2015.06.19 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1/4512-1-212/15-5/MK
z 19 czerwca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy przedstawione we wniosku z dnia 18 marca 2015 r. (data wpływu 23 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki bieżące związane z utrzymaniem świetlicy wiejskiej oraz wydatki inwestycyjne poniesione po zawarciu umowy dzierżawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 6) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki bieżące związane z utrzymaniem świetlic wiejskich oraz wydatki inwestycyjne poniesione po zawarciu umowy dzierżawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 6).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Gmina jest właścicielem świetlic wiejskich zlokalizowanych w różnych miejscowościach na terenie Gminy. Świetlice wiejskie są budynkami.

Gmina ponosi wydatki inwestycyjne związane ze świetlicami wiejskimi, które stanowią wytworzenie bądź ulepszenie środka trwałego, jakkolwiek w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, ale na podstawie przepisów rachunkowych (gminy zasadniczo nie rozliczają podatku dochodowego). W związku z ponoszeniem przedmiotowych wydatków, Gmina otrzymuje od kontrahentów faktury VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego. Wartości poszczególnych inwestycji przekroczyły 15 tys. PLN netto.

Dla przykładu, w styczniu 2015 r. Gmina oddała do użytkowania inwestycję w zakresie budowy świetlicy wiejskiej w miejscowości M. (dalej również „Świetlica”). Niniejszą inwestycję Gmina realizowała począwszy od grudnia 2012 r., tj. w grudniu 2012 r. Gmina poniosła wydatki na sporządzenie dokumentacji projektowej. Był to pierwszy wydatek związany z inwestycją w zakresie budowy Świetlicy i w momencie jego ponoszenia Gmina miała sprecyzowaną koncepcję przyszłego wykorzystywania nowo wybudowanej świetlicy. Utartą praktyką Gminy jest bowiem umożliwianie podmiotom zewnętrznym odpłatnego korzystania ze świetlic wiejskich zlokalizowanych na terenie Gminy. W momencie ponoszenia pierwszego wydatku związanego z budową świetlicy wiejskiej w M., funkcjonowało Zarządzenie Wójta ze stycznia 2012 r. w sprawie opłat za korzystanie ze świetlic wiejskich. Innymi słowy, już w momencie rozpoczęcia inwestycji, podobnie jak w innych przypadkach, zamiarem Gminy było wykorzystywanie Świetlicy także do działalności odpłatnej. Po oddaniu do użytkowania inwestycji w zakresie budowy świetlicy wiejskiej w M., ww. zarządzenie zostało zmienione Zarządzeniem Wójta ze stycznia 2015 r. (dalej: „Zarządzenie”), w którym dodano nowo wybudowaną świetlicę wiejską w M. do pozostałych świetlic wiejskich zlokalizowanych na terenie Gminy, przeznaczonych do (odpłatnego wynajmu). Dokonanie tej czynności akurat w styczniu 2015 r. miało jednak charakter stricte formalny i wtórny, potwierdzający zamiar pobierania opłat, który Gmina miała już od samego początku budowy (w styczniu 2015 r. miało natomiast miejsce zakończenie inwestycji, zatem najpóźniej w styczniu należało zaktualizować Zarządzenie).

Gmina ponosi także wydatki bieżące związane z utrzymaniem i funkcjonowaniem Świetlicy, w tym w szczególności koszty zużycia mediów (energii elektrycznej, energii cieplnej, wody), zakupu środków czystości oraz koszty remontów (dalej: „wydatki bieżące”). Wydatki te nie zwiększają wartości początkowej Świetlicy, przyjętej do ewidencji środków trwałych.

Przedmiotowe wydatki bieżące również dokumentowane są wystawionymi na Gminę przez dostawców/wykonawców fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego.

