2015.10.02 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4511-248/15/BJ
z 2 października 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 19 czerwca 2015 r. (data wpływu do Biura – 22 czerwca 2015 r.), uzupełnionym 3, 14, 16 i 21 września 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej:

w części dotyczącej zastosowania ulgi prorodzinnej za lata 2010-2012 – jest prawidłowe,
w części dotyczącej zastosowania ulgi prorodzinnej za lata 2013-2014 – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 czerwca 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 19 sierpnia 2015 r. znak: IBPB-2-1/4511-248/15/BJ wezwano Wnioskodawcę o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 3 września 2015 r. (drogą pocztową), 14 września 2015 r. (e-mail), 16 września 2015 r. (fax) i 21 września 2015 r. (droga pocztową).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest osobą po rozwodzie, dzieci Wnioskodawcy zamieszkują ze swoją matką. Jednakże Wnioskodawca od 2010 r. korzystał z ulgi prorodzinnej na czwórkę dzieci, gdyż Sąd orzekając w kwestii alimentów na dzieci nałożył obowiązek utrzymania dzieci na oboje rodziców, a tym samym zasądził Wnioskodawcy płacącemu alimenty połowę kosztów utrzymania dzieci. Drugą połowę kosztów ponosić winna matka, u której dzieci zamieszkują. Matka dzieci od 2010 r. nie pracuje i nie osiągała z tego tytułu żadnych dochodów. Tym samym koszty utrzymania dzieci spoczywały wyłącznie na Wnioskodawcy, który ponadto regularnie brał je do siebie na weekendy w przeciągu roku szkolnego, jak również na wakacje.

Art. 27f ustawy. o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że od podatku dochodowego, obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć rocznie kwotę stanowiącą iloczyn liczby wychowywanych dzieci i dwukrotności kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, jeżeli w roku podatkowym wychowywał własne lub przysposobione dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 ustawy (art. 27f ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Z dalszych postanowień tego przepisu wynika, iż odliczenie kwoty, o której wyżej mowa, dotyczy łącznie obojga rodziców. Kwotę tę odlicza się od podatku jednego z rodziców lub od podatku obojga (art. 27f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym). W odniesieniu do rodziców, w stosunku do których orzeczone zostały rozwód albo separacja, odliczenie przysługuje jednemu z nich, u którego dzieci faktycznie zamieszkują (art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym). Jeżeli przez część roku podatkowego dzieci faktycznie zamieszkują u każdego z rodziców, w stosunku do których orzeczone zostały rozwód albo separacja, odliczenie przysługuje każdemu z nich; w tym przypadku kwotę odliczenia stanowi iloczyn liczby miesięcy pobytu dzieci u rodzica i 1/12 kwoty stanowiącej iloczyn liczby wychowywanych dzieci i dwukrotności kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej (art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym).

Ustawodawca nie wykluczył z prawa do ulgi rodzinnej podatników zobowiązanych do płacenia alimentów – możliwe jest skorzystanie z odliczenia także przez podatnika płacącego alimenty, u którego dziecko faktycznie zamieszkuje. Ustawodawca przyznając prawo do skorzystania z omawianego uprawnienia temu podatnikowi, u którego dziecko faktycznie zamieszkuje, zdecydował się na wskazanie łatwej do ustalenia, obiektywnej przesłanki. Stosowanie jednak wyłącznie przywołanej przesłanki nie bierze pod uwagę realiów życia, gdyż dzieci w znakomitej większości przypadków nie zamieszkują u rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów. Równocześnie takie wskazanie podmiotów uprawnionych do skorzystania z ulgi rodzinnej w ogóle nie uwzględnia specyficznej i ewidentnej sytuacji, w której podatnik zobowiązany do płacenia alimentów sam ponosi koszty utrzymania dzieci ze względu na fakt permanentnego nieuzyskiwania dochodów z tytułu pracy przez matkę dzieci, pomimo braku jakichkolwiek przeciwwskazań do podjęcia przez nią pracy.

Równocześnie zastosowanie wyłącznie przesłanki domicylu dzieci nie uwzględnia występującej zarówno w Kodeksie cywilnym (art. 5), jak i w Kodeksie pracy (art. 8) zasady współżycia społecznego, będącej klauzulą generalną. Za klauzulę generalną uważa się zwroty niedookreślone zawarte w przepisach prawa, które odsyłają do norm i ocen pozaprawnych oraz pozwalają organom stosującym prawo na podejmowanie w poszczególnych sytuacjach różnych decyzji w sprawie interpretacji i stosowania określonych norm prawnych, w zależności od potrzeb konkretnej sprawy, a także na indywidualne potraktowanie każdego konkretnego przypadku.

