Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4514-17/15-2/TJ
z 21 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 12 lutego 2015 r. (data wpływu 24 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cesji wierzytelności podlegających spłacie – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cesji wierzytelności podlegających spłacie.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni (zwana dalej „Cesjonariuszem" lub „Wnioskodawcą") jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania w Polsce oraz podlegającą w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Cesjonariusz prowadzi indywidualną działalność gospodarczą i tym samym jest wpisana do Rejestru Ewidencji Działalności Gospodarczej. Cesjonariusz jest podatnikiem VAT. Przeważająca działalność gospodarcza (kod PKD) to 42.21.Z Roboty związane z budową rurociągów przesyłowych i sieci rozdzielczych, wykonywana działalność gospodarcza (kody PKD) to 42.21.Z, 42.22.Z. Cesjonariusz nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu wierzytelnościami, ściągania długów, faktoringu, itp.

Cesjonariusz zamierza w przyszłości nabyć na podstawie umowy sprzedaży lub umów sprzedaży (za wynagrodzeniem, zwanych dalej: „Umowami Cesji Wierzytelności") wierzytelności przysługujące spółce prawa obcego z siedzibą i zarządem za granicą (zwanej dalej: „Cedentem") wobec osoby fizycznej mającej miejsce zamieszkania w Polsce (zwanej dalej: „Dłużnikiem") oraz podlegającej w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Przejście wierzytelności z Cedenta na Cesjonariusza nastąpi na podstawie cesji wierzytelności uregulowanej w art. 509 - 518 polskiego Kodeksu cywilnego. Nabycie wierzytelności odbędzie się dla celów prywatnych Cesjonariusza – nie w ramach działalności gospodarczej Cesjonariusza.

Jeśli chodzi o miejsce zawarcia Umowy Cesji Wierzytelności to zostanie ona zawarta za granicą, ze strony Cedenta przez osobę fizyczną upoważnioną do reprezentacji Cedenta (obcokrajowiec), ze strony Cesjonariusza przez osobę fizyczną będącą pełnomocnikiem Cesjonariusza i podpisującą tą umowę w imieniu i na rzecz Cesjonariusza. Osoby podpisujące umowę będą w chwili jej podpisania fizycznie przebywać za granicą.

Wierzytelności będą przysługiwać Cedentowi z tytułu pożyczek udzielonych Dłużnikowi i wypłaconych na jego osobisty rachunek bankowy za granicą (prowadzony w banku mającym siedzibę i zarząd za granicą).

Umowy Cesji Wierzytelności będą przewidywać, że Cedent ma prawo w przyszłości żądać od Dłużnika zapłaty i w takim przypadku Dłużnik będzie dokonywał płatności z tytułu scedowanych wierzytelności bezgotówkowo na osobisty rachunek bankowy Cesjonariusza za granicą (prowadzony w banku mającym siedzibę i zarząd za granicą) (zwane dalej: „Nabyciem Wierzytelności Podlegających Spłacie").

Niezależnie od tego Cedent ma prawo zwolnić Dłużnika z długu w określonych okolicznościach na podstawie umowy darowizny regulowanej przez polski Kodeks cywilny (zwane dalej: „Nabyciem Wierzytelności Podlegających Zwolnieniu z Długu").

Pytanie o miejsce wykonywania przedstawionych praw majątkowych (wierzytelności) będących przedmiotem cesji w momencie zawarcia Umowy Cesji Wierzytelności stanowi istotę niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Odpowiedź na to pytanie przesądza zdaniem Wnioskodawcy o tym, czy Umowa Cesji Wierzytelności podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Chodzi przy tym o odpowiedź na to pytanie przy uwzględnieniu obu przypadków - Nabycia Wierzytelności Podlegających Spłacie oraz Nabycia Wierzytelności Podlegających Zwolnieniu z Długu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie oznaczone we wniosku nr 1:

Czy przepisy podatkowe powinny być interpretowane w ten sposób, że opisane we wniosku Umowy Cesji Wierzytelności nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych w przypadku Nabycia Wierzytelności Podlegających Spłacie?

