Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-1-3/4510-583/15/AB
z 16 listopada 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 13 sierpnia 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 4 września 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów aktualizujących wartość wierzytelności (stan faktyczny) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 września 2015 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek, o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów aktualizujących wartość wierzytelności.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej: „Spółka”), prowadzi działalność produkcyjną i handlową. W praktyce zdarzają się sytuacje, że kontrahenci nie płacą należności Spółki i dochodzi do powstania przeterminowanych, czyli tzw. nieściągalnych należności, czyli należności uprzednio zarachowanych, jako przychody należne, w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej: „UPDOP”), których nieściągalność została uprawdopodobniona lub udokumentowana zgodnie z przepisami UPDOP. Zazwyczaj, najpierw następuje dokonanie stosownego zapisu księgowego (w szczególności utworzenie odpisu aktualizującego), a następnie wystąpienie okoliczności uprawdopodabniających lub dokumentujących nieściągalność należności. Niemniej jednak, odpisy aktualizujące dokonywane są zgodnie z polityką rachunkowości niezależnie od wystąpienia okoliczności uprawdopodabniających nieściągalność należności - w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych na konto niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (dalej: „konto nkup”) i nie są uwzględniane w wyniku podatkowym. Ujęcie kwot odpisów na koncie „nkup” dokonywane jest wyłącznie w oparciu o upływ określonego w polityce rachunkowości okresu czasu od terminu płatności i na podstawie zazwyczaj zbiorczego polecenia księgowania. W momencie otrzymania informacji o uprawdopodobnieniu nieściągalności odpis aktualizujący zostaje przeksięgowany na osobne konto - w ciężar kosztów uzyskania przychodów (dalej: „konto kup”). Z istoty mechanizmu opisanego wyżej wynika, że przeksięgowanie to następuje w okresie późniejszym niż zaistnienie okoliczności uprawdopodabniających nieściągalność należności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odpis aktualizujący wartość należności uprzednio zarachowanej jako przychód należny może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów Wnioskodawcy w dacie łącznego spełnienia dwóch warunków, tj. w księgach rachunkowych dokonany jest odpis aktualizujący w ciężar kosztów uzyskana przychodów (w dacie przeksięgowania z konta „nkup” na konto „kup”) oraz nieściągalność wierzytelności powinna być uprawdopodobniona, a gdy warunki te zostaną spełnione w różnych latach podatkowych, zaliczenie należności do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe w roku podatkowym, w którym spełniony zostanie późniejszy z warunków, z zastrzeżeniem art. 16 ust. 1 pkt 20 UPDOP? (stan faktyczny)

Zdaniem Wnioskodawcy, odpis aktualizujący wartość należności uprzednio zarachowanej jako przychód należny może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów w dacie łącznego spełnienia dwóch warunków, tj.:

• w księgach rachunkowych dokonany jest odpis aktualizujący w ciężar kosztów uzyskana przychodów (w dacie przeksięgowania z konta „nkup” na konto „kup”),
• nieściągalność wierzytelności powinna być uprawdopodobniona,

a gdy warunki te zostaną spełnione w różnych latach podatkowych, zaliczenie należności do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe w roku podatkowym, w którym spełniony zostanie późniejszy z warunków, z zastrzeżeniem art. 16 ust. 1 pkt 20 UPDOP.

W świetle przepisów UPDOP, zarówno odpisy aktualizujące wartość należności, jak i wierzytelności odpisane jako nieściągalne, co do zasady, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem sytuacji, w których odpowiednio równowartość odpisów aktualizujących (art. 16 ust. 2a w związku z art. 16 ust 1 pkt 26a UPDOP) lub odpisanych wierzytelności (art. 16 ust. 2 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 25 UPDOP), może zostać rozpoznana jako koszt dla celów podatkowych.

Tworzone przez podatników odpisy aktualizujące wartość należności mogą stanowić koszty uzyskania przychodów wyłącznie po spełnieniu przesłanek określonych w art. 16 ust. 1 pkt 26a w związku z art. 16 ust. 2a UPDOP. W szczególności, w świetle powyższych przepisów, kosztem uzyskania przychodów mogą być utworzone przez podatnika odpisy aktualizujące wartość należności od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 UPDOP, do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona w sposób określony w art. 16 ust. 2a UPDOP.