W piśmie z 28 sierpnia 2015 r. stanowiącym uzupełnienie oraz w piśmie z 14 września 2015 r. zatytułowanym „sprostowanie” Wnioskodawca wskazał, że korzystał z ulgi prorodzinnej począwszy od 2010 roku włącznie. Od 2007 roku uzyskiwał dochody wyłącznie ze stosunku pracy na zasadzie umowy o pracę. Wnioskodawca ma czworo dzieci, jedno osiągnęło pełnoletność w 2013 roku, drugie w 2014 roku. Pozostałe są w wieku 7 i 17 lat.

Wnioskodawca wskazał, że Sąd Okręgowy, orzekając 28 stycznia 2010 r. rozwód podatnika, wskazał miejsce stałego pobytu dzieci przy matce powierzając zarazem wykonywanie władzy rodzicielskiej nad nieletnimi dziećmi obojgu rodzicom; tym samym nie pozbawił ani nie ograniczył podatnikowi władzy rodzicielskiej. W związku z powyższym podatnik wykonywał władzę rodzicielską wobec czworga swoich dzieci, z wyłączeniem jednego od 1 stycznia 2013 roku, zaś drugiego od 10 kwietnia 2014 roku (osiągnięcie przez dzieci pełnoletności). Obecnie Wnioskodawca wykonuje władzę rodzicielską wobec dwojga dzieci.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że dwoje pełnoletnich dzieci nie uczy się w szkole, o „której mowa w przepisach oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczypospolita Polska państwie.” Do dzieci Wnioskodawcy nie miały zastosowania przepisy art. 30 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2005 r. o podatku tonażowym.

Wnioskodawca nie zawarł z byłą żoną porozumienia co do wysokości kwoty ulgi podlegającej odliczeniu w zeznaniu. Ze względu na stosunek byłej żony do Wnioskodawcy, relacje pomiędzy byłymi małżonkami nie umożliwiają jakiegokolwiek porozumienia w jakiejkolwiek kwestii. Wszelkie sprawy dotyczące dzieci regulowane muszą być przez zawodowego kuratora sądowego lub przez sąd rodzinny.

Wszelkie środki pozyskane przez niego z tytułu ulgi prorodzinnej każdego roku Wnioskodawca przekazywał bezpośrednio swoim dzieciom w formie innej, niż alimenty (zakup ubrań, obuwia, pomocy szkolnych itp.). Ponadto jedno z pełnoletnich dzieci Wnioskodawcy kontynuujące naukę w szkole w chwili osiągnięcia pełnoletności przeprowadziło się na stałe do niego i stale z nim zamieszkuje mając we wspólnym z Wnioskodawcą gospodarstwie domowym jedyne centrum życiowe. Dziecko to nie otrzymuje ze strony matki żadnych alimentów. Kolejne, siedemnastoletnie dziecko już teraz każdą wolną chwilę spędza u Wnioskodawcy deklarując chęć wspólnego z nim zamieszkania niezwłocznie po osiągnięciu pełnoletności.

Wnioskodawca osiągając roczne dochody w granicach nieprzekraczających 20.000 zł (przykładowo w roku 2014 jego dochód wyniósł 16.880 zł) i realizując zarazem obowiązek alimentacyjny wobec trojga dzieci w łącznej miesięcznej wysokości 1.160 zł, z trudem oszczędza środki na własne utrzymanie; zmuszony jest korzystać z nieustannej pomocy swoich blisko osiemdziesięcioletnich rodziców.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca składając coroczne zeznania podatkowe od osób fizycznych mógł uwzględniać w nich ulgę rodzinną wykazując czworo dzieci, które faktycznie utrzymuje samodzielnie pomimo zamieszkiwania ich u matki?

Wnioskodawca uważa, że skoro koszty utrzymania dzieci spoczywały wyłącznie na nim, a ponadto regularnie brał dzieci do siebie na weekendy w trakcie roku szkolnego oraz na wakacje, mógł składając zeznania podatkowe korzystać w nich z odpisów z tytułu ulgi prorodzinnej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r., Nr 51, poz. 307, ze zm. – w brzmieniu obowiązującym w latach 2010–2011; Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ze zm. – w brzmieniu obowiązującym w latach 2012-2014), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

wykonywał władzę rodzicielską;
pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Na podstawie art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
wstąpiło w związek małżeński.

