców – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 maja 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu hipotecznego przez jednego z pozostałych współkredytobiorców.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie z 6 sierpnia 2015 r. znak: IBPB-2-1/4511-179/15/MCZ i znak: IBPB-2-1/4515-32/15/MCZ wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 17 sierpnia 2015 r. (uiszczenie opłaty) i 19 sierpnia 2015 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca wraz z narzeczoną E.M. zamierzają zakupić nieruchomość. Nieruchomość ta zostanie zakupiona w udziałach wynoszących 1/2 dla Wnioskodawcy oraz 1/2 dla E.M. Tytułem ceny za zakupione udziały Wnioskodawca i jego narzeczona uiszczą na rzecz sprzedającego kwoty po 86.000 zł.

Zakupiona nieruchomość zostanie przeznaczona pod budowę ich domu jednorodzinnego.

Celem pozyskania środków na zakup nieruchomości Wnioskodawca oraz E.M. zamierzają zaciągnąć kredyt hipoteczny. Uzyskana kwota kredytu zostanie w całości przeznaczona na zakup nieruchomości opisanej wyżej, z czego połowa kwoty kredytu zostanie przeznaczona na sfinansowanie udziału Wnioskodawcy a druga połowa na sfinansowanie udziału E.M.

Z uwagi na brak zdolności kredytowej Wnioskodawcy oraz jego narzeczonej umowa kredytu zostanie zawarta również z rodzicami Wnioskodawcy, jako współkredytobiorcami.

Wnioskodawca, jego rodzice i narzeczona E.M. będą występować w umowie kredytu hipotecznego jako współkredytobiorcy i będą zobowiązani solidarnie wobec banku do spłaty całości kredytu.

Wnioskodawca i jego narzeczona nie są spokrewnieni ani spowinowaceni, nie pozostają w momencie składania niniejszego wniosku w związku małżeńskim. L.C. oraz W.C. są rodzicami Wnioskodawcy.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą i posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Nabywana nieruchomość nie będzie wykorzystywana na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

Pozostali współkredytobiorcy posiadają nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

W zależności od dysponowania środkami finansowymi, zaciągnięty kredyt może zostać spłacony wspólnie przez współkredytobiorców, w części przypadającej na każdego współkredytobiorcę, bądź też w całości lub w większej części przez jednego ze współkredytobiorców.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

Spłata kredytu przez pozostałych współkredytobiorców nie będzie związana ze zmianą warunków umowy kredytu, gdyż każda z osób zaciągających kredyt (Wnioskodawca, jego rodzice i narzeczona) będzie zobowiązana do spłaty całości kredytu i spłata kredytu przez każdą z tych osób będzie stanowiło wypełnienie zawartej umowy kredytu.

Spłata kredytu nie będzie miała wpływu na własność zakupionej nieruchomości. Wnioskodawca wraz z narzeczoną E.M. pozostaną współwłaścicielami nieruchomości niezależnie od tego, kto ostatecznie spłaci całość, bądź większą cześć kredytu.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

1. Czy z tytułu spłaty kredytu przez jednego z pozostałych współkredytobiorców (rodziców Wnioskodawcy lub jego narzeczoną E.M.) powstanie u Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu w podatku dochodowym od osób fizycznych?
2. Jeżeli odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, to w jaki sposób należy policzyć przychód Wnioskodawcy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
   
   

Ad. 1

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż w przypadku spłaty kredytu przez jednego z pozostałych współkredytobiorców (rodziców Wnioskodawcy lub E.M.) u Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, niezależnie od tego czy kredyt zostanie spłacony przez współkredytobiorcę nabywającego nieruchomość sfinansowaną z kredytu (E.M.), czy też zostanie spłacony przez współkredytobiorcę (rodziców Wnioskodawcy), który nie nabędzie własności tejże nieruchomości.

Zgodnie z treścią przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Do przychodów podlegających opodatkowaniu nie zalicza się jednakże przychodów podlegających zwrotowi jak np. kredyty czy pożyczki.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym spłata kredytu przez któregokolwiek z pozostałych współkredytobiorców powoduje zwolnienie Wnioskodawcy z długu względem banku. Zwolnienie z długu może zostać zakwalifikowane jako przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy mieć jednak na uwadze, iż każdy ze współkredytobiorców będzie spłacał zobowiązanie, w którym występuje jako dłużnik solidarny. Tym samym, po dokonanej spłacie kredytu przez któregokolwiek z pozostałych współkredytobiorców, osobie spłacającej kredyt będzie przysługiwał regres w stosunku do Wnioskodawcy. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli strony nie umówiły się inaczej, dłużnik solidarny, który spełnił świadczenie może żądać zwrotu w częściach równych.