Możliwość rozpoznania kosztów uzyskania przychodów z tytułu nieściągalnych wierzytelności istnieje jedynie w przypadku łącznego spełnienia warunków, określonych w art. 16 ust. 1 pkt 26a w związku z art. 16 ust. 2a UPDOP (z zastrzeżeniem art. 16 ust. 1 pkt 20 UPDOP), musi jednak być dodatkowo warunkowana faktycznym dokonaniem zapisów księgowych, tj. dokonaniem odpisu, bądź spisaniem tych należności w księgach rachunkowych Spółki, zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Powyższe jest konsekwencją zastosowania zasady ogólnej, wyrażonej w art. 15 ust. 4e UPDOP, zgodnie z którą za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Zaliczenie w koszty uzyskania przychodów nieściągalnej wierzytelności bez dokonania stosownego zapisu księgowego (zapisu księgowego, o którym mówi UPDOP) byłoby istotnym naruszeniem podstawowej reguły rozpoznawania kosztów uzyskania na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych. W przedmiotowej sytuacji, koszt zostaje ujęty na podstawie innego dowodu zewnętrznego (dowodu uprawdopodobniającego nieściągalność) na koncie „kup”. Wcześniejsze ujęcie odpisu na koncie „nkup” dokonywane jest bowiem wyłącznie w oparciu o upływ określonego w polityce rachunkowości okresu czasu od terminu płatności i (zazwyczaj) zbiorcze polecenia księgowania. Należy także zauważyć, że w teorii rachunkowości odpisy aktualizujące należności to rezerwy utworzone w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych (w zależności od rodzaju należności), w związku z ryzykiem ich nieuregulowania przez kontrahenta. Tym samym, zapisem księgowym umożliwiającym zaliczenia odpisu aktualizującego do kosztów uzyskania przychodów, powinien być zapis księgowy dokonany na podstawie dowodu księgowego potwierdzającego okoliczność uprawdopodobnienia nieściągalności - w przedstawionym stanie faktycznym jest to przeksięgowanie z konta „nkup” na konto „kup”.

Niemniej jednak, ponieważ sam zapis księgowy nie jest wystarczający do ujęcia wydatku w kosztach uzyskania przychodu, powyższy przepis musi znaleźć jedynie odpowiednie zastosowanie, a zaliczenie w koszty powinno być możliwe w przypadku łącznego spełnienia warunków wskazanych przez UPDOP. W takim przypadku, zaliczenie w koszty powinno nastąpić w dacie późniejszego ze zdarzeń.

Jedynie art. 16 ust. 1 pkt 20 UPDOP, wyznacza czasową granicę zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów aktualizujących wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Stanowisko takie jest również potwierdzane przez organy podatkowe.

W interpretacji indywidualnej z 17 grudnia 2009 r., Znak: ILPB3/423-833/09-2/ŁM, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, stwierdził, że ustawodawca uzależnił możliwość zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów określonej wierzytelności od spełnienia konkretnych warunków. (...) Przede wszystkim, wierzytelności określone jako nieściągalne muszą być wcześniej zarachowane jako przychody należne, zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wierzytelności te powinny być również odpisane jako nieściągalne (powinien być dokonany odpowiedni zapis w ewidencji prowadzonej zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy podatkowej).

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 21 lutego 2013 r., Znak: ITPB3/423-702/12/PS, wskazał, że nieściągalna wierzytelność zaliczana jest do kosztów uzyskania przychodów w dacie łącznego spełnienia 2 warunków:

• wierzytelność powinna być odpisana jako nieściągalna (powinien być dokonany odpowiedni zapis w ewidencji) oraz
• nieściągalność wierzytelności powinna być uprawdopodobniona.
  
  

Gdy warunki te zostaną spełnione w różnych latach podatkowych, zaliczenie należności do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe w roku podatkowym, w którym spełniony zostanie drugi z warunków. Jednakże, gdy nieściągalność wierzytelności została uprawdopodobniona wcześniej, niż dokonano jej ewidencyjnego odpisania, to odpisaną wierzytelność zalicza się do kosztów uzyskania przychodów w roku, w którym nastąpił odpis aktualizujący wierzytelności jako nieściągalnej.

Identyczne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 3 lipca 2013 r., Znak: IPTPB3/423-94/13-7/PM.

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca uważa, że bez względu na to, czy dokonanie stosownych zapisów w księgach rachunkowych na koncie „kup” następuje przed, czy po momencie uprawdopodobnienia nieściągalności, powinien on (z zastrzeżeniem art. 16 ust. 1 pkt 20 UPDOP), odpis aktualizujący wartość należności uprzednio zarachowanej jako przychód należny zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w dacie łącznego spełnienia dwóch warunków, tj.:

• powinien być dokonany odpowiedni zapis w ewidencji, tj. zapis na koncie „kup” oraz
• nieściągalność wierzytelności powinna być uprawdopodobniona,

a gdy warunki te zostaną spełnione w różnych latach podatkowych, zaliczenie należności do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe w roku podatkowym, w którym spełniony zostanie drugi z warunków.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienić należy, że w zakresie dotyczącym zdarzenia przyszłego wydana zostanie odrębna interpretacja.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa(art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. ).Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.