W myśl art. 27f ust. 3 cyt. ustawy, w przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja albo sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ww. ustawy odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

odpis aktu urodzenia dziecka;
zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Z treści art. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 24 października 2012 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U., poz. 1278) wynika, że przepis art. 27f ust. 2 został zmieniony i od 1 stycznia 2013 r. otrzymał następujące brzmienie, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

jednego małoletniego dziecka – kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, jeżeli dochody podatnika:
1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);
dwojga małoletnich dzieci – kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na każde dziecko;
trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota stanowiąca:
1. 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
2. 1/4 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na trzecie dziecko,
3. 1/3 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy, w brzmieniu wprowadzonym ustawą z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1644) i mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2014 r., odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Na podstawie art. 1 pkt 4 lit. b) ustawy zmieniającej z dnia 24 października 2012 r. w art. 27 po ust. 2 dodano również ust. 2a-2b.

Stosownie do art. 27f ust. 2a cyt. ustawy zmieniającej za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

Zgodnie z brzmieniem art. 27f ust. 1 ww. ustawy, ulga prorodzinna przysługuje tylko podatnikom rozliczającym się na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej. Z ulgi nie mogą więc skorzystać przedsiębiorcy opłacający kartę podatkową, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, podatek liniowy 19%.

W myśl art. 27f ust. 6 ww. ustawy w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 tej ustawy odliczenie kwoty, o której mowa w ust. 2 przysługuje podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

–w związku z wykonywaniem przez tego podatnika ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Jak już wyżej wskazano warunkiem do skorzystania z tzw. ulgi prorodzinnej, oprócz osiągnięcia przez rodzica dochodów opodatkowanych według skali podatkowej, jest również – jak wynika z przepisów powyżej powołanych – fakt nieuzyskiwania przez dziecko w roku podatkowym dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub 30b, przekraczających kwotę, o której mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać należy, że w myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Stosownie do art. 6 ust. 9 powołanej ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym nie korzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Z przytoczonych regulacji wynika, że limit omawianej ulgi określony na dziecko przysługuje łącznie obojgu rodzicom, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska. Stąd, w przypadku wykonywania przez obojga rodziców władzy rodzicielskiej każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego limitu na dziecko. Istotne jest, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu na dziecko. Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Zasada ta dotyczy również rodziców rozwiedzionych.

Jednocześnie biorąc po uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania „lub w dowolnej proporcji”, tj. po wyrazach „kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych”, to należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców, z których każdy (w związku z wykonywaną władzą rodzicielską) ma prawo do zastosowania ulgi, jest podział tej kwoty w częściach równych. Możliwość skonsumowania tej kwoty przez rodziców w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady), który ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy zgodę na ustalenie dowolnej proporcji kwoty odliczenia wyrażają oboje rodzice. Wynika to z użytego przez ustawodawcę sformułowania „w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, oznaczającego współudział (porozumienie) obojga rodziców w określonej proporcji innej niż odpowiadającej częściom równym. Zatem brak stosownego porozumienia pomiędzy rodzicami dziecka oznacza, że w sytuacji, gdy każdy z rodziców spełnia warunki do zastosowania przedmiotowego odliczenia, przysługującą rodzicom wspólną kwotę ulgi na dzieci rodzic dzieli z drugim rodzicem w częściach równych.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca jest osobą po rozwodzie; dzieci Wnioskodawcy zamieszkują ze swoją matką. Wnioskodawca ma czworo dzieci. Sąd Okręgowy, orzekając rozwód Wnioskodawcy, wskazał miejsce stałego pobytu dzieci przy matce powierzając zarazem wykonywanie władzy rodzicielskiej nad nieletnimi dziećmi obojgu rodzicom; tym samym nie pozbawił ani nie ograniczył Wnioskodawcy władzy rodzicielskiej. W związku z powyższym Wnioskodawca wykonywał władzę rodzicielską wobec czworga swoich dzieci, z wyłączeniem jednego od 1 stycznia 2013 roku, zaś drugiego od 10 kwietnia 2014 roku (osiągnięcie przez dzieci pełnoletności). Obecnie Wnioskodawca wykonuje władzę rodzicielską wobec dwojga dzieci.