Mając na uwadze obowiązujące Zarządzenie, Świetlica jest przez Gminę udostępniana na rzecz korzystających zarówno:

za odpłatnością - w szczególności w ten sposób Gmina umożliwia udostępnienie Świetlicy na rzecz korzystających w celu organizacji imprez okolicznościowych takich jak wesela, urodziny, chrzciny, jak również w celu organizacji dyskotek, pokazów, kursów i szkoleń.
nieodpłatnie - w ten sposób Gmina umożliwia udostępnienie Świetlicy m.in. w celu organizacji zebrań i uroczystości przez Wójta Gminy, sołtysów oraz sołectwa, a także przez placówki Oświatowe i OSP, etc.

Innymi słowy, Gmina wykorzystuje świetlicę jednocześnie:

do celów de facto działalności gospodarczej, oraz
do innych, statutowych celów Gminy.

Opłaty za udostępnianie Świetlicy na rzecz korzystających (sposób A wykorzystywania świetlicy) są przez Gminę dokumentowane fakturami VAT oraz wykazywane w składanych deklaracjach VAT i odprowadzany jest z tego tytułu VAT należny.

Z racji dwojakiego sposobu wykorzystania świetlicy wiejskiej w M., wydatki inwestycyjne poniesione na jej wytworzenie (bądź też ewentualnie w przyszłości na jej ulepszenie) mają związek zarówno z czynnościami, z którymi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, jak i z czynnościami niepodlegającymi przepisom ustawy. W tej sytuacji, analizując kwestię prawa do odliczenia VAT od wydatków inwestycyjnych poniesionych na wytworzenie (bądź też ewentualnie w przyszłości na ulepszenie Świetlicy), Gmina ma świadomość unormowania zawartego w art. 86 ust. 7b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), zgodnie z którym, jak się wydaje, Gminie powinno przysługiwać prawo do odliczenia VAT od wydatków inwestycyjnych związanych ze Świetlicą w części, którą można przypisać prowadzonej działalności gospodarczej. Niemniej jednak, ani przepisy ustawy o VAT, ani przepisy wykonawcze do tej ustawy nie zawierają zapisu dotyczącego jednego sposobu/metodologii wyliczenia tych części. Gmina zaznacza, że dotychczas nie była jej znana możliwość wyznaczania określonych godzin/dni tygodnia/miesiąca, w których Świetlica jest przeznaczona wyłącznie do nieodpłatnego oraz odpowiednio do odpłatnego korzystania. W praktyce nie da się bowiem, zdaniem Gminy, takiego podziału i zapotrzebowania na obydwie formy wykorzystania Świetlicy przewidzieć. Sposób wykorzystywania Świetlicy jest samodzielnie/neutralnie regulowany poprzez zapotrzebowanie na obie formy udostępniania Świetlicy. Gmina nie była zatem dotychczas w stanie obrać metody ustalenia odpowiedniego klucza alokacji, jakim mogłaby się posłużyć celem wydzielenia kwoty podatku naliczonego podlegającego odliczeniu od wydatków inwestycyjnych. Z uwagi na powyższe, Gmina dotychczas nie korzystała z prawa do odliczenia części VAT naliczonego od wydatków inwestycyjnych, które powinno przysługiwać jej na podstawie art. 86 ust. 1 w związku z art. 86 ust. 7b ustawy o VAT. Innymi słowy, dla celów rozliczenia VAT naliczonego od wydatków inwestycyjnych, ustalała ona stopień wykorzystania Świetlicy do działalności gospodarczej na poziomie 0% (co nie zmienia tego, że zdaniem Gminy, Świetlica jest wykorzystywana przez Gminę do działalności gospodarczej oraz do innych celów, tj. spełnione są przesłanki art. 86 ust. 7b ustawy o VAT).

Niemniej jednak, Gmina planuje we wrześniu 2015 r. zmienić powyższą praktykę dwojakiego wykorzystywania świetlicy wiejskiej w miejscowości M. do działalności A i B poprzez jej udostępnienie na podstawie umowy dzierżawy na rzecz instytucji kultury, tj. Gminnej Biblioteki Publicznej (dalej: „Biblioteka”). Z tytułu dzierżawy Gmina będzie wystawiać na rzecz Biblioteki faktury VAT, które będą ujmowane w rejestrach sprzedaży Gminy. Wartość netto wraz z należnym podatkiem z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi dzierżawy Świetlicy, Gmina będzie wykazywać w składanych deklaracjach VAT-7.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w analizowanym przypadku Gmina będzie miała prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych dokumentujących wydatki bieżące oraz ewentualne wydatki inwestycyjne związane ze Świetlicą poniesione po zawarciu umowy dzierżawy w przedmiocie Świetlicy?

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina będzie miała prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych dokumentujących wydatki bieżące oraz ewentualne wydatki inwestycyjne związane ze Świetlicą poniesione po zawarciu umowy dzierżawy w przedmiocie Świetlicy.

Uzasadnienie.

Jak Gmina wskazała w uzasadnieniu swojego stanowiska w odniesieniu do pytań oznaczonych we wniosku nr 4 i nr 5, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z treści wskazanej powyżej regulacji wynika zatem, że prawo do odliczenia VAT naliczonego przysługuje przy łącznym spełnieniu dwóch przesłanek, tj.:

nabywcą towarów i usług jest podatnik VAT oraz
nabywane towary / usługi są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Zdaniem Gminy, w analizowanym przypadku, po zawarciu przez Gminę umowy dzierżawy w przedmiocie świetlicy wiejskiej w M., powyższe przesłanki będą spełnione. Tym samym, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Gminie będzie przysługiwać prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych dokumentujących wydatki inwestycyjne oraz wydatki bieżące związane ze Świetlicą.

W ocenie Gminy, za bezsporny należy uznać bowiem fakt, że ponoszone wydatki inwestycyjne i bieżące dotyczące Świetlicy będą wówczas bezpośrednio związane z jej odpłatnym udostępnieniem na podstawie umowy dzierżawy zawartej z Biblioteką.

Bez ich poniesienia, świadczenie przedmiotowej usługi dzierżawy, opodatkowanej VAT, byłoby utrudnione a nawet niemożliwe. Jednocześnie, świadczenie usługi dzierżawy Świetlicy jest uzależnione od utrzymania jej w odpowiednim stanie, co jest możliwe poprzez systematyczne ponoszenie wydatków na jej bieżące funkcjonowanie (tj. w szczególności na zakup tzw. mediów, wyposażenia, usług remontowych, konserwacji, etc.).

Ponadto Gmina podkreśla, że stanowisko odmienne od przestawionego powyżej pozostawałoby w sprzeczności z fundamentalną zasadą opodatkowania VAT, jaką jest zasada neutralności tego podatku, podkreślana wielokrotnie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz polskich sądów administracyjnych. Przykładowo, Gmina przytacza orzeczenie TSUE w sprawie C-37/95 Ghent Coal, w którym Trybunał stwierdził, że „Prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem, że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny”.

Zdaniem Gminy, nie powinna być ona traktowana inaczej / mniej korzystnie niż inne podmioty gospodarcze, dokonujące sprzedaży opodatkowanej VAT i korzystające w związku z tym z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów / usług niezbędnych w celu wykonywania czynności opodatkowanych.

Skoro bowiem Gmina, jako czynny podatnik VAT, zobowiązana będzie uiszczać VAT należny z tytułu świadczonej usługi dzierżawy Świetlicy, powinna ona mieć jednocześnie prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków warunkujących możliwość jej świadczenia.

Gmina zwraca uwagę, że powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie również w interpretacjach Ministra Finansów wydawanych w podobnych stanach faktycznych dla innych gmin.

Przykładem może być interpretacja indywidualna z dnia 9 lipca 2012 r., sygn. ITPP2/443-505/12/MD, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, odnosząc się do analogicznego stanu faktycznego, potwierdził w pełni stanowisko Wnioskodawcy, że „przedmiotowa inwestycja będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych. Tym samym stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, albowiem nabyte w ramach realizacji projektu towary i usługi będą służyły wykonywanym przez Wnioskodawcę czynnościom opodatkowany. Reasumując, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z budową sieci kanalizacji sanitarnej, ponieważ przedmiotowa inwestycja będzie służyła czynnościom opodatkowanym”.