W opinii Wnioskodawcy – w zakresie pytania nr 1 – Umowy Cesji Wierzytelności w ramach Nabycia Wierzytelności Podlegających Spłacie nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawczyni wskazuje, że stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 626) podatkowi temu podlegają m.in. umowy sprzedaży praw. Umowy te podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli ich przedmiotem są:

• prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; lub
• prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

Umowy Cesji Wierzytelności zostaną zawarte za wynagrodzeniem. Artykuł 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) w zw. z art. 555 tego Kodeksu stanowi, że przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność praw, a kupujący zobowiązuje się zapłacić sprzedawcy cenę. W związku z tym Umowy Cesji Wierzytelności będą spełniać warunki uznania ich za umowę sprzedaży wymienioną w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w ramach odpowiedzi na pytanie nr 1 zastosowanie znajduje art. 1 ust. 4 punkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż Umowy Sprzedaży Wierzytelności należy traktować jako „umowy sprzedaży praw majątkowych wykonywanych za granicą”. W konsekwencji, w kontekście tego, że nabywca tych praw (Cesjonariusz) ma miejsce zamieszkania w Polsce oraz że czynność cywilnoprawna została dokonana za granicą należy uznać, że Umowy Sprzedaży Wierzytelności nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W kontekście przedstawionych zdarzeń przyszłych – w opinii Wnioskodawcy – kluczowe jest tutaj rozumienie pojęcia „prawa majątkowe wykonywane za granicą”. Pojęcie to nie jest zdefiniowane przez przepisy podatkowe i w związku z tym zdaniem Wnioskodawcy należy je rozumieć w świetle przepisów prawa cywilnego obowiązujących w Polsce.

Zastosowanie znajduje tutaj art. 454 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia. Natomiast, jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez te zmianę nadwyżkę kosztów przesłania. Z kolei art. 454 § 2 k.c. stanowi, że jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.

Świadczenie pieniężne, o ile strony nie umówiły się inaczej, winno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia (tzw. dług oddawczy). Nie ma znaczenia, że pomiędzy powstaniem zobowiązania a jego wykonaniem zmieniła się osoba wierzyciela, np. na skutek sukcesji uniwersalnej lub singularnej. Oddawczy charakter długu pieniężnego oznacza, iż dłużnik ma obowiązek ustalić aktualne miejsce zamieszkania (siedziby) wierzyciela. Jeżeli jednak wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, to obciąża go wynikająca z tej zmiany nadwyżka kosztów przesyłki. W pozostałym zakresie koszty przesyłki ponosi dłużnik. Oddawczy charakter długu pieniężnego sprawia, iż dłużnik obowiązany jest świadczyć z uwzględnieniem zmiany miejsca zamieszkania bądź siedziby wierzyciela. W konsekwencji obciąża takiego dłużnika obowiązek ustalenia aktualnego miejsca zamieszkania wierzyciela lub nowej siedziby jego przedsiębiorstwa. Spełnienie świadczenia z zaniechaniem aktów staranności, o których mowa, oznacza niewłaściwe wykonanie zobowiązania (wyrok SN z dnia 5 stycznia 2001 r., V CKN 185/00). Jednakże – jak wskazuje Wnioskodawca – w innym judykacie Sąd Najwyższy przyjął, że skutki podania przez wierzyciela niewłaściwego adresu lub zaniechania poinformowania dłużnika o zmianie miejsca zamieszkania w trakcie załatwiania wniosku o przyznanie (wypłatę) należnych świadczeń (ubezpieczeniowych) obciążają wierzyciela, a nie dłużnika (wyrok SN z dnia 13 września 1985 r., IV CR 225/85).

