Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/415-325/12/15-S/WS
z 3 listopada 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów – uwzględniając wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 czerwca 2015 r., sygn. II FSK 1345/13 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 31 stycznia 2013 r. sygn. akt I SA/Po 828/12 - stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 23 marca 2012 r. (data wpływu 27 marca 2012 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odpłatnego zbycia składników majątku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków oraz odpłatnego zbycia składników majątku, a także podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku PIT (dalej: Wnioskodawca).

Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim. Małżonka Wnioskodawcy posiada miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku PIT (dalej: Małżonka Wnioskodawcy).

Pomiędzy Wnioskodawcą, a jego małżonką istnieje ustawowy ustrój majątkowy (wspólność majątkowa) od 2006 r., albowiem na mocy umowy z dnia 12 kwietnia 2006 r. zawartej w formie aktu notarialnego, Wnioskodawca i jego małżonka oświadczyli, iż rozwiązana została umowa majątkowa małżeńska o wyłączenie wspólności ustawowej, zawarta w dniu 29 września 1999 r., objęta aktem notarialnym i postanowili, że w ich małżeństwie będzie obowiązywać wspólność ustawowa.

Obecnie, Wnioskodawca oraz jego małżonka planują zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego, na podstawie której zniesiona zostanie między małżonkami ustawowa wspólność majątkowa na rzecz rozdzielności majątkowej. Następnie, w drodze umowy zawartej między małżonkami dojdzie do podziału majątku małżeńskiego (wzajemnych rozliczeń między małżonkami). Między małżonkami nie ma przewidzianych dopłat/spłat, będzie jedynie podział majątku wspólnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, iż w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, przepisów ustawy o PIT oraz ustawy o podatku od spadków i darowizn nie stosuje się w przypadku nierównego podziału majątku małżeńskiego w wyniku zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej, tj. w sytuacji gdy Wnioskodawca w wyniku podziału majątku wspólnego otrzyma więcej niż Małżonka Wnioskodawcy?
2. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, iż w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku jaki przypadł na własność Wnioskodawcy w wyniku podziału majątku wspólnego (poprzez zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej), kosztami uzyskania przychodu będą wydatki jakie zostały poniesienie na nabycie tych składników w trakcie trwania wspólności majątkowej w pełnej wysokości?
   
   

Tut. Organ informuje, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowe jest stanowisko, iż w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku, jaki przypadł na własność Wnioskodawcy w wyniku podziału majątku wspólnego (poprzez zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej) kosztami uzyskania przychodu będą wydatki jakie zostały poniesienie na nabycie tych składników w trakcie trwania wspólności majątkowej w pełnej wysokości.

Jak stanowi art. 22 ust. 1 ustawy o PIT „kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródeł przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 (ustawy o PIT).”

W świetle art. 46 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, w sprawach które nie są uregulowane w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, jak też do podziału tego majątku stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i dziale spadku, tj. art. 1035 i nast. Kodeksu Cywilnego. Natomiast art. 1035 Kodeksu Cywilnego odsyła do odpowiedniego stosowania przepisów o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 195 i nast. Kodeksu Cywilnego), co oznacza przekształcenie się bezudziałowej wspólności ustawowej we wspólność w częściach ułamkowych. Małżonkowie od chwili ustania wspólności ustawowej mają równe udziały w majątku, z możliwością innego ukształtowania wysokości udziałów w warunkach przewidzianych w art. 43 § 2 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. W miejsce zatem trzech majątków (majątek wspólny i dwa majątki osobiste) powstają dwa majątki, z których każdy obejmuje dotychczasowy majątek osobisty każdego z małżonków oraz przysługujący mu udział ułamkowy w dotychczasowym majątku wspólnym.