Podobne stanowisko zaprezentował również:

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, który w interpretacji indywidualnej z dnia 28 kwietnia 2011 r., sygn. ILPP1/443-172/11-2/AK wskazał, że „Jeżeli zatem uzyskany przez Gminę czynsz dzierżawny jest opodatkowany podatkiem od towarów i usług, to Wnioskodawcy - z uwagi na spełnienie podstawowej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi - przysługuje prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z wytworzeniem przedmiotowego lodowiska. Reasumując, Gminie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z budową lodowiska, z uwagi na związek poniesionych wydatków z czynnościami opodatkowanymi - uzyskiwaniem obrotów z tytułu dzierżawy - z uwzględnieniem ograniczeń wynikających w art. 88 ustawy”.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 19 czerwca 2009 r., sygn. IBPP4/443-562/09/KG, który uznał, że „Gminie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją przedmiotowj inwestycji jaką jest budowa kanalizacji gminnej, z uwagi na związek poniesionych wydatków z czynnościami opodatkowanymi (uzyskiwaniem przychodów z tytułu dzierżawy nieruchomości)”.
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 12 listopada 2013 r., sygn. IPTPP1/443-582/13-9/MG, w której uznał, że „prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi”.
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 1 grudnia 2011 r., sygn. IPTPP1/443-915/11-3/MW, w której organ podatkowy stwierdził, że „Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że pobierane przez Gminę opłaty za odprowadzanie ścieków na podstawie umów cywilnoprawnych nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Zatem przedmiotowa inwestycja będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych. Tym samym stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, albowiem nabyte w ramach realizacji projektu towary i usługi będą służyły wykonywanym przez Wnioskodawcę czynnościom opodatkowanym. Reasumując, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z budową sieci kanalizacji sanitarnej, ponieważ przedmiotowa inwestycja będzie służyła czynnościom opodatkowanym”.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 29 listopada 2011 r., sygn. ILPP2/443-1286/11-6/EN, w której organ podatkowy stanął na stanowisku, że „W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia są spełnione, gdyż Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT, a towary i usługi nabywane w ramach realizacji inwestycji w postaci budowy targowiska z częściowym zadaszeniem oraz wydatki na jego bieżące utrzymanie (...) są związane z czynnościami opodatkowanymi tym podatkiem, jak wskazano w wydanej interpretacji indywidualnej nr ILPP2/443-1286/11-5/EN z dnia 29 listopada 2011 r., w której stwierdzono, „iż w stosunku do czynności odpłatnego udostępnienia miejsc na targowisku podmiotom zajmującym się handlem Gmina występują w charakterze podatnika podatku od towarów i usług (...) Zatem Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wydatki na budowę przedmiotowego targowiska oraz na jego bieżące utrzymanie”.

Mając na uwadze powyższe, w opinii Gminy będzie miała ona prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych dokumentujących wydatki bieżące oraz wydatki inwestycyjne związane ze Świetlicą poniesione po zwarciu umowy dzierżawy w przedmiocie Świetlicy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą.

W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

nabycia towarów i usług,
dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Zatem, w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ponadto zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. przepisem art. 86 ust. 7b ustawy, w przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów prowadzonej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, których nie da się w całości przypisać działalności gospodarczej, podatek naliczony oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość wykorzystywana jest do celów działalności gospodarczej.

Przy czym przez wytworzenie nieruchomości, stosownie do art. 2 pkt 14a ustawy, należy rozumieć wybudowanie budynku, budowli lub ich części, lub ich ulepszenie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Ponadto, w oparciu o art. 88 ust. 4 ustawy – obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy wskazać, że konieczność implementacji przepisów prawa wspólnotowego do prawa krajowego wymusiła na ustawodawcy odrębne określenie statusu organów władzy publicznej.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy – nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przymiot podatnika podatku od towarów i usług przypisany jest osobie fizycznej, osobie prawnej, jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, samodzielnie wykonującej działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Samodzielność gospodarcza w prowadzeniu działalności gospodarczej oznacza możliwość podejmowania decyzji, a zarazem posiadanie odpowiedniego stopnia odpowiedzialności za podjęte decyzje, w tym za szkody poniesione wobec osób trzecich, jak również ponoszenie przez podmiot ryzyka gospodarczego.