Co istotne w niniejszej sprawie – w odniesieniu do świadczeń bezgotówkowych miejscem spełnienia świadczenia, stosownie do art. 454 Kodeksu cywilnego jest rachunek bankowy wierzyciela, chyba że co innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych (wyrok SN z dnia 8 listopada 1989 r., III CRN 345/89; tak samo postanowienie SN z dnia 3 grudnia 1987 r., II CZ 162/87; uzasadnienie uchwały SN z dnia 20 listopada 1992 r. III CZP 138/92; wyrok SA w Lublinie z dnia 28 lutego 1991 r., I ACr 20/91). Wnioskodawczyni wskazuje również, że w innym judykacie wskazano, że w przypadku rozliczenia bezgotówkowego miejscem spełnienia świadczenia jest miejsce, gdzie prowadzony jest bankowy rachunek wierzyciela, dokonanie bowiem wpisu na tym rachunku („uznanie”) jest równoznaczne z uzyskaniem przez wierzyciela możności rozporządzania odnośną kwotą, to zaś dopiero może być uznane za równoważne z „otrzymaniem” należności (wyrok SN z dnia 12 lipca 1996 r., II CRN 79/96). Miejscem spełnienia świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 454 Kodeksu cywilnego za pomocą rozliczeń bezgotówkowych jest siedziba banku (oddziału banku) prowadzącego rachunek wierzyciela. Siedziba banku, według tego stanowiska, jest niejako odpowiednikiem miejsca zamieszkania lub siedziby wierzyciela. Jeżeli więc strony nie postanowiły co innego, zapłata w drodze rozliczeń bezgotówkowych powinna nastąpić w miejscu ulokowania przez wierzyciela rachunku bankowego (uchwała SN z dnia 14 lutego 2002 r., III CZP 81/01; uchwała SN z dnia 20 listopada 1992 r., III CZP 138/92; uchwała SN z dnia 4 stycznia 1995 r., III CZP 164/94 oraz przedstawiciele doktryny prawa cywilnego.

W ocenie Wnioskodawcy z powyższej analizy wynikają następujące wnioski. Umowy Cesji Wierzytelności, których przedmiotem są wierzytelności pieniężne, stanowią umowę sprzedaży praw majątkowych objętą katalogiem czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle art. 454 Kodeksu cywilnego prawo to generalnie podlega wykonaniu w miejscu siedziby wierzyciela (siedziby jego przedsiębiorstwa). Jednak w związku z przyjęciem przez strony (w tym wypadku Wnioskodawcę i Dłużnika), że rozliczenie zostanie dokonane w sposób bezgotówkowy, tj. że zapłata nastąpi na rachunek bankowy Wnioskodawcy, miejscem wykonania prawa majątkowego będzie miejsce siedziby banku (lub jego oddziału) prowadzącego ten rachunek. Biorąc pod uwagę to, że siedziba tego banku (lub jego oddziału) jest za granicą należy przyjąć, że mamy do czynienia z „prawem majątkowym wykonywanym za granicą”.

W związku z tym, że w momencie zawarcia Umowy Cesji Wierzytelności prawo majątkowe będzie podlegać wykonaniu za granicą, nabywca (Wnioskodawca) będzie miał miejsce zamieszkania w Polsce, Umowa Cesji Wierzytelności nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, gdyż czynności cywilnoprawne zostaną dokonane za granicą poprzez ich podpisanie: ze strony Cedenta przez osobę fizyczną upoważnioną do reprezentacji Cedenta (obcokrajowiec), ze strony Cesjonariusza przez osobę fizyczną będącą pełnomocnikiem Cesjonariusza i podpisującą tą umowę w imieniu i na rzecz Cesjonariusza.

Wnioskodawczyni wyjaśnia, że takie samo stanowisko zajął Świętokrzyski Urząd Skarbowy w indywidualnej interpretacji z dnia 22 grudnia 2005 r. (sygn. RO/436/167/2005) oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 29 lipca 2011 r. (sygn. IPPB2/436-191/11-4/AF).

Reasumując, odpowiedź na pytanie nr 1 powinna być taka, że przepisy podatkowe powinny być interpretowane w ten sposób, że opisane we wniosku Umowy Cesji Wierzytelności nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych w przypadku Nabycia Wierzytelności Podlegających Spłacie.

Ponadto Wnioskodawca wskazuje, że stanowisko takie jest ugruntowane w orzecznictwie podatkowym Ministra Finansów, czego dowodem są np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 10 grudnia 2013 r. o sygn. IPTPB2/436-108/13-2/KK, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 21 maja 2013 r. o sygn. IPPB2/436-132/13-4/AF, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 21 maja 2013 r. o sygn. IPPB2/436-132/13-5/AF.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Z uwagi na powyższe, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.