Obecnie Wnioskodawca oraz jego małżonka planują zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego, na podstawie której zniesiona zostanie między małżonkami ustawowa wspólność majątkowa na rzecz rozdzielności majątkowej. Następnie na podstawie umowy zawartej między małżonkami, dojdzie do podziału majątku małżeńskiego (wzajemnych rozliczeń między małżonkami). Oznacza to, iż każdy z majątków osobistych małżonków (teoretycznie) zwiększy się o wartość przysługujących im udziałów w dotychczasowym majątku wspólnym. W stosunku zatem do składników majątku wspólnego, które w wyniku jego podziału wejdą w skład majątku osobistego Wnioskodawcy, będzie mu przysługiwało wyłączne prawo własności (względnie współwłasności). Innymi słowy, pomimo iż składniki te zostały nabyte ze środków wspólnych (z majątku wspólnego), to ich wyłącznym właścicielem będzie Wnioskodawca.

Wobec tego Wnioskodawca uważa, iż kosztami uzyskania przychodu w podatku PIT - w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku jakie przypadły Wnioskodawcy w wyniku podziału majątki wspólnego (poprzez zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej) będą wydatki jakie zostały poniesione na nabycie tych składników w trakcie trwania wspólności majątkowej w pełnej wysokości.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działający z upoważnienia Ministra Finansów, wydał dnia 27 czerwca 2012 r. interpretację indywidualną nr ILPB2/415-325/12-4/WS, w której uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Pismem z dnia 13 lipca 2012 r. (data wpływu 16 lipca 2012 r.) wezwano Organ podatkowy do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej.

Odpowiedzi na ww. wezwanie dokonano pismem z dnia 3 sierpnia 2012 r. nr ILPB2/415W-84/12-2/JWP, w którym stwierdzono brak podstaw od zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

W dniu 30 sierpnia 2012 r. do tut. Organu wpłynęła skarga na interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego z dnia 27 czerwca 2012 r. nr ILPB2/415-325/12-4/WS.

Pismem z dnia 27 września 2012 r. nr ILPB2/4160-42/12-2/JWP Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu udzielił odpowiedzi na skargę, w której wniósł o jej oddalenie.

Sąd, po rozpoznaniu sprawy, wydał dnia 31 stycznia 2013 r. wyrok, sygn. akt I SA/Po 828/12, którym uchylił zaskarżoną interpretację.

Od powyższego wyroku Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wniósł skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2015 r. sygn. akt II FSK 1345/13 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną.

Dnia 4 sierpnia 2015 r. do tut. Organu wpłynęło pismo Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 31 lipca 2015 r. sygn. akt I SA/Po 828/12 w sprawie doręczenia prawomocnego orzeczenia i zwrotu akt.

W świetle obowiązującego stanu prawnego – biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 czerwca 2015 r. sygn. akt II FSK 1345/13 oraz w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 31 stycznia 2013 r., sygn. akt I SA/Po 828/12 – stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) źródłem przychodu jest - z zastrzeżeniem ust. 2 - odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

− jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca oraz jego małżonka planują zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego, na podstawie której zniesiona zostanie między małżonkami ustawowa wspólność majątkowa na rzecz rozdzielności majątkowej. Następnie, w drodze umowy zawartej między małżonkami dojdzie do podziału majątku małżeńskiego (wzajemnych rozliczeń między małżonkami), przy czym Wnioskodawca przewiduje, iż otrzyma On więcej niż Jego małżonka. Między małżonkami nie ma przewidzianych dopłat/spłat, będzie jedynie podział majątku wspólnego.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy prawa powstaje wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich (majątek wspólny).

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny, w wyroku z dnia 31 stycznia 2013 r. sygn. akt I SA/Po 828/12, instytucja wspólności majątkowej małżeńskiej obejmuje współwłasność łączną przedmiotów majątkowych (rzeczy) oraz wspólność łączną innych praw majątkowych (zbiór praw). Mówiąc o wspólności majątkowej małżonków używa się zatem pewnego skrótu myślowego; w istocie oznacza ona, że każda rzecz wchodząca w skład majątku małżonków jest ich współwłasnością. Ten rodzaj współwłasności, zwany inaczej „współwłasnością niepodzielnej ręki” oznacza, iż udziały współwłaścicieli nie są oznaczone (współwłasność bezudziałowa). Dopiero zaś od momentu ustania wspólności majątkowej, współwłasność rzeczy staje się współwłasnością w częściach ułamkowych (art. 1035 k.c.). Niezależnie jednak od rodzaju współwłasności, jaki przysługuje małżonkom w czasie trwania i po rozwiązaniu małżeństwa, mamy do czynienia ze współwłasnością, czyli z jednym z rodzajów własności. (…) Naturę prawa współwłasności określają trzy cechy: jedność przedmiotu (ta sama rzecz), wielość podmiotów (prawo należy do kilku osób) i niepodzielność wspólnego prawa. Ta ostatnia cecha oznacza, iż każdy ze współuprawnionych ma prawo do całej rzeczy, a żaden do jej wyodrębnionej części fizycznej. Niepodzielności wspólnego prawa nie należy jednak utożsamiać z niemożnością zniesienia współwłasności bądź niemożnością ustalenia przez współwłaścicieli sposobu korzystania z rzeczy. (…)