Skoro zaś po stronie Wnioskodawcy, który nie spłacił kredytu, powstanie zobowiązanie do spłaty jego części na rzecz współkredytobiorcy, który spłacił cały kredyt, to tym samym zwolnienie z długu względem banku nie może zostać potraktowane jako dochód, zgodnie z treścią przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawcy jest oparte na wykładni przepisów ustawy o podatku dochodowym, która jest ugruntowana w doktrynie i orzecznictwie, co potwierdza m.in. interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy znak: ITPB2/415-1023/12/TJ z 8 lutego 2013 r., wyraźnie wskazująca, iż w sytuacji analogicznej do tej przedstawionej w niniejszym wniosku nie powstaje przychód w rozumieniu podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ad. 2

Wnioskodawca uważa, że w przypadku spłaty kredytu przez jednego z pozostałych współkredytobiorców, nie powstanie przychód po stronie Wnioskodawcy.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tę część stanowiska Wnioskodawcy, który odnosi się do zagadnień dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni dotycząca wyłącznie podatku dochodowego od osób fizycznych od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia przed sądem ugody dotyczącej podziału majątku wspólnego. W zakresie podatku od spadków i darowizn zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz U. z 2012 r. poz. 361, ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 tej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W prawie cywilnym pojęcie „ świadczenia” rozpatruje się na tle stosunku zobowiązaniowego w ten sposób, że przez świadczenie rozumie się zachowanie dłużnika zgodne z treścią zobowiązania i polegające na zadośćuczynieniu podlegającego ochronie interesowi wierzyciela (art. 353 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.). Najogólniej rzecz biorąc świadczenie polegać może na zachowaniu się czynnym – działaniu lub zachowaniu się biernym, tj. zaniechaniu, czyli powstrzymywaniu się od jakiegoś działania.

Pojęcie nieodpłatnego świadczenia dla celów podatkowych ma jednak szerszy zakres niż w prawie cywilnym. I tak przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne (tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (uchwała NSA z dnia 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02).

W doktrynie prawa podatkowego oraz orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się, iż na pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” składają się łącznie dwa elementy: po pierwsze – chodzi o wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, w wyniku których podatnik otrzymuje w sposób nieodpłatny, tj. nie związany z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy, oraz po drugie – takie przysporzenie majątkowe jest uzyskiwane kosztem innego podmiotu.

Świadczenia nieodpłatne to szczególnego rodzaju świadczenia, w przypadku których otrzymujący odnosi określoną korzyść pod tytułem darmym, co oznacza, że nie świadczy nic w zamian. Świadczenie ma charakter nieodpłatny tylko wówczas, gdy otrzymujący w związku z wykonanym na jego rzecz świadczeniem nie świadczy niczego w zamian ani obecnie, ani też w przyszłości. Przychód może być wyrażony wyłącznie w pieniądzu. Stąd też przychodem są nie tyle same świadczenia, lecz ich wartość.

Przychód z tytułu otrzymanych nieodpłatnie rzeczy lub praw oraz wartości innych nieodpłatnych świadczeń powstaje w przypadku, gdy podatnik otrzymuje rzecz, prawo lub innego rodzaju świadczenie w sposób nieodpłatny, podczas gdy w warunkach rynkowych otrzymanie tego rodzaju świadczenia odbywałoby się z zachowaniem odpłatności. W szczególności, zgodnie z art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się – za wyjątkiem przypadków określonych w pkt 1-3 – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Jak wynika z treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Z treści wniosku i jego uzupełnienia wynika, że Wnioskodawca wspólnie z swoimi rodzicami oraz narzeczoną zaciągnął kredyt w banku z przeznaczeniem na nabycie nieruchomości pod budowę budynku jednorodzinnego. Właścicielami zakupionej nieruchomości będą Wnioskodawca wraz z narzeczoną. Jako strona umowy kredytu – kredytobiorca – wskazany jest Wnioskodawca oraz jego rodzice i narzeczona. Do spłaty tego kredytu zobowiązani są wszyscy kredytobiorcy solidarnie. W zależności od dysponowania środkami finansowymi, zaciągnięty kredyt może być spłacony wspólnie przez współkredytobiorców, w części przypadającej na każdego współkredytobiorcę, bądź też w całości lub w większej części przez jednego ze współkredytobiorców. W związku ze spłatą kredytu przez tylko niektórych kredytobiorców, nie nastąpi zmiana warunków umowy kredytu, gdyż każdy z kredytobiorców jest zobowiązany do spłaty całości kredytu i jego spłata przez każdego z kredytobiorców stanowi wypełnienie umowy kredytowej.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami prawa bankowego. Przez umowę kredytu, zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. z 2015 r., poz. 128), bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, iż otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z art. 366 § 1 ustawy Kodeks cywilny kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką możnaby mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość lub część zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami – lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że opisana we wniosku spłata rat kredytu hipotecznego przez jednego lub kilku pozostałych współkredytobiorcy, solidarnie zobowiązanych z tytułu umowy kredytowej do spłaty zadłużenia, nie spowoduje powstania dla Wnioskodawcy (współkredytobiorcy) przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W takiej sytuacji nie wystąpi bowiem u Wnioskodawcy trwałe przysporzenie w majątku, a jedynie dojdzie do zmiany podmiotu, wobec którego Wnioskodawca pozostanie zobowiązany w związku z wynikającą z umowy kredytowej wierzytelnością.

Zatem z ww. tytułu – tj. w związku ze spłatą kredytu przez pozostałych kredytobiorców – Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawcę. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Ponadto należy wskazać, w odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej, że jest ona rozstrzygnięciem wydanym w konkretnej sprawie, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko do niej się odnoszącym, w związku z tym nie ma mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja – zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.