Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4515-2/15/TJ
z 2 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 2 stycznia 2015 r. (data wpływu 9 stycznia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 6 marca 2015 r. (data wpływu 16 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 6 marca 2015 r. (data wpływu16 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu.

We wniosku tym i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 21 stycznia 2013 r. Wnioskodawczyni wraz z rodzicami zawarła z bankiem umowę kredytu – Preferencyjny kredyt mieszkaniowy z dopłatami do oprocentowania przez Bank Gospodarstwa Krajowego. W umowie wszystkie trzy osoby zwane są „Kredytobiorcą”. Wynika z niej również, że kredytobiorcy odpowiadają solidarnie za zadłużenie wynikające z umowy. Umowa zawiera także zapis, że kredyt zostanie przeznaczony na zakup na rynku pierwotnym od dewelopera lokalu mieszkalnego. Kredyt ten został udzielony na 96 miesięcy, licząc od dnia zawarcia umowy. Zabezpieczeniem spłaty kredytu jest hipoteka na nieruchomości typu lokal mieszkalny, której właścicielem jest Wnioskodawczyni, przelew wierzytelności pieniężnej z umowy ubezpieczenia nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych. Rozpoczęcie spłaty kredytu nastąpiło w lipcu 2014 r. po wydaniu lokalu mieszkalnego i będzie trwało przez 96 miesięcy.

Wobec powyższego opisu zadano następujące pytanie:

Czy spłata raty kredytu przez jednego lub dwóch z trzech Kredytobiorców (Ojca i /lub Matkę) wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego określonego w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn u trzeciego Kredytobiorcy (Córki)?

Zdaniem Wnioskodawczyni zapłata raty kredytu będącego kredytem wspólnym Rodziców i Córki nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn u Córki. Wnioskodawczyni wskazuje, że ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje, że objęte zakresem jej zainteresowania jest nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych m.in. tytułem darowizny. Problematyka darowizn uregulowana została w art. 888 i następnych Kodeksu cywilnego. Darowiznę wyróżnia od innych czynności prawnych to, że ma ona na celu nieodpłatne przysporzenie obdarowanemu korzyści (wzbogacenie obdarowanego) kosztem majątku darczyńcy. W ocenie Wnioskodawczyni z użytego w art. 888 Kodeksu cywilnego zwrotu „darczyńca zobowiązuje się” wynika, że odgrywa on główną rolę w tej czynności prawnej, ponieważ zobowiązuje się do nieodpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego. Zdaniem Wnioskodawczyni w omawianym stanie faktycznym nie można stwierdzić, że spłata raty kredytu przez kredytobiorcę innego niż Córka (Matkę i/lub Ojca) na rzecz banku stanowi darowiznę w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego na rzecz Córki. Wnioskodawczyni wskazuje, że kredyt został zaciągnięty przez trzy osoby: Córkę, Matkę i Ojca. Wszystkie te osoby są zobowiązane do jego spłaty. Każda z nich uiszczając ratę uprzednio otrzymanego kredytu kosztem swojego majątku spełnia obowiązek, o którym mowa w umowie kredytowej. Żaden z kredytobiorców nie dokonuje tym samym spełnienia świadczenia wobec innego kredytobiorcy, a tym bardziej pod tytułem darmym. Żaden z kredytobiorców płacą ratę kredytu nie dokonuje względem drugiego spełnienia przyrzeczonego świadczenia, gdyż w niniejszym przypadku takie przyrzeczenie nie miało miejsca. W związku z tym Wnioskodawczyni stwierdza, że do spłaty rat kredytu, o którym mowa we wniosku nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w szczególności art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 6 ust. 1 pkt 4.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r., poz. 86 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, że jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni wspólnie z Rodzicami zaciągnęła kredyt na nabycie lokalu mieszkalnego od dewelopera. Lokal ten stanowi własność Wnioskodawczyni. Z umowy kredytu wynika, że wszyscy kredytobiorcy odpowiadają solidarnie za zadłużenie z niej wynikające. Wnioskodawczyni powzięła wątpliwości, czy w sytuacji, w której spłata kredytu dokonywana będzie przez jednego lub dwóch kredytobiorców (ojca i/lub Matkę) stanowić będzie dla Niej darowiznę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Wobec powyższego wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku, które może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Nie jest przy tym konieczne, aby dokonanie darowizny łączyło się z bezpośrednim transferem darowanego przedmiotu z masy majątkowej darczyńcy do majątku obdarowanego. Transfer ten bowiem może mieć miejsce między masą majątkową osoby trzeciej a obdarowanym.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 Kodeksu cywilnego.

Stosownie natomiast do art. 366 § 1 kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami - lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że opisana we wniosku spłata rat kredytu przez jednego lub dwóch kredytobiorców (Ojca i/lub Matkę Wnioskodawczyni) – wobec faktu, że wszyscy kredytobiorcy, solidarnie odpowiadają za zadłużenie wynikające z umowy kredytu, nie spowoduje powstania wobec Wnioskodawczyni obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Czynność taka nie jest bowiem wymieniona w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1, a zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Oznacza to, że jeżeli określona czynność nie została wskazana w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to jej dokonanie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

Z tego też względu zgodzić się należy z Wnioskodawczynią, że w opisanej przez Nią sytuacji nie znajdą zastosowania przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w szczególności jej art. 1 – określający przedmiot opodatkowania – oraz art. 6 – określający moment powstania obowiązku podatkowego.

Końcowo zaznaczyć należy, że niniejsza interpretacja, jakkolwiek odnosi się do stanu faktycznego, w którym uczestniczy więcej niż jedna osoba, dotyczy wyłącznie Wnioskodawczyni, a więc tylko wobec Niej wywołuje skutki ochronne przewidziane przepisami prawa. Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Jak natomiast stanowi art. 14k § 1 ww. ustawy zastosowanie się do interpretacji indywidualnej przed jej zmianą lub przed doręczeniem organowi podatkowemu odpisu prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną nie może szkodzić wnioskodawcy, jak również w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej. Tak więc pozostali uczestnicy opisanego we wniosku stanu faktycznego – rodzice Wnioskodawczyni – chcąc uzyskać interpretację indywidualną oraz skorzystać z ochrony prawnej z niej wynikającej, powinni wystąpić z odrębnymi wnioskami o jej wydanie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.