Należy ponadto zwrócić uwagę na treść przepisów Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą. Mianowicie zgodnie z art. 9 Dyrektywy, podatnikiem jest każda osoba wykonująca samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania działalność gospodarczą bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu. Powyższe przepisy wskazują, że niezależnie od częstotliwości wykonania danej czynności, czynność ta podlega opodatkowaniu jeśli podmiot wykorzystuje w sposób ciągły w celach zarobkowych swój majątek.

Wobec powyższego, za podatnika podatku VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594, z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych Gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami oraz utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych (art. 7 ust. 1 pkt 9 i 15 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

W świetle art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym – w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie (art. 9 ust. 2 ww. ustawy).

Jak stanowi art. 9 ust. 3 powołanej wyżej ustawy – formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa.

W świetle art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r., poz. 518, z późn. zm.), do gminnego zasobu nieruchomości należą nieruchomości, które stanowią przedmiot własności gminy i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego gminy.

Zgodnie z art. 18 ww. ustawy – nieruchomości mogą być oddawane jednostce organizacyjnej w trwały zarząd, najem i dzierżawę oraz użyczenie na cele związane z ich działalnością. Przez jednostkę organizacyjną, o której mowa w cytowanym wyżej przepisie – w myśl art. 4 pkt 10 cyt. ustawy – należy rozumieć państwową lub samorządową jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej.

Jak stanowi art. 13 ust. 1 ww. ustawy – z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustaw, nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu. W szczególności nieruchomości mogą być przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w trwały zarząd, a także mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do spółek, przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych oraz jako majątek tworzonych fundacji.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Gmina jest właścicielem świetlic wiejskich zlokalizowanych w różnych miejscowościach na terenie Gminy. Świetlice wiejskie są budynkami, których wartość przekracza 15.000 zł. Gmina ponosi wydatki inwestycyjne związane ze świetlicami wiejskimi, które stanowią wytworzenie bądź ulepszenie środka trwałego, jakkolwiek w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, ale na podstawie przepisów rachunkowych. W styczniu 2015 r. Gmina oddała do użytkowania inwestycję w zakresie budowy świetlicy wiejskiej w miejscowości M. (Świetlica). Niniejszą inwestycję Gmina realizowała począwszy od grudnia 2012 r., tj. w grudniu 2012 r. Gmina poniosła wydatki na sporządzenie dokumentacji projektowej. Był to pierwszy wydatek związany z inwestycją w zakresie budowy Świetlicy i w momencie jego ponoszenia Gmina miała sprecyzowaną koncepcję przyszłego wykorzystywania nowo wybudowanej świetlicy. Utartą praktyką Gminy jest bowiem umożliwianie podmiotom zewnętrznym odpłatnego korzystania ze świetlic wiejskich zlokalizowanych na terenie Gminy. W momencie ponoszenia pierwszego wydatku związanego z budową świetlicy wiejskiej w M., funkcjonowało Zarządzenie Wójta ze stycznia 2012 r. w sprawie opłat za korzystanie ze świetlic wiejskich. Innymi słowy już w momencie rozpoczęcia inwestycji, podobnie jak w innych przypadkach, zamiarem Gminy było wykorzystywanie Świetlicy także do działalności odpłatnej. Gmina ponosi także wydatki bieżące związane z utrzymaniem i funkcjonowaniem Świetlicy, w tym w szczególności koszty zużycia mediów (energii elektrycznej, energii cieplnej, wody), zakupu środków czystości oraz koszty remontów (wydatki bieżące). Przedmiotowe wydatki bieżące również dokumentowane są wystawionymi na Gminę przez dostawców/wykonawców fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego. Świetlica jest przez Gminę udostępniana na rzecz korzystających zarówno: A) za odpłatnością - w szczególności w ten sposób Gmina umożliwia udostępnienie Świetlicy na rzecz korzystających w celu organizacji imprez okolicznościowych takich jak wesela, urodziny, chrzciny, jak również w celu organizacji dyskotek, pokazów, kursów i szkoleń; B) nieodpłatnie - w ten sposób Gmina umożliwia udostępnienie Świetlicy m.in. w celu organizacji zebrań i uroczystości przez Wójta Gminy, sołtysów oraz sołectwa, a także przez placówki Oświatowe i OSP etc.