Dwoje pełnoletnich dzieci nie uczy się w szkole, o „której mowa w przepisach oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczypospolita Polska państwie. Do dzieci Wnioskodawcy nie miały zastosowania przepisy art. 30 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2005 r. o podatku tonażowym. Sąd orzekając w kwestii alimentów na dzieci nałożył obowiązek utrzymania dzieci na oboje rodziców, a tym samym zasądził Wnioskodawcy płacącemu alimenty połowę kosztów utrzymania dzieci. Drugą połowę kosztów ponosić winna matka, u której dzieci zamieszkują. Matka dzieci od 2010 r. nie pracuje i nie osiągała z tego tytułu żadnych dochodów. Tym samym koszty utrzymania dzieci spoczywały wyłącznie na Wnioskodawcy. Od 2007 roku Wnioskodawca uzyskiwał dochody wyłącznie ze stosunku pracy w granicach nieprzekraczających rocznie 20.000 zł. Wnioskodawca od 2010 r. korzystał z ulgi rodzinnej na czwórkę dzieci i nie zawarł z byłą żoną porozumienia co do wysokości kwoty ulgi podlegającej odliczeniu w zeznaniu.

Przepisy art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. nie zawierają warunku zamieszkiwania dziecka z podatnikiem, nie uprawniają też do skorzystania z ww. ulgi tylko dla rodzica, który w większym stopniu ponosi ciężar jego utrzymania.

Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obojgu rodzicom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie oraz pełnoletnie, spełniające warunki określone w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy założeniu, że podatnik pełnoletnie dziecko utrzymuje w związku z ciążącym na nim obowiązkiem alimentacyjnym. Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy – przysługuje obojgu rodzicom, a – stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Podkreślenia przy tym wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Odnosząc powyższe uregulowania prawne do przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzić należy, że skoro Wnioskodawca wykonywał władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi a była żona (matka dzieci) od 2010 r. nie pracuje i nie osiągała z tego tytułu żadnych dochodów, to za lata 2010-2012 Wnioskodawcy przysługiwała ulga prorodzinna na czworo małoletnich dzieci w całości.

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w tej części należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się do możliwości zastosowania ulgi prorodzinnej za lata 2013-2014 zauważyć należy, że jedno z dzieci Wnioskodawcy osiągnęło pełnoletność 1 stycznia 2013 roku, a drugie 10 kwietnia 2014 roku. Wnioskodawca wskazał przy tym, że dwoje pełnoletnich dzieci nie uczy się w szkole, o której mowa w przepisach oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczypospolita Polska państwie. Jednocześnie w dalszej części uzupełnienia Wnioskodawca wskazał, że jedno z pełnoletnich dzieci kontynuujące naukę w szkole w chwili osiągnięcia pełnoletności zamieszkiwało z nim.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że za 2013 rok Wnioskodawca miał prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej na troje małoletnich dzieci, natomiast nie przysługiwało mu prawo skorzystania z tej ulgi na dziecko od miesiąca, w którym osiągnęło pełnoletność i nie kontynuowało nauki w szkole po osiągnięciu pełnoletności. Jeżeli dziecko to kontynuowało naukę w szkole, o której mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy, to wówczas za 2013 r. na wszystkie dzieci przysługiwała Wnioskodawcy ulga prorodzinna.

Odpowiednio, za 2014 rok Wnioskodawcy miał prawo skorzystania z ulgi prorodzinnej na dwoje małoletnich dzieci, natomiast nie przysługiwało mu prawo skorzystania z ulgi prorodzinnej na dwoje pełnoletnich dzieci, które nie kontynuowały nauki. Jeżeli jedno z pełnoletnich dzieci kontynuowało naukę w szkole, to na to dziecko również przysługiwała Wnioskodawcy ulga prorodzinna.

Podkreślenia wymaga fakt, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania. Wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe nie stanowią standardu prawnego, lecz są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W przepisie art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca jednoznacznie wskazał, że prawo do dokonania odliczenia ulgi abolicyjnej przysługuje m. in. podatnikowi utrzymującemu pełnoletnie dzieci do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie.

Jeżeli mamy do czynienia z ulgą podatkową, to zakresu jej obowiązywania nie można wykładać w sposób rozszerzający, pomijając zawarte w niej ograniczenia.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej zastosowania ulgi prorodzinnej za lata 2013-2014, należało uznać za nieprawidłowe; ulgi nie można bowiem zastosować na pełnoletnie dziecko, które nie kontynuuje nauki w szkole, o której mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin