Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB1/4511-1-597/15-2/AMN
z 23 lipca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 23 kwietnia 2015 r. (data wpływu do: Izby Skarbowej w Poznaniu 29 kwietnia 2015 r., Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie 4 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina wynajmuje lokale mieszkalne i socjalne wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Wielu najemców (dłużników) nie uiszcza na bieżąco należnego czynszu za zajmowane lokale mieszkalne w związku z czym powstają zaległości czynszowe. Stan zadłużenia najemców z tytułu opłat czynszowych prowadzi do wystawiania wezwań do zapłaty oraz bardzo często do wypowiadania umów najmu (w takich wypadkach często były najemca zajmuje lokal gminny bez tytułu prawnego). Przedmiotem działania Gminy jest m.in. windykacja należności związanych z użytkowaniem lokali mieszkalnych.

W celu osiągnięcia lepszych rezultatów windykacyjnych Gmina zamierza wprowadzić procedury umożliwiające odpracowanie zaległości czynszowych. Gmina zamierza wprowadzić program, który pozwala osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej lub życiowej na odpracowanie zaległości czynszowych z tytułu najmu lokalu mieszkalnego, socjalnego i bezumownego korzystania z lokalu mieszkalnego bądź socjalnego (lokale zajmowane po wygaśnięciu umowy) oraz innych opłat związanych z użytkowaniem lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy.

Z osobami zobowiązanymi do zapłaty zaległości zwierana byłaby umowa/porozumienie przewidująca, zgodnie z art. 453 oraz 659 § 2 Kodeksu Cywilnego, możliwość zapłaty czynszu i opłat za zgodą Wynajmującego także w formie świadczenia rzeczowego polegającego na świadczeniu na rzecz Gminy różnego rodzaju prac i usług. Umowa/porozumienie ustalałoby warunki odpracowania, a więc konkretny rodzaj pracy, termin jej wykonania, oraz wysokość zaległości, jaka w wyniku wykonanych prac byłaby spłacona.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy u najemców lub osób zajmujących bezumownie lokale wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu Gminy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu w związku z odpracowywaniem przez nich zaległości z tytułu opłat czynszowych, eksploatacyjnych oraz za bezumowne korzystanie z lokalu, a jeśli tak czy Gmina jako płatnik zobowiązana będzie do odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenia rzeczowe w miejsce opłat czynszowych i eksploatacyjnych oraz za bezumowne korzystanie z lokalu nie stanowią źródła przychodu dla Dłużnika.

Planowane przez Gminę działania polegające na możliwości odpracowania zaległości czynszowych (czynszu i opłat za zajmowanie lokali komunalnych) znajdują oparcie w art. 453 Kodeksu cywilnego w związku z art. 659 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 659 Kodeksu cywilnego, przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić czynsz, przy czym czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Natomiast przepis art. 453 Kodeksu cywilnego stanowi, iż gdy dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązań spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że umowy/porozumienia zawierane z dłużnikami (najemcami i/lub osobami nieposiadającymi tytułu prawnego do lokalu, a zajmującymi lokale komunalne) w sprawie odpracowania zaległego czynszu oznaczają, iż dłużnik ma na celu wyłącznie wywiązanie się z obowiązku świadczenia i zmierza do wygaśnięcia zobowiązania, a nie do uzyskania przychodu. Gmina uważa, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Gminy, świadczenie rzeczowe w postaci odpracowania zastępuje płatność pieniężną (czynsz i inne opłaty z tytułu najmu, czy zajmowania lokalu bez tytułu prawnego) w trybie art. 453 Kodeksu cywilnego w związku z art. 659 Kodeksu cywilnego, nie stanowi źródła przychodów podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i Gmina, jako płatnik, nie ma obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na ten podatek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów są inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, zawiera bowiem jedynie przykładowe wskazanie przychodów zaliczanych do tego źródła.

W myśl postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Stosownie do art. 453 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w przedmiotowej sprawie opłat za użytkowanie lokalu mieszkalnego) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania – poza umową stron – jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Przechodząc do podatkowych aspektów opisanych czynności, stwierdzić należy, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w szczególności przychody określone w art. 20 tej ustawy.

Mając na uwadze informacje przedstawione we wniosku oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że zwolnienie dłużnika z opłat zaległości czynszowych i opłat eksploatacyjnych powstałych z tytułu najmu lokali znajdujących się w mieszkaniowym zasobie Gminy lub z tytułu bezumownego ich zajmowania (po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy najmu), w zamian za odpracowanie zaległych opłat, nie powoduje u dłużnika powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu. W konsekwencji, Wnioskodawca nie ma obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Reasumując, u najemców lub osób zajmujących bezumownie lokale wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu Gminy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, w związku z odpracowaniem przez nich zaległości z tytułu opłat czynszowych, eksploatacyjnych oraz za bezumowne korzystanie z lokalu i tym samym Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku poboru zaliczki na ww. podatek.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.