Innymi słowy Gmina wykorzystuje świetlicę jednocześnie:

do celów de facto działalności gospodarczej, oraz
do innych, statutowych celów Gminy.

Z racji dwojakiego sposobu wykorzystania świetlicy wiejskiej, wydatki inwestycyjne poniesione na jej wytworzenie (bądź też ewentualnie w przyszłości na jej ulepszenie) mają związek zarówno z czynnościami, w z którymi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony jak i czynnościami niepodlegającymi przepisom ustawy. W tej sytuacji, analizując kwestię prawa do odliczenia VAT od wydatków inwestycyjnych poniesionych na wytworzenie (bądź też ewentualnie w przyszłości na ulepszenie Świetlicy), Gmina ma świadomość unormowania zawartego w art. 86 ust. 7b ustawy o VAT), zgodnie z którym, jak się wydaje, Gminie powinno przysługiwać prawo do odliczenia VAT od wydatków inwestycyjnych związanych ze Świetlicą w części, którą można przypisać prowadzonej działalności gospodarczej. Gmina zaznacza, że dotychczas nie była jej znana możliwość wyznaczania określonych godzin/dni tygodnia/miesiąca, w których Świetlica jest przeznaczona wyłącznie do nieodpłatnego oraz odpowiednio do odpłatnego korzystania. W praktyce nie da się bowiem, zdaniem Gminy, takiego podziału i zapotrzebowania na obydwie formy wykorzystania Świetlicy przewidzieć. Sposób wykorzystywania Świetlicy jest samodzielnie/neutralnie regulowany poprzez zapotrzebowanie na obie formy udostępniania Świetlicy. Gmina nie była zatem dotychczas w stanie obrać metody ustalenia odpowiedniego klucza alokacji, jakim mogłaby się posłużyć celem wydzielenia kwoty podatku naliczonego podlegającego odliczeniu od wydatków inwestycyjnych. Z uwagi na powyższe, Gmina dotychczas nie korzystała z prawa do odliczenia części VAT naliczonego od wydatków inwestycyjnych, które powinno przysługiwać jej na podstawie art. 86 ust. 1 w związku z art. 86 ust. 7b ustawy o VAT. Innymi słowy, dla celów rozliczenia VAT naliczonego od wydatków inwestycyjnych, ustalała ona stopień wykorzystania Świetlicy do działalności gospodarczej na poziomie 0%.

Niemniej jednak, Gmina planuje we wrześniu 2015 r. zmienić powyższą praktykę dwojakiego wykorzystywania świetlicy wiejskiej w miejscowości M. do działalności A i B poprzez jej udostępnienie na podstawie umowy dzierżawy na rzecz instytucji kultury, tj. Gminnej Biblioteki Publicznej (Biblioteka). Z tytułu dzierżawy Gmina będzie wystawiać na rzecz Biblioteki faktury VAT, które będą ujmowane w rejestrach sprzedaży Gminy. Wartość netto wraz z należnym podatkiem z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi dzierżawy Świetlicy, Gmina będzie wykazywać w składanych deklaracjach VAT-7.

