Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-782/15/MU
z 26 października 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 3 lipca 2015 r. (data wpływu 27 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 lipca 2015 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W związku ze śmiercią męża i otrzymaniem po nim spadku Wnioskodawczyni ma wątpliwości dotyczące odszkodowania, które ma otrzymać w przyszłości za przejęcie z mocy prawa nieruchomości będącej przedmiotem spadku. Mąż Wnioskodawczyni był właścicielem nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, którą odziedziczył po swoich rodzicach od dnia 17 lutego 2004 r.

Nieruchomość ta z mocy prawa zostanie przejęta na własność województwa - z tego tytułu będzie wypłacone odszkodowanie.

Mąż Wnioskodawczyni otrzymał, do wiadomości zawiadomienie wystawione w dniu 16 grudnia 2014 r. przez urząd wojewódzki z którego wynika, iż na podstawie art. 11f ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 687 z późn. zm.) zawiadamia się, że wojewoda wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na rozbudowie drogi wojewódzkiej. Wśród działek przeznaczonych pod tą inwestycję wchodzi nieruchomość, która była własnością męża .

Mąż Wnioskodawczyni zmarł w trakcie postępowania w dniu 19 marca 2015 r. Po jego śmierci notariusz przeprowadził postępowanie spadkowe i aktem notarialnym z dnia 12 maja 2015 r. prawa do spadku po mężu nabyła Wnioskodawczyni oraz dwie córki.

Odszkodowanie zostanie wypłacone dla spadkobierców po zakończeniu postępowania w przedmiocie ustalenia wysokości odszkodowania dla wszystkich spadkobierców.

W chwili obecnej toczy się postępowanie w przedmiocie ustalenia wysokości odszkodowania z tytułu przejęcia z mocy prawa nieruchomości. Do dnia dzisiejszego Wnioskodawczyni nie zna wartości odszkodowania jak również nie wypłacono żadnej kwoty z tego tytułu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy otrzymane odszkodowanie przez Wnioskodawczynię z tytułu pozbawienia prawa własności nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni wpłacone w przyszłości odszkodowanie za przejętą własność nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Wnioskodawczyni uważa, że odszkodowanie jest zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, iż wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalenia wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) tego artykułu.

W myśl natomiast art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50 % od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Treść zacytowanego art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że podstawowym warunkiem od spełnienia którego uzależnione jest skorzystanie z przedmiotowego zwolnienia jest uzyskanie przychodu m.in. z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Jak wynika z wniosku, w związku ze śmiercią męża i otrzymaniem po nim spadku zrodził się problem odnośnie otrzymania w przyszłości odszkodowania za przejęcie z mocy prawa nieruchomości będącej przedmiotem spadku. Mąż Wnioskodawczyni był właścicielem nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, którą odziedziczył po swoich rodzicach od dnia 17 lutego 2004 r.

Nieruchomość ta z mocy prawa zostanie przejęta na własność województwa - z tego tytułu będzie wypłacone odszkodowanie.

Mąż Wnioskodawczyni otrzymał, do wiadomości zawiadomienie wystawione w dniu 16 grudnia 2014 r. przez urząd wojewódzki z którego wynika, iż na podstawie art. 11f ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 687 z późn. zm.) zawiadamia się, że wojewoda wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na rozbudowie drogi wojewódzkiej. Wśród działek przeznaczonych pod tą inwestycję jest nieruchomość, która była własnością męża .

Mąż Wnioskodawczyni zmarł w trakcie postępowania w dniu 19 marca 2015 r. Po jego śmierci notariusz przeprowadził postępowanie spadkowe i aktem notarialnym z dnia 12 maja 2015 r. prawa do spadku po mężu nabyła Wnioskodawczyni oraz dwie córki.

Odszkodowanie zostanie wypłacone dla spadkobierców po zakończeniu postępowania w przedmiocie ustalenia wysokości odszkodowania dla wszystkich spadkobierców.

W chwili obecnej toczy się postępowanie w przedmiocie ustalenia wysokości odszkodowania z tytułu przejęcia z mocy prawa nieruchomości. Do dnia dzisiejszego Wnioskodawczyni nie zna wartości odszkodowania jak również nie wypłacono żadnej kwoty z tego tytułu.

Mając na względzie powyższe zauważyć należy, że wskazana przez Wnioskodawcę ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 687 z późn. zm.) została wymieniona w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r., poz. 782 z późn. zm.) jako ustawa w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami.

W myśl art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych - z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 4a ww. ustawy decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

Istotne znaczenie dla ustalenia skutków podatkowych otrzymania ww. odszkodowania ma treść art. 12 ust. 5 ww. ustawy, który stanowi, iż do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1 ww. ustawy, wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

W myśl postanowień art. 23 ww. ustawy – w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale (tj. rozdziale 3 zawierającym ww. przepisy) stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów oraz przedstawionego zdarzenia przyszłego należy uznać, iż opisane we wniosku odszkodowanie wypłacane będzie stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami , co wypełnia dyspozycję art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy zaznaczyć, że w tej sprawie nie ma zastosowania wyłączenie ze zwolnienia zawarte w zdaniu drugim art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy. Aby miało miejsce ww. wyłączenie powinny łącznie zostać spełnione dwie przesłanki: nabycie nieruchomości musiałoby nastąpić za cenę o co najmniej 50% niższą od wysokości uzyskanego odszkodowania, a ponadto w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego.

W konsekwencji otrzymana kwota odszkodowania z tytułu przejęcia z mocy prawa nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż jak wykazano powyżej będzie korzystała ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie jak uważa Wnioskodawczyni w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

W związku z tym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.