Zniesienie współwłasności (art. 210 K.c.) jest jednym z podstawowych uprawnień przysługujących współwłaścicielowi. Każdy sposób zniesienia współwłasności polega zaś na przeniesieniu udziałów bądź to na innego współwłaściciela, bądź na osobę trzecią. Nie można zatem mówić (…) że w wyniku zniesienia współwłasności, również gdyby dochodziło do spłaty jednego z dwóch współwłaścicieli, drugi z nich nabywa część rzeczy. Prawo własności do całej rzeczy przysługiwało mu bowiem, (…) także w czasie trwania współwłasności.

Zatem jak wskazał Sąd, w wyniku podziału majątku dorobkowego małżonków nie dochodzi do nabycia przez małżonków poszczególnych składników majątkowych wchodzących w skład tego majątku.

W związku z powyższym, z uwagi na to, iż wskazane składniki majątkowe zostały nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej na zasadach tzw. współwłasności łącznej, nie można określić, który z małżonków w jakim procencie poniósł wydatki na ich nabycie. Z tego względu w razie podziału majątku wspólnego należy przyjąć, że koszty są związane z danym przedmiotem, który przypadł małżonkowi w związku ze zniesieniem wspólności ustawowej. W konsekwencji wydatki (koszty) na nabycie tych składników, które zostały poniesione w trakcie trwania wspólności, związane są z określonymi składnikami majątku, które na tym etapie - po zawarciu intercyzy oraz podziale majątku wspólnego (dorobkowego) - mają podlegać odpłatnemu zbyciu.

Do podobnego wniosku doszedł Naczelny Sąd Administracyjny stwierdzając w wyroku z dnia 19 czerwca 2015 r. sygn. akt II FSK 1345/13, że niepodzielny charakter majątku wspólnego małżonków (wspólność bezudziałowa) sprawia, że nie można w tym majątku określić ilości udziałów każdego z małżonków. Nie można wskazać w jakim udziale każdy z małżonków nabywa rzecz lub prawo do majątku wspólnego. Konsekwentnie, nie można też wskazać, w jakim udziale każdy z małżonków poniósł wydatek na nabycie składników majątku wspólnego. Wydatek został poniesiony niepodzielnie przez obojga małżonków.

Nie zmienia tego późniejsze ustanie wspólności majątkowej małżeńskiej, a w dalszej kolejności zniesienie współwłasności rzeczy lub prawa poprzez przyznanie ich jednemu z małżonków. Są to zdarzenia następcze wobec poniesienia wydatku na nabycie składnika majątku wspólnego małżonków, który to wydatek miał charakter niepodzielny. (…) Kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie składnika majątku wspólnego i to, że tego wydatku - w momencie jego poniesienia - nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w określonej wielkości udziału.

Dlatego też (…) w razie podziału majątku wspólnego, koszty nabycia określonego przedmiotu poniesione w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej „dzielą los” tego przedmiotu po ustaniu tej wspólności.

W związku z powyższym w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku jaki przypadł na własność Wnioskodawcy w wyniku podziału majątku wspólnego (poprzez zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej), kosztami uzyskania przychodu będą wydatki jakie zostały poniesienie na nabycie tych składników w trakcie trwania wspólności majątkowej w pełnej wysokości.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego na dzień wydania interpretacji indywidualnej o nr ILPB2/415-325/12-4/WS z 27 czerwca 2012 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.