Na tle powyższego Wnioskodawca ma wątpliwości, czy w analizowanym przypadku Gmina będzie miała prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych dokumentujących wydatki bieżące oraz ewentualne wydatki inwestycyjne związane ze Świetlicą poniesione po zawarciu umowy dzierżawy w przedmiocie Świetlicy.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy warunkowane jest tym, aby nabywane przez podatnika towary i usługi były przez niego wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Należy w tym miejscu podkreślić, że prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane, ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możność wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami. Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.

W analizowanej sprawie Gmina – czynny, zarejestrowany podatnik VAT – zrealizowała inwestycję polegającą na budowie/wytworzeniu świetlicy wiejskiej. Na moment rozpoczęcia inwestycji Gmina zamierzała udostępniać ją w dwojaki sposób – nieodpłatnie lokalnej społeczności na cele statutowe Gminy np. zebrania i uroczystości zorganizowane przez Wójta, jak również odpłatnie na rzecz lokalnej społeczności w celu organizacji imprez okolicznościowych. W trakcie korzystania z inwestycji, po oddaniu nieruchomości do użytkowania, Gmina zmodyfikowała jednak swoje pierwotne plany dotyczące wykorzystania Świetlicy i postanowiła przekazać obiekt w odpłatne użytkowanie na podstawie umowy dzierżawy instytucji kultury, tj. Bibliotece Publicznej. Jak rozstrzygnięto w interpretacji indywidualnej z dnia 19 czerwca 2015 r., nr ILPP1/4512-1-212/15-3/MK, odpłatne udostępnienie (dzierżawa) świetlicy wiejskiej przez Gminę na rzecz instytucji kultury stanowić będzie odpłatne świadczenie usług i podlegać będzie opodatkowaniu podstawową stawką podatku od towarów i usług.

W konsekwencji mając na uwadze opis sprawy oraz przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, że na pierwotnym etapie korzystania z inwestycji, kiedy zamiarem Gminy było wykorzystanie Świetlicy zarówno do czynności opodatkowanych VAT (działalność odpłatna), jak i do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT (zadania własne) Gminie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w oparciu o normę wynikającą z wskazanego wyżej art. 86 ust. 7b ustawy w związku z art. 2 pkt 14a ustawy, czyli nie od całości poniesionych wydatków, ale tylko według udziału procentowego. Natomiast z chwilą zrealizowania decyzji o zmianie przeznaczenia wykorzystania ww. inwestycji wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT – w myśl art. 86 ust. 1 ustawy – Wnioskodawca nabędzie prawo do odliczenia podatku naliczonego w pełnej wysokości.

Podsumowując, w analizowanym przypadku Gmina będzie miała prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych dokumentujących wydatki bieżące oraz ewentualne wydatki inwestycyjne związane ze Świetlicą, poniesione po zawarciu umowy dzierżawy w przedmiocie Świetlicy.

W tym miejscu tut. Organ wyjaśnia, że niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w zakresie prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki bieżące związane z utrzymaniem świetlicy wiejskiej oraz wydatki inwestycyjne poniesione po zawarciu umowy dzierżawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 6).

Natomiast kwestie dotyczące:

opodatkowania odpłatnego udostępnienia przez Gminę świetlicy wiejskiej na rzecz podmiotów zewnętrznych (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) oraz obowiązku naliczania podatku należnego w związku z nieodpłatnym udostępnianiem świetlicy wiejskiej na cele gminne (pytanie oznaczone we wniosku nr 2);
uznania udostępniania świetlicy wiejskiej na rzecz Biblioteki na podstawie umowy dzierżawy za czynność opodatkowaną nie korzystającą ze zwolnienia od podatku VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 3);
korekty podatku naliczonego na podstawie art. 90a ustawy (pytanie oznaczone we wniosku nr 4) oraz ustalenia stopnia wykorzystania świetlicy do czynności opodatkowanych (pytanie oznaczone we wniosku nr 5);

zostały załatwione interpretacją indywidualną z dnia 19 czerwca 2015 r. nr ILPP1/443-212/15-2/MK, nr ILPP1/443-212/15-3/MK, nr ILPP1/443-212/15-4